NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
■BOOTiSW WONSERABEEL
Verschijnt Donderdags en Zondags. Vier en dertigste Jaargang. 1895.
No. 75.
VERANSEBING.
DONDERDAG 7 NOVEMBER.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
$xxxxxxxxx^xxxxxxxx$
VOOR
«II
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
De budget-com missie in het Oosten-
rijksche parlement heeft met 19 tegen 5
stemmen het crediet voor de geheime fond
sen aangenomen.
De minister-president Badeni verklaarde
dat het hier niet een votum van vertrouwen
of wantrouwen tegen het ministerie gold,
de geheime fondsen zijn bestemd om den
Staat te verdedigen tegen de heftige aan
vallen van de revolutionaire volkspartij. De
regeering handhaaft hare belofte om zeer
spoedig de kiesrechthervorming in te die
nen ten opzichte van het recht van ver-
eeniging en vergadering, is zij bereid met
het verleden te breken en zich niet al te
gestreng te betoonen op dat punt.
Er is weer te Algiers een transport
schip met zieken en gewonden van Mada
gaskar aangekomenvan de zieken waren
er aan boord 45 overleden.
Het blad, de Petite Répubhque, maakt
melding van het gerucht, dat het grootste
deel der versnaperingen, voor de soldaten
op Madagaskar bestemd, door gewetenlooze
kooplieden is opgekocht en voor grof geld
weer verkocht aan de soldaten.
Het Turksche ministerie verspreidt
over de onlusten te Zeitoun, in Armenië,
de volgende juist niet geheel geloof
waardige berichtenDe Armeniërs vie
len de moskee aan het garnizoen 400 man
sterk, had order gekregen geen gebruik te
maken van vuurwapenen en deed dat dus
ook niet; toen namen de Armeniërs 120
kisten met patronen weg, plunderden ver
volgens de huizen der Turken en vermoord
den vrouwen en kinderen.
Arme verdrukte Turken
ven onder uw deur te steken, moet f25 bij
aankomst en vertrek, en f 20 met Nieuwjaar
van u hebben. Ook al zijt gij hethalvejaar
afwezig, gij wordt gedwongen f20 voor de
waterleiding in het jaar te betalen. Gij zijt
verplicht uw meubels te assureeren, en moogt
er, zoolang het contract loopt, geen enkel
wegnemen. Uw petroleum kost dertig en
vijftig cent per liter; één enkel doosje Zweed-
sche lucifers een stuiver. En zoo gaat het
met alles. Gij lijdt armoede met hetzelfde
inkomen, dat u hier weelde verschaft.
De inkomsten-belasting wekt soms groote
ontevredenheidmaar men volge daarom
niet het voorbeeld dergenen, die Nederland
verlaten. Hier hooren wij thuis, hier alleen
zijn wij gelukkig. Oud-Holland bovenal
Sneek. De Synagoge alhier had Zon
dag j.l. een feestelijk aanzien.
De nieuw benoemde opperrabbijn van
’t ressort Friesland, bracht in den namiddag
aan de Israelietische Gemeente zijn eerste
bezoek.
Omreden men aan de ontvangst een fees
telijk karakter had gegeven, meende ’t be
stuur der Kerk 't publiek een genoegen te
doen met ’t uitgeven van een beperkt aantal
entrée’s voor deze gelegenheid.
Wij zijn de tolk van allen als we dat
Bestuur daarvoor onzen dank betuigen en
het tevens de verzekering geven, dat alle aan
wezigen Zondagmiddag zich de paar uren
in de I. K. doorgebracht, niet zullen hebben
beklaagd. Nadat de nieuwe herder, begeleid
door ’t Kerkbestuur, ter Synagoge verscheen,
viel een driestemmig koor in.
De Voorzitter van ’t Kerkbestuur, de heer
L. de Wolff, hield vervolgens eene korte
toespraak, waarin bij op de plichten wees,
die de opperrabbijn had te vervullen en
voorts den wensch uitte, dat de verdwaalden
in de Gemeente weer in den schoot der
Kerk mochten terugkeeren.
Dr. L. betrad daarna den kansel. Tot tekst
had de talentvolle redenaar gekozenGen.
21 vers 10: En Sara zag den zoon van
Hagar, den Egyptenaar, schertsende.
In zuiver Hollandsch (dr. L. was voor zijne
komst in Friesland 4 jaren werkzaam te
Berlijn), en in eene taal, rijk aan bloemen,
vergeleek de bekwame spreker den geest
van onzen tijd met dezen tekst.
Evenals Sara den omgang met Ismaël
voor Izaak hoogst verderfelijk achtte, even-
zoo zag spreker een schrikbeeld in ’t rond
waren van den modernen jood temidden
zijner geloovige broeders.
Met een gebed voor ’t Koninklijk huis
sloot dr. L. zijne rede, waarop ’t koor met
een danklied de plechtigheid sloot.
’s Avonds werd de eerste kennismaking
met den hoogen bezoeker in de groote zaal
van Amicitia onder gezellig samenzijn voort
gezet.
die stem vonden om het afscheid na te zin
gen. Ik heb trouwens hooren verzekeren,
dat de tranen bijna ieder der aanwezigen
verwondert zich dikwijls, dat de
1 van Methuzalem niet
het integendeel geen
zeven-
;r;)P een der schoonste dorpen van ons
vaderland stond eens een predikant.
Opdat niemand zich in gissingen verdiepe,
voeg ik hierbij, dat het in de provincie Utrecht
was; de eerwaardige grijsaard is sedert lang
dood; mijn woorden kunnen dus geen
oude wonden openrijten, ik mag gerust zeg
gen, dat hij zijne gemeenteleden was gaan
vervelen.
Niet dat hij niet de zuivere leer verkon
digde, of dat men hem verwijten kon in ijver
te verslappen. Geen ramp, die niet door hem
verzacht werd; hij was de trouwe vriend
van armen en zieken; toegevend en ver
draagzaam als een goed herder wezen moet
geen sterveling die iets tegen hem had weten
aan te voeren; maar toch was men hem
moede geraakt, omdat hij te lang had
geduurd. Dertig jaren lang had hij zijn scha
pen geweid en de kudde dorste naar iets
nieuws. Op dankbaarheid valt hier beneden
niet te rekenen.
De oude man vermoedde intusschen niets.
Zijne taak was hem zoo dierbaar. Sedert
lang had hij zijn emeritaat kunnen nemen
en zich terugtrekken met het volle bedrag
van zijn traktement; maar hij gevoelde zich
nog krachtig, en wilde arbeiden zóólang het
dag voor hem was. W ie den moed had hem
de waarheid onder het oog te brengen, ik
weet het niet. Ik zou niet gaarne in de
plaats van dien onbarmhartige zijn geweest
maar de grijze leeraar verzette zich niet
tegen het vonnis, beklaagde zich niet over
de pijn, die men hem aandeed en antwoordde
even waardig als zachtmoedig, dat hij heen
zou gaan.
Brrr! dat besluit viel opeens als een
emmer koud water op de ontevreden ge
moederen. Zoo ernstig had men het toch
niet bedoeld; maar er viel niets meer aan
te veranderen; het hooge woord was er uit,
en onmogelijk te herroepen.
Hijzelf bleef even goedhartig, even vrien
delijk voor een ieder, en nam alleen de
noodige maatregelen tot zijn vertrek. De
dag van zijn afscheidspreek brak aan. Voor
het laatst betrad hij den kansel, van waar
hij zoolang het Evangelie had verkondigd;
nog een laatste maal boog hij het zilver-
lokkig hoofd naar degenen, die hij gedoopt,
aangenomen of in het huwelijk verbonden
had; niemand onder zijne honderden toe
hoorders, wien hij geen woord van troost
had toegesproken, in wiens woning hij zich
niet vertoond had, zoodra de engel der Smart
daarover nedeidaalde; maar ook thans had
hij geen verwijten voor hen veil. Indien zij
vergaten, hij herinnerde zich dat hij hen
allen had liefgehad. Alleen toen men het
laatste gezang zou aanheffen, gaf hij de woor
den op:
Alles haakt hier naar verandering,
En betreurt het dag aan dag,
Hunkert naar hetgeen hij zien zal,
Wenscht terug wat hij eens zag.“
Dat was het vaarwel van den ouden,
trouwen vriend, en ik benijd degenen niet,
Fochteloo, 1 Nov. 't Schijnt, dat de
fabrieks-aardappelen eenigszins hooger in
prijs beginnen te worden, althans deze week
heeft een commissionair van een fabrikant
te Groningen hier en in andere dorpen de
ronde gedaan, om onderscheidene soorten op
te koopen. Voor Magnum Bonums, zooals
de grond ze opleverde, kon hij 65 cents, voor
uitgeschifte 85 cents per H.L. besteden. Hij
heeft hier dan ook pl. m. 20 H.L. opgekocht.
Ook andere soorten werden tot dezelfde
prijzen opgekocht. Voor een paar weken
wilde een commissionair van den heer Hoo-
gerbrugge te Smilde niet meer besteden dan
55 a 60 cts. Fran. Ct.
Door de Amsterdamsche Crt. wordt
uit de overweging dat adverteeren een zeer
moeilijke kunst is, eenadvertentie-wedstrijd
uitgeschreven, waaraan ieder kan deelnemen.
De jury bestaat uit de heeren F. A. L. de
Gruyter, Geert de Jonge (firma wed. J. de
Jonge) en J. F. Verster (firma Perry Co.)
Het programma bevat 5 groepen, n.l. 1.
eenvoudige advertentiën, kleine, zuiver typo
grafische annonces; 2. eigenaardige adver
tentiën, uitmuntend door een bijzonderen
vorm3. geïllustreerde advertentiën
4. humoristische advertentiën5. allerlei
advertentiën op rijm daaronder begrepen.
De advertentiën worden in de Amst. Ct.
opgenomen, geïllustreerd in het Zondags
blad. De wedstrijd duurt van 4 Nov. tot
5 Dec. Kwakzalvers-advertentiën zijn bui
tengesloten.
Te Amersfoort is in een sloot het
lijk gevonden van een brievenbesteller.
Men brengt dit in verband met het ver
missen van een aangeteekeuden brief die
f 200 aan bankpapier bevat, en van welke
verduistering de besteller, een oppassend
vijf-en-twintigjarig man, van totdusver on
besproken gedrag, verdacht wordt.
De overtuiging schijnt zich meer en
meer te vestigen dat, bij eventueele aan
neming der wet tot herziening van het
personeel, de financieele nood der gemeenten
nog steeds zal toenemen, zoodat een rege
ling dringend noodig zal worden. Onder
die omstandigheden schijnt het denkbeeld
van den correspondent der Zutphensche
Courant, om de invoering der nieuwe wet
van die nadere regeling afhankelijk te stel
len, algemeen ingang te vinden. Verschil
lende dagbladen hebben zich reeds in dien
geest uitgelaten.
Naar de N. R. Ct. mededeelt zijn in
de jongste vergadering van de geneeskun
dige inspecteurs vastgesteld de ontwerpen
van een nieuwe wet, regelende het genees
kundig staatstoezicht en van een nieuwe
wet tegen besmettelijke ziekten. Beide ont
werpen zijn thans door den Minister van
Binnenlandsche Zaken aan de geneeskundige
raden in de provinciën gezonden om in hun
eerstvolgende vergadering te worden be
handeld.
Door den Bond van klerken bij
’s Rijks belastingen is een adres gericht aan
de leden der Tweede Kamer, waarin zij den
ernstigen toestand, waarin zij verkeeren,
uitvoerig uiteenzetten. Inderdaad is die zeer
hard. Zij zijn werkzaam op de kantoren
der ontvangers van de belastingen, maar,
tenzij ze tot rijksklerken worden benoemd
wat slechts aan 60 van de 825 niet dan
vóór hun 30ste jaar ten deel valt zijn
zjj geheel afhankelijk van de ontvangers,
die naar welgevallen hen door anderen
kunnen vervangen. Daar de ontvangers vaak
verplaatst worden, kan het menigmaal voor
komen, dat zij elkanders klerken niet over
nemen, die dan broodeloos zijn. Voor de
jaarwedden is thans een minimum van
f 350 uitgetrokken.
De jaarwedden moet de ontvanger uit
zijne bureaukosten voldoen en de meeaten
van hen zijn zelf niet vermogend, zoodat
de klerken niet ver boven hun minimum
komen. De minister Pierson verklaarde dat
de 825 klerken te zamen jaarlijks ontvangen
f 233,000, dat is dus gemiddeld per hoofd
f 5,40 in de week.
Van pensioen is alleen sprake voor de 40
rijksklerken; ook deze zullen zelden of nooit
voor hun vol pensioen in aanmerking komen,
daar zij eerst op 31-jarigen leeftijd kunnen
worden aangesteld en dus minstens 71 jaar
zouden moeten worden. Het maximum der
jaarwedde voor deze ambtenaren is op
f 1200 gesteld.
Meer dan eens is in de Tweede Kamer
op dien ongunstigen toestand der klerken
bij de Rijksbelastingen gewezen en op ver
betering aangedrongen. Het is dan ook in
de hoogste mate onbillijk, dat de Staat,Uie
de hulp van deze personen toch niet missen
kan, ze voor een hongerloon laat arbeiden.
Wjj willen er nog niet eens bjj voegen, dat
die klerken groote sommen in handen krij
gen en dus voor hen de verzoeking groot
zou kunnen wezen, maar voorbeelden van
oneerlijkheid van hunne zijde zijn er niet.
Voor vergissingen en verzuimen echter
worden zij beboet en die boete wordt
van hun sober tractement afgetrokken.
Thans is er sprake van, in het lot te
voorzien van oude en gebrekkige werklieden.
Die bijstand van Staatswege is hun ten
volle gegund. Maar de Staat vergete daar
om zijne eigene onmisbare werklieden niet.
Het Volksdagblad weet mee te deelen,
dat den 100 iï 150 sigarenmakers, die door
de werkstaking werkloos zijn geworden,
crediet en bedrijfskapitaal is toegezegd, om
hen coöperatief aan den arbeid te zetten.
In de Czaar Peterstraat te Amster
dam had Donderdag een droevig ongeluk
plaats.
Zondag zou daar door een gezin de
25-jarige echtvereeniging herdacht worden,
en om ’t daarbij aan de noodige feestvreugde
niet te doen ontbreken, was moeder de
vrouw de stad ingegaan tot het doen van
verschillende inkoopen. Van haar afwezig
heid maakte het 13-jarig zoontje gebruik
om op het dak te klimmen, waar by een
duif wilde pakken. Hg struikelde helaas,
viel en kwam met zijn hoofd op de straat
steenen terecht.
Hij stierf kort daarna.
Binnen betrekkelijk korten tijd, zoo
meldt men aan de H. Ct., zullen nu de
Lombokkruisen aan hen, die op eenige wijze
aan de expeditie naar Lombok hebben deel
genomen, worden uitgereikt. De opdracht
is gegeven tot het vervaardigen van 8000
stuks, en het drukken van de bijbehoorende
brevetten is opgedragen aan de Landsdruk
kerij. De inhoud van het brevet komt in
een rand van militaire emblemen en ge
zichten op het oorlogstooneel. Van het
tegen palmen rustende Nederlandsche wapen
hangt de aan het lint gehechte Lombok-
decoratie af, een bundel gouden zonnestralen;
aan weerszijden van dat middenstuk zijn
afbeeldingen aangebracht van de muren en
poorten der paleizen en sterkten van Tjakra-
Negara. De zijranden stellen krijgstrofeeën
voor, en aan den onderkant ziet men een
kanon in batterij, rechts daarvan een bid-
tempel en links een bamboe-versteiking in
Mataram.
Zekere V. B. te Schelluinen viel op
de jacht met zijn geladen geweer, waardoor
het schot afging en zijn zoon in het been
getroffen werd. Het been is in het gast
huis te Gorinchem afgezet moeten worden.
De politie te Deventer is eene jeug
dige dievenbende op ’t spoor gekomen, zijnde
een lOtal jongens van 12 tot 14 jaren, die
’s avonds op straatroof uitgingen en dan den
buit onderling verdeelden. Tevens pleeg
den zij groote straatschenderij. Twee hun
nen vielen in handen der politie, juist toen
zij bezig waren eenige taartjes uit een ban
ketbakkerswinkel weg te nemen. Hierdoor
kwam zij de andere jongens op ’t spoor.
Een dorado voor bierdrinkers. In de
Limburgsche gemeente Helden, met een be
volking van 4000 zielen, is de vorige week
het 107de bierhuis geopend.
Gisteravond, omstreeks 11 uur brak
te Made (N.B.) bg den landbouwer Geert
Zegeren, een felle brand uit. In een oog
wenk breidden de vlammen zich zoodanig
uit, dat er aan blusschen niet viel te den
ken, zoodat zelfs de bewoners zich niet dan
met groote moeite konden redden.
De geheele boerderij werd een prooi der
vlammen, ook het vee kwam om. Alles was
verzekerd.
Een paar uur na afloop der godsdienst
oefening ontstond Zondagmiddag brand in
de Ned. Herv. Kerk te Fredeiiksoord. Toen
de brand werd ontdekt en de kerk werd
geopend, sloegen de vlammen reeds naar
buiten, zoodat niemand het gebouw kon
binnen gaan. Toen men met veel moeite
den brand eenigszins had beperkt, gelukte
het, het vuur geheel meester te worden.
Het gebouw is gedeeltelijk uitgebrand en
heeft verder veel geleden van de rook en
hitte. Hoe de brand is ontstaan is een raad
sel en zal vermoedelijk ook wel een raadsel
blijven.
De werkman uit Oosterbeek die te
Kleef in een put viel en het leven verloor
had, gelukkig voor de arme weduwe en
hare acht kinderen eene verzekering op zijn
leven zoowel in Duitschland als hier ge
sloten, tot een gezamenlijk bedrag van f 1500.
Te Zwolle maken nog steeds eiken
morgen in de vroegte een paar liefhebbers
van de zwemplaats in het Zwarte Water
gebruik om zich met een bad te „verfris-
schen“. Ook het koudste weer deed hen
van hunne gewoonte tot nu toe niet afwij
ken.
verstikten.
Men 1
mensch den leeftijd
meer bereikt, is
zegen, daar waar men ons reeds na
tig jaren moede wordt?
Zoo dikwijls denk ik aan dien ouden
dorpsleeraar, als ik het gepruttel verneem
over veel, dat inderdaad een zegen voor ons
is. Daar heeft men bijvoorbeeld ons land.
Wij zouden het, in dagen van strijd, met
ons bloed verdedigen. Mannen, vrouwen en
kinderen zouden zich opwerpen tot een
levend maar onwrikbaar bolwerk, dat voor
geen vijand week; maar in tijd van vrede
belasteren wij het uit volle borst. Hetleven
is er vervelend, eentonig, niets is er gelijk
aan den vreemde, en wij stellen Holland’s
blonde duinen verre achter bij dat buiten
land, dat wij slechts kennen uit korte vacan-
tie-dagen, als wij ons met goedgevulde beurs
gingen verstrooien. Brengt er eens een jaar
achtereen door, en gij zult genezen weder-
keeren. Hier hebt gij een lief, vrij huisje
met een tuin voor f200 of iets meer. Voor
hetzelfde geld zult gij u in andere landen
op een paar kamers, torenhoog moeten be
helpen. In België wordt de huur van u voor
uit gevergd. In Frankrijk moet gij een vol
jaar vooruit betalen, als gij een woning voor
slechts twaalf maanden neemt, zoo niet, dan
zit gij er drie jaren aan vast. De portier, die
u geen anderen dienst bewijst dan uw brie-
Bolswardsche Courant
l'li
