NIEUWS- EN ADVERTFCTESF^»
BOLS WARD EK 1
g
I
In Velt man’s
r
levering der
Verschijnt Donderdags en Zondags. Zes en dertigste Jaargang. 1897.
No. 70.
K. FALKENAI
Dienstmeisj es.
DONDERDAG
BINNENLAND.
V0(
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
4
Examen-dwaasheden. In de Sollicitant,
advertentieblad voor het onderwijs, leest men
in een ingezonden stuk o. m. het volgende
„In No. 41 van uw weekblad komen de
vragen voor, die op een mondeling examen
voor de hoofdacte zijn gedaan. In ’t bijzonder
trok de volgende vraag mijne opmerkzaam
heid.
„Als Da Costa nu geleefd had, wie(n) zou
hij dan bij de jongste verkiezing gekozen
hebben
Vermoedelijk is op hetzelfde examen ook
gevraagd, wat Pestalozzi over de benoeming
van den heer Ketelaar zou gezegd hebben,
of Karei de Dikke zich met het couloirstelsel
zou hebben vereenigd, of' Piet Hein zich bij
de Chr. Historische partij zou hebben aan
gesloten, of Bomfacius tevreden zou geweest
zijn met de samenstelling van het tegen
woordig Ministerie en of Godfried de Bul
tenaar ook geprotesteerd zou hebben tegen
de herstemmingen.
trachte die, door vriendelijke terechtwijziging,
te doen verdwijnen. Dat is geen boter aan
de galg. Grove tekortkomingen, die samen
werking in de huishouding niet mogelijk
maken, zie men niet door de vingers; wie
daarmee is behebt, moet maar een ander
bestaanmiddel zoeken, is niet geschikt om
een plaats in te nemen in een kring, waar
liefde de grondtoon der samenleving is.
En dan moeten de dames elkaar niet zulke
exemplaren in de maag stoppen door er de
slechte hoedanigheden van te verzwijgen.
Op die manier moest men het eens be
proeven, zonder vereeniging.
Wonseradeel, 28 Aug. De vorige
week werd door het gemeentebestuur de
aanbesteding gehouden van het uitdiepen
der vaarten naar Witmarsum, Dedgum en
Longerhouw. Dewijl de inschrijvingssom
men de raming nog al aanmerkelijk te
boven gingen, werd het werk niet gegund.
Bij de tegen heden uitgeschreven herbe-
steding bleek geen enkele inschrijving te
zijn ingeleverd. Naar wjj vernemen, moet
thans bij het gemeentebestuur het voor
nemen bestaan het werk in eigen beheer
te doen uitvoeren.
Witmarsum, 29 Aug. Onder begun
stiging van fraai weder werden hier heden
eene kaatspartij en een wielerwedstrijd ge
houden.
Aan de kaatspartij namen 9 parturen
deel. De prijs van f30 is gewonnen door
E. Kooistra en C. Cannegieter van Wit
marsum en S. Kooistra van Pingjum; de
premie van f 15 door J. Reitsma van Ping
jum, A. Brouwer van Achlutn en J. Struik-
sma van Wommels.
Bij den wielerwedstrijd kwamen 15 kra
nige rijders in de baan. De gouden me
daille werd behaald door L. J. Hilarides
van Zurich, de verguld zilveren door Rolf
von den Baumen van Leeuwarden en de
zilveren door T. van Goslinga van Bols-
Een reclame op de reclame-tentoon-
stelling te Amsterdam. Een rijke ex-bakker
bewoog zich Zondag onder de honderden
op de reclame-tentoonstelling. Op eens be
merkt hij zijne goed gevulde portemonnaie
met gouden sluiting te hebben verloren.
Hij wringt zich door de dichte menigte,
om zorgvuldig elke plek waar hij zich be
vonden heeft te onderzoeken, totdat hij ein
delijk komt op de plaats waar hij aanvan
kelijk heeft zitten luisteren naar de opwek
kende muziek.
Met een bedrukt gezicht ziet hij rond of
zich daar ook het kleinood bevindt, tot op
eens zijn oogen die ontmoeten van een
draaiorgelman, ’s middags in functie, doch
thans met vrouw en vriendin in streng in
cognito genietende van de tentoonstellings-
pret
Zoekt uwes wat? is het eenige wat onze
draaiende musicus zegt, en op het antwoord
ja, mijn portemonnai, zegt de eerste zonder
draaien of dralen: „Kijk, aan uw bed....rd
gezicht zag ik dat die van uwes was44 en
reikte het verloren schaap aan den recht-
matigen eigenaar over.
De gelukkige eigenaar geeft voortaan
altijd met dankbaar gevoel iets aan den or
gelman, wat hij vroeger beslist weigerde.
Dat heeft de reclame-tentoonstelling ’m
gedaan.
Leeuwarden, 30 Augs. Omtrent den
n’cuwen cursus alhier ter opleiding van on
derwijzers voor de hoofdakte kan worden
meegedeeld, dat deze uitgegaan is van eenige
jongelui, die zich voor die akte willen be
kwamen. Zij hebben zich onderling vereenigd
en toen eenige leeraars gevraagd, of deze
hun les willen geven tegen f 2 per uur. Zij
zelve kiezen dus hunne leeraars, met wie
zij voor één j aar eene overeenkomst aangaan
terwijl zij tevens eene commissie van toe
zicht of bestuur benoemen. Elk lid dezer
Vereeniging moet minstens f 20 jaars con-
tribueeren uit die gelden worden de lessen
betaald en wat er overschiet wordt belegd
voor een reservefonds, om, wanneer er eens
een jaar minder contribueerende leden zijn,
het ontbrekende voor de lessen daaruit te
kunnen aanvullen.
Reeds hebben zich 36 leden aangesloten,
zoodat dit jaar dadelijk de eerste grondslag
voor het reservefonds kan worden gelegd.
Hepk. Adv. BI.
tegenover het Stad]
beveelt zich beleefd aan voor de
die gebruikt zullen worden aan de school viENTIEPRIJS50 Cts. van 1 7 regels. Ver-
9e boeken zijn alle voorhanden, ’t. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
van omslagen voorzien. - --
Mevrouw de wed. Coster te ’s Gravenha-
ge is van oordeel, dat er in ons dierbaar
vaderland nog niet genoeg vereenigingen
zijn, en zij deed onlangs door middel van
een artikel in het Haagsche Familieblad,
een poging om haar aantal met een te ver
meerderen, of liever, zij wekte op om
daartoe mede te werken. „De handen ineen
geslagen roept zij uit. Merkt op, dat toen
het stuk verscheen, de thermometer een
eindje boven de tachtig graden aanwees.
’t Is eigenlijk grappig te zien, hoe men
in den tegenwoordigen tijd alle groote en
kleine verkeerdheden des maatschappeljjken
levens weggenomen wil hebben door middel
van „een vereeniging", waarlijk, wie lid is
van een paar dozijn doet nog niet veel aan
de verbetering van zijn tijdgenooten en mag
in zijn zelfwaardeering niet verder gaan,
dan zich „een onnutten dienstknecht14 te
noemen. Voeg daarbij, dat een rechtgeaard
lid altijd een heel klein beetje gewetens
wroeging gevoelt, als hij van de atdeelings-
of van de algemeene vergadering wegblijft,
wat natuurlijk in negentien van de twintig
gevallen gebeurt, en gij zult toestemmen
dat zeker drukkend gevoel zich van ons
meester moet maken, als we onze tekort
komingen in deze pogen te tellen. Nu is
het ook waar, men kan aldus redeneeren
Ziet, er zijn tegenwoordig erg veel vereeni
gingen, dat valt niet te ontkennen, en men
mag zich wel tweemaal bedenken eer men
de vorming eener nieuwe voorstelt, maar
die, waarvan ik thans de noodzakelijkheid
betoog, is er niet en had er reeds lang moe
ten zijnja zij had aan alle andere moeten
voorafgaan.
Mevrouw Coster vervangt al deze praat
jes door den gloed harer overtuiging. Wie
haar leest, is het met haar eens. Zij is ver
ontwaardigd en terecht. Waarachtig aan
niets is dringender behoefte dan aan het
stichten („in het leven roepen44 noemt men
dat met dichterlijke beeldspraak) van een
„Vereeniging tot verbetering van het ge
halte der dienstboden44.
’t Is jammer, dat de geachte schrijfster
alleen dames in haar vereeniging wil heb
ben ik zou zoo graag willen meedoen. Zou
zij dat nog niet kunnen veranderen Het
gehalte van de dienstboden te verbeteren is
zulk een prettig werkje, dat iedereen er met
pleizier zijn vrijen tijd aan zal willen geven.
En noodig ook. We gaan toestanden te
gemoet om van te rillen, leder weet, hoe
het in Amerika toegaat. Daar krijgen de
meiden veel hooger loon dan kantoorheeren
en onderwijzers, en voeren niets uit. De
groenten moet je daar schoongemaakt, de
aardappelen geschild ontvangen, en je
moogt den hemel dankbaar zijn als de me
juffrouw ze dan nog behoorlijk kookt en er
geen driemaal zout in smijt. Als het huis
werk nog iets meer is dan het heen en
weer waaien van wat stof door middel van
een plumeau, dan moet er een dienstman
voor komen. Daarbij zijn zij brutaal als de
beul, geven onmiddellyk troef terug als je
het maar waagt een heel bescheiden aan
merking te maken en stellen bespottelijke
eischen, in Amerika wel te verstaan.
Een van de dames kwam met haar piano
aanzetten, vroeg er een geschikte plaats
voor, waar zij behoorlijk studeeren kon, tot
welk einde zij over anderhalf uur per dag
wenschte te beschikken. Een ander maakte
het beding, dat zij één avond per week
hoe bescheidenhet salon zou mogen
bezigen om haar vriendinnen c. q. verge
zeld van vrienden, te ontvangen.. En alge
meen verwacht men dat weldra iedereen,
die zich de eer gunt een dienstbode in zijn
woning aan te stellen, ook zorg moet dra
gen dat zij gebruik heeft van een fiets voor
boodschappen, visites en amusement.
Nu zou ik niet graag willen, dat het bij
ons weldra ook zoo gaan zal. Mevrouw Cos
ter is er hard bang voor, en zij grondt zich
op eivaring. Die ervaring heeft haar geleerd,
en och lieve hemel, wat moeten er al
niet bitterheden zijn gesmaakt eer men dat
zoo openlijk en zoo nadrukkelijk vertelt
dat goedheid, hartelijkheid en inschikkelijk
heid tegenover hedendaagsche dienstboden
boter aan de galg gesmeerd is
O dienstmeisjes van het vorstelijk ’sGra-
venhage, gij hebt wat op uw geweten, door
een zoo indrukwekkende verklaring te heb
ben uitgelokt.
En als we nu met onze vereeniging klaar
zijn, statuten hebben vastgesteld en een be
stuur gekozen, wat dan Hoe moeten
we het met dat dienstboden-gehalte in het
vat gieten Mevrouw Coster wekt wel de
dames op, om zooals zij zegt onder de leuze
geen laksheideen maatstaf te vinden waar-
mede men de dienstboden houdt binnen de
perken der redelijkheid, maar, hoe dat
eigenlijk gaan moet, begrijp ik niet best.
Wanneer men iemand, door middel van
een staf, die eerst nog onder een leus moet
worden gevonden, binnen zekere perken wil
houden, waarom moet dat dan juist een
„maatstaf44 zijn Is een gewone stok niet
voldoende, vooral indien al de leden der ver
eeniging er mede zijn gewapend Als geiten
gejaagd binnen een omheinde ruimte, en bij
elke poging om daarbuiten te gaan de opge
heven staf van mevrouw Coster’s bondge-
nooten ontmoetende, zullen voor het overige
de dienstboden der toekomst... haar pleizier
wel opkunnen. Maar zij verdienen niets
beters, die onverlaten?
Voor zij evenwel van haar stavenstelsel
spreekt, schijnt de schrijfster door middel
van haar vereeniging nog voor iets anders
propaganda te willen maken. Zij stelt voor,
als in Frankrijk en Duitschland, de dienst
boden door de politie van een boekje te
voorzien, waarin de dames nauwgezet haar
getuigenis hebben te schrijven.
Een verbintenis daartoe schijnt eigen
lijk het hoofddoel van de vereeniging te
moeten worden, en wat er dan, als tusschen-
persoon, de politie bij doen moet, vat ik
alweer niet. Men zou kunnen beginnen met
den commissaris tot eerelid te benoemen.
Gewone menschen met wat minder treurige
ervaring dan deze mevrouw, zouden zeggen
Houd de meisjes van de politie vandaan,
ze worden er niet beter op als zij met de
Hermandad in aanraking komen, uitgezon
derd het geval dat een jeugdig agent in de
keuken komt zitten vrijen.
Dat kan nergens goed voor zijn.
Maar zou het heuseb waar zijn, dat de
dames niet nauwgezet zullen getuigen zon
der een boekje van de politie?
Helaas, welk een bron van ongerech
tigheden opent zich daar voor onze blikken
Een adspirant-dienstbare presenteert zichgij
vraagt, na eenige voorloopige besprekingen,
of zij ook getuigenissen, bij verkorting
„getuigen44 heeft. O ja, een heele wolk. En
ze pakt uit, ’t lijkt wel een kaartspel, het
een al mooier dan het ander. Maar de over
vloed schijnt u verdacht, gij vergelijkt de
datums en komt tot de conclusie, dat het
schatje nergens lang haar anker heeft laten
vallen, en toch „mooie getuigen44.
Een ander heeft er maar een paar, doch
ze klinken als een klok. Trouw, eerlijk,
werkzaam, beleefd, goeie hemel, zoo
iemand moest meesteres zijn, en gij on waar
dige, haar nederige dienstbode. Evenwel,
nadat gij de bezitter van al die heerlijke
eigenschappen in uw huis hebt, bemerkt gij,
dat er wel iets op af te dingen isde be
leefdheid is meer schijn dan werkelijkheid
en de vlijt openbaart zich het sterkst bij het
kleeden uitslaan met de meid hiernaast, dat
onbeschrijfelijk lang duurt. Kortom, het ge
tuigschrift, in dit geval niet door de houderes
zelve gemaakt, wat ook wel eens voor
komt, is in uw oog een fatale leugen, en gij
zoudt geneigd zijn, de vorige meesteres, die
het afgaf en onderteekende, eens behoorlijk
de waarheid te gaan zeggen, was het met
dat gij een weinig bang zijt voor uw zenuwen.
Gij berust dus in ’t geval.
Zou men inderdaad wel doen, met er de
politie bij te halen vooral voor de dames,
die dan wat voorzichtiger zullen worden met
haar verklaringen W ant daar zit voor een
deel de fout, de meesteressen zijn niet oprecht
genoeg. Of het is uit meewarigheid voor een
arme stumper, die wel brutaal is en lui, maar
toch ook zichzelve niet heeft gemaakt of
wel, uit vrees dat haar, bij het weigeren van
een aanprijzend geschrift, op een geduchte
manier de mantel zal worden uitgeveegd
door de vertrekkende dienstbode en haar
dierbare familieleden, zoo veel is zeker
dat er meer wordt verborgen en vergoelijkt
dan wenschelijk is. Een dame van mijn ken
nis zegt dan ookIk geef geen „getuigen44
dan wanneer zij mij mondeling worden ge
vraagd, en ik verlang ze ook niet. Staat
een dienstbode mij aan, dan neem ik haar;
is zij goed, dan blijft zij vele jaren, deugt
zij niet, dan is de pret heel gauw uit. En
nu zou ik nog wel, als buitengewoon lid der
op te richten vereeniging, een klein onge
vraagd advies willen geven. Ik heb met
dienstmeisjes wel niet zoo heel veel uit te
staan, maar durf toch te zeggen, dat er zeer
veel goede bij zjjn, die vele jaren nadat zij
als vrouwelijk hoofd van een gezin zijn op
getreden, nog heel graag door de vroegere
meesteressen en haar huisgenooten worden
teruggezien. En wil men het „gehalte44 ver
beteren, uitstekend, maar dan liefst van alle
menschen met wie wij in betrekking staan,
van ons zelven niet te vergeten. Wie een
dienstbode neemt, vergete niet toe te zien,
uit welk huisgezin zij komt, want het is
meestal de voorafgegane opvoedig, die over
Carré's eere-avond. Vrijdagavond heeft
de heer Oscar Carré afscheid genomen vai^
het Nederlandsche publiek als circus-direc-
teur. De circus te Scheveningen was
stampvol.
Het Vad. zegt van dezen eere-avond:
Het program, dat met het portret van
den directeur prijkte, bevatte de beste num
mers, van het repertoire, zoodat ook de met
Carré optredenden, ruim hun deel kregen
van het applaus, waarmede het feestelijk
gestemde publiek niet karig was. Miss
Kate lee ontving twee bloemstukken.
Maar het leeuwendeel van het succes was
voor Carré. Bij zijn komst in de circus
met daverend gejuich begroet, werd hij her
haaldelijk teruggeroepen na zijn optreden
met de vrijheidspaarden. Twee kransen,
een palmtak en een geschenk werden hem
na dit nummer aangeboden.
En later, nadat Carré opnieuw de beste
van zijn viervoetige artisten had vertoond
(die voor deze gelegenheid met bijzondere
zorg gemonteerd waren), herhaalden zich
de donderende toejuichingen en vielen den
heer Carré opnieuw twee kransen, een
kolossaal bloemstuk, in den vorm van een
hoeijjzer, en nog een bloemstuk met ge
schenk ten deel, even zoovele bewijzen van
de warme sympathie der Hagenaars,
Het was een mooie avond I
ward.
Kimswerd, 29 Aug. Aan de ver
betering der zeeweringen onder ons dorp
zijn twee ongelukken gebeurd. Eergisteren
örak iemand zjjn been, gisteren kneusde een
ander werkman zich de vingers door het
werken met bazalt.
Achluni, 31 Aug. De verkochte zathe
en landen op iJslumburen, groot 29 X 363/4
are, is in eigendom overgegaan aan den
heer J. Drager te Franeker voor de som
van f6380.
Kimswerd, 30 Aug. ’97. De kaats
partij onder leden en donateurs der ver
eeniging alhier, waaraan 54 personen deel
namen, had den volgenden uitslag
Prjjs3 nikkelen trekpotten met dito
onderstellen, C. Helfrich, J. G. Dijkstra en
8. Gratama.
isto Premie: 3 wekkers, A. Oosterbaan,
W, en A. Postma.
2de Premie3 theetrommeltjes, L. en K.
Postma en 8. v. d. Boom.
Parrega. Uit het vroeger vermelde
zestal van predikanten is heden bij de Ned.
Herv. Gem. alhier beroepen de WelEerw.
Heer W. Magendans, predikant te Uoster-
zee en Echten.
Gaasterland, 30 Aug. In onze ge
meente leveren de bosschen en heggen dit
jaar bijzonder veel braambessen. Uit vele
omliggende dorpen ziet men dan ook dage
lijks vele jongens, voorzien van ketels, ja
soms van emmers, deze werkeljjk aange
name vruchten plukken. Sommigen ver
dienen er een aardig duitje mee. Het re
genachtige weder der laatste dagen verhoogt
echter niet den aangenamen smaak.
Drachten, 30 Aug. Bij de hier gehou
den najaarsverhuringen zijn de prijzen onge
veer de helft hooger of tweemaal zoo hoog
geworden als ’t vorige jaar.
Tietjerksteradeel, 31 Aug. De Ned.
Tramweg-Maatschappij heeft den leden van
onzen gemeenteraad een gratis reis van
Leeuwarden naar Amsterdam aangeboden,
om ze alzoo in de gelegenheid te stellen, de
gastram aldaar in werking te zien, ’t Aan
bod stond misschien in verband met het feit,
dat onze Raad stoom als trekkracht voor
de tram op den openbaren weg weigert en
de Maatschappij den huidigen toestand, ge
deeltelijk stoom-, gedeeltelijk paardentram,
niet wenscht te bestendigen.
(Naar we vernemen, was een zelfde uit-
noodiging gericht aan de raadsleden, den
secretaris en den architect van Dantumadeel
en heeft het uitstapje naar Amsterdam Za
terdag plaats gehad.)
Bolswardsclie Courant
1
-S/XZXZ-XZXXxZ-
1
- - gji' j-
