NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLS WA.BD EN WONSEBABEEL
Het Kroningsfeest
No. 73. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zeven en dertigste Jaargang. 1898.
ZONDAG 11 SEPTEMBER.
BINNENLAND.
BOLS WA RD.
VOOR
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
V
X3CAC.sOCdcdcdoC
heele vertooning. Vele rijtuigen, meeren-
deels met twee paarden bespannen, volgden
ook ’s avonds den stoet.
De concerten die ’s avonds tot 10 uur ge
geven werden op het Broerekerkhof, de Koe
markt en op het water tusschen de Groote
Markt en Appelmarkt trokken steeds veel
belangstellenden. De muziekkorpsen hebben
trouwens een drukken dag gehad, evenwel,
onvermoeid werd ook tot den laten avond
doorgeblazen. Een fraai gezicht leverde het
op, die duizenden wandelaars, door de rijk
met vlaggen en anderszins versierde en hel
verlichte straten te zien passeeren, vroolijke
troepjes jongelieden zwevende en dansende
rondom de meer bejaarden. Vooral wanneer
af en toe Bengaalsch vuur werd ontstoken,
zou men zich in een tooverwereld verplaatst
wanen.
Allen moeten getuigen dat ook Bolsward
het Kroningsfeest waardig heeft gevierd en
7 September 1898 tot een voor velen onver-
getelijken dag heeft gemaakt.
7 September 1898 kan met gulden letters
in de annalen onzer stad worden opgeteekend.
Van den helderen hemel straalde het liefelijk
zonnelicht toen des morgens ten 8 ure van
den hoogsten omaang des torens de statige
koraalmuziek over de stad klonk, gevolgd
door de nationale liederen. De meeste werk
plaatsen en winkels waren gesloten, zoodat
het een feestdag was ook voor den werkman,
ja zelfs voor den behoeftige, want de feest
commissie had door eene spijsuitdeeliog ook
aan dezen gedacht.
Reeds vroeg was er bij den omgang der
muziek veel volk op de been, doch allengs
werd het druk. Het uitgelezen schoone
weder lokte duizenden naar hier, trammen
en booten, wagens en schepen kwamen be
laden met feestvierenden binnen, terwijl de
toegangswegen naar de stad bovendien we
melden van voetgangers. Het was hier dan
ook bepaald vol, de hoofdstraten waren soms
moeilijk te passeeren, maar toch ging alles
zonder de minste, stoornis toe. Er heerschte
een prettige, vroolijke geest, alles krioelde
en woelde dooreen, overal drukte, doch ner
gens, voor zoover ons bekend, werd een wan
klank gehoord of de orde gestoord.
Vergezeld van drie muziekkorpsen trok de
kinderstoel der openbare en bij «oudere scho
len, ten getale van nagenoeg 800, van de
Koemarkt, waar de stoet werd opgesteld, naar
het Stadhuis, waar een aubade werd gebracht.
Kinderzang is steeds lief en aangenaam te
hooren, doch bij zoo’n gelegenheid maakt
een behoorlijk geoefend en krachtig kinder
koor een diepen indruk. Door een zephir,
een licht windje gedragen, klonk het meer
stemmig gezang dan ook helder over de
Marktstraat.
Namens de feestcommissie werd door vijf
meisjes (van elke school één) een fraai
bouquet aangeboden aan de Echtgenoote
van den Burgemeester, mevrouw van der
Veen. Vervolgens werden op de raadszaal
aan 12 leerlingen van iedere school vanwege
de Regeering herinneringsmedailles uitge
reikt door den Burgemeester, die de hoofden
der scholen, benevens de kinderen eenige
hartelijke woorden toesprak.
Na afloop dezer plechtigheid werd de op
tocht voortgezet langs de verschillende stra
ten. Bij het Algemeen Armenhuis, het We es
huis, het R. K. Liefdegesticht en het Gast
huis werd telkens halt gehouden, om een of
meer liederen te zingen. Met dezen optocht
was de voormiddag reeds vervlogen, want
het was reeds bij half een, eer de kinderen
hunne scholen weer bereikt hadden. De op
tocht leverde een recht feestelijken aanblik
op, evenwel was het voor de kinderen zelf,
in ’t bijzonder voor de kleinsten, wel wat
vermoeiend, temeer daar de zonnewarmte op
sommige gedeelten der stad zich deed ge
voelen. In de scholen evenwel werden hun
nu verschillende geschenken en versnape
ringen uitgereikt en belast en beladen gin
gen ze met rassche schreden huiswaarts om
hun ouders hun schatten (begrijp eens, o.a.
had elk een groote, een heele koekte
toonen.
De commissie, die alles flink geregeld had,
komt een woord van lof toe, en trouwens de
geheele feestcommissie kan met voldoening
op haar werk terugzien, met alle zorg heeft
elke commissie zich van haar taak gekwe
ten, en het geheel is wèlgeslaagd te noemen.
De volksconcerten op de gedempte Wor-
telhaven en het Broerekerkhof gaven in de
middaguren een aangename afleiding, tot te
2 ure de groote Optocht vanwege „Handel
en Nijverheid* een aan vang nam. Een ge
detailleerde beschrijving van dezen optocht
zou ons te ver voeren en is ook onnoodig,
waar zoovele duizenden met eigen oogen
getuige zijn geweest van hetgeen hij te aan
schouwen gaf. Wij bepalen ons dan ook tot
eenige korte bemerkingen. Vooreerst moe
ten wij hulde brengen, dat de optocht zoo
flink op tijd aanving, iets wat in den regel
bij dergelijke omvangrijke zaken veel te
wenschen overlaat. Dan brengen wij gaarne
hulde aan allen die aan dezen optocht heb
ben medegewerkt, want door eendrachtige sa
menwerking van velen werd hier een grootsch
geheel tot stand gebracht. Verscheidene
nummers toch hebben een voorbereiding en
groote moeite en kosten geëischt, waarvoor
men respect moet hebben. De twee herauten,
met vaandel en klaroen, openden den op
tocht. De zegewagen, voorstellende de aan
bieding der kroon door de elf provinciën en
die der Nederl. strijdmachten leverden een
aardig gezicht op, evenals die van ^Handel
Met instemming nemen wij uit het
Sociaal Weekblad de volgende regels over:
„Waar heel het land zich opmaakte tot
feestviering bij de inhuldiging onzer Ko
ningin, stemde het verheffend dat van zoo
verschillende zijden te velde werd getrokken
tegen de beestachtigheden, die bij alle fees
telijke gelegenheden, en dus ook bij oranje
feesten, door een deel der feestvierenden de
plaats van opgewektheid en vreugde ver
vullen. Geruimen tijd geleden reeds werd
door enkele geheelonthoudersvereenigingen
een manifest uitgevaardigd, waarbij op het
nuttelooze en schadelijke van drankzwelge-
rijen in het algemeen, en op het ongepaste
en on waardige daarvan bij een nationaal
feest als het op handen zijnde werd gewe
zenzeer onlangs werd door den Vrouwen
bond tot verhooging van het zedelijk be
wustzijn een manifest openbaar gemaakt,
waarin er met nadruk op werd gewezen dat
deze kroningsfeesten al de minst passende
gelegenheid zijn om zich aan liederlijke
handelingen over te geven eene waar
schuwing, die ook al niet overbodig is als
men leest hoe buurten als de Zandstraat in
Rotterdam ijverig versierd worden en dus
blijkbaar op drukke dagen en nachten re
kenen. Men zou dan ook dwaas doen zich
van deze middelen heel veel resultaten voor
te spiegelen; de genietingen van het publiek
en waarlijk niet alleen van de laagste
klassen, die immers ook de dubbeltjes-con-
certen in Arena bezoeken varieeren in
den regel van den lageren tot den allerlaag-
sten rang, en het z. g. pretlievend doel onzer
natie kan evenmin feestvieren zonder los
bandigheid als zonder gedrang, knoeien met
entree-bewijzen en dergelijke praktijken. Dit
is zoo waar dat eene uitzondering altijd sterk
treft en een „eervolle vermelding* krijgt.
„Doch het is een verschijnsel dat goed
doet, dat een verheffenden indruk maakt,
wanneer men juist in den vooravond van
die onverkwikkelijke tooneelen, die het
waarlijk schoone en edele van een nationaal
feest ontsieren, van allerlei zijden pogingen
ziet aanwenden om door opwekking, door
waarschuwing en door berisping de zwak
ken voor vallen te behoeden en het is den
socialistisohen betoogers, die hier wel niet
alles maar toch heel veel te zeggen hebben
als eene eer aan te rekenen dat zij bij deze
gelegenheid mede het initiatief namen tot
een betooging, die, al moge zij sommigen
onsympathiek zijn en anderen onverschillig
laten, toch zeker enkelen zal weerhouden
van drankmisbruik, en menigeen zal aan
sporen tot matigheid. Het waren drankbe
strijders van allerlei slag, die j.l. Zondag
onder voorzitterschap van prof. Van Rees
de groote zaal van het Paleis van Volksvlijt
vulden. Naast de socialistische predikanten
traden een christelijk gebeelonthouder-werk-
man, een lid van het Kruisverbond (pastoor
Ariëns was op het laatste oogenblik ver
hinderd), Domela Nieuwenhuis en Van der
Veer op. Hieruit blijkt dus wel dat althans
een deel der bevolking niet alleen zelf zich
van drinken zal onthouden, maar ook de
feesten als gelegenheid tot propaganda hun
ner denkbeelden zal gebruiken; ook „blauwe
tenten* zullen hier en daar tot het leegt--
material behooren/
Bij onderzoek bleek, dat onze jonge La
zaro op de vlucht was gegaan voor een
luchtballon, ergens met de feestelijkheden
opgelaten.
’t Geval was dus zoo erg niet als hy zich
had voorgesteld.
Hepk. Adv. BI.
Er loopen in Amsterdam vele lezingen
omtrent het kleine ongeval, dat de Koningin
getroffen heeft, toen zij van het Concertge
bouw naar het paleis terugreed. Een oog
getuige verhaalt de gebeurtenis als volgt
Op den smallen Achterburgwal werd het
paard van een der rijdende artilleristen uit
Arnhem schichtig, door het hoera-geroep en
op ’t oogenblik dat het rijtuig der Koningin
nen passeerde, steigerde het paard en kwam
met de voorpooten in ’t rijtuig der Koning
innen.
De artillerist trok met alle macht aan
de teugels en daar het koninklijke rijtuig
fluks doorreed, was spoedig alle gevaar ge
weken.
De koningin had echter een luiden gil
geuit en zich verschrikt tegen haar moeder
aangedrukt.
De artillerist was zoo verschrikt dat hij
niet meer kon opstijgen.
De Koningin was zichzelve weder zeer
spoedig meester en bij aankomst in ’t Paleis
wees zij lachend aan een der heeren van ’t
gevolg de vlek, die de hoef van het paard
op haar kleed had gemaakt, toen deze rake
lings daar langs streek ter hoogte van de
linkerknie. De Telegraaf.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
en Nijverheid* en de Landbouw. Het glans
punt was evenwel de afdeeling „Hollandia.*
De wagens met de gecondenseerde melkbe
reiding met de daarvoor noodige apparaten
en die der bussenmakerij en smederij (beide
in werking voorgesteld en elk door een vier
span getrokken) waren grootsch en trokken
bijzonder de belangstelling. Ondanks het
malheur aan den derden wagen der „Hol
landia,* waardoor deze niet in den optocht
kon meegaan, maakte toch deze rubriek met
de 18 paarden en de afdeelingen van het
dienstpersoneel, samen wellicht een honderd
tal personen, met de verschillende vaandels,
al reeds een optocht op zich zelf.
De Brandweer met de nieuwe brandspuit
op een met groen en schilden versierden
wagen was mede wel een aardig idee, doch
de Stoomwolspinnerij van den heer De Groot
maakte een waardig nummer uit. De ver
schillende stadiums van bewerking der wol
werden hier ter beschouwing gegeven, even
als later de sigarenfabrikant D. de Vries de
bewerking der tabak veraanschouwelijkte.
Het was een aardig gezicht, naast de bloei
ende tabaksplanten, die zwartjes bezig te
zien met het sorteeren der tabaksbladen,
welke later tot sigaren verwerkt, gedroogd
en verpakt werden.
De bloemenwagen van Flora ontlokte, even
als de bloemenrijke wagen van den Alg.
Nederl. Wielrijdersbond iedereen den uit
roep dat ’s mooiDe wagen der verze-
keringmaatschappij „de Philantroop*, de rij
tuigen met oudstrijders, met de directie en
besturen, de verschillende corporatiën met
hun vaandels, benevens de drie muziekkorp
sen, dit alles leverde een waardig geheel op.
De orde was uitstekend, de politie, voor
dezen dag met de marechaussees en ver
scheidene rijksveldwachters versterkt, kweet
zich loffelijk van haar taak, die trouwens
door de goede gezindheid der bevolking ook
weer licht werd gemaakt. Ondanks een paar
malheurtjes aan de rijtuigen liep de optocht
heel goed af, ten genoege van duizenden
toeschouwers. Nu de kermissen, weinig of
geen nieuws opleveren, allengs minder be
langstelling trekken, is het in de laatste
dagen hier en elders gebleken, dat optoch
ten en illuminaties zeer de aandacht trekken,
iets waarmee men in de toekomst rekening
mag houden.
’t Begon intusschen naar den avond te
trekken, en allengs begon men met het aan
steken der illuminatie, die, wij verheugen ons
het te mogen zeggen, onze verwachting verre
heeft overtroffen. Er is de laatste oogen-
blikken nog geestdrift gekomen voor de ver
sieringen en met energie en inspanning is
er gewerkt. Vooral de Blauwpoort leverde
Dinsdag op den nadag een verkwikkend ge
zicht op, hoe daar elk eigenhandig meehielp.
Vele tuinen werden nog geplunderd om
groen en bloemen machtig te worden, palen
werden met groen en vlaggedoek versierd,
dames gingen met vaardige hand aan ’t
bloemen maken. Spoedig verrees op de Dijk-
straat een tweede rij versierde palen, twee
eerezuilen werden door een boog verbonden
en tot eerepoort verheven, ’t gevaarte viel
om, doch het hinderde niet, spoedig was ’t
weer opgericht en beter bevestigd, terwijl op
de brug, waarvoor de eerezuilen eerst be
stemd waren, een tweede poort werd opge
richt. Ook op de Markt werd de versiering
nog wat bijgewerkt, op het Marktplein een
bloemperk aangelegd en zoo zag men alweer
het spreekwoord bevestigdEendracht maakt
macht. En ’s avonds? Overal licht, overal
illuminatie. De Markt aan beide zijden be
hangen met lampions, de Dijkstraat, het
Schildwijk en vooral de Koemarkt leverde
een prachtig gezicht op. Ook op de groote
Dijlakker en de Bagijnestraat waren van
boom tot boom lijnen gespannen en rijk met
lampions behangen. Ook in andere straten,
zelfs stegen zag men verlichting, doch ook
vele woningen waren fraai geïllumineerd. Had
den verscheidene burgers ten laatste nog ver
sieringen aangebracht, bij vele winkeliers
prijkten fraaie en rjjkverlichte etalagiën, an
deren hadden hun kamer met bloemen enz.
opgepronkt en brandden hierbij lichten. Ook
vele openbare gebouwen prjjkten met illu
minaties het Gasthuis, de Doele, de beide
R. K. kerken, het armenhuis, het tramsta
tion, verschillende cafés, vooral de fraaie gas
illuminatie voor het raadhuis en de lichttem-
pel op het Hengstepad, mogen genoemd
worden. Overal was tot ’s avonds laat
drukte, overal bewoog zich de vroolijke
menigte.
Had 's middags een der wagens van Hol
landia* wegens een ontstaan defect niet aan
den optocht kunnen deelnemen, ’s avonds
kreeg men ook dezen fraaien wagen nog te
zien. Bij fakkellicht werd de optocht ge
deeltelijk herhaald en waarlijk, het fabrieks
merk van Hollandia, een melkmeisje met
juk en emmers^ maakte in die omgeving een
Wonseradeel, 6 Sept. Alvorens in de
heden gehouden Raadsvergadering tot de
orde van den dag over te gaan, werd door
den voorzitter in eene uitvoerige rede de
aanvaarding der regeering door H. M. Ko
ningin Wilhelmina herdacht. In aansluiting
daaraan werd goedgevonden telegrammen
van hulde te zenden aan H. M. en aan de
Koningin-Moeder, zoomede om de openbare
en bijzondere scholen, die dezer dagen met
een portret van de Koningin zijn begiftigd,
in de gelegenheid te stellen dit voor ge-
meenterekening in lijst te doen zetten.
Daarna ging de Raad over tot de op den
eersten Dinsdag in September gebruikelijke
benoeming van leden in onderscheidene
commissiën en in de stembureaux, terwijl
verder werd besloten tot voorloopige vast
stelling van de gemeente-rekening over 1897
tot wijziging der gemeente-begrooting voor
1898, tot het aangaan van eene geldleening
groot f 3000 en tot het beschikbaarstellen
van de waag en de hoofdwacht te Makkum
ten dienste van voorbereidende militaire
oefeningen, waartoe zich in deze gemeente
25 jongelieden hebben aangemeld.
Verworpen werd een voorstel van het
Dagelijksch Bestuur, om voor de brand
meesters en de commandeurs bij de brand
weer, indien deze dit verlangen, vergoeding
voor opoffering van tijd beschikbaar te stellen.
In besloten zitting werd vervolgens over
gegaan tot het behandelen van de bezwaar
schriften tegen den hoofdelijken omslag,
waarvan er, naar wij vernemen, dit jaar
100 minder dan het vorige jaar waren in
gekomen wel een bewijs, dat de druk van
den omslag door de nieuwe regeling der
gemeente-financiën aanmerkelijk is ver
minderd.
Oudemirdum, 7 Sept. Gisteren heb
ben we weder volop feest gevierd. Daarbij
had een ongeval plaats. Een jongeling had
niet minder dan 36 zwermers gekocht en die
achter zijn boezeroen gestoken. Bij ongeluk
spatte hierop een vonk, met het gevolg, dat
alle zwermers ontploften. De hevige knal
werd tot op verren afstand gehoord. De jon
geling had gelukkig tegenwoordigheid van
geest genoeg, onmiddellijk zijn bovenkleeren
af te rukken, waardoor hij met een paar
verschroeide kleedingstukken het ongeval
ontkwam.
Hardegarijp, 8 Sept. Een onderwijzer
in een dorpje dezer gemeente zei tijdens de
feesten, dat hij nimmer oranje op de borst
zou dragen. Dit kwam een twintigtal jon
gelingen ter oore, die den man later op straat
ontmoetten. „En nou, master!* zeiden ze,
„mat er anstons oranje op boarst sitte, of
wy schille oars mei jo praete.* Naar men
beweert, maakte deze bedreiging zulk een
in druk op meester, dat hij zich haastig met
een lintje tooide. Of dat nu echter het
rechte is
Jour 6, 7 Sept. Het feest der Koningin
is hier gevierd als nog nooit een feest te
voren, ’t Was alles groen en alles vlagge
doek en de eene versiering en illumimatie
was nog fraaier dan de andere. Eerebogen
waren er verscheidene opgericht, ’t Feest
programma liep uitstekend af en het aantal
bezoekers was groot.
Foohteloo, 8 Sept. Een jongen, welke
hier deze week met de koeien op het land
was, verschrikte hevig, door dat hij plotse
ling een vrij groot gevaarte in de lucht zag
zweven en statig den grond naderen. Toen
het eindelijk op het zelfde stuk land neder
daalde, waarop de knaap vee hoedde, werd
het hem te bang om het hart en zette hij
het op een loopen, in de meening, dat eene
of andere bovennatuurljjke verschijning hem
bejegende en misschien wilde vervolgen.
Bolswardsche Courant
TE
