NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWABD EN WONSEB AOEEE
FEESTAVOND
voor Katholieken,
Muziekkorps van Bolsward.
HUIZEN
HUIZEN te Bolsward,
is bepaald op Zaterdag den 12 Fe
bruari 1898, ’s avonds 7 uur, bij GER-
BEN MULDER te Bolsward.
Ié
No. 12. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zeven en dertigste Jaargang. 1898.
H. VERINGA,
DONDERDAG 10 FEBRUARI.
BINNENLAND.
*ADVERTENTIEO
Zondag 20 Februari 1898,
in „DE DOELE" te Bols ward,
door de B>. C. Werkliedenvereeniging
„St. JOZEPH
BOLSWARD.
CONCERT
Zondag 13 Februari 1898,
met medewerking van
den Heer S. de HAAS,
Na afloop BAL.
VOOR
/si
rtsv
i
1
I
,us£;.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
mi
scl
waarbij REDE door den WelEerw. Heer
A.. A, L. LBDBL van Borne.
1
t
i
1
r
c
Kapelmeester de heer W. JACOBS.
ov
f
mi<
Ük
TE
neden de twaalf jaren, welke niet gevonden
worden op de door de hoofden der scholen
ingezonden lijsten van op 1 Januari dezes
jaars schoolgaande kinderen.
Ouders of verzorgers van op dien staat
voorkomende kinderen verkrijgen, volgens
de slotbepaling van het aangehaald wets
artikel, geene ondersteuning, geneeskundige
hulp uitgezonderd, vanwege de gemeente,
tenzij zij aantoonen, dat hunne kinderen
ten onrechte daarop gebracht zijn of het
niet schoolgaan van deze aan hen niet te
wijten is.
Witmaksum, 5 Februari 1898.
De Burgemeester,
C. W. C. T. VISSER.
De Secretaris,
E. J A N S E N.
Leeuwarden, 7 Febr. Hedenmiddag
geraakte op de Nieuwestad (vleeschmarkt)
een der beste paarden van den heer Albers
(Groene weide), bespannen voor een dokters-
coupé, te water. Door een handige beweging
wist de koetsier de coupé op den wal te
houden. Het paard werd, achter een schip
aan zwemmende, langs de Nieuwestad en
het Schavernek, aldaar op het droge ge
bracht. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
Voorgesteld wordt de wet in werking te
doen treden met 1 September 1898.
1ORLOGEMAKER, BOLSWARD.
Handel in:
alle soorten Uurwerken,
Declamator van Leeuwarden,
in de Sociëteit „AMICITIA.”
H.H. Kunstlievende leden vrijen toe
gang met ééne Dame.
Entrée voor een Heer 50 ct.
Dame 25 ct.
De Finale Verkoop van de in
veiling gebrachte
Geboden op Perceel I f1453, II t 512,
III t 989, IV f 1007.
Notaris SCHOTMAN.
[t|
de periodieke wethoudersverkiezingen moe
ten plaats hebben.
„Waarom dien datum dan genomen?"
Zondag had de conducteur G. van Nieu
we Schans bij het controleeren der kaartjes,
juist toen de trein van drieën van Winscho
ten naar Groningen de halte te Borgercom-
pagnie had verlaten, het ongeluk van de
treeplank van den achtersten wagen te val
len. De trein ging door en G. die, wonder
genoeg, geen letsel bekwam, kon met den
vijf-uurs trein de reis naar Groningen ver
volgen.
Konijnenvleesch moet volksvoedsel
worden. Dat was en is heden ten dage nog
de leuze van alle konijnenfokkers-vereeni-
gingen (in het buitenland namelijk) en terecht,
want konijnenvleesch is niet slechts van alle
vleesch voor den minsten prijs te fokken,
maar het is ook van bijzondere voedings
waarde en volgt daarin op ossenvleesch.
Daarbij is het gemakkelijk verteerbaar
en als het van jonge dieren afstamt ook
vooral geschikt voor zieken en herstellen
den. En wat de kosten aangaat, komt bij
rationeele teelt het pond slachtgewicht op
24 tot hoogstens 30 centen, ja onder bijzon
der gunstige omstandigheden kan het zelfs
reeds voor 18 centen geproduceerd worden.
Maar men moet de goede rassen kweeken.
Het konijn is, wat voeder aangaat, zeer ge
makkelijk en niet erg kieskeurig. Alle af val
van groenten, aardappelschillen enz. zijn hem
welkom, ook korsten brood, schillen van
ooft enz. Met den keukenafval van een ge
middeld huishouden kunnen met een weinig
haver, hooi en wat krachtvoeder 23 ko
nijnen en hunne jongen onderhouden worden
en menige Zondagslekkernij komt zoo gaan
de weg ter tafel.
Aan hen, die geld hebben, ontbreekt het
niet aan vleeschspijs, maar door de konijnen
fokkerij kan ook de geringe man zonder
groote kosten zulk een lekkernij bekomen.
Wat de deugdelijkheid van een goed toe
bereid konijn aangaat, zoo staat deze niet
beneden vele andere vleeschsoorten.
Daarom moet ieder, die een tuintje bezit
met groenten en dus ook onkruid en een
plaatsje heeft voor een paar konijnenstal
letjes, het eens met een paar konijnen be
proeven, want het konijn is niet langer al
leen maar speelgoed voor kinderen het
is het meest rentegevende nuttige dier, de
beste vleeschproducent van den kleinen
man. Juist daarom moet ieder, die ’t maar
eenigszins kan, konjjnen fokken, ’t Is te
hopen, dat deze enkele regels ietwat daartoe
mogen bijdragen Mhl. t. d. Verv.~)
Blijkens een door Burg, en Weth. van
Middelburg aan den Raad aldaar uitge
bracht prae-advies hebben zij wel ooren
naar het verzoek der Imperial Gas-Associa
tion om de gasproductie en gaslevering van
de gemeente over te nemen. Het aanvan
kelijk gedane aanbod der Imperial voldeed
Burg, en Weth. niet, maar „na eenige
maanden te hebben onderhandeld", zijn zij
„ten opzichte van de hoofdpunten wel tot
overeenstemming gekomen."
De voornaamste voorwaarden der Imperial
de schotel linzensoep waarvoor de ge
meente Middelburg haar eerstgeboorterecht
zal gaan verkoopen zijn Duur der con
cessie 35 jaar. De gemeente ontvangt een
verkoopsom van f 555,000 voor haar fabriek.
Aan de gemeentekas wordt uitgekeerd voor
elke 1000 M3. boven 870,000 M3. per jaar
geleverd gas een bedrag, gelijkstaande met
den prijs van 100 M3. aan particulieren
geleverd gas. De gasprys zal voor particu
lieren niet hooger zijn dan 8 ct. per M3.
voor verlichting en ct. voor verwarming
of beweegkracht. Voor de straatverlichting
betaalt de gemeente 4 ct., voor de gemeen te-
gebouwen 7 ct. per M3.
Er is dan toch nog wel eens iets nieuws
onder de zoneen gemeente die het eigen
beheer laat varen en uitsluitende concessie
geeft voor het exploiteeren eener gasfabriek,
’t is juist het omgekeerde van wat men
in de laatste tientallen van jaren in steeds
toenemende mate pleegt waar te nemen
En terzelfder tijd dat de gemeente Amster
dam zich zal gaan ontworstelen aan eene
schijnbaar op zoo voordeelige voorwaarden
verleende concessie aan de Imperial, laat
het Middelburgsch gemeentebestuur zich
door den zoet fluitenden vogelaar verlokken,
om voor een verkoopsom zijner gasfabriek
in eens en de hoop op een aandeel in de
winst voor de toekomst de ingezetenen, die
in hun bedrijf moeten of voor hun gerief
gaarne ter verlichting gas willen ge
bruiken, te dwingen gedurende ten minste
35 jaren daarvoor een buitensporigen prijs
te betalen. Wij zijn benieuwd of de Mid-
delburgsche Gemeenteraad zijn Dagelijksch
Bestuur zal volgen en voor een t^deiyke
Leeuwarderadeel, 7 Febr. Door het
bedanken van de armvoogden te Stiens zijn
sedert 1 Jan. B. en W. met de armenzorg
in dat dorp belast en omdat zij persoonlijk
tiet niet kunnen doen, hebben zij dit aan
iemand opgedragen en eenige verandering
in de wijze van bedeelen gebracht. Er wor
den geene eetwaren meer versterkt, alleen
geld, dat den bedeelden aan huis wordt
gebracht, doch wie brutaal is, krijgt die
week geene bedeeling.
Lemmer, 7 Febr. De aanvoer aan onze
botermarkt neemt in de laatste jaren voort
durend af. Kwamen toch ’n twintig jaar
geleden dikwijls 230 a 240 */4 en vele
vaten aan onze markt, heden was geen enkel
vat aangevoerd, wat, zoolang onze markt
bestaat, nog nooit was voorgekomen.
Hepk. Adv. BI.
Door een inzender in De Telegraaf
wordt de zeer juiste opmerking gemaakt,
dat bij de keuze van den 6en September
als den dag der inhuldiging van H. M. Ko
ningin Wilhelmina blijkbaar is over’t.hoofd
gezien, dat volgens art. 83 der gemeentewet
op den eersten Dinsdag van September voor
zien moet worden in de vervulling van de
vacatures der wethouders, die op dien dag
aftreden, en dit jaar 6 September de eerste
3 .j Dinsdag dier maand is.
1 Het voorschrift der Gemeentewet, schrijft
de inzender, „is gebiedend en de burgemees
ter eener gemeente, waar een wethouder
aan de beurt van aftreding is op 6 Sep
tember e.k., zou zich aan wetsovertreding
schuldig maken, als hij dien datum geen
„En wat zal ’t geval zijn
„Vele gemeenteraden zullen onvoltallig
zijnin andere gemeenten zullen dien dag
minder prettige verhoudingen bij vele
wetshouders verkiezingen onvermijdelijke
kwaden ontstaan.
„En dat is allerminst juist dan te hopen.
„Voordat de 6e Septemoer 1898 aange
wezen werd om voor Nederland een datum
van groot gewicht, een geschiedkundige
dag te worden, zal wel van alle kanten
door de raadslieden der kroon het voor en
tegen van dien datum ernstig zijn overwogen.
„Toen was ’t hun voorzeker niet onbe-
kend* dat den eersten Dinsdag in September
1
raadszitting uitschreef.
In geen enkel land van Europa betoogt
de regeering eindelijk zijn van den per
soonlijken dienstplicht, waar hij is ingevoerd,
ernstige bezwaren ondervonden, zelfs niet in
Duitsehland, waar de dienstplicht zelfs van
zeer bezwarenden aard is.
Uit de toelichting van de artikelen blijkt
o. a. het volgende
buitengewone bate het belang der ingeze
tenen voor een lange reeks van jaren ten
offer brengen zal. Arnh. Crt.
Omtrent den brand in de Newton-
straat, waarbij Zaterdag een 4-jarig meisje
om het leven kwam, verneemt men nader,
dat het kind, toen de ouders de woning
verlieten, niet in huis was, maar op straat
liep te spelen. Op de een of andere wijze
heeft de kleine de deur geopend en achter
zich in het slot getrokken. Zij schijnt toen
te dicht bij de brandende kachel te zijn ge
komen en heeft uit de kamer niet meer
kunnen ontvluchten.
Het kerkbestuur der Hervormde kerk
te Haringbuizen roept sollicitanten op naar
de betrekking van voorganger. Aan deze
betrekking is een jaarlijksch tractement
van... 20 gulden verbonden.
De tegenwoordige titularis genoot een
inkomen van 32 gulden, doch daar het
Kerkbestuur deze bezoldiging te hoog acht
te, heeft het den ambtenaar ontslagen om
zoodoende 12 gulden per jaar op de be
groeting uit te winnen.
Het beheer der buffetten aan het sta
tion te Rozendaal is met ingang van 1 Mei
1898 gegund aan den heer Kunh te Kam
pen voor f 12254.
Aangaande den brand in de stroolood-
sen bij de papierfabriek van Scholten te Sap-
pemeer, kan nog meegedeeld worden, dat
de verwachting, dat de brand zich tot de
groote loodsen aan de zijde der gist- en
spiritusfabriek zou bepalen, is verwezenlijkt.
Er was gelukkig bijna geen wind, anders
had de vlam zich zeker overgeplant naar
de loodsen achter de papierfabriek en dan
ware zeer zeker ook de fabriek zelve een
prooi der vlammen geworden.
Zooals reeds werd gemeld, is de brand
ontstaan door het vuurtje spelen van eenige
jongens.
Van heinde en verre trok men des avonds
naar de plaats des onheils, want de lucht
was zoo rood gekleurd, dat men uren in
den omtrek kon zien, dat er een brand
woedde van ongemeen grooten om vang.
Bij het diepspitten te Raasdorp, Lutke-
meerpolder, gem. Sloten, is in een der on
derste lagen een geheel gaaf kruikje ge
vonden, stellig van zeer ouden datum. Aan
den hals staat een gezicht met grooten baard
en op den buik een wapen met een ster in
het midden. Het is in ’t bezit van den heer
Ackermann en voor liefhebbers van oud
heden vermoedelijk niet zonder waarde.
Een aantal ingezetenen te Nieuw-Am-
sterdam (Dr.), die misschien tot de ervaring
zijn gekomen, dat men zich door hard te
werken in den tegenwoordigen tijd toch
geen schatten meer kan verwerven, hebben
besloten hun geluk te beproeven in de Staats
loterij. Zij hebben daarom eene vereeniging
opgericht, waarvan de leden wekelijks 10
cent contributie betalen. Van deze gelden
worden loten in de Staatsloterij gekocht en
de eventueele winsten worden later geza
menlijk gedeeld.
Reeds is medegedeeld, welk een ge
vaarlijk insect voor oofttelers uit Amerika
dreigt. De Duitsche regeering heeft reeds
den maatregel getroffen den invoer van
versch Amerikaansch fruit te verbieden,
aangezien op ingevoerde Amerikaansche
appelen de bedoelde schildluizen zijn ont
dekt.
Het bestuur der Pomologische Vereeni
ging te Boskoop heeft nu besloten, onze
Regeering er op te wijzen, dat ook voor
ons land de boomgaarden door het Ameri
kaansche insect, door den invoer van versche
Amerikaansche appelen en andere vruchten,
niet gering is te achten, en haar mitsdien
te verzoeken in dezen Duitsehland te volgen
en daardoor te voorkomen, dat de Duitsche
Regeering voor ons land denzelfden maat
regel neemt, daar anders het verbod al heel
weinig zou baten.
Maandag werd te Dordrecht te water
gelaten... een reusachtige waterflesch, vier
meter hoog, een meter in middellijn en 240
kilo zwaar. Zij is van blik en yzer ver
vaardigd door de metaal warenfabriek van
Ruttenberg v. Zanten aldaar als reclame-
flesch voor de Staalwaterbron te Haarlem.
De flesch wordt door een schroefbootje
naar Haarlem sleept; van daar gaat ze
naar Amsterdam en naar andere steden die
havens of grachten hebben, als een drij
vende advertentie van de Staalwaterbron.
En als ze haar diensten in de havens en
grachten verricht heeft, dan gaat ze naar
de Noordzee, waar ze dan verder haar weg
maar zal moeten zoeken... Misschien wordt;
zij, een nieuw zeemonster.
(i
Bolswardsche Courant
HM
vc
OP
betrekking tot hunne inlijving bij een bepaald
korps en hunne plaatsing in een bepaald gar
nizoen, op één lijn gesteld met de vrijwilligers
bij de militie.
Bij het ontwerp wordt ook voorgesteld wette
lijke sanctie te verleenen niet alleen, maar ook
uit te breiden de bepaling, ten gevolge waarvan
het aan jongelieden, die bij de loting voor het
blijvend gedeelte een laag nummer hebben ge
trokken, niettemin mogelijk is gemaakt na afloop
van den eersten oefeningstijd huiswaarts te
keeren. Bedoelde nummerverwisseling, thans
alleen toegestaan aan de manschappen mits be-
hoorende, wat de infanterie betreft, tot hetzelfde
bataljon en, wat de vesting-artillerie betreft, tot
dezelfde compagnie, wordt uitgebreid in het
ontwerp bij alle korpsen tot het geheele korps.
Het beginsel van den persoonlijken dienstplicht
wordt door deze regeling niet aangetast, gelijk
de regeering betoogt.
Een meer volledige voorziening is bij dat ont
werp voorgesteld betreffende afbreking in de
opleiding van geestelijken voor den krijgsdienst.
Volgens deze wijziging wordt aan den geestelijke,
den bedienaar van den godsdienst en den zen-
deling-leeraar, alsmede aan den student in de
godgeleerdheid en den zendeling-kweekeling, die
aan eene inrichting van onderwijs van geestelijke,
tot bedienaar van den godsdienst, of tot zendeling-
leeraar wordt opgeleid, en aan den Roomsch
Katholieken ordebroeder, die tot eene binnen
het rijk gevestigde kloosterinrichting behoort,
op zijne aanvrage, telkens voor een jaar onthef
fing van den werkelijken dienst verleend. Bij
algemeenen maatregel van bestuur worden de
bedoelde inrichtingen van onderwijs aangewezen
en wordt tevens bepaald, wie voor de toepassing
der bepaling voor geestelijke, bedienaar van de
godsdienst, zendelingleeraar, student in de god
geleerdheid, zendeling-kweekeling of Roomsch
Katholieke ordebroeder wordt gehouden.
Ten aanzien van de kostwinners wordt voor
gesteld alleen dan ontheffing van den dienstplicht
te verleenen, waar het gezin door hef gemis van
den loteling armlastig zou worden.
OP
MllliG
Volgens een voorgestelde bepaling worden de
loteüngen, die aan zekere bij Kon. besl. vastte
^tellen eischen van bekwaamheid voldoen, met
