NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWAR» EN WONSEH ABEEL
No. 39. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zes en dertigste Jaargang. 1897.
s
r
ZONDAG 16 MEI.
BINNENLAND.
I
K
VOOR
e>
TO
hare
I
de rooje
morrege, in de Kroon, in gepikt
en tot arbeid dwingt.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
me
de
r I
^..<a x a w a A n n
199
i 9
Een blad uit het boek van Amstels
straatschenderijen.
Sa
Kimswerd, 14 Mei 1897. Totbemaler
van den Dy ksterbuursterpolder „De Een
dracht" alhier is benoemd de eenigste sol
licitant Dirk v. d. Meer.
Het voor eenige weken opgerichte
paardenfonds in onze gemeente kan nu reeds
bogen op eene verzekering van bijna 200
paarden, voor een kapitaal van f 39000.
De zaak marcheert dus goed en dagelijks
bestaat er gelegenheid tot deelname.
In alle plaatsen onzer omgeving
heerschte of heerscht nog ’t mond- en klauw
zeer. ’t Mag dus als een bijzonderheid vermeld
worden, dat het vee onzer landbouwers er
tot nog toe van verschoond bleef.
Parrega. Onze geachte leeraar Ds.
G. J. Amink alhier ontving een beroep
naar de Ned. Herv. Gemeente te Reitsum.
Sneek, 13 Mei. De Centrale Antirev.
Kiesvereeniging „Nederland en Oranje" ver
gadert a. s. Zaterdag tot ’t stellen van een
definitievee candidaat voor de 2e Kamer.
Daar alle Antirev. Kiesvereenigingen in ’t
district Sneek de keuze reeds hebben be
paald op Mr. Th. Heemskerk (aftr. lil) lijdt
’t geen twijfel of deze komt op genoemde
vergadering met algemeene stemmen uit de
bus.
Schettens o. a. Tot predikant der
Ned. Herv. Gemeente alhier, is beroepen
ds. W. Magensdans T.Czn. te Qostergee ea
Echten,
antwoordt zij, „as
je, dan mag je ’r uit,
kan wel ’n paar
„Da’ ’s ’n mooi schuivie geweest, gister
avond," mompelt Gerrit, een jongen van
omstreeks vijftien jaren, terwyl hij, met de
handen in de zakken, dicht langs de ljuizen
voortschuift.
„Dat was nog es ’n rejale kerelmaar
hij had ook ’n hoop zullever, toen ie 'r
mee in de Kroon kwam, ’n hoop Gogem
van me om gisteravond juistement in de
Kroon te gaan slape. N...ou en niks voor
gedaan as ’n paar stukkies wegbrenge, ’t
ging gauw ookom acht uur was ie d’r
mee in de Kroon, om nege uur was de
heele rommel al weg, en om halftien zat
ie al op de spoor na Rotterdam, met ’n
bom duite, ’n bomDie dikkedie ’m
vroeghoe ie an al dat zullever kwam,
nee, da’ ’s ook ’n leepert! „k Heb ’t zoo
passies van me grootje geurreve, joggie,"
zeit ie. „Geurreve 1“ grinnikt Gerrit, „ze’n
tante d’r nachtjak," ja. „Zoo, Kootje!"
vervolgt hij, een jongen aansprekend, die
een paar jaren jonger is dan hy en voor
een winkelraam staat te kijken.
„Waar kom jij vandaan?"
„Van de Visehmarkt".
„Waar ga je na toe?"
„Loope".
'■„"Loop dan maar met mijn mee. Waar
ben je van nacht geweest?"
„In ’n kist op de Gelderschekaay. En
jij
„In de Kroon."
„Hadt je dan cente?"
„O, jé ’k heb ’r nog zatter, hoor maar
en dit zeggende, steekt Gerrit zijne hand
in een van zijn broekzakken en rammelt
met het geld, dat er in is.
„Wit?"
„Ho, maar!
is Toon?"
„Van morrege was ie op de Visehmarkt
en nou is ie op de Ruyterkaay."
„Waarom
„Maffe".
„Ken je dat jongetje da’ ze
wijnvlek noeme?
„Jawel, waarom
„Van i
door twee rissiseurs."
„Wat had ie gedaan?"
„Stik
Te zamen voortloopend, nu en dan een
aschketel of een vuilnisbak omtrappend en
hier en daar een geweldigen ruk gevende
aan de schellen der onderhuizen, die zy
voorbijkomen, zien zij, op eenigen afstand,
een pastoor voor hen uit loopen, en zoo-
dra Koo hem in het oog krygt, roept hij,
zy’ne stem zooveel mogelijk uitzettende
„Oome!" en omdat de pastoor zonder op of
om te zien voortloopt, roept hij nog ééns,
zoo hard mogelijk: „Oo.. me!"
De geestelyke heer, die geen neefjes
schyut te hebben en in elk geval van het
geroep geen notitie neemt, loopt rustig
voort, waarop Koo op zijne toonen naar
hem toe gaat en, vlak achter hem gekomen,
met eene diepe stem snel sprekende, zegt
„Gompie De pastoor schrikt, kijkt om,
en zoodra hy dat doet, roept Koo, met een
zwaai van zijn arm „je wyf zoekt je, snyer
De pastoor, die een stevig gebouwd man
is, maakt eene beweging alsof hy met den
zwarten wandelstok, dien hij in de hand
houdt, Kootje graag eens even. maar de
jongen is natuurlyk reeds buiten zyn be
reik en roept hem van de overzyde der
straat toe„Ga maar door, zwarte tor
en trap niet op je broekie."
Met kracht zet de pastoor, die, zooals
alle Katholieke geestelijken, eene korte
broek draagt, zyn stok eenige malen op
den grond en vervolgt zyn weg, terwijl
Koo naast Gerrit gaat zitten, die op eene
stoep zyn geld telt.
„Twee kwartjes is vy’ftig, drie duppies
is tachetig, zestien centen is zes-en-negen-
tig, en drie vierduitstukken, da’ ’s zeve en
’n half, da’s een gulden drie en
’n hallevie, en da’ ’s niet genog,"
„Wat mot je dan hebbevraagt Koo.
„’n Daalder."
„Waarom
„’k Wou ’n nieuwe broek koope."
„Wat ’n heer!
„Ja, ’t is ’n mooi vel, dat ’k om
beene hebZou Toon ook nog op
Ruiterkaay zyn
„Weet ik ’t!“
„’k Mot ziend k’m es te spreke krijg."
„Waarom?"
„’n Zaakie; loop maar 'n end mee."
die niets beters te doen heeft»
maar d’r is toch by. Waar
staat op, en beide jongens loopen in de
richting van het Y.
„Hoe kom je an die cente?" vraagt Koo
onderweg.
„Verdiend met hobbele."
„Jij doe maar!" antwoordt Koo, terwijl
hij verachtend zijn neus ophaalt. „Leen
me liever ’n paar cente."
„Ho maar, jonge! denk je da’ ’k ’t zelf
niet gebruike kan
„Je krijgt ’t weerom.
„Ja welmaar je
cente verdiene."
„Hoe dan
„Weet je geen winkeltje?"
Koo kijkt Gerrit, die geen spier in zyn
gezicht vertrekt, even van terzijde aan en
vraagt: „Voor ’n la?"
„Nou, wat anders."
Koo denkt een oogenblik na en zegt
„Misschien wel."
„Waarzoo?" vraagt Gerrit, die, met een
stuk krijt, eene streep trekt over de gevels
der huizen, die zy voorbij komen, en nu
en dan stilstaat, om een gemeen woord op
eene deur of eene onderpui te schrijven.
„In de Govert Flinckstraat," antwoordt
Koo.
„Ben je mal, jonge! da’s an de andere
kant van de stad."
„Nou, wat zou ’t? ’t Hoeft ommers
daalijk niet."
„Wanneer wou jij dan?"
„Van avond."
„Hoe laat?"
„Tege donker, voordat ze ’t licht opsteke."
„En wat is ,’t voor ’n winkeltje?"
„Gare en band."
„Is ’r ’n kerel in huis?"
„Nee, niks as 'n oud wijf en d’r dochter."
„Hoe weet je dat?"
„’K woon ommers in de buurt."
„Verdikke, ’n trapgans!" roept Gerrit op
eens uit, terwijl hij, zy’ne armen wijd van
het lijf houdende, naar eene juffrouw loopt,
die, op een tweewieler, naar hen toe komt.
Zoodra zij Gerrit in het oog krijgt, tracht
zij, door naar rechts en daarna naar links
te sturen, hem te ontwijken, maar Gerrit
beweegt zich natuurlijk voortdurend in
dezelfde richting dér wielrijdende schoone,
en omdat het mensch niet het besef heeft
recht door te ryden, wat natuurlijk het
verstandigst geweest zou zijn, raakt zij,
dicht by Gerrit gekomen, geheel van streek
en valt met wiel en al op den grond.
„Horoept Gerrit, „wat ga je nou be
ginne
„Da’ ’s jou schuld, akelige jongen zegt
de juffrouw, half schreiende, terwijl zij op
staat en, met haar zakdoek, stof en vuil
van hare kleeren slaat.
„Wat zeg je nou?" vraagt Gerrit, met
een onnoozel gezicht. „Myn schuld? Jy
kan niet rijje, ja! wantje slingert over de
weg as ’n dronke schutter, en mot ’k me
nou door jou late overrijje, trapgans
„Ben je weer bezig, lammeling!" zegt
een agent van politie, die in zijne ronde,
even nadat de juffrouw gevallen is, de
straat inkomt.
„Ikke?" vraagt Gerrit, terwijl hy den
agent met een kwaadaardigen blik aanziet.
„Ja, jij, beroerde straatslijper! ’k Wou
maar dat ’k ’t gezien had, dan was je ’r
bij en ruk nou maar gauw uit, versta je,
en maar gauw ook, dondersteen
„’t Is zijn schuld," zegt de juffrouw, ter
wijl zij haar hoed vastzet. „Als ie niet
de heele tyd" maar terwyl zy den agent
het gebeurde verhaalt en zy en de vrede-
bewaarder langzamerhand door een aan
tal personen omringd worden, zoodat er
wat men een „standje" noemt ontstaat,
nemen de jongens de gelegenheid waar
zich stilletjes uit de voeten te maken en
als zy ver genoeg buiten het bereik van
den agent zyn, doet Gerrit het signaal der
politie na, en het riiii, riiii, toe, toe dat
hy doet hooren, heeft treffend veel over
eenkomst met de klanken waarmede de
agenten elkander des nachts waarschuwen.
„’t Is vee," zegt de agent, uit den grond
van zijn hart, terwyl hy de juffer bij het
bestygen van haar wiel behulpzaam is, en
nadat zy is weggereden, vervolgt hy lang
zaam zijn weg, zich voornemende, die be
roerde rekels in het vervolg toch eens in
’t oog te houden.
„Zoo’n gemeene bout!" zegt Gerrit, even
naar den agent omziende, „’k zal je snuit
onthouwe, smeris, en als ’k je te pakke
kan neme
„Ja, je zal watglinnikt Kootje.
„Watte!" roept Gerrit uit; „denk je da’
’k ze nooit es geraakt heb Nou laast
nog, toe ze de sosjale, op ’t Spui, met d’r
sabels ranselde, heb ’k ze, wat lekker,
achter d’r rug, met steene gesmete
’k Heb ’r een zien bloene as ’n varreke.'
,Hadt jjj die geraakt?"
„Weet ik ’t D’r vloge ommers ’nhoop
steene door de lucht. Nou! Hè, lekker,
zoo’n oploopieDan kan je de smerisse
nog es op d’r ziel komme. Maar zeg me
nou nog es wat van dat winkeltje van je."
Kootje vertelt nu, dat hij, in de Govert
Flinckstraat, een winkeltje ontdekt heeft,
dat bijzonder geschikt is om er de lade
te lichten, omdat men aan de voorzijde by
de winkelkast achter de toonbank kan
gaan en dus niet tot achter in den win
kel behoeft door te loopen, om by de geld
lade te komen. Verder deelt hy mede, dat
men den sleutel altyd op de lade laat
zitten en dat het geld op een schoteltje
daarin ligt.
„’t Is gemakkelijk genog,zegt hij, „en
as ’r geen schel op de deur zat..."
„Dan bad je ’t al lang alleen gedaan",
zegt Gerrit.
„Ja, jy zeker niet?" vraagt Koo.
„Nou, zeg ’k dat dan, jonge dat spreekt
ommers zellevers. Wat je alleen doet, dat
hei je alleen, maar wat je met je beije
doet, daar hei je maar ’t hallevie van.
Zoo leep ben ’k ook. Maar hoor nou es,
Kootje, as we dit zaakie nou es met ze
beije deje. As ik nou es, met ’n bood-
schappie, d’r inging, dan kan ’k, as ’k d’r
weer uitkom, de deur zoo zaggies achter
me dicht doen dat ie an blijft staan en de
schel niet weer overgaat. Dan is de deur
los, zie je, en dan kan jij der in en de la
neme."
„Waarom mot ik nou over de la vraagt
Kootj e.
„Omdat je de kortste bent. Hoe korter,
dat je bent, hoe minder dat ze je zien
kanne as je achter de toonbank bent. Be
grijp je dat niet?"
„Ja, !t zou ook wat of je ’n snaris
grooter bent."
„N ..ou! of dat wat zou. As jij, op je
hurreke, achter de toonbank zit, dan zien
ze jou kop niet, maar de myne wel. Als
je ’t zoo wil, Kootje, dan wil ’k ,t ook,
en anders verdraai ik ’t.“
Kootje, die weinig lust heeft over de la
te gaan, stribbelt nog eenigen tyd tegen,
maar omdathijergomcenten verlegen schyut
te zijn en Gerrit van geene andere schik
king wil hooren, geeft hij eindelyk toe en
spreken zy af, dat zij elkander dien avond,
zeven uur, op de Stadhouderskade bij het
Museum zullen ontmoeten, en terwijl Gerrit
op de^ Ruyterkade Toon gaat opzoeken,
gaat Kootje naar het Centraal-Station met
het loffelijk oogmerk zyne diensten als
pakjesdrager of wegwijzer aan te bieden.
Tegen schemeravond staan de beide
jongens voor het raam van het bedoelde
en kijken naar binnen.
„’t Is net ’n mooi oogenblikkied’r is
iemand in," zegt Gerrit; „kijk jij nou es of
’r geen smeris in de buurt is."
Kootje keert zich om, kijkt voorzichtig
naar alle kanten, en nergens een agent
ziende, zegt hy, dat hij niks ziet.
„Dan ga ’k d’r in," zegt Gerrit, „en as
’k ’r in ben, dan mot jij dicht bij de deur
gaan staan."
„Jij doe maar," antwoordt Kootje.
Gerrit opent de voordeur, de schel gaat
met luid geraas over, en nadat hij eenige
oogenblikken gewacht heeft, komt een
oude juffrouw uit de kamer achter den
winkel naar voren en vraagt wat hij ver
langt.
„’n Poszegel van ’n cent," antwoordt
Gerrit met een brutaal gezicht,
„Wat zeg je?" vraagt de juffrouw, die
eenigzins hardhoorig is.
„’n Cents poszegelschreeuwt Gerrit.
„’n Poszegel? Poszegels, die verkoop ik
niet," antwoordt de juffrouw, hoofdschud
dend.
„En ze hebbe me gezeid, dat ik die hier
kryge kon roept Gerrit.
„Nee, jonge, dan hebbe ze abuis," ver
klaart de juffrouw, „’k Verkoop niks as
gare en band."
„Nou," zegt Gerrit, „dan zal ’k ’t wel
ergens anders krijge, atjuu en terwyl de
juffrouw weer naar achteren gaat, verlaat
Gerrit den winkel, zorg dragende, dat de
deur blyft aan staan en de schel niet weer
over gaat.
„Nou jy, Kootje," fluistert hy, zoodra
hy op de stoep staat.
Kootje opent voorzichtig de deur op een
kier, sluipt naar binnen, en zoodra hy in
den winkel is, kruipt hy, op handen en
voeten, achter de toonbank. In een om
mezien is hy bij de geldlade trekt die open
en neemt het schoteltje met het geld daar
uit maar op hetzelfde oogenblik komt
eene andere juffrouw, die een mantel om
en een hoed op heeft en blykbaar van
plan is uit te gaan, uit de achterkamer in
den winkel, en langs de toonbank gaande,
aiet zij de geopende geldlade* en Kootje»
die op zyne hurken achter de toonbank
zit. Zy ontstelt hevig, maar spoedig be
denkende dat zy den jongen in hare macht
heeft en het geld nog te redden is, gaat
zij naar de voordeur en uitroepende
„Moeder, moeder, ’n dief, ’n dief!" blijft
zij daarvoor staan om Kootje te beletten
te ontkomen. „Ga ’n agent halen, moeder,"
vervolgt zij tot de oude juffrouw, die met
een: „Heer, Allemachtigeweer in den
winkel komt, en, Kootje achter de toon
bank ziende, hare handen ineenslaat en
uitroeptHoe is ’t mensch mogelyk
’k Heb de schel
„Maar gaan dan, moeder, gaan dan!"
roept hare dochter uit, ziende, dat Kootje,
die, verlamd van schrik, eenige oogenblik
ken lang geen vin verroerd heeft, opstaat
en van achter de toonbank naar voren
komt.
„La me d’r uit," zegt de jongen, die
juist bij de voordeur komt, als de oude
juffrouw de straat is opgegaan en hare
dochter de deur met den sleutel achter
haar gesloten heeft.
„Nee, leelijke dief!
’r ’n agent is, zie j
brutale rekel!,
„’k Wil d’r uit!" roept Kootje, met den
voet op den vloer stampend. „La je me
gaan vervolgt hij, met vonkelende oogen,
terwijl hij eene dreigende houding aan
neemt.
„Ben je niet wijs, jongen." vraagt de
juffrouw„wou je mijn ringeleeren, zoo’n
kriek
Begrypende, dat woorden hem niet baten
zullen, pakt Kootje haar beet en tracht
haar van de voordeur weg te trekken, ter
wijl hy haar een aantal scheldwoorden
naar het hoofd werpt en haar slaat en
schopt, waar hy haar slechts raken kan.
Er ontstaat nu eene formeele worsteling,
en omdat de jongen bijzonder kwaadaardig
is, zou het hem misschien eindelyk gelukt
zijn de deur te openen en te ontvlnchten
maar spoedig verschynt de oude juffrouw
met een agent op de stoep en eenige oogen
blikken later is Kootje in handen der
politie.
Hy wordt ingerukt en, ten aanschouwe
van Gerrit, die, zoodra hij onraad bespeurde,
bedaard is opgewandeld, naar ’t bereau ge
bracht. Hy zal daar een paar dagen ver
blijven, totdat de getuigen gehoord, het
proces-verbaal is opgemaakt en de zaak
in handen der justitie gesteld is. Dan zal
hij voor het eerst kennis maken met de
gevangenis, waarin hy een drietal maanden
zal doorbrengen maar als hij ontslagen is,
dan zal hy meer dan ooit bereid zyn, zyn
jong leven te vernietigen, te vernielen en
op te groeien tot een boef, want de ge
vangenis zal hem meêvallen, en als hy
weer op straat staat, zal hy met een on
verschillig gezicht zeggen„Is dat nou
alles Nou, ’t zou ook wat."
En zoo zwerven er een aantal door de
stad „’n Hoop," zou Gerrit zeggen. „Nou
’n hoop".
En dat aantal zal bestendig toenemen,
totdat er in Nederland eene wet zal zyn
afgekondigd, die den straatrekel tuchtigt
en tot arbeid dwingt. Friesche Crt.
0.
f
Bolswardsche Courant
fl
’k d’r
K
3
a
