NIEUWS-EN ADVERTENTIEBLAD
BOLS WARD EN WONSERADEEI.
Uit de Raadszaal.
A
Verschijnt Donderdags en Zondags. Vieren dertigste Jaargang. 1895.
No. 89.
Nieuwjaars - Advertentiën
d 25 Cents,
BINNENLAND.
I
xxxxxx$
g WOENSDAG 25 DECEMBER.
l
VOOR
ie
DE UITGEVER.
ABONNEMENTSPRIJS 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
1
4
vb
Maandag 23 December 1895.
trein werd de
vervoerd.
Weder een congres, zooals er nog
niet gehouden is en zooals wij niet dachten
dat ooit gehouden zou worden: het congres
der opperlieden.
Opperlieden zijn zeker onmisbare personen
bij elk bouwwerk, misschien wel de tal
rijkste, maar toch, ondanks hun naam, de
meest ondergeschikten.
Dat die werklieden zich vereenigen willen,
dit is nu eenmaal in den geest van den
eorste nummer van
den nieuwen Jaargang van
W 4*' De Bolswardsche Courant,
dat verschijnen zal op Woensdag 1 Januari,
zal weder, evenals voorgaande jaren, gele
genheid bestaan tot het opnemen van zoo
genaamde
welke worden ingewacht uiterlijk Dinsdag
31 December, des voormiddags vóór 12
uur.
Ja! het Kerstfeest worde meer en meer
een kinderfeest en vooral de misdeelden uit
de achterbuurten moeten daar de ervaring
van hebben.
Maar meer dan anders, dunkt mij, moet
ons op kerstmis het verschil in ’t oog val
len, tusschen huiselijk en maatschappelijk
geluk. Waar we zien „hoe goed het is dat
zonen van ’t zelfde huis als broeders samen
wonen/ daar moest de menschenslachting,
de broedermoord op groote schaal eene on
mogelijkheid wezen.
Hoe lang nog? Wie zal ’t bepalen? Wij
kunnen slechts wenschen dat meer en meer
de overtuiging gevestigd worde: „Zonder
vrede, geen gelukWij kunnen slechts
wenschen dat elk Kerstfeest ons nader brenge
aan den tijd waarvan de Ziener sprak: „Zij
zullen hunne zwaarden slaan tot spaden en
hunne spiesen tot sikkelen/ Dan, maar ook
dan eerst zal het op den ganschen aardbo
dem vrede zjjn.
Kimswerd, 19 Dec. Door ’t Armbe
stuur alhier is de geneeskundige behande
ling, enz. zijner armen over 1896 opgedra
gen aan den arts V. d. Maën te Arum,
voor de som van f275. Over ’t loopende
jaar is de heer Eelkema, eveneens arts te
Arum, de „armen“dokter.
Witmarsum, 20 Dec. Door kerkvoog
den en notabelen de N. H. gemeente alhier
werd deze week een besluit genomen, dat
ofschoon door den nood afgedwongen, door
alle ingezetenen dezer plaats met leedwe
zen werd vernomen. Het betreft niets meer
of minder dan het opheffen der bewaar
school. Deze school, indertijd door de kerk
gebouwd en ingericht met subsidie van
het gemeentebestuur, werd in de laatste
jaren geheel door de kerk in stand gehou
den. Nu de kerkelijke inkomsten zeer ge
daald zijn, door de mindere huur voor de
vastigheden, kan de kerk de uitgaven voor
de school niet meer bekostigen. Zoodoende
moet zij er zich aan onttrekken. Er zullen
nu nog pogingen worden aangewend om
door particuliere giften de school, die zoo
flink in orde is en zooveel nut doet, in
stand te houden.
Aan de kunstkerstoompjes vindt men
dikwijls suikerwerk met mos versierd. Tegen
dat mos wordt gewaarschuwd als gevaarlijk
voor de gezondheid. Men passe dus op, dat
kinderen er niet van eten.
De bekende maatregel, ten aanzien
van de Nieuwjaarskaartjes, wordt ook dit
jaar genomen. Wie met nieuwjaar de oude
gewoonte wil volgen om een kaartje te
zenden, kan dit reeds van 23 December af
doen, en, door een paar kruislings getrok
ken Ijjnen op het adres, aangeven dat
de bezorging eerst op 1 Januari moet plaats
hebben.
In den laatsten tijd zijn verschillende
banketbakkers te Utrecht, op een brutale
wijze door een ruim 13-jarigen knaap op
gelicht, zonder dat men er in mocht slagen
den deugniet in handen te krijgen. Meestal
kwam hij des avonds bij een hunner in den
winkel en deed dan, namens mevrouw A
of B, eene bestelling, die terstond moest
worden bezorgd, aangezien mevrouw visite
had gekregen. Daar het uur echter zoo
was gekozen, dat aan het verzoek nimmer
kon worden voldaan, toonde de knaap zich
steeds bereid om al vast maar een deel der
bestelling mede te nemen, mits men
het resteerende dan zoo spoedig mogelijk
bezorgde! Wanneer men echter aan het
opgegeven adres zich vervoegde, bleek, dat
men daarvan niets wist en dat de winke
lier op een sluwe wijze was beetgenomen.
Gisteren gelukte het aan de recherche den
knaap in handen te krijgen, zoodat hij zijn
welverdiende straf zeker niet zal ontgaan.
Goed afgeloopen. Een postconducteur
op den trein van Hoek van Holland naar
Rotterdam is aan een groot gevaar ont
snapt. In een bocht viel hij tegen een por
tier, dat niet goed gesloten was en open
sprong. De man viel op den weg, met het
hoofd tegen de rails, en kreeg een gapende
wonde, welke ijlings verbonden werd. Per
2 dj man daarop naar Rotterdam
Men zegt dat men met de christelijke
jaartelling een jaar of vier in de war is;
dat het jaar 1 eigenlijk 5 moet wezen en
er dus niet geschreven moet worden 1895
maar ’99. Onze eeuw schijnt echter naar
verlenging van haar leven te hunkeren.
Immers, zij stoort zich volstrekt niet aan de
becijfering der geleerden, maar houdt zich
vast aan den leeftijd dien zij schrijft en die
haar een langeren levensduur van vier jaren
verzekert. Ik kan niet beslissen of de jaar
telling zuiver of onzuiver is en ik geloof te
mogen verzekeren dat millioenen menschen
in hetzelfde geval verkeeren. Maar nu komt
nog iemand die den levensduur der eeuw al
weder met een jaar wil verlengen, daar de
20ste eeuw pas begint in 1901, omdat er
geen jaar nul bestaat of bestaan kan. Maar
ik weet dat onze levensduur begint met de
geboorte, dat elk jaar uit 12 maanden, of
52 weken of 365 a 66 dagen bestaat en dat
men die maanden, weken, dagen van het
jaar nul doorleefd heeft als de nul een 1
wordt. Dit weet ik, dat elke vacantie genie
tende schooljongen u zal weten te zeggen
dat het kerstfeest jaar op jaar gevierd wordt
op 25 en 26 December. Dit weet ik, dat het
zoo al vele eeuwen is geweest en dat men
volstrekt niet kan merken dat de animo voor
de feestviering vermindert omdat er verschil
bestaat in de tijdsbepaling. Die tijdbepaling
kan alleen verschil opleveren voor den duur
der eeuw, maar doet niets af aan de waarde
van het te vieren kerstfeest. De datum ware
wellicht even betwistbaar, maar daar schijnt
minder op te worden gelet, nu die maar bij
het einde van het jaar valt.
En zoo zien wij de feestviering al weder
tegemoet en velen zien die met vreugde na
deren.
Maar waarom met vreugde? Is de toestand
der volken zoo rooskleurig? Turken, Arme
niërs, Macedoniërs of hoe die lui zich meer
mogen noemen, zij haten elkander met een
volkomen haat. Ge zult misschien zeggen,
dat is de oude strijd tusschen het kruis en
de halve maan en spoedig misschien zal de
laatste in Europa niet meer schijnen. Goed.
Maar is het dan vrede in het tot de tanden
gewapende Europa? Is het waar dat alle
Vorsten en Heerschers den vrede zoeken en
daarom zich bereiden ten oorlog? Vreemde
redeneering voorzeker.
Neen, Machthebbers dezer eeuw; als ge
ons zegt: Wij willen vrede en daarom schaf
fen wij ons oorlogstuig af, zenden onze
legers naar huis en het daardoor vrijvallende
aantal millioenen zal tot waarachtig heil der
menschheid worden aangewend, dan, maar
ook niet eer, zullen wij u gelooven.
En toch, welhaast zal het lied ons weder
in de ooren klinken: „Vrede op aarde."
Welhaast zal het vredefeest weder door de
gansche christenheid worden gevierd. Heeft
dan dat feest geen de minste beteekenis Is
de gebeurtenis die er aan ten grondslag ligt
voor de menschheid zonder waarde? Neen,
dat kan en mag niet zijn. Kerstmis is voor
de gezinnen, voor de familiën, voor de ge
meenten werkelijk het feest des vredes bij
uitnemendheid. Een gezellige vreugde in
huizen en harten, in steden en dorpen, bij
armen en rijken is dan waar te nemen. Meer
en meer wordt het ook een kinderfeest bij
uitnemendheid. De versnaperingen van Sint
Nicolaas zijn vergeten, maar met schitte
rende oogen en van genoegen stralende ge
zichten grijpen onze kleinen naar de glin
sterende vruchten van den kerstboom en zij
houden meer van het kindeken dat hun al
dat moois brengt, dan van den goeden hei
lige, die toch altijd nog de kleine hartjes
met vrees vervult, omdat hij een zwarten
knecht mede brengt, terwijl hier ouders of
onderwijzers de liefderijke boden zijn, die
hun de gouden vruchten in naam van het
zoete kindeke aanbieden. Hier is geen vrees,
hier is liefdebetooning van de reinste soort;
wellicht wordt hier het zaad gezaaid voor de
gemoedsstemming waarvan de Apostel spreekt,
waar hij zegt: „De volmaakte liefde drijft
de vrees buiten."
Om dit te bespreken zou eene bijeenkomst
voldoende zijn, waarop zoo noodig een per
manent bestuur kon worden benoemd,
maar de weidsche titel van congres doet
toch aan iets anders en iets meer denken.
Wij zullen af wachten welke congresbe-
sluiten den 25 en 26n December zullen ge
nomen worden.
Dat de waarschuwing tegen kooplui
die voor weinig geld veel te koop hebben,
doel treft, bleek dezer dagen te Haarlem.
In de Nassaustraat werd voor eenige
weken een bierhuis geopend en de kooplui
hierboven bedoeld, trachtten daar hun slag
te slaan.
’s Morgens kwam een man binnen, blijk
baar met het doel het terrein te verkennen,
want nauwelijks was de heer des huizes
uitgegaan, of de man kwam terug en even
na hem traden twee anderen binnen, die
het zeer druk hadden over den verkoop
van een lap laken, zeer geschikt voor een
heel costuum. Zij konden het niet eens
worden en de verkooper riep er den man
van ’s ochtends bij om te beslissen of het
niet dol goedkoop was; deze vond van wel
en vroeg de juffrouw, die in het buffet kwam,
even f 22,50 ter leen, hij zou later het goed
komen halen. De juffrouw kwam er echter
niet in, en toen zij zeidedie kunstjes reeds
te kennen, kreeg zij heel veel lieflijks te
hooren, doch had het succes dat koopman
en bezoekers spoedig verdwenen.
Meer dan eens zijn wij al tegen de be
wering van Duitsche zijde opgekomen, alsof
de verdediging van Nederlandsch-Indië
eigenlijk berustte bij Duitschers. Wij voer
den tegenover die bewering cyfers aan,
maar slechts globale, omdat wij de juiste
niet kenden. Een Duitsch bladhet Militair
Wochenblatt, heeft die verzameld en den
waren toestand aangegeven. Het doet ons
genoegen, dat het een Duitsch blad ie, om
dat thans de logenstraffing van het beweren
in Duischland meer algemeen kan worden
gelezen.
Het M. W. zegt:
„Het enkel uit vrijwilligers bestaande
koloniale leger van Nederland telt 1360
officieren, van welke slechts 31 buitenlan
ders zijn; van deze officieren zijn 950 uit
Nederland zelf, en 379 in de koloniën ge
boren als zoons van onderdanen van het
moederland, en opgeleid in de militaire in
richtingen van onderwijse van dit laatste.
„Ónder de 16,023 soldaten bevinden zich
10,997 Nederlanders, 1618 zijn van Neder-
landsch-Indischen oorsprong, 1300 zijn Bel
gen, 1500 zijn Duitschers van origine, ter
wijl de overigen tot verschillende nationa
liteiten behooren".
resteerende jaren te ontslaan, daar wel te
veronderstellen is dat in vroegere jaren wel
voordeelige uitkomsten zijn verkregen, daar
hij bij herhaling pachter werd. Burg, en
Weths. hadden om een goed overzicht te
verkrijgen, ook de resultaten van vroegere
jaren moeten kennen. Toch vindt het D.
B. billijk, den pachter een gedeeltelijke kwijt
schelding van pachtsom te verleenen over de
4 jaren, dat het pachtcontract nog geldende
is, en deze vermindering te bepalen op f 808
per jaar, indien de prijzen der compost zoo
blijven.
Dit advies werd ter inzage gedeponeerd
om het in een volgende vergadering te be
handelen.
d. Een missive van Mej. P. Doyes, dat
zij de betrekking van adsistente bij het
handwerksonderwijs aanneemt.
Notificatie.
e. Een adres van den heer Jozef Vos te
Mettingen in Duitschland, waarin hij te ken
nen geeft sedert 20 Dec. 1894 Bolsward met
der woon te hebben verlaten en toch over
1895 in den hoofdelijken omslag is aange
slagen. Aangezien de tijd van reclameeren
is verstreken, en bij, buitenslands zijnde,
daarvoor niet in de gelegenheid was, ver
zoekt hij den raad, bedoelden aanslag onin-
vorderbaar te willen verklaren.
Ter inzage tot de volgende vergadering.
Punten van behandeling:
1. Voorstel van Burg, en Weths. tot het
verleenen van gedeeltelijke kwijtschelding
van landshuur aan Theunis de Jong.
Even als een vorig jaar heeft de pachter
T. de Jong schade geleden door dat er op
zijn perceel baggeraarde is geborgen. B. en
W. stellen voor hiervoor weder eenige kwijt
schelding van huur te verleenen en deze te
bepalen op f 10.
Zonder hoofdel. stemming goedgekeurd.
2. Behandeling van het verzoek van den
Schuttersraad der d.d. Schutterij, tot wijzi
ging der begrooting over 1895.
Dit voorstel van den Schuttersraad is om
advies in handen van B. en Weth. gesteld
doch de Voorzitter geeft in overweging, dat
de Raad als zijne meening te kennen moet
geven, dat het jaar 1895 te ver gevorderd
is om deze wijziging nog in overweging te
nemen.
Zonder hoofdel. stemming alzoo besloten.
3. Benoeming van bestuursleden in ver
schillende colleges, als:
a. Voogd van het St. Anthony Gasthuis;
de voordracht bestaat uit lo die van Voog
den, de heeren Mr. J. A. Hingst en K. van
Ringh(alphabetisch gesteld) 2o die van
Burg, en Weths. de heeren T. van der Weij
en A. Banning.
De heeren van der Weij en H. Banning hou
den zich buiten stemming.
Bij de eerste stemming bekwamen de heeren
van der Weij 5, Hingst 4 en van Ringh 2
stemmen.
Bij de 2de vrije stemming werd de heer
T. van der Weij benoemd met 7 stemmen.
De heer Hingst bekwam 3 stemmen, de
heer van Ringh 1 stem.
b. Voogd van het Weeshuis. De voor
dracht bestaat uit: le die van Voogden,
de heeren H. C. de Haas, aftr. voogd en
Th. H. van der Meulen, 2e die van Burg,
en Weth., de heeren P. J. Fennema en J.
D. Doorman.
De Heer H. C. de Haas werd herbenoemd
met 11 stemmen. Op den heer P. J. Fen
nema waren 2 stemmen uitgebracht.
c. Voogd van het Algem. Stads-Armen
huis, de aanbeveling bestaat uit de heeren:
P. J. Fennema aftr. Voogd en D. van
der Meer.
De heer P. J. Fennema werd herbenoemd
met 8 stemmen. De heer D. van der Meer
bekwam 5 stemmen.
d. Bestuurslid van de Stads-Spaarkas,
de aanbeveling bestaat uit de heeren: W.
van der Meulen Rz. en H. Hommes.
De heer W. van der Meulen Rz. werd
benoemd met 10 stemmen. De heer II. Hom
mes verkreeg 3 stemmen.
e. Bestuurslid van de Stadswerkinrich
ting, de aanbeveling bestaat uit de heeren
A. F. Hiemstra aftr. lid en H. H. Mulder.
De heer A. F. Hiemstra met algemeene
stemmen herbenoemd.
f. De Dames-Oommissie van schooltoe
zicht op handwerksonderwijs, de aanbeve
ling bestaat uit de Dames C. E. Hettema
Tombeijl aftr. lid en J. SchoonhofBruin-
sma.
Mejuffrouw C. E. HettemaTombeijl werd
met 12 stemmen herbenoemd. Op Mejuffr.
Schoonhofl—Bruinsma was 1 stem uitge
bracht.
g. Lid der Plaatselijke schoolcommissie;
Tegenwoordig waren alle 13 leden.
Ingekomen stukken:
a. Een schrijven van het bestuur der
stadswerkinrichting, meldende dat de heer
A. F. Hiemstra periodiek moet aftreden in
hun college, tengevolge waarvan de volgen
de aanbeveling is opgemaakt, de heeren A.
F. Hiemstia en H. H. Mulder.
Hierop zal worden gelet bij de behande
ling van punt 3, e. der agenda.
b. Een schrijven van heeren voogden van
het St. Anthony Gasthuis meldende, dat de
heer J. Brouwer Dz. periodiek in hun college
moet aftreden, en wegens hoogen ouderdom
niet weder in aanmerking wenscht te komen,
zoodat door hen op de voordracht zijn ge
plaatst de heeren Mr. J. A. Hingst en K.
van Ringh (alphabetisch gesteld) waaraan
door Burg, en Weths. zijn toegevoegd de
heeren T. v. d. Weij en A. Banning. Hier
op zal bij punt 3a der agenda worden gelet.
c. Van het Dagel. Bestuur is advies uit
gebracht inzake het adres van den heer Y.
L. Brouwers, om als pachter der gemeente-
reiniging te worden ontslagen. Burg, en
Weth. hebben deze zaak ernstig overwogen
en hoewel inderdaad de prijzen der compost
zeer zijn gedaald, wat met cijfers over de
laatste 3 jaren is aangetoond, hebben Burg,
en Weths. hierin nog geen beweegreden
kunnen vinden, adressant voor de 4 nog
tijdwaarom zouden zij zich niet vereenigen,
nu alle andere werklieden die een vak uit
oefenen dit doen, al heeft dan ook het vak
van opperman zulke uitgestrekte grenzen,
dat het verloopt in allerlei personen, die
gaan opperen, als zij niets beters te doen
hebben.
Maar juist daarom is het moeilijk te be
grijpen wat op zulk een congres moet wor
den behandeld. Waarschijnlijk zal de groote,
zoo niet de eenige quaestie zijn de loons-
verhooging.
Bolswardsclie Courant
'i
•4
f
