NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD leUVm EU WONSERAOEEL EEN OFFER. No. 91. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zes en dertigste Jaargang. 1897. ZONDAG 14 NOVEMBER. Ingezonden. Si. Nicolaasfeest. BINNENLAND. VOOR schuldige, het hoofd ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden. Franco per post 95 Cents. ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte. De poging van het bestuur der vereeni- ging „Charitas" in het vorig jaar beproefd om een ergerlijk misbruik tegen te gaan, is met goeden uitslag bekroond geworden en het mocht zich verheugen in de mede werking van nagenoeg alle welgezinde bur gers, en was daardoor in staat aan 435 kinderen van de openbare school No. 2, de byzondere school voor Chr. Nat. onderwjjs en de R. 0. Parochiale school een feestgave uit te reiken. Van het voorheen zoovaak en terecht veroordeeld „St. Nicolaasloopen" was nagenoeg geen spoor meer te ontdek ken. Ter herinnering volge hier wat het be stuur in het vorige jaar omtrent deze aan gelegenheid schreef Een misbruik van het St. Nicolaasfeest. woorden liet gelooven... zou hjj een ;even... Hij zou van verdriet ster- Tat moet ik doen?.. Ik weet het niet, maar al, wat ik u kan zeggen is, verklaarde de geneesheer krachtig en ik moet het doen ook dat, als Jacques voortgaat met zich zoo uit te putten, hij de tering krijgt... of krank zinnig wordt... Gjj zjjt flink genoeg, om die wetenschap te kunnen dragen!... De toon, waarop hij dit zeide, vergat zij nooit. Heerenveen, 11 Nov. Door den direc teur der Ned. Tramweg Mij. is aan de Hooge Regeering concessie aangevraagd voor den aanleg van eene tramlijn op de rijkskunst- wegen Quatre-BrasLeeuwardenFrane- kerArum en daar aan te sluiten met de lijn SneekHarlingen. Tjetkgaast, 11 Nov. Een veel bespro ken klucht werd hier dezer dagen opgevoerd. Aan P. R. werd, ter gelegenheid van de geboorte van een kind, een tulband aan huis bezorgd, ’t was een monster in zijn soort. Natuurlijk wenschte de goede gever niet genoemd te worden en bleef men „in raadselen wandelen". Op een goeden dag dat er kraamvisite was, werd ook de hoog geroemde „greate boffet" ter tafel gebracht. Nadat deze genoeg bewonderd en geprezen was en men zich bij voorbaat al verheugde in het lekkere gebak, werd het mes geno men en kwam er te voorschjjn...een heele groote kool. Men stelle zich voor het ver blufte gezicht van allen, niet het minst van den gastheer, die, minder dankbaar gestemd jegens den milden gever, te vergeefs naar dezen onderzoek deed. Fr. Zuidwesthoek, 10 Nov. De ven prijzen zijn thans als volgt: vette varkens levend gewogen 21 a 20 cent, schoon aan den haas 25 cent; vette schapen 16 a 18 cent, dito koeien 20 a 25 cent; alles per */i K.G. Melkschapen f 10 a f 20, dito koeien f 60 a f 12t), hokkelingeu f 45 f 70, alles per stuk. In hoornvee is de handel in de beide jongste weken aanmerkelijk vlugger; men kan thans voor den tjjd van ’t jaar zeer goede prijzen bedingen. Vette varkens zijn ook wel zoo graag als de vorige week. Leeuwarden, 10 Nov. De afd. „Leeu warden" van den Geheelonthoudersbond, hield heden avond, onder presidium van mevr. Stellingwerf—Jentink, een vrij talrijk bezochte bijeenkomst in deWaalsche kerk. Mevr. Titia v. d. Tuuk toonde in een overtuigende rede aan hoe, ook bij den mati gen drinker, het alcoholgebruik steeds na- deelige gevolgen heeft. Na haar voerde ds. Gunnink van Zwolle het woord. Zwaagwesteinde, 11 Nov. Een kar rijder van hier ging met zijne waar naar Groningen. Daar geraakte hij aan ’t bor relen en kaartspelen en verspeelde alles, ook de kar en de honden. Met een paar kwartjes, die hem teruggegeven werden, kon hij huis waarts keeren. In ’t klein geheel een navolging van da speelbank te Monte Carlo", Hepk, Advert,bh, I. t acques Mortal was al dertig jaar eer zjjn werken ingang vonden bij het Jr publiek. Tien lange, lange jaren had dp hjj gestreden en geworsteld, en juist toen hij dank zij zijn voorbeelde- loozen jjver en volharding geslaagd was, wilde het noodlot, dat zjjn talent was uit geput. Het gebeurt vaker, op onbegrijpelijke wijze, dat kunstenaars, zelfs de meest be gaafden, op deze wjjze eensklaps in hun loopbaan worden gestuit. Juist, toen tijd schriften en dagbladen hun kolommen voor hem openstelden, gevoelde Jacques zich eens klaps door onmacht getroffen. Niets ver mochten zijn moeilijk denkende hersenen meer voort te brengen, dat de pen, waar om zjjn vingers zich krampachtig kromden, kon opteekenen. Geheele middagen bracht hjj door, ge bogen over zijn schrijftafel, in stille, uit puttende woede, gefascineerd door de wit heid van het onbeschreven papier. Tever geefsVol haat tegen zich zelf, begon hjj te wanhopen, werd ziekeljjk, en verouderde in een paar maanden sterk. Mevrouw Mortal, een klein, moedig vrou w- tje, die Jacques beminde en er wanhopig onder werd, dat zij niets kon doen, besloot een vriend, een bekend arts en specialiteit in zenuwziekten te raadplegen. Hij kwam, consulteerde, belaste, onder vroeg Jacques, bestudeerde hem, terwijl hjj sprakhjj onderzocht zelf nauwkeurig het schrift van een der laatste bladzijden die hjj geschreven had, toen begon hij wat te babbelen, zooals dokters wel meer doen, als zjj zich gerust willen voordoen. Maar toen mevrouw Mortal, den dokter uitlatende, hem eens ondervroeg, toonde hjj zich heel wat minder luchthartig Jacques, moest, verklaarde hij kort en bon dig, langen tjjd rust nemen., zeer lang, en zelfs... het was maar het beste er rond vooruit te komen!... moest hjj het schrijven nalaten Reeds bij de eerste woorden werd me vrouw Mortal zeer bleek en vouwde haar handen. Maar hoe kan ik hem daarvan afhouden? stamelde zjj. Weet gij dan niet, hoe afgodisch lief hij zjjn kunst heeft Hjj zou zich zelf, hij zou ons allen aan haar opofferen!., hem daarvan doen afzien Als ik hem uw woorden liet vermoeden, misschien zou hjj ze g 1 gehoorzamen... Maar wat zou het hem smart ge ven... Wi Het verschijnsel, dat zich in de laatste jaren op den dag vóór het St, Nicolaas feest in onze gemeente voordeed, nl. dit, dat eene menigte vrouwen, soms ook man nen en kinderen, met een mand aan den arm, langs de huizen der ingezetenen trok om, zoo het heette, St. Nieolaasgebak te koop aan te bieden, doch feitelijk om aal moezen in ontvangst te nemen, heeft reeds veler aandacht getrokken en veler ergernis gewekt. Kwamen voorheen slechts eenige vrou wen, en dan nog slechts bjj de haar speci aal bekende burgers eenig St. Nicolaas- gebak verkoopen, hoofdzakelijk met het doel om van de aldus verdiende penningen eene' St. Nicolaasversnapering te koopen voor hunne kinderen, in de laatste jaren is dit geoorloofd gebruik geheel ontaard en verbasterd. Het is geworden eene bestor ming van de huizen der burgers, zelfs door personen, die daartoe opzetteljjk van andere plaatsen naar hier kwamen het is ontaard in een toegeven aan ziekeljjken liefdadig- heidszin in een stelselloos uitreiken van aalmoezen. Deze wjjze van doen wekt tegenzin, niet alleen bjj hen, die aalmoezen geven, maar ook bjj sommigen van hen die ze ontvan gen. Menig ferme arbeidersvrouw, menig njjvere huismoeder wil niet op deze wjjze de penningen verzamelen om voor hare kleinen iets te koopen. Deze wijze van doen is geen weldoen en is ook onzer stad onwaardig. Reeds vele jaren geleden werd een ander misbruik, het bedelend nieuwjaarwenschen hier afgeschaft en vervangen door een waardige feestgave op den nieuwjaarsdag. De vereeniging Charitas, die zich o. a. ten doel stelt eenheid en gelijkmatigheid te brengen in het werk der particuliere liefdadigheid en het weren van bedelarij, hetzjj openlijke, hetzij bedekte, heeft zich deze zaak aangetrokken. Haar bestuur wenscht met medewerking van de welgezinde burgers, het misbruik af te schallen en te vervangen door iets, dat èn met het karakter van het St. Nicolaasfeest èn met de bekende gezind heid van het meerendeel van Bolaward’s ingezetenen overeenstemt. II. Van dat oogenblik af had zij slechts één gedachte in ’t hoofd en daarna slechts één doelJacques voor goed afstand te laten doen van literairen arbeidmaar zij wilde hem de smartelijke vernedering, en de ver antwoordelijkheid besparen, door het toe komstig berouw over dezen verstandelijken zelfmoord met hem te deelen. Lang zocht zjj naar een geschikt middel dat Jaques zou dwingen eindelijk meende zjj er een gevonden te hebben. Binnen een paar dagen onderging haar gedrag een al geheele verandering. Zoo eenvondig als zij vroeger was, scheen zjj op eens door een waren lust tot ver kwisting en opschik te zjjn bevangen. Haar kasten vulden zich met costumes en doozen vol opschik, terwjjl ook de huishoudelijke uitgaven plotseling verbazend toenamen. Met een onschuldig, opgewekt lachje ver ontschuldigde zij haar dwaasheden. En telkens, als zjj ’t maar te pas kon brengen, beklaagde zjj zich over de geringe inkom sten van Jacques. Om, ondanks haar zielsfolteringen, zich aldus voortdurend te gedragen, deze rol van coquette altjjd door te spelen, moest het arme vrouwtje zich zelve totaal weg denken en dat vereischt een sterke ziel. Want het is een offer, dat alles overtreft, om zich zelf in de oogen van hem of haar die men bemint, te verlagen. Vaak bloosde zjj onder den verwonderden en afkeurenden blik van Jacques en bezwjjmde bijnaeen koud zweet parelde op haar voorhoofd, en zjj aarzelde een oogenblik, wanhopig, dat zjj zjjn kommer nog vermeerderde. £q ah Jacques haar dan aauzag, lijdend, met starende oogen, dan haatte zij zich zelfmaar ten slotte vond zij telkens weer allerlei nieuwe dwaasheden uit, die nog veel meer geld kostten. Jacques vond het iets vreeselijks zich met geldzaken te bemoeien en hij verkoos niet zijn vrouw over haar verspilling te onderhouden. In zijn vertrek opgesloten, bracht hij ge heele dagen door voor zich uitstarend en droomend van werken was geen sprake meer. Op het eind van het jaar regende het rekeningen en de schulden werden zóó groot, dat Jaques, ongerust geworden, niet langer durfde nalaten er met zjjn vrouw over te spreken en haar raad te vragen. Nog pas had hjj eenige woorden gesproken, of zij begon te lachen, zooals zjj dat in den laatsten tijd vaak deed. En toen hjj haar ten slotte ronduit vertelde, in welke onge legenheid hij verkeerde zeide zij Als ik in jouw plaats was, zou ik er eens met je vader over spreken. Hij keek haar een oogenblik verbluft aan, zij ging bedaard voort Dat is nog al natuurlijkje hebt me toch wel honderd maal verzekerd, dat hjj je alles zou geven, wat je maar begeerdet, zoodra je van schrijven afzag en in zaken kwam?... Wat mjj betreft, ik kom er rond voor uit dat dit eeuwigdurende middel matig bestaan mij begint te verdrieten? Ik zou het graag wat ruimer hebben. En geloof me. Inderdaad koesterde de bankier Mortal, de vader van Jacques, onder andere voor- oordeelen,een afschuwvoor al watkunstenaar of auteur wasen van den dag af dat de naam Mortal aan den voet van een artikel verscheen, had hij zijn zoon slechts gevloekt. Vaak was het denkbeeld, dat mevrouw Mortel haar man aan de hand deed, reeds bij hem zelf opgekomen, maar hij dacht er niet verder over. Toen zjjn vrouw hem evenwel dien raad gaf, gevoelde hij er afschuw voor. Dus, zeide hij, zijn woorden langzaam uitstootend, je zoudt willen, dat ik afzag van mijn kunstdat ik mijzelf., mjjn talent opofferde.. alles... voor... Ik beweer alleen dat ons leven niet prettig is, dat is alles antwoordde zjj zacht. Jacques kon een gebaar van woede niet terughouden. Hjj poogde te lachen maar wat was het voor een lach en plotseling barstte hij uit in krampachtig snikkenzjj ging heen zonder een woord te zeggen. Den volgenden morgen had zjj den moed er weer over te beginnen, en zoo eiken dag weer. Jacques begon haar te haten. Hij begon weer te werken en trachtte iets voort te brengen. Tevergeefs. En maar steeds kwamen er meer rekeningen in. Op een avond keerde hjj somber naar huis. Wat een mooie japon hebt gjj aan, zeide hij tot zijn vrouw. En een verzegelde enveloppe op de tafel werpend riep hjj Daar kunt ge er u nog meer voor koopen, en hoeden ook... en al wat gjj maar wilt. Ik heb gedaan wat gij wildet... Wees gelukkig!... Daar is geld!... Snikkend viel hij op een stoel neer en mevrouw Mortal naderde hem ontzet. Jacques! Jacques! zeide zjj smeekend. Maar hjj weerde haar met een bevelend gebaar van zich een siddering doorliep haar, en koud tot in haar binnenste wan kelde zjj achteruit.. III. Gedurende de jaren, die nu volgden greep er een geweldige verandering bjj Jacques plaats. Eerst had hem een vaag gevoel van rechtvaardigheid weerhouden de geheele verantwoordelijkheid van zijn besluit op zjjn vrouw te werpen, want hij her innerde zich de omstandigheden die het hadden geeischtmaar langzamerhand, door zjjn trots en zjjn onbewust egoisme, en naarmate de tjjd bjj hem onzekerheid en vergetelheid te voorschjjn riep, begonnen zijn gedachten te veranderen. Weldra herinnerde hjj zich noch den duur noch den ernst van het ongeluk, dat hem toen getroffen had. Eindeljjk had het offer van mevrouw Mortal vrucht gedragen. Maar zjj zelf verwachtte er niet zooveel verdriet van voor zich. Toen Jacques zoover met zjjn zelfbedrog gekomen was, beschouwde hjj zijn vrouw ook niet anders als de moordenares van zjjn talent, als degene, die zjjn leven on vruchtbaar had gemaakt. En ofschoon zij, sedert zjj rük waren, ala een soort waardig en stilzwijgend protest wederom haar een voudig leven van vroeger leidde, haar echt genoot hield niet op haar met zijn oogen, vol verwijt en ironie, te beschuldigen. Ver bitterd door verdriet en eeuwigdurend berouw, twistte hjj, zoo vaak de gelegen heid zich maar voordeed, met haar. Als oude vrienden hem bjj toeval ont moetten en hun verwondering te kennen gaven dat Mortal zich zoo geheel van zjjn kunst had gescheiden, dan zeide hij, kwaad aardig lachend „Ja, ziet gij, mjjn vrouw had nu een maal zin in mooie japons en hoeden!... Daar komt het van! Wat moest ik anders doen, niet waar?... En zjj moest als een schuldige, het hoofd buigen voor blikken vol verwijt en ver bazing. Ten slotte evenwel was zij er toe ge komen, haar lijden en haar bitter en smar telijk lot lief te hebben. De droevige trots over haar edele en geheime leugen hield haar staande. Het was haar dierbaar, dat geheim van haar toewijding!... Eens echter, in opstand gebracht door een beleediging, grooter dan ooit te voren hief zij het hoofd fier op en de waarheid ontsnapte aan haar lippen. Hjj zag haar eens aan, glimlachte en geloofde haar niet. Het wenscht op den St. Nicolaasdag aan dfc on- en minvermogende leerlingen der scholen voor lager onderwijs (zoowel dus de openbare als de bijzondere) eene ver snapering uit te reiken. Het is niet haar doel een kostbaar feest te geven, wel om op een eenvoudige wijze aan de minder bedeelde schoolkinderen in de scholen St. Nieolaasgebak rond te deelen. Om het tweevoudig doel te bereiken is medewerking van de ingezetenen, zoowel van hen die vroeger gaven, als van hen die ontvingen, noodig. Eerstens om het misbruik tegen te gaan en dus het uit reiken en ontvangen van aalmoezen te doen ophouden, ten anderen om bijdragen in de kosten, die aan de uitvoering van het nieuwe plan, vooral met het oog op een groot aantal kinderen, verbonden zijn. Indien zij, die vroeger aan hunne hui zen giften in geld uitreikten, het daarvoor benoodigd bedrag thans ter beschikking stellen van het bestuur van Charitas. Indien zjj, die liefdadig genoeg gezind zijn, doch omdat zjj tegen het vroegere stelsel waren, niet medededen aan het uit reiken van St. Nicolaasaalmoezen, doch wel instemmen met het nu ontworpen plan, ook eene bijdrage afstaan. Indien eindelijk allen, die den kinderen van onze minder bedeelde medeburgers, op den St. Nicolaasdag ook iets gunnen, een offer brengen, dan is het plan gemakkelijk te verwezenlijken. Ook thans wenscht het bestuur van Charitas zich deze zaak aan te trekken en doet vol vertrouwen een beroep op de welgezinde burgers. Een inteekenlijst zal eerstdaags worden aangeboden. Het Bestuur der Vereeniging Charitas: P. PEEREBOOM, Voorz. B. D. EERDMANS. J. HOMMES. J. P. K. van MOORSEL. M. SCHOTMAN Mz. H. J. de VISSER. A. BANNING, Secr. Bolswarilsche Courant

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1897 | | pagina 1