NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLS WARD EK WOKSERAB1EL
Twee stroomingen.
'4
No. 78. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zeven en dertigste Jaargang. 1898.
K
g DONDERDAG 29 SEPTEMBER,
BINNENLAND.
a
Een nieuw tijdperk
Kroningsfeest.
Firma B. Cuperus Az.
VOOR
-
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ter herinnering
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Wij zijn in de gelegenheid gesteld uit
sluitend voor de Lezers van de BOLS-
WARDSCHE COURANT een
FEESTPLAAT in kleurendruk
verkrijgbaar te stellen, voorstellende de
inhuldiging van H. M. de Koningin
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.
Met groote ingenomenheid is deze plaat
ontvangen en de pers was eenparig in haar
lof over de uitvoering.
De prijs is f 0,50.
Voor belangstellenden is de plaat geëta
leerd voor ons winkelraam.
Daal af op de ladder der maatschappij
en ge ziet hetzelfde in anderen vorm. Daar
ziet ge oppassende menschen. De man werkt,
de vrouw woekert met haren tijd, de kinde
ren worden vroeg aan het werk gezet.
Ordelijk en zuinig leeft dat gezin voort.
Vooruit wil men komen. En men komt voor
uit. Een eigen huisje, een knappe inboedel,
eenig vee, hier en daar, heel geheim, wat
uitstaand geldzoo allengs raken man en
vrouw er warmpjes in. Maar de wereld krijgt
er niets van te zien. Op den hoofdelijken
omslag staat en blijft de man heel eenvoudig
aangeslagen, in kleeding en vertering kwam
geen verandering. Werd de zuinigheid geen
gierigheid? Is er wel levensgenot gekweekt
zonder geldeljjken bijsmaak
Ge kent toch het spreekwoordhet zijn
sterke beenen die de weelde dragen. Zoo
oppervlakkig zou men zeggenoch kom,
niets gemakkelijkerMen neemt het er
lekkertjes van en laat violen zorgenJuist.
Maar indien men zoo doet, zinkt men al
dieper en dieper in het modderbad der grove
zelfzucht. Men veraardt 1
Let wel, er staathet zijn sterke beenen
die de weelde dragen. Wij moeten dus
staande blijven, dat is, met opgericht hoofd,
met vrijen blik en met opgewekten zin de
weelde meedragen als een goddelijken last.
Daar ziet ge een werkmansgezin. Hij en
zij gelukkig besluittrouwden elkaar
om elkaar. Ze waren eenvoudig en tevreden,
stil gelukkig. Maar allengs meer gaan ze
de vraag ter harte nemen waarom zij dat
eentonige slovige leven moeten leiden en
anderen gemakkelijk door de wereld komen.
Dat onopgeloste raadsel verbittert, de stille
rust verdwijnt, de vrede vliedt 1
Staan niet voor ons allen in vlammend
schrift de heerljjke dichtregelen van de Ge-
nestet geschreven
Ja, reinig en heilig, o mensch, uw natuur,
En, strijdend in hoogere kracht
Verwin u, vernieuw u, beheersch en bestuur
Uzelven, met wijsheid en macht!
Want wee over hem, die, te onzaliger uur,
Zijn aard en zijn wezen verkracht.
De mensch is een grappig schepsel. Het
eene beginsel voert hem naar beneden, het
andere naar boven. Mooi zoo, zegt ge, dan
blijft hij per slot van rekening toch nog op
den beganen grondJa, dat zou waar zijn,
indien beide beginselen even krachtig werk
ten. Maar, men weet het, het slechtere is
sterker dan het betere. Daarom zinkt de
mensch, door tegenstrijdige neigingen be-
heerscht, bijna altijd naar de zijde van het
onrecht. Voorbeelden vraagt ge O, mijne
vrienden, ziet maar om u heenHier ziet
ge een jong meisje: voorheen vrij, schalksch,
ronduit, vrooljjk, eenvoudig en bescheiden.
En wat is er van haar geworden Onder
den invloed harer groot-willende-doen familie
is ze in weinige jaren tot een nuf opge
groeid die nu en dan zich nog wel hens los
maakt uit hare voornaamheid, maar straks
weer terugzinkt in het zalig bewustzijn „ge-
distineerd“ te schijnen.
Daar ziet ge een jonge man met eigen
wil en inzicht. Gij meent, dat is een vent
waar wat uit worden kanEn gij ervaart
...dat hij rjjk trouwt, een villa betrekt en
allengs afdaalt naar het zeer alledaagsche
peil.
Of wilt ge uw blik op oudere menschen
richten Eilieve, neem het familie- album ter
hand en bezie eens de portretten van papa
en mama van voorheen en van nu. Van
eenvoudige menschen zjjn ze deftigheden ge
worden, die neef en nicht liever niet meer
ontvangen omdat ze eenvoudig blevendie
nog wel goed zijn voor arme lui zoolang
deze maar den rechten toon weten te vinden
„die mijnheer en mevrouw” gaarne hooren.
Die deftigheid verstikt het frissche, zelfstan
dige, eigendommelijke, hartelijk goede, om
dat de vraag voortdurend overwogen dient
te wordenwat „men“ er wel van zeggen
zal.
Meent dat de mensch, als hij jong en nog
zonder nadenken is, kwaad wil? Och geloof
het niet. Het kwade wordt er in gedrupt
door al die in den grond der zaak zoo kin
derachtige zwakheden van ouderen en omge
ving. Immers welk ernstig levensdoel ligt er
toch ten grondslag aan dat parade maken
met .geld, gezag of weelde? Werken deze
tentoonspreidingen niet afgunstwekkend in
op hen die niet mee kunnen pronken? Ver
lokken ze niet tot navolging? Werken ze
niet vergiftigend op de omgeving Gelooft in
derdaad de een of andere deftigheid dat het
scherpziend oog der benjjding anders dan
spotlachend haar bespiedt
de omstandigheden. En hoe groot de in
vloed van personen op hun milieu zal zijn
hangt af van aanleg en ontwikkeling,
maar ook van hun sociale positie. Iemand
van hooge positie zal meer dan gewonen
invloed kunnen uitoefenen.
Brengt men dit in verband met de ge
stelde vraag, dan meent schr. dat het te
waardeeren is, dat der jonge Koningin een
opvoeding is gegeven, die waarborgen biedt
dat de invloed die van haar uitgaat, een
invloed ten goede wezen zal.
Daarom is ook de inhuldiging der Ko
ningin voor den historicus, die het volk
belangrjjker acht dan de vorsten, geen
onbetekenende gebeurtenis.
Maar dit belet niet, dat de invloed van
een enkelen persoon, ook van den hoogst
geplaatsten, in onze moderne maatschappij
niet van dien aard kan zjjn, dat daardoor
alleen een nieuw tjjdperk in het volks
leven zou worden gekenmerkt.
Of men bij vervolg van tijd van de
inhuldiging onzer Koningin zal kunnen
spreken als van het l?egiu van een nieuw
BRAND TE SNEEK.
We behoeven ons verslag van ’t gebeurde op
Zondagmorgen j.L, gelukkig niet te beginnen’
methedennacht werden we opgeschrikt dooi'
’t geroep enz., want ’t was reeds half acht, toen
eene voorbijtrekkende menigte ons de treur
mare meedeelde, dat in de pakhuizen aan ’t
Grootzand van de h.h. Houwink brand was uit
gebroken.
Op datzelfde oogenblik slaakten we de ver
zuchting Goddank, geen wind
’t Onheil was voor onze stad dan ook niet te
te overzien geweest, als een geweldige lucht
stroom zijn kracht had beproefd in den vreese-
lijken vuurpoel van lak, vernis, oliën, enz. enz.
’t Zal misschien 7 uur of even vóór zeven
zijn geweest, toen men aan den Lemsterweg bij
den chef der firma de tijding bracht, dat zich
een verdachte rookkolom boven zijn magazijn
verhief. Intusschen was de heer M. Houwink,
chef der glas- en meelfirma reeds van ’t Groot
zand de magazijnen binnengedrongen.
De bergplaats achter den winkel stond reeds
in lichtelaaie, en toen spuit no. 3 op ’t Groot
zand kwart na zeven reeds ’t eerste water gaf,
scheen ’t al, dat er aan behoud van de panden
niet viel te denken. In plaats dat ’t water den
vuurgloed doofde, werd deze er in den beginne
veeleer door aangewakkerd.
Waar zooveel brandstof lag opeengestapeld,
daar was misschien al ’t water uit ’t Grootzand
niet in staat geweest de pakhuizen te sparen.
En toch danken we ’t onze kranige brand
weer, dat ’t voorgebouw op de Oude Koemarkt
en ’t kantoor van de glaszaak op ’t Grootzand
bleven behouden.
De belendende woonhuizen, dat van den heer
Brenninkmeijer en van den heer Houwink zjjn
er wonder boven wonder met geringe water
schade afgekomen.
De boeken van beide firma’s werden intjjds
door ijverige handen in veiligheid gebracht,
waardoor we gerust durven zeggen, dat ’t voor
naamste van den enormen voorraad gespaard is
gebleven.
In minder dan een paar uur tijds was ’t lot van
’t muurvaste gebouw met al zijn bergplaatsen
van verfwaren, drogerijen, specerijen, oliën, meel,
glas enz. beslist.
Waar eenige uren tevoren misschien nog een
waarde van een ton vertegenwoordigd was, daar
ontwaren we thans een chaos, waarvan men
zich, zonder deze te zien, moeilijk een voor
stelling kan vormen.
Een geluk vaak bij een ongeluk, daarvan
kunnen we ook bij dezen brand spreken.
In een bergplaats aan de straat stond een ijze
ren bazin met misschien 18 a 1900 L. terpentijn.
Dat bazin heeft de vuurproef doorstaan, mis
schien wel uit medelijden met de gevolgen, die
’t barsten van een enkele plaat zou hebben
veroorzaakt.
De oorzaak is geheel onbekend.
Niemand van 't personeel waagde ’t ooit met
vuur in de pakhuizen te komenaan ’t onvoor
zichtig omgaan daarmee valt dus niet te denken.
Men spreekt er van, dat de brand onmiddellijk
achter den winkel aan de Oude Koemarkt moet
zjjn begonnen.
Hoe ’t zij, de Nederlandsche Brandwaarborg-
maatschappij te Tiel, waarbij alles verzekerdis,
zal binnen weinige dagen wel vrij diep in den
zak moeten tasten om de geleden schade te
dekken. Snk. Get.
Gaasterland, 26 Sept. In ’t laatst
der vorige week is de jacht (uitgezonderd
op hazen) wederom begonnen. Enkelen heb
ben reeds met het schieten van wilde konij
nen, die hier vrij talrjjk zijn, goede zaken
gemaakt. Volgens veler oordeel is de wild
baan hier dit jaar goed bezet. Nu het jacht
veld is verpacht, breekt ook voor de fazanten,
die anders steeds gespaard bleven, een treu
rige tijd aan. Om den flinken prijs, die er
voor gemaakt kan worden, zijn ze voor de
jagers een begeerlijke buit, zoodatze, wan
neer ze onder schot komen, wel geen genade
zullen vinden. Ze hebben zich hier reeds
vrij sterk vermenigvuldigd.
ïn de jongste dagen zijn er in de bosschen
reeds vele lijsters doch van vangen is voor
1 Oct. geen sprake.
Weststellillgwerf, 25 Sept. Voorde
familie Otter is de vorige maand publiek
geveild, eene groote uitgestrektheid hooi
land onder Oldeholtwolde en Ter Idzard,
groot 140 hectare, met de daarop staande
gebouwen. Beschreven op ruim f 10000,
werden die vastigheden bij le en 2e zitting
tot ruim f 23000 verhoogd. Bjj gunning zou
aan verhooggeid moeten zijn uitgekeerd
geworden meer dan f 2500. Er werd nu
besloten om het geveilde in te houden.
Thans zijn die vastigheden uit de hand
gekocht door den heer R. A. Fockema te
Leeuwarden, voor eene som, eenige duizen
den guldens hooger dan publiek kon worden
bedongen. Voor een aantal jaren vertegen
woordigden deze eigendommen eene aanzien
lijke waarde; 70 mille wordt zelfs genoemd.
Een feit is het, dat in het vorig jaar aan
huur onzuiver werd bedongen f 3300, terwijl
over de afgeloopen tien jaren de zuivere
huur gemiddeld f' 2500 bedroeg.
Heerenveen, 26 Sept. Wegens het
heerschen van roodvonk is de bewaarschool
alhier tijdelijk gesloten.
Oudega (Sm.) 26 Sept. Onze predikant,
de heer A. J. Lieu wens, is thans de oudste
dienstdoende onder zijne broederen bij de
Ned. Herv. Kerk in Nederland. De hoogst
eerwaardige grjjaaard is kras van lichaam,
loopt nog met vasten tred, steeds rechtop.
Stipt in het waarnemen zijner betrekking,
kan hij vele jongeren tot een voorbeeld zijn.
Een goede leidsman op zedeljjk en een steun
voor velen op stoffelijk gebied, heeft de
brave man vele vrienden. Bekend met het
particuliere leven van vele familiën, ziet
men hem gaarne aan den huiseljjken haard,
om te luisteren naar zijn gezellige kout,
steeds met ernst gepaard. Slechts weinigen
predikanten zal het als hem, gegeven zjjn
grootvader, vader en kind den doop te heb
ben toegediend. Mocht hij den len Sept,
van het volgend jaar beleven, dan zal het
voorzeker voor velen zijner drie gemeenten
(Oudega, Njjega en Opeinde) een ware
feestdag zijn; 60 jaren heeft hjj dan temid
den van ons ’s werelds lief en leed gedeeld.
De heer Lieuwens, thans 88 jaren oud,
is een der eerste leerlingen van den beken
den Groninger hoogleeraar, Dr. Hofstede
de Groot.
Smallingerland, 26 Sept. De bij kers
hebben hunne koninkrijken van de heide
naar huis teruggebracht. De bjjen hebben
de schade van den voorzomer weer inge
haald en korven, die nog geen 30 halve
kilogrammen wogen, hebben nu eene zwaarte
van 65 tot 90 halve kilo’s. Vele worden
voor Duitschland opgekocht 15 cts. de
halve kilo, kort en alles meegerekend.
Tzum, 26 Sept. De aannemer der slat
ting van de Oude Meer heeft een ramp
gehad door het springen van denstrjjkdam
aan de Sneeker vaart, waardoor een groot
deel van het gestatte pand is ondergeloopen.
Het karwei valt tegen, ook vanwege de
hoeveelheid aarde, die verwerkt moet wor
den. Om den aannemer de Jong, dien men
hier leert kennen als een degelijk man,
hoopt men, dat hij geen schade bij de onder
neming moge lijden.
Joure, 26 Sept. Aan de heden alhier
gehouden harddraverij, die door prachtig
weder werd begunstigd, namen 9 paarden
deel. De prjjs van f 40, met f 20 voor den
winnenden pikeur, werd behaald door den
bruinen ruin Tatar II van G. de With te
Leeuwarden, berjjder de eigenaarde le
premie ad f 30 door den schimmelruin van
D. Feitema te Leeuwarden, berijder H.
Oneidesde 2e premie van f 20 door den
zwarten ruin van Lettinga te Menalduro,
berijder de eigenaarde 3e premie ad f 15
door de zwarte merrie van J. B. Woudstra
te Brongerga, berijder B. J. Woudstra;
terwijl een cadeau, groot 110 werd behaald
door de zwarte merrie Sophie van P. Bot-
tema te Oldeboorn, pikeur K. Bottema.
Hepk. Adv.bl.
Bjj den landbouwer KI. Mulder te
Staphorst staat een appelboom voor de
tweede maal in bloei en dat, terwijl de
blauwe wilde ganzen reeds teruggekeerd
zjjn. Ook enkele heesters dragen naast do
rijpende vruchtea ontluikende bloemen.
tjjdperk in de geschiedenis van ons volk,
hangt niet van haar af, betoogt schr.,
maar van haar raadslieden, van de Staten-
Generaal, van het volk zelf.
Niet alleen de wetgever, wjj allen wor
den geroepen tot de oplossing van de
vraagstukken van groote maatschappelijke
beteekenis bjj te dragen. Men kan aan
het zittend ministerie, in het bjjzonder
aan de ministers van justitie en van bin-
nenlandsche zaken den lof niet onthouden
de bijdragen daartoe die men van hen
verwachten mocht, ook te leveren maar
van de Koningin, van de ministers, van
de Staten-generaal alleen kan het niet
komen.
Zal met de regeering van Koningin
Wilhelmina werkeljjk een nieuw tjjdperk
beginnen, dat zich zal kenmerken door
het ter hand nemen der vraagstukken die
overal op den voorgrond treden, dan zal
de verbroedering, in de feestvreugde be
gonnen, zich voor het vervolg hebben
te richten niet in feestvieren alleen, maar
in het eendrachtig samengaan om die ons
allerwegen hinderende struikelblokken uit
den weg te ruimen.
Of dit het geval wezen zal, zal voor
een groot deel mede hiervan afhangen
of de op den voorgrond tredende voor
standers eener ingrijpende sociale politiek
den invloed, dien zjj op het milieu van
ons volksleven hebben kunnen, zullen
willen en durven gebruiken.
Zjjn wjj met de inhuldiging der Koning
in een nieuw tjjdperk in de geschiedenis
van ons volk ingetreden Deze vraag wordt
in het Soc. Weekblad behandeld.
In het antwoord wordt gezegd, dat wjj
gelukkig over de phase heen zjjn, waarin
de geschiedenis niet anders begrepen werd
dan als een verhaal van de faits et gestes
van de grooten der aarde. Vorsten komen
en gaan geljjk andere leden van het volk
het volk blijft en wat den waren histo
ricus belang inboezemt is de geschiedenis
van het volksleven. Toch acht schr. het
gaan en komen van vorsten voor den histo
ricus geen onverschillige zaak.
De omstandigheden hebben invloed op
de personen, maar de personen ook op
SL
Bolswardsclie Courant
i
AAN HET
«J
6
