I I is 'I. Witmarsum, 24 Febr. ’98. Vooreen 'l voordeelen 2e 3e 4e 5e 6e 7e c2 c4. pd bl c3. L cl g5. c4 X d5. Ddl X d4. D d4 a4. 8e 9e 10e He 12e 13e 14e 15e 16e 17e 18e 19e 20e 21e 22e L f8 - b4. D d8 a5. L b 4 X a5. g 7 X f6. L c8 e6. Ta8 c8. L e6 f5 f. L a5 d8. L f5 g6. pd c6 e5. pd e5 g4. K e8 f8. K f8 g7. pd g4 e5. pd e5 c6. WESTERGOO, Bolswakb. Zwart. d7 d5. e7 e6. pd g8 f6. c7 c5. c5 X d4. pd b8 c6. e6 X d5. JM e2 e3. pdgl e2. D a4 X a 5. n n n L g5 X 16. 0—0—0. p8c3 X d5. K cl bl. K bl al. pd e2 f4. L fl d3. L d3 bl.. T dl d2. e3 e4. f2 - f3. T d2 c2. Feestvoorstelling. Een talrijk publiek heeft Vrijdagavond in de net versierde Doelezaal een hoogst aan- genamen avond doorgebracht. Waar reeds op zoovele plaatsen hulde was gebracht aan Mevrouw AlbregtEngelman, deed het ons genoegen, dat zoovele belangstellenden waren opgekomen. De opvoering van „Talent en Geboorte" liep uitstekend van stapel. Ofschoon het stuk van ouderen datum is, geeft het toestanden uit het werkelijke leven te zien, die helaas in den tegenwoordigen tijd ook nog voorko men. De strijd tusschen talent en geboorte is nog niet van de baan. Bij het opkomen van Mevrouw Albregt—Engelman, werd zjj met fanfares en luid applaus begroet. Zij werd in het stuk door uitstekende krachten ter zijde gestaan, die er blijkbaar naar streef den, om de jubilaresse in hare dankbare rol goed te doen uitkomen. In het nastukje „Oue Sientje", door Justus van Maurik aan de Jubilaresseopgedragen, deed zij zich weer in hare volle kracht kennen, als eene uitstekende actrice. Het mag wel een voorrecht genoemd worden, op haren leeftijd nog zoo flink te kunnen op- tre len. Een welverdiend applaus viel haar na afloop ten deel. Aan het slot van het eerste stuk werd Mevrouw AlbregtEngelman, door een be diende der Sociëteit, een mand met bloemen aangeboden. Namens wien haar dat geschenk werd vereerd, kwam het publiek niet te weten. On tegenzeggelijk liep de avond, welke zich zoo uitstekend leende om er een gezelligen avond van te maken, voor het publiek wel wat heel koud af. Men had zoo gaarne gezien, dat Mevrouw Albregt— Engelman ook in het publiek eene warme ovatie was ge bracht, gelijk alle andere steden het voor beeld gaven. Misschien is dit wel op andere wijze geschied, maar terecht mocht men, afgaande op den hoofdregel van het pro gramma van eene feestvoorstelling verwach ten, dat der Jubilaresse ook op het tooneel eene welverdiende hulde was gebracht. Nu dit niet plaats had en menigeen nog een half uurtje wachtte op de dingen die komen zouden, was de stemming na afloop onder het publiek niet zoo prettig, als verwacht mocht worden. Dientengevolge kon het bal ook niet ge animeerd genoemd worden. 100.000 Liters. De fabriek „Hollandia" ontving Vrijdag van de Directie telegrafisch bericht, dat dien dag voor de eerste keer sedert de oprichting, in de drie fabrieken te Vlaardingen, Bolsward en Purmerend gezamenlijk honderd duizend liters melk was verwerkt. Dit is de grootste hoeveelheid melk, welke tot nog toe in één dag verwerkt is. Waar deze groote instelling van nijverheid met zulke reuzenschreden vooruitgaat en hare afnemers steeds ziet uitbreiden, is het niet te verwonderen, dat het personeel daarbij ook wel vaart en onze stad daarvan ook indirect profiteert. Door het uitsteken der vlag op de fabriek, toonde men hier de ingenomenheid met dezen vooruitgang. Een aangename verrassing. Voor het personeel van „Hollandia" is een vette koe geslacht, welke heden Zater dagavond onder de werklieden zal worden verdeeld. We behoeven zeker niet te zeggen, dat dit door de Directie aangeboden geschenk, dankbaar zal worden aanvaard. Scliaakwedst rij d. Correspondentiepartij tusschen de schaak clubs ONS HUIS, Amsterdam. Wit. Ie zet d2 d4. n talrijk publiek sprak, ten huize van Meijer, op uitnoodiging van deFriesche Maatschappij van Landbouw, de heer Heldt over het in polderen der Zuiderzee. Met tal van cijfers en berekeningen, toonde spreker duidelijk de uitvoerbaarheid van het plan aan, het voor en tegen er van breed uitmetende. Van de gelegenheid tot debat werd alleen gebruik gemaakt, om instemming met spre ker, en het gesprokene te betuigen. Menigeen liet zich inschrijven als lid van den Nationalen Zuiderzeebond. Fingjum, 25 Febr. ’98. Onze plaats- genoote mej. B. Boonstra slaagde heden voor het examen voor de nuttige handwerken. Exmorra. Heden is tot predikant bij de Herv. Gem. alhier beroepen ds. Visser pred. te Piaam en Idsegahuizen. Slieek. Dinsdagmorgen vond mevrouw de Wed. V. alhier haar dienstbode bewus teloos op haar kamertje. Een lek in de gasleiding bleek de oorzaak te zjjn van dit treurig ongeval, ’t Dadelijk aanwenden van doeltreffende middelen en ’t spoedig roepen van een geneesheer, bad ten gevolge dat de levensgeesten weer werden opgewekt. Aan ’t niet geheel gesloten zijn der deur dankt de meid echter voornamelijk haar behoud. Balk, 23 Febr. Was voor eenige jaren onze weekmarkt bepaald bloeiend te noemen, thans bestaat er gegronde vrees, dat ze binnen korten tijd te niet zal gaan. Was de aanvoer van 80 a 90 vaten boter toen geene zeldzaamheid te noemen, heden was er totaal niets aangevoerd, de vorige week slechts 1/8 vat. De oorzaak hiervan is natuurlijk de aanwezigheid vaneen vijftal zuivelfabrieken in de nabijheid. Dat de ne ringdoenden alhier hierdoor veel schade lijden valt licht te denken daar de boeren, die anders geregeld ter markt kwamen en dan hunne inkoopen deden, nu stilletjes thuis blijven. Zuidwesthoek, 23 Febr. De veeprij- zen zijn hier thans als volgtvette varkens levend gewogen, le kw. 27 cent, 2e kw. 25 cent, schoon aan den haak 30 cent; vette schapen 18 a 22 cent, dito koeien 23 27 cent, alles per ’/a K.G. Voor nuch tere» kalveren besteedt men f5 a f 10 per stuk. Deze laatste zijn in de jongste weken gewild. Hepk. Adv.bl. Een Drentsche correspondent schrijft aan de Telegraaf Een stationchef en een stationskoffiehuis- houder aan den spoorweg door dit gewest de naam van de plaats doet niets ter zake waren aartsstroopers en stroopten, dat het een aard had. De affaire bezorgde hun menigmaal een heerlijken maaltijd en hun gelaat straalde van genoegen, als hunne respectieve echtgenooten des Zondags een gebraden baasje op tafel brachten, dat door de week in hunne verradelijke koperdraadjes zijn leven gelaten had. Doch zooals het gewoonlijk gaat, het zaakje bleef voor het alziende oog der politie niet bedekt en de ijverige dienaren van den hei ligen Hermandad spaarden geen moeite hen er bij te biezen. Maar bij de scherpste sur veillance mocht het hun niet gelukken deze doortrapte schelmen in hun minder eerzaam bedrijf te snappen. Zelfs was de kastelein zoo brutaal een enkel maal een gestroopte haas te laten verspelen op het biljart en vertelde aan de politie bij die gelegenheid onomwonden hoe veel strikken hij had uitstaan, waar hij nog een langoor hoopte te bemachtigen enz., alles om den opziener der jacht nog meer te sarren. Het terrein hunner operaties lag niet ver van het station en op zekeren avond hadden zij weder eenige strikken uitgezet. DeRijks- veldwachter en zijn onbezoldigde collega hadden daarvan lucht gekregen en waren op hun post. Doen meer dan ten volle overtuigd van de sluwheid, waarmede de beide stroopers te werk gingen, verzonnen zij eene list. Zij kochten een haas van een jager en legden dien in een van de strikken. De morgen brak eindelijk aan. Goed ver dekt opgesteld liggen de beide politiemannen op de loer en wachten op de komst van de stroopers. Die haas zal hun ongeluk worden en in ’t blijde vooruitzicht straks een bekeuring te kunnen doen, slijten beiden onder fluisterend gepraat den tijd. Maar het duurt lang voor de stroopers komen. Zouden ze soms de zaak niet ver trouwen? Geen nood, maar wachten, de verzoeking om den haas te krijgen zal hun te machtig worden en wee je gebeente als je aan dit kluifje likt. Intusschen hadden de man van ’t station en zijn vriend de kastelein eens poolshoogte genomen en het verraad ontdekt. Dat was een leelijke streep door de rekening. Zij konden den haas in de verte zien liggen, maar ook wees zoo nu en dan een klein wolkje rook, dat uit het. pijpje van den veldwachter kwam, de plek aan, waar de politie zich in een droge sloot achter een wal verscholen had. ’t Was een naar geval, dien haas in den steek laten of zich aan eene bekeuring, die onvermijdelijk scheen, te wagen men stond met de handen in ’t haar. De kastelein drong er dan ook maar op aan, om ’t eerste te kiezen en zich even ongemerkt als zij genaderd waren, weer uit de voeten te maken, De chef daarentegen had opgemerkt4 te hebben gedragen, uitgeput en verder van bijna geen waarde. De Spreker weet dit niet te beslissen en kan den bodem van die meren niet verge lijken, maar hij steunt met zijn meening dat het goed zal blijven, op het advies der staats commissie, en hij weet trouwens dat de bodem van den IJpolder bij Amsterdam steeds als de beste grond van Nederland geldt. De heer ZIJLSTRA merkt nog op, dat hij nog geen waarborg heeft, want bij de boringen werd de grond uit de meren ook best bevonden, en ’t is later zoo deerlijk tegengevallen. De heer EISMA. Ik meen, dat men hier geen parallel kan en mag trekken tusschen de zee en die meren, en ’t spijt hem, dat die zaak hier is opgeworpen, daar dit de vrees zou kunnen wekken, als zou de Zuider zee ook een ongunstig resultaat kunnen op leveren. De Zuiderzee is een andere grond, en men dient elke zaak op zich zelf te be schouwen. Hij vindt het verkeerd in deze periode een parallel te trekken tusschen die ongelukkige meren en dit grootsche natio nale werk. De heer ZIJLSTRA repliceert, dat het hen niet te doen was om een parallel te trekken, want reeds had hij opgemerkt, dat hij, indien men verzekeren kan, dat bijaldien de bodem der Zuiderzee blijvend vruchtbaren grond heeft, hij voorstander van de droog making zou zijn, waarvan natuurlijk geen sprake kan zijn, als hij een parallel met die meren wilde trekken. De heer EISMA verzocht nog de aan wezigen lid te worden van den Nat. Zuider zeebond, waarvan hij hoopte, dat hier ter stede eerstdaags een afdeeling zal kunnen worden gesticht, daar wij door de nabijheid der Zuiderzee ook voorzeker belang hebben bij dit nationale werk, waarop de vergade ring werd gesloten. dat de politiemannen zoo diep in gedachten verzonken waren, dat het niet onmogelijk scheen om ongemerkt vlug den haas te halen en zei fluisterend tot den kastelein „Als jij van avond trakteert op den goe den afloop, waag ik het." Accoordwas ’t antwoord van den man der vergunning. „Daar kan wel een „dikkop" op staan." En vlug als de wind zag hij zijn collega door eene voor naar den haas toekruipen. Hij rukte de pin, waarmede de strik vast zat, uit den grond, en even snel spoedde hij zich met de vangst weg, zonder door de politie bemerkt te zijn. De haas, de dure haas, waarvoor de veldwachter zijn geld had besteed, was binnen en de chef had bovendien nog een tractatie verdiend. De ontnuchtering van de veldwachters, toen zij tot de ontdekking kwamen, dat de haas weg was, laat zich denken. Razend van spijt zwoeren zij bij kris en kras, den stroopers dat brutale stukje betaald te zetten. Totnogtoe is het hun echter niet gelukt revanche te nemen en de kastelein was zelfs stout genoeg, den veldwachter te ver tellen, dat de haas goed gesmaakt had. Honderden brieven en briefkaarten, zijo wegens onvolledig of onjuist adres,on bestelbaar en worden, wijl de afzenders niet bekend zijn en de stukken daarom niet aan hen kunnen worden teruggegeven, na ver loop van 3 maanden vernietigd De aandacht van het publiek wordt er nogmaals op gevestigd, wanneer omtrent het juiste adres eenige twijfel bestaat, hun naam op de achterzijde der stukken te ver melden, waardoor het mogelijk wordt, die stukken terug te geven. Uit Den Haag schrijft men Het meest voldaan over zijn gang naar de stembus op j.l. Dinsdag zal wel geweest zijn een groote slagershond, die zijn meester, een vleeschhou werskneebt kiezer, in een der stembureaux volgende, een der kalfscarbon- nades oppeuzelde, die als warm twaalf uurtje voor de leden aan al de stembureaux waren bezorgd. -- Bij het graven van een kelder voor een nieuw te bouwen huis vond men te Oud-Vosmeer op ongeveer 2 M. diepte in den grond een levende krabdaar de vind plaats in een binnenpolder is, vraagt men, hoe dat dier daar op die diepte gekomen is, te meer daar de gravers voor de waar heid hunner verklaring instaan, dat toevallige omstandigheden van buiten dit dier niet bij het graven hier gebracht kunnen hebben. Enfinde wonderen zijn alzoo de wereld nog niet uit Men deelt aan de Bred. Ct. de volgende carnavalsgrap mede, die te Breda is voor gevallen Er zou eene voorstelling gegeven worden in het Ulvenhoutsche boseb, van de vlucht en het opvangen van Toekoe Oemar, hg zou gevankelijk naar Breda worden vervoerd en daar, in effigie, op het Van Coothplein ge hangen worden, in bijzijn van een krijgsraad, zetelende in een der bovenlokalen van het hotel Van Ham. Aangezien men om in het Ulvenhoutsche bosch te komen, het grondgebied van Gin- neken doortrekken moet, had zich aan de Ley een politiemacht gesteld om hetbinnen- komen te beletten, wanneer de troep ge maskerd was. Dit was echter niet zoo en ongehinderd trok men door. Doch wat deed Toekoe Oemar Ook hij trok er op een gegeven oogenblik van door, hij sprong op een fiets, nam een om weg om in Breda te komen, reed toen over het Van Coothplein en maakte een langen neus tegen de rechters die op den gevangene zaten te wachten. Toekoe Oemar was dus in zijn werkelijke rol gebleven. Aan de roomboterfabriek te Borger, waar men nog steeds de geleverde melk naar litermaat betaalt, heeft weer een geval van melkvervalsching plaats gehad. Een voortgezet onderzoek heeft daar tevens aan getoond, dat het gehalte der melk in het algemeen sinds de oprichting der fabriek in 1894 niet zoo laag was als thans. Men schrijft dit toe aan het veelvuldig gebruik van mais als veevoedsel. Door een paar handelaren werden daar per week van drie tot vierduizend kilo maismeel verkocht. Tot nog toe vond het betalen der melk naar vetgehalte aldaar vele bestrijders, maar de tijd nadert dat men tot zoodanige wijze van betaling zal overgaan. Tevens wordt er ernstig aan gedacht om het gebruik van mais als voedsel voor melkvee volgens door het bestuur der fabriek gemaakte bepalin gen te beperken. In de gehouden vergadering van den gemeenteraad van Workum werd met 6 tegen 4 stemmen besloten tot toelating van het gekozen lid S. Haitema. Daar bij deze verkiezing niet voldaan is aan art. 52 alin. 1 van de kieswet, gaf een der leden te kennen tegen deze toelating bij Gedep. Staten te zullen protesteeren. In de openbare school te Weesp ont stond gisteren een begin van brand in een schoorsteen die gelukkig spoedig ontdekt en bedwongen werd. De kinderen werden onmiddellijk op ordelijke wijze naar huis gezonden. Een zeer zeldzaam voorkomend geval doet zich in 2 gemedhten der prov. Gronin gen voor; in Groningen en Sappemeernl. heeft dezelfde persoon voorde nat. mililiegeloot, en daar men maar voor één gemeente in- gelijfd kan worden en kan dienen, blijft nu de groote vraag overvoor welke gemeente is de persoon in kwestie voor de militie te recht ingeschreven en voor welke gemeente ten onrechte De vraag is in casu zeer moeilijk te beantwoorden, daar beide ge meentebesturen vermeenen, dat in hun ge meente de inschrijving terecht is geschied en het hier geldt een buiten echt geboren kind, dat niet door de moeder is erkend en bij opvolgend huwelijk ook niet gewettigd is geworden. De zaak is thans aan de beslissing van den Minister van Binnen- landsche Zaken onderworpen. Spreker thans wenscht te ontvouwen en toe te lichten. Een flinke wandkaart diende hierbij als hulpmiddel. Het plan bestaat, eerst een dijk te leggen van Friesland naar Holland, van Piaam bij Makkum door zee over Wieringen naar Ewijksluis, en vervolgens in vier groote polders een groot deel der zee droog te leggen, terwijl dan nog een groot meer over blijft, dat de verschillende uit wateringen vereenigt. Spreker deed vooral uitkomen, dat bij dit plan der Staatscom missie op verschillende belangen, bij dit werk betrokken, is acht gegeven. In de handelsbelangen van de havenplaatsen, thans aan zee gelegen, zal worden voorzien door een grootsche kanalisatie, op de uitwaterin gen der verschillende aangrenzende water schappen en polders is gelet, de bestaande visscherij is niet uit het oog verloren, met de defensie is rekening gehouden. Op hel dere en bevattelijke wijze verklaarde Spreker, hoe men zich voorstelt aan het plan uitvoe ring te geven. Voor het leggen van den afsluitdijk rekent men 9 jaren noodig te hebben, terwijl men met de verdere werk zaamheden van sluiswerken, afdijking, het graven van kanalen en de inpoldering met den aankleve van dien, bij gedeelten onder nomen, nog ruim 20 jaren zal moeten bezig zijn, zoodat het geheele reuzenwerk ruim 30 jaren zal vorderen. Tevens trad Spreker in vergelijkingen over het plan met en zonder afsluitdijk en waarom de Staatscommissie voor dien dijk adviseerde, om daarna de partiëele becijferingen na te gaan en vervolgens het totaal der kosten- begrooting toe te lichten. De uitgaven n.l. zijn begroot op 189 millioen gulden geza menlijk, maar omdat het eerst uitgegeven kapitaal lang renteloos blijft, komt het plan, rente op rente gerekend, op 315 millioen gulden en daarvoor komt de Staat dan in het bezit van 211,830 H.A. grond, waarvan 194,410 H.A. zeer vruchtbare grond, gelijk uit de nauwkeurige en uitvoerige onderzoe kingen is op te maken. De waardelooze en minder goede gronden niet gerekend, komt de H.A. als geen rente wordt berekend, wat bij den aanleg van andere Staatswerken ook nimmer wordt gedaan, op f 982, doch met samengestelde rente gerekend op f 1620, een prijs, die voor goede gronden thans veel hooger is. De pachtwaarde, zeer matig ge steld, wordt geraamd op nagenoeg 11 1/2 mil lioen gulden, zoodat het werk geen ongun stige financiëele uitkomsten zal opleveren. Na de pauze besprak de heer Heldt de sociale, economische en agrarische belangen en invloeden van het werk en toonde wederom op heldere wijze aan, dat hoewel er enkele bezwaren van particulieren aard niet zijn weg te cijferen, daar tegenover zeer groote voordeelen en belangen zullen worden bevorderd. De bevolking van Nederland neemt toe, de vruchtbare bodem van ons land is zeer beperkt. De drooglegging der Zuiderzee zal zijn eene belangrijke aan winst van besten grond; de uitvoering zal voor lange jaren in de steeds dringende be hoefte aan werk voorzien en daarna voort durend aan duizenden een bestaan kunnen opleveren, terwijl het financiëel de krachten van den Staat niet te boven gaat. Daar de Spreker dus van oordeel is, dat de uitvoering mogelijk en nuttig is, was het zijn doel be langstelling te wekken voor deze grootsche nationale onderneming en stelt hij ten slotte eene motie voor, waarbij de vergadering de wenschelijkheid uitspreekt, dat met dit werk spoedig tot uitvoering zal worden overgegaan. De vergadering toonde door applaus met het gesprokene in te stemmen. De Voorzitter der vereeniging „Handel en Nijverheid" de heer EISMA, bracht daarop den spreker den dank der vergadering voor de duidelijke uiteenzetting van dit zoo belang rijk onderwerp, betoogde mede zijn instem ming met het gesprokene, en hij hoopte dat verschillende personen zich zouden aansluiten bij den Nat. Zuiderzeebond, de onkosten van het lidmaatschap bedragen slechts f 0,50 per jaar. De heer K. TROMP verzocht nog eenige inlichtingen hoe men de boringen op den bodem had kunnen inrichten, en hoe die peilingen en onderzoekingen waarborgen dat het beste grond is. De Spreker antwoordde, dat hij geen des kundige zijnde, maar wel wist, dat de grond door twee deskundigen o.a. Dr. Van Bem- melen, ieder afzonderlijk is onderzocht, en bij de Staatscommissie zoowel als bij de vroegere commission steeds met groote zorg hiermede is te werk gegaan. Een heer uit Amsterdam, hier ter verga dering aanwezig, wenschte een paar vragen te stellen. Vooreerst kwam het hem vreemd voor dat Spreker betoogde dat bij dit werk geen rente van het kapitaal moest gerekend worden tijdens de uitvoering, daar toch het eerste geld langen tijd geheel renteloos blijft. Dan merkt hij op, dat de genoemde som voor de waterverversching van Amsterdam hem klein voorkomt. Ook vraagt hij of het plan zonder afsluitdijk niet aanbeveling verdient met het oog op een door braak van dien djjk, daar dan het geheele werk in eens zou zijn vernietigd. De Spreker antwoordt hierop, dat zelfs als men rente op rente rekent, de finantieele uitkomsten nog gunstig zijn te noemen, maar hij had alleen opgemerkt dat bij staatswerken vooral over zoo’n tijdverloop, daar eigenlijk geen rekening mee behoeft te worden ge houden, daar telken jare een gedeelte op de staatsbegrooting wordt gebracht. Het is trouwens slechts een kwestie van berekening. De opgave van de meerdere kosten voor de bevloeiing van Amsterdam enz, zijn ontleend aan de opgaaf van het gemeente bestuur. Het stoomgemaal is er nu ook, maar werkt alleen bij eb, dan zal het steeds of meer moeten werken, vandaar misschien een betrekkelijk geringe som. Wat het doorbreken van den dijk aangaat, deze wordt zoo gemaakt, dat hij, mensche- lijker wijze gesproken, tegen alle stormen bestand is. De breedte zal nagenoeg 30 meter bedragen. De heer Mr. ZIJLSTRA wenscht te vragen of het feitelijk is vast te stellen, dat de grond van de Zuiderzee vruchtdragend blijft. In de droog gemaakte meren bij Workum en Makkum was de grond bij onderzoek ook best, doch was, na twee jaren goed vrucht n n w |a« •n

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1898 | | pagina 2