NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EM
sa
..OHSERAOEEI.
d
I
No. 82. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zes en dertigste Jaargang. 1897.
Voor het Kantongerecht.
DONDERDAG 14 OCTOBER.
X
w
MS
I
u I
3
BINNENLAND.
El
VOOB
kW*
ABONNEMENTSPRIJS 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
it
ZITTING VAN VRIJDAG 8 OCT.
I
I
I
'C
ÓS
De rechtszaal had heden op het eerste
gezicht het aanzien, alsof er eene tentoon
stelling op kleine schaal (immers geen inter
nationale doch slechts een kantonale) op touw
was gezet, of neen, dit is niet juist uitgedrukt
want op een tentoonstelling wordt het fraaiste
en beste aangevoerd en dat was hier volstrekt
niet het geval. Wij zouden het dan willen
aanzien als een museum van oudheden, daar
een heele rij maten en gewichten voor de
balie stond uitgestald. Bij de behandeling der
zaken werd ons stuk voor stuk de herkomst
dezer collectie duidelijk.
1. J. de G. te Makkum heeft een winkel
van manufacturen. Toen den 1 Sept, een
rijksveld wachter in gezelschap van een ge-
meente-agent haar een visite brachten, bleek
het, dat zij in den winkel een halve meter
gebruikte, waarop de ijkmeester een af-
keuringsmerk had gedrukt. De maatstok
werd in beslag genomen en daarenboven
wordt nu f 3 boete of 2 dagen hechtenis
tegen haar geëischt.
2. P. J. A. te Koudum had den 2 Sept,
in zijn grutterswinkel een blikken halve-liter
voorhanden, welke het laatste jaar niet geijkt
was. Hiervoor wordt f 0,50 boete geeischt
of 1 dag en eveneens tegen
3. D. A. B. te Makkum, die in den aard-
appelwinkel had een ongeijkte halve-schepel
(we) te verstaan, geen „hooge zijden" wat in
de volkstaal daarmee dikwerf wordt bedoeld
maar ’/i D.L.)
4. M. v. d. B. te Makkum is melktapper.
Hij gebruikte daarbij 1 liter, welke ongeijkt
was en een halve-liter, waarop het afkeu-
ringsmerk stond. De eisch luidt: 2 geldboeten
een van f 1 en een van f 0,50, of 1 dag voor elk.
5. Werden de vier vorige beklaagden
bekeurd wegens het voorhanden hebben van
verkeerde maten, ook bekl. no. 5 kreeg proces
wegens het bezigen van een verkeerde maat,
’t Betrof hier een geitentouw, en hoewel zulk
een touw niet aan den ijk is onderworpen,
kan het toch een verkeerde maat zijn. H. S.
te Koudum had een geit, deze was naast het
huis aan een spit vastgemaakt, waarvan het
touw zoo lang was, dat dit dier op den
openbaren weg kon grazen. De politie-agent
had bekl. reeds gewaarschuwd, dat dit dier
de perken te buiten ging, en toen den 9 Sept,
ons sikje weder den geheelen weg kon be
strijken werd zij meegenomen naar den
schutstal. Bekl. heeft haar spoedig terugge
haald, doch de zaak was daarmee niet afge-
loopen, want er was procesverbaal opgemaakt
en de zaak moest heden dienen. Bekl. was
niet verschenen, maar schijnt toch wel het
ernstig voornemen gehad te hebben, de rech-‘
ten zjjner geit te bepleiten. Hij had een te
legram gezonden van ongeveer dezen inhoud
„Trein gemist, kom drie uren later." De
rechtbank kon evenwel geen drie uren op
beklaagde wachten en nadat de agent er nog
op had gewezen dat die geit, die ook ’s
nachts daar op den weg verbleef, gevaar op
leverde voor de rijtuigen, en beklaagde geen
recht en geen vergunning had, de geit aan
den weg te doen grazen, werd f 2 boete of
2 dagen hechtenis tegen den eigenaar ge
ëischt.
6. J. S. te Arum verkoopt petroleum en
gebruikte daarbij een halve-liter, waarop een
af keuringsmerk voorkwam, ’t Was wel nood
lottig, dat de politie den 3 Sept, zoo onver
wacht kwam opdagen, want beklaagde had
wel een goede maat op zolder staan. Hij
had n. 1. een nieuwe maat gekocht, maar
nu bleek het hem, dat hij, bij vergissing, de
nieuwe maat op zolder had gezet en de
oude in gebruik gebleven was. Inderdaad
haalde hij dan ook een nieuwe halve-liter
van boven, om die aan de politie te toonen.
De wet laat echter zulke abuizen, ’t zij wer
kelijkheid of voorwendsel, niet toe en de
eisch luidt f 3 boete of 2 dagen.
7. S. D. te Arum gebruikte bij haar ver
koop 1 kilogram, hetwelk door den ijkmeester
■was afgekeurd en een ongeijkte maat.
Eisch f 3 en f0.50, subs. 2 dagen en 1 dag.
8. H. Z. te Lollum is de eerste en van
daag zelfs de eenige der beklaagden die
terterechtzitting is verschenen. Bij dezen bekl.
werd den 2 Sept, een gewicht van 5 D.G.
aangetroffen hetwelk het afkeuringsstempel
droeg. Bekl. zegt dat hij onschuldig is. Hij
heeft den veerschipper de gewichten meege
geven naar het ijkkantoor en hij wist niet
dat er een verkeerde bij was. Had hij zulks
geweten, hij had het veel liever in de sloot
gegooid, dan hiervoor een proces op te loopen.
De heer Ambtenaar eischt f 3 of 2 dagen,
wat bekl. niet schijnt mee te vallen, althans
bij betuigt nogmaals zjjne onwetendheid en
22. S. B. te Koudum was zelfs zoo vet,
dat het loopen hem onmogelijk was, en de
agent moeite had, hem thuis te krijgen. Deze
beklaagde is reeds meermalen met het water
voor den dokter geweest, en het laatst den
5 Febr. dezes jaars wegens dronkenschap
veroordeeld tot f 10 of 3 dagen hechtenis.
Hij moet dus heden weer een trapje hoo-
ger en de eisch luidt f 15 of 3 dagen.
23. S. v. d. M. te Bolsward was ditmaal
de heksluiter. Deze beklaagde was in den
nacht van 18 op 19 Sept, erg onrustig. Twee
agenten hadden hem reeds den weg naar huis
gewezen en gezorgd, dat hij veilig onder dak
kwamhij scheen evenwel in huis niet te
kunnen banken, want niet lang daarna was
hij weder buiten. Hij riep daar in zijne buurt
zoo luide, dat zulks in het holst van den
nacht de nachtrust der buren kon storen,
en daarom brachten de agenten hem toen
ter kalmeering door het poortje bij het po
litiebureau.
Daar deze bekl. den 23 Oct des vorigen
jaars ook wegens dronkenschap veroordeeld
was, en wel tot f 10 of 3 dagen, wordt ook
hier een stapje verder gegaan en enkel 3
dagen hechtenis geëischt.
Uitspraak der vonnissen op 22 Oct. a.s.
Wons eradeel, 9 Oct. De Gemeenteraad
verleende in zijne heden gehouden vergade
ring eervol ontslag aan mej. W. v.d. Veen uit
de betrekking van onderwijzeres aan de
school te Zurichstelde het kohier van
schoolgeld over het derde kwartaal en het
suppletoir kohier van hoofdelijken omslag
vast; machtigde het armbestuur voor Al-
lingawier c. a. om de raming voor genees
kundige diensten op de begrooting van 1897
te overschrijden en droeg aan Burg, en
Weths. op, om naar aanleiding van een ver
zoek van ingezetenen van Dedgum tot het
uitdiepen van opvaarten bij de kom van dat
dorp, met F. W. de Vries aldaar inonder-
handeling te treden en te trachten de uit
voering van dit werk aan hem op te dragen
tegen eene aannemingssom van f 450.
Het door de commissie van rapporteurs
uitgebracht rapport van het onderzoek der
begrootingen voor 1898 is tot de volgende
vergadering aangehouden.
De blauwe knoop.
Moeten de geheel-onthouders een blauwen
knoop dragen ja of neen Deze quaestie
vormde, naar men ons meldt, den hoofd
schotel op de jongste vergadering van de
Ned. Onderw. Propaganda-club voor Drank
bestrijding.
Geen blauwe knoop, vond de heer Grund-
lehner uit Alkmaar. Als men als drankbe
strijder een knoop draagt, waarom dan ook
niet als vegetariër, als feminist, als socialist?
Indien de geheel-onthouders op resultaten
mogen bogen, dan is *t niet door, maar on
danks hun wijze van propageeren, meende
de inleider ondanks hun blauwen knoop,
hun colporteeren, hun boottochten.
Volgens hem doet de blauwe knoop be
paald schadebij het groote publiek wekt
men door dit symbool weerzin, vóór men
begrip heeft kunnen aan brengen. Bovendien
laadt men met een blauwen knoop nog
tegenover velen een schijn op zich, als be
keerd dronkaard zoo’n controlemiddel noo-
dig te hebben.
Wel een blauwen knoop meende d® heer
v. d. Woude. Het is een uitstekend pro
pagandamiddel. Wij moeten hem juist dra
gen, opdat het publiek zie, dat niet alleen
bekeerde dronkaards, maar ook „fatsoenlijke
lui" geheel-onthouders zijn. En langzamer
hand komt de waardeering, dat nu geen
brandmerk meer is.
Als velen het dragen, geven we een mach
tige demonstratie, dan wordt er over ons
gesproken, dan ook kunnen wij een steun
zijn voor arme tobbers, die ten onder drei
gen te gaandan versterken we den band,
die tusschen alle geheel-onthoudersbestaat;
dan herkennen we onze geestverwanten,
waar we ons ook bevinden. En al worden
we ook eens nagewezen we moeten er
tegen kunnen, smaad te dragen, ter wille
van iets goeds.
Tot welk resultaat men kwam, wordt ons
niet gemeld.
Te Rotterdam is eene .gevangenis
straf van twee jaar geëischt tegen een
specialiteit in erfenissen. Deze nam aan,
voor f 25 of f 40 en 10 pCh van het be
drag der nalatenschap, erfenissen aan de
rechthebbenden te bezorg an. Hij beweerde
die zaken beter te kunnen behandelen dan
advocaten. Verscheidene personen hadden
zich door hem laten behandelen.
Iets nieuws voor d.e drukkerij zjjn de
aluminiumtypes, waarop («a!$ngs een Zwitser
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
patent gekregen heeft.
Deze drukletters moeten boven de uit
lood vervaardigde letters aanzienlijke voor-
deelen hebben en voornamelijk ook uit een
sanitair oogpunt zeer aan te bevelen zijn,
omdat de gevaarlijke loodstof bij deze nieuwe
letters niet aanwezig is. Men deelt mede,
dat reeds in Frankfurt a./M. een vereeni-
ging gevormd is, met het doel de versprei
ding dezer drukletters zooveel mogelijk te
bevorderen.
Mr. J. Heemskerk Az., is Zaterdag
avond ten elf uren plotseling overleden.
Als staatsman en jurist heeft hij grooten
naam verworven. Zijn belangrijk werk
„De Praktijk der Grondwet," was als een
inleiding voor de Grondwetsherziening. Van
1860 tot 1864 was hij lid der Tweede Kamer.
Tot driemalen toe trad hij op als Minister
van Binnenlandsche Zakenin 1866, 1874
en 1883. Vele belangrijke wetten, o. a., die
op het Hooger onderwijs, het tweede spoor
wegnet kwamen in zijn tijd tot stand. Na
zijne aftreding in 1877 werd hij benoemd
tot lid van den Hoogen Raad. In 1887
kwam onder zijn bewind de Grondwetsher
ziening tot stand, In 1888 benoemde hem
de Koning tot lid van den Raad van State,
nadat hij reeds twee jaren vroeger tot
Minister van Staat was verheven. Van
menige nationale Vereeniging was hij de
leider en op elk gebied en inzonderheid als
Minister gaf hij bewijzen van zijne uitne
mende bekwaamheden en on vermoeiden
werkkracht en ijver.
Hij bereikte den leeftijd van tachtig jaar.
Dat er, met het oog op de plannen
der feestcommissie in de hof- en hoofdsteden,
wordt aangedrongen op vroegtijdige beschik
kingen, ligt voor de hand, zegt de Haag-
sche briefschrijver van de rV. Gr. Crt. Men
schijnt reeds nu zekerheid te hebben ver
kregen omtrent den duur van het verblijf
der Koninginnen te Amsterdam, dat een
volle week zal zijn, daarna zal de intocht
in den Haag plaats hebben en kort daarop
zullen de Koningin en haar Moeder opnieuw
al de provinciën des Rijks bezoeken.
Van de komst der Oostersche Vorsten
schijnt geen sprake meer te zijn. Het plan
moet zijn om in Indië een vergadering van
alle inlandsche Vorsten bijeen te roepen te
Buitenzorg en daar, in een plechtige zit
ting van den Raad van Indië, door de
vasallen van H. M. in handen van den
Gouverneur-Generaal den eed van trouw te
doen afleggen. Groote feesten zouden daar
mee natuurlijk gepaard gaan.
Op uitnoodiging van het bestuur der
„Zaanlandsche Handelsvereeniging," geves
tigd te Zaandam, waren Donderdag een
aantal kooplieden en neringdoenden in ’t
hotel „de Jonge Prins" te Wormerveer
bijeengekomen ter bespreking van, zooals
de oproeping vermeldde, belangrijke handels-
zaken. De voorzitter begon met het ont
staan, doel en werken der vereeniging te
schetsen, die voornamelijk wil werken in ’t
belang van kleinere kooplieden en nering
doenden om hen te beschermen tegen slechte
betalers. Het is dikwijls onmogelijk kleine
schulden te innen, daar de kosten van een
deurwaarder of advocaat te hoog zijn.
Hierin wil de vereeniging in de eerste
plaats tegemoet komen. Zij wil met geringe
kosten, 7 pCt der verschuldigde som, het
geld voor hare leden machtig worden en
uit de cijfers, welke het bestuur noemde,
gelukt haar dit tot nu toe heel wel. Boven
dien maakt het bestuur elke maand een
lijst op met de namen der slechte betalers,
die aan de leden wordt toegezonden. Het
nut daarvan springt in ’t oog. Grooter nog
wordt dit, als op de meeste plaatsen derge
lijke vereenigingen tot stand komen en zich
met elkaar in contact stellen. Elke ver
eeniging wordt dan een informatiebureau,
voor alle leden bereikbaar.
Medegedeeld werd door den voorzitter op
welke wijze de vereeniging werkt om het
geld los te krjjgen, een advocaat heeft zich
verbonden voorloopig tegen vergoeding der
onkosten voor de vereeniging te werken.
Het doel dezer bijeenkomst was, het streven
der vereeniging beter bekend te maken, en
nieuwe leden aan te winnen. Thans be
draagt het ledental reeds ruim 400.
Volgens mededeeling van De Kampioen
zijn het rijtuig en de koetsier ontdekt, waar
naar gezocht werd, naar aanleiding van het
voorval op den Leidschen straatweg bij den
Haag, toen eene dame op een rijwiel werd
aangereden, zwaar gewond werd en aan wie
noch de koetsier noch de palfrenier noch
de heer die in het rjjtuig zat hulp wilde
verleenen.
Afgescheiden van de eventueele straf, hun
op te leggen, is het te hopen, dat althans
van den heer de naam bekend wordt gemaakte
verzekert herhaaldelijk, dat hij het gewicht
veel liever in het water had geworpen.
9. F. B. te Wommels verkeerde den 9
Sept, in staat van dronkenschap op den open
baren weg.
Eisch f 1 of 1 dag.
10 en 11. J. T. en F. T. van Leeuwar
den zijn broeders doch zij handelden den 6
Sept, niet heel broederlijk, daar zij aan den
Stadswal alhier aan het vechten raakten,
’t Schiedammer vocht speelde hierbij weer een
rol en de politie, die aan het opstootje een
einde maakte, bracht den eersten beklaagde
naar het bureau, terwijl nummero twee het
kort daarop ook verkorf en het lot zijns
broeders gelijkelijk deelde, en ook de heer
Ambtenaar heeft beiden een gelijk lot toe
gedacht n. 1. elk f 3 of 2 dagen.
12. S. P. te Bolsward staat bekend bij
de politie, en denkelijk ook bij zijne familie,
vrienden en bekenden, als een lief hebber van
een glaasje. Hij heeft dan ook meermalen
voor zijne zwakneid terechtgestaan, en gelijk
men weet, wordt, indien de veroordeelingen
elkaar binnen ’t jaar opvolgen, steeds een
zwaardere straf gegeven. N u heeft deze bekl.
in dit opzicht reeds den top des bergs be
klommen, en stond hem, indien hij weer we
gens dronkenschap bekeurd werd, opnieuw
het maximum van straf te wachten. Is sedert
de laatste veroordeeling evenwel meer dan
een jaar verloopen dan begint het weer van
voren af, of beter gezegd, dan begint het
weer in een schoon boekje. Dit laatste nu is
het geval met dezen beklaagde. Hij heeft
sedert zijn laatste veroordeeling wel meer
malen op den rand des afgronds gezweefd,
maar toch zijn tijd om als recidivist beschouwd
te worden, is hij zonder ongelukken doorge
worsteld. Hij kon het echter ook al niet veel
langer maken want in de vorige maand werd
hij op de Koemarkt door een agent aange
troffen, in een toestand dat hij het weer te
bont maakte.
De heer Ambtenaar wil nu weder be
ginnen met f 3 of 3 dagen.
13. H. U. te Arum had in zijn schilders
werkplaats waar bij ook verf verkoopt, een
2 d.L., waarop het ijkmerk van het laatste
jaar ontbrak.
Eisch f 0,50 of 1 dag.
14. D. K. te Arum heeft sterken drank
te koop en als die bij het glaasje wordt ver
kocht, behoeft de verkooper zich om geen ijk
te bekommeren. Al zijn ’t ook nog zulke
„notendopjes," niemand heeft het recht van
bekeuring. Deze bekl. heeft achter zijne
woning nog een bergplaats voor petroleum en
verkoopt daar bij de maat en nu had bij den
9 Sept, toen de veldwachter zulks eens kwam
inspecteeren, daarbij een afgekeurde maat.
Hiervoor wordt nu f 3 boete of 2 dagen
tegen hem geëischt.
15. L. W. te Oosterend had den 16 Sept,
bij zijn melk verkoop een liter zonder den ijk
van het laatste jaar.
Eisch f 0,50 of 1 dag.
16. S. S. te Rien had bij zijne slagerij
een gewicht van 1 kilo, hetwelk ook het
laatste jaar niet aan het ijkkantoor was ge
presenteerd, en ook hier luidt de eisch f 0,50
of 1 dag.
17. J. V. te Oosterend is smid en werd
bekeurd omdat hij een 2 H.G. had, dat voor
dit jaar niet geijkt was. De vraag waartoe
een smid met een gewicht noodig heeft, werd
opgehelderd door den veldwachter die wist
te vertellen, dat hij de spijkers bij het ge
wicht verkoopt en ook de kachelpijpen wor
den afgeleverd bij het gewicht.
Eisch f 0,50 of 1 dag.
18. 8. V. te IJtens had den 15 Sept, in
zijn kruidenierswinkel een D.G. waarop het
vereischte goedkeuringsmerk ontbrak. Ook
hier luidt de eisch f 0,50 of 1 dag, evenals bij
19. T. T. te Workum, die een ijzeren
Kilogram in zijn winkel had, hetwelk onge
ijkt was.
Van al de in beslag genomen gewichten
en maten werd bij den eisch van de geldboete
of hechtenis verbeurdverklaring gevraagd.
20. T. 8. te Bolsward had achter hare
woning een verzameling van mest en zulks
is bij art. 34 der politieverordening in de
stad verboden. Beklaagde had aan den agent,
die haar deswege bekeurde, verklaard, dat
zij die mest niet kwijt kon worden en boven
dien, dat een der heeren Wethouders haar
verlof had gegeven op een afgelegen hoekje
van haar erf, die mest dan maar op te sta
pelen. Bij onderzoek was hem gebleken, dat
dit laatste geheel verzonnen was, en heden
wordt dan ook f 2 boete of 2 dagen hech
tenis tegen haar geëischt.
Ten slotte kwamen heden nog 3 leden van
de natte gemeente op het appèl.
21. J. v. d. M. te Cubaard was den 29
Sept, te Wommels in abnormalen toestand
waarvoor nu f 1 of 1 dag wordt gevraagd.
Bolswardsche Courant
5
T
I
H
fi
