Predikbeurten.
W. M. der Kinderen,
ontvangen, betuigen
DANK.
Laatste berichten.
Burgerlijke Stand.
Marktberichten.
^MIVERTENTIEW
STADSNIEUWS.
BOTER:
soort t tot f aan voer 136 4,
van
wij
onzen
- 42,-
- 41,50
BOLSWARD,
October 1898.
Ondertrouwd: Sipke Harkema en
Jantje Winkler. Pieter Tolstra en Doutje
Lammertsma.
Geboren: Marten z. v. Durk Postma
en Lutske Bos.
Overleden: Geertje Bakker 82 jr.
weduwe van üouwe Dijkstra.
WONSERADEEL: van 26 tot en met
28 October 1898.
Gehuwd: Geene.
Geboren: Hendrik z. v. Albert Rein-
sma en Akke Kooistra te Piaam. Johannes
Sijmon z. v. Reinder Bakker en Fettje de
Vries te Pingjum. Jacob z. v. Jelle van
Wier en Jetske Hoekstra te Witmarsum.
Overleden: Antje Tolsma 53 jr. echt-
gen. van Metske Molenmaker te Schraard.
ze
Leeuwarden, 28 Oct. 1898.
Ie soort 44,tot f 2e
Getrouwd
Jan A. de Vries
en
Elisabeth W. M. Albada Jelgersma,
die mede namens wederzijdsche familie hun
nen HARTE LIJKEN DANK betui
gen voor de vele blijken, van belangstelling
bij hun Huwelijk ondervonden,
Bolsward^ 25 October 189^
Zondag 30 October.
HERVORMDE KERK.
's Voorm. 93/4 e,n ’s Avonds 5*/4 uur
Ds. DARDENNE ANKRINGA.
DOOPSGEZINDE KERK.
’s Voorjn. 93/4 uur
Ds. J. POTTINGA.
GER. KERK.
Nieuwe Hofstraat.
's Voorm. 9i/4 en ’s Avonds 51/4 uur:
Ds. J. OP ’t HOLT.
EVANGELISATIE-LOKAAL.
’s Voorm. 9i/2 uur
De Heer NIEUWLAND van Heeg.
Frisia.
Ie k.f43,50è
„-42,—„-,-
,-41,50,-,-
Een Kinderopstel. Een onderwijzer,
Alexius Becker geeft in de De Frauenztg
eenige proeven van kinderstijl, waaraan wij
o.a. het volgende ontleenen„Als iemand
door een adder gebeten is, moet men dit
uitzuigen“. „Het paard is een dier met
vier pooten, één aan iederen hoek“. „De
haan eet brood, aardappelen, wormen en
ander menschelijk voedsel”. Voor de
bruiloft was jong en oud uitgenoodigd en
werd gebakken en gekookt”. Ook een
„beschrijving van een schoolgebouw” is niet
onverdienstelijk: „Het schoollokaal bestaat
uit het bord, de banken, de inktkokers, den
meester en den stok. De meeste dingen zijn
zeer oud en versleten alleen de stok moet
altijd nieuw zijn. Wie nog later dan de
meester op school komt, is een groote lui
wammes en wordt door hem gestraft. Op
de landkaart zijn rivieren en steden geschil
derd, die we van buiten moeten leeren. Met
de aardglobe maakt de meester zonsver
duistering. In de school hangt een thermo
meter; daarmee maakt bij het 's zomers
warm, totdat we vrij hebbende meester
kijkt er net zoolang naar, tot het 20 graden
is. Dan mogen we naar huis gaan. De school
opziener prjjst ons altijd, maar de meester
is toch blij als hij weer weg is”.
48 8 en 23 16 vaten.
VEEMARKT. De aanvoer bestond uit:
3702 Runderen, 1565 Schapen, 763 Varkens,
12 Bokken en Geiten, 16 Paarden, totaal
6058 stuks.
In Rundvee was de handel, in vergelijk
met den grooten aanvoer, stadig, doch de
Belgische Veehandelaren kochten behoorlijk
veelin Graskalveren mede stadig, alleen
in Varkens willig.
Waterleiding.
De heer J. T. Eijdman, ingenieur te
Delft die hier concessie heeft gevraagd
voor de levering van gedistilleerd zeewater,
sprak Woensdagavond j.l. in ’t Natuur
kundig Genootschap te Sneek.
De lezing over de bereiding van goed
drinkwater uit zeewater, was interessant en
’t plan van den heer Eijdman lijkt uitvoer
baar.
Hij wil n.l. ’t zeewater zes reservoirs
laten doorloopen. ’t Eerste verlaat ’t met
een warmte van 130° Oelcius, in ’t laatste
is ’t afgekoeld tot 40°. Door dubbelwandi
ge buizen kan men, zoo bekend is, warm
water koud en koud water weer warm
makenwaardoor de heer E. er zich van
overtuigd houdt, dat we nooit lauw water
in huis krijgen.
Om Harlingen als plaats te kiezen, waar
de waterfabriek gevestigd zou worden, komt
den heer E. niet wenschelijk voor.
In de eerste plaats bevindt zich in de
nabijheid der haven geen geschikte plaats,
in de tweede is ’t zeewater voor Harlingen
te modderig.
Vlieland daarentegen vindt spreker ’t
geschiktste punt omdat ’t zeewater bij Vlie
land ’t zuiverst, en ’t zoutgehalte ’t grootst
is, terwijl ’t tevens zoo gunstig ligt voor
’t lossen van kolenschepen uit Engeland.
Zal E’s grootsch werk tot stand komen,
dan moet Sneek aansprakelijk zijn voor
een som van f 21000. De prijs van 't water
berekent de heer E. op J/2 ct. per dag en
per hoofd voor een verbruik van 16 L.
in een etmaal.
Door middel van muntwatermeters, die
ZEd. vooral prefereert voor ’t betrachten
van zuinigheid, zou hij in staat zijn van
zonsop- tot zonsondergang zijn water ver
krijgbaar te stellen tegen 1 ct. de 20 liter
ct per emmer). Met de verschillende
zouten, die door bewuste distillatie gevormd
worden, hoopt de heer E. de exploitatie
kosten der onderneming te kunnen dekken.
Van Vlieland moet ’t gedistilleerde water
met tankschepen naar Harlingen worden
vervoerd. Vandaar gaat ’t zoo bekend is,
in buizen naar Bolsward en Sneek. Spreker
is er zeker van, dat zijn water bacteriënvrij
wordt algeleverd.
Wij voor ons vragen
Wanneer ’t te Harlingen over wordt ge
laden, zouden dan bij die overlading niet
weer gemakkelijk bacteriën kunnen worden
opgenomen
Misschien komen we later op ’t plan-Eijd-
man nog eens uitvoeriger terug.
Vereeniging „Tuinbouw”.
Woensdagavond werd in het hotel „Tui-
ninga” de jaarvergadering gehouden van de
vereeniging „Tuinbouw.” Deze vereeniging
bestaat reeds ongeveer 40 jaar en heeft on
getwijfeld een zeer nuttigen werkkring. Zij
stelt zich n.l. ten doel, perceelen bouwland
aan mingegoeden te verhuren tegen billijken
prijs. Tot dat einde huurt de vereeniging
zelf van H.H. gasthuisvoogden een opper
vlakte grond van 26572 c.A., dat, op een
klein gedeelte na, ’t welk voor weiland ge
bruikt wordt, in bouwland herschapen
en in 157 perceelen gesplitst is. ’t Geheel
is verdeeld in twee afdeelingenle. „de
Hooge Fenne,” ingang aan den Sneekerweg,
2e. de „Robijnsche Fenne,” die voor J/4 aan
de gemeente Bolsward behoort, ingang aan
de Knossingerlaan. Al naar gelang de
grootte en de betere of mindere ligging der
perceelen, wordt daarvoor een verschillende
huurprijs betaald. Een enkele, die voor een
goed deel uit dien „bouw” zijn bestaan moet
vinden, kan 4—5 perceelen in huur beko
men, de anderen minder, ’t Bestuur der
vereeniging bestaat uit de heerenP. J.
Fennema, Voorzitter, K. H. Laagland, Se-
cretaris-Boekhouder, G. J. Keilman, B. D.
Eerdmans en R. Smits, de laatste vertegen
woordigende het college van gasthuisvoog
den. Opzichter over den bouw is P. Le
verland, bode der vereeniging W. Reinouts.
Jaarlijks nu, in de maand October of de
perste helft van November vergaderen de
Twee ingerekend.
Woensdagavond arriveerde op den ge
wonen tijd de vrachtrijder Piso van Sneek.
Hij had dien dag bij zijn gewone bestel- en
vrachtgoederen ook een colli, dat niet van
een adres was voorzien, en door sommigen
als een fust jenever werd betiteld, doch dit
zal wel misgezien zijn. Wat was het geval
Een groentenkoopman, te Sneek woonachtig,
had Woensdag alhier met bloemkool gevent
en op den terugkeer schijnt de reis hem
te zwaar te zijn gevallen, althans hij werd
op den Sneekerweg gevonden en door Piso
op de kar meegenomen. Bij gebrek aan een
ander adres werd het vrachtje nu naar het
politiebureau gereden en daar afgezet. Deze
patient had zoodoende kosteloos vervoeren
nog kosteloos logies op den koop toe.
Had deze koopman weinig besef meer van
zijn toestand, dienzelfden avond ruim elf
uur werd nog een het bureau binnenge
bracht, die totaal het bewustzijn miste. Was
de eerste zoo slap, dat hij niet meer kon
gaan, deze hield zich stokstijf en wilde geen
voet verzetten. De eerste was in zijn daag-
sche plunje, doch de andere had het voor
komen van een elegant heer, en droeg zelfs
een splinternieuwe „demi”. De toestand van
den eerste werd algemeen toegeschreven aan
het gebruik van jenever, doch aan den
tweede was het niet te bespeuren, dat hij
een druppel had gebruikt, en de gewone
kenteekenen van dronkenschap waren in ’t
geheel niet te ontdekken, en toch hij hield
zich maar steeds stom, kon zelfs zijn naam
niet opgeven, ja gaf in ’t geheel geen teeke-
nen van leven, zoodat meneer dan ook let
terlijk het bureau moest worden ingedragen.
Wie nader omtrent dezen tweeden arrestant
wenscht te worden ingelicht, verneme dat
het een kleerenstander was, die ’s avonds
op de stoep was vergeten en waaraan door
een agent zoolang een veiliger plaats werd
verschaft.
van 26 tot en met 28
Kimswerd, 28 Oct. Een paard, werk
zaam bij den tramweg tusschen hier en
Harlingen, werd zoo verschrikt of bevreesd
voor een voorbijrijdenden tram, dat het ter
aarde viel en terstond dood was.
In den tuin van den onderwijzer P. alhier
is o. m. ééne pompoen gewasschen, welke
een omtrek had van 1,25 M., wegende on
geveer 35 pond.
Sneek 29 Oct. In de raadszitting
gisterenavond werd geïnstalleerd ’t nieuwe
raadslid, de heer M ten Cate. Ingekomen
was een adres van de firma N. Lankhorst
e. a. om ’t gas voor industrieel gebruik op
5 ct. per M3 te brengen. Em verzoek van
onzen Commissaris van politie, om bezoldi
ging voor ’t waarnemen der finantiën van
markt- en havenmeester gaf nul op ’t request.
De Raad vereenigde zich met ’t advies
hieromtrent van Burg, en Weth. nl. dat
aangezien men hier met een koninklijken
post te doen heeft van een vermomde ver-
hooging alleen sprake zou kunnen zijn.
Buitendien bestond er nu allerminst reden
tot verhooging nu men op ’t punt stond de
verbetering onzer markt in behandeling te
nemen.
En ten slotte oordeelden B. en W. dat ’t
op den weg van den heer O. v. P. lag voor
de goede orde zooveel mogeljjk hulp te ver^
leenen.
Aan Elkan Sanders werd voor f50’sj aars
weder de Bank van Leening in beheer ge
geven gedurende 1899.
De heer Camphuis bracht in ’t midden,
dat ’t wenschelijk was, dat de gemeente de
bank in eigen beheer nam.
Bij het behandelen der gemeente-begroo-
ting werden nog al eenige nootjes gekraakt,
waarop we in een volgend nummer hopen
terug te komen.
Harlingen. De Westerkerk stond sinds
langen tijd ongebruikt. De meubelen van
waarde waren verkocht. De lieve jeugd
deed met het gebouw, zopah ze meenen,
-43,—
•41,—-
- 40,- -
Voor de bewijzen van deelneming
bij het overlijden van onzen Broeder,
den lieer
M. E. PEEREBOOM—
der Kinderen.
P. PEEREBOOM.
Bolsward, 29 October 1898.
Bolsward, 27 Oct. 1898.
Kaasnagel f 24,tot f 28,50.
Aanvoer 1158 kilo.
Aanvoer 36 4 en 1 8 ton boter.
Vereeniging.
le k/43,50hf—
2e
3e
4e
5e
6e
2e
3e
4e
5e
B. van der Werf.
le keur f 43,50 a f ,-
2e
3e
4e
Betaling Hoofdelijken Omslag
en Vermogensbelasting.
Ter voorkoming van vervolgingskosten,
worden belanghebbenden herinnerd aan de
betaling van den Hoofdelijken Omslag der
Gemeente Bolsward, en der Vermogensbe
lasting.
dat met een onbewoond huis moet gedaan
worden geen ruit bleef heel. En er waren
er zeer vele ruiten.
Woensdag werd alhier de provisioneele
veiling gehouden. Het hoogste bod was
f 4369.
De politie te ’s Gravenhage deelt mede,
dat uit geen enkele aanwijzing is gebleken
dat een jonge dame uit Voorburg zich schul
dig zou hebben gemaakt aan het wegnemen
van dassen uit een winkelmagazijn daar ter
stede en dat het onderzoek evenmin heeft
aangetoond dat die voorwerpen in haar bezit
zouden zijn gevonden.
Eene onhandigheid van eene winkeljuf
frouw is hier oorzaak van eene hoogst on
aangename bejegening, die deze jonge dame
heeft ondervonden.
In de jaren 1896 en 1897 zijn proeven
genomen met kolonisatie van bijen naar
Suriname. Natuurlijk is deze onze kolonie
rijk aan bloemen. De bijencultuur moet daar
groote voordeelen kunnen opleveren. Men
had dan ook groote verwachtingen. Voor
een deel werd men hierin teleurgesteld,
doordat de verre reis zeer veel schade aan
de korven en de bevolking deed. Met een
goedgebleven korf ging het eerst uitstekend.
Er werd verbazend gezwermd, en het gewin
was meer dan buitengewoon, totdat toch nog
de proef mislukte, doordat alle stokken
moederloos werden. Het doel is dus niet
bereikt. Toch zal nu wederom een proef ge
nomen worden. Met de laatste mail zijn door
den heer Hoetsen van Hoevelaken nogmaals
twee korven, nu met de meeste zorg verpakt,
verzonden.
Omtrent den beruchten Hendrik de
Jong kan worden medegedeeld, dat hij in
den aanvang van Augustus dezes jaars een
brief uit Philadelphia heeft gericht tot zijn
advocaat te Arnhem, diehembjj zijn laatste
vervolging wegens oplichting heeft verdedigd.
Hierin meldt hij dat hij zich in de nieuwe
wereld heeft gevestigd en verzoekt de groe
ten aan de rechters en den officier van ju
stitie te Arnhem over te brengen.
Tengevolge van de stipte toepassing
van de wetsartikelen door den pensioen
raad bij pensionneering, gaan niet alleen
vele onderofficieren en minderen den dienst
met paspoort verlaten om zich bijtijds in
de burgermaatschappij een betrekking te
zoeken, maar ook door de officieren van
zee- en landmacht wordt zeer veel moeite
gedaan om zich in de burgermaatschappij
een positie te verwerven. De reeds op leef
tijd zijnde officieren en onderofficieren blijven
omdat ze moeten, geen kans meer ziende
om zonder pensioen in de burgermaatschap
pij in hun onderhoud te kunnen voorzien.
De jonge krachten, die voor zoo veel de
de officieren betreft, aan het Rijk sommen
geld voor opleiding hebben gekost, gaan
heen en weldra zal men in ons leger vooral
onder de onderofficieren, niet anders dan
gebrekkigen vinden, die uit vrees van met
den pensioenraad te moeten kennis maken,
zich niet aan een keuring durven onderwer
pen.
De kooplieden die hun vee te Esschen
in quarantaine hebben, klagen erg over de
kosten. Per dag komt ieder stuk vee op
ruim 4 francs, daarbij komt nog dat vele
dieren langer dan tien dagen in quarantaine
moeten blijven.
Er zijn kooplieden die van een volgenden
invoer reeds bobben afgezien.
Richard Erpel, de beruchte inbreker,
die uit de gevangenis te Berlijn ontsnapte,
is thans weder naar de cel teruggebracht.
Hij heeft het volgende verhaal van zijn
ontvluchting gedaan
„Ik had gelegenheid gevonden, een bruine
gevangenis-pantalon te ontvreemden, bond
deze mij om bet lichaam en met slechts
een hemd bekleed, wrong ik mij door de
slechts 16 cM. uit elkaar staande ijzeren
tralies. Ik klom over de muren van de
gevangenis, ontkwam in de richting van
Spandau en stal daar een mantel van een
spoorweg wachter uit zijn huisje. Vervolgens
begaf ik mij op weg naar Hamburg. Daar
hoopte ik als stoker op een schip geplaatst
te worden om zoo naar Amerika te komen,
waar ik een nieuw leven wilde beginnen.
Ik overnachtte in schuren of in bosschen,
stal nabij Wittenberge een rijwiel en daar
ik niet rijden kon, leerde ik het door mij
drie nachten te oefenen. Ik reed toen op
mijn fiets naar Hamburg en voorzag door
diefstal in mijn onderhoud. Nabij Bremen
kreeg een veldwachter door mijn gevange
nisbroek argwaan, arresteerde mij en zoo
werd ik weder geknipt.”
Te Nustaga in Kurland is een „Oude
juffcouwen-club” opgericht. Jongere vrouwen
dan 37 jaar worden niet als lid aangenomen.
Elk der leden moet zweren, nooit te zullen
huwen.
Te Rostock in Mecklenburg zag men
Zondagnamiddag een luchtballon, in welks
gondel zich twee personen bevonden, snel
nederdalen. Doch blijkbaar hadden de twee
passagiers veel moeite om te ankeren. Ein
delijk gelukte het en met behulp van toe
geschoten boeren konden de twee reizigers
landen. Daar zij Fransch spraken en geen
woord Duitsch verstonden duurde het lang,
eer men iets naders over hen te weten kwam.
Zij bleken een ingenieur en een graat uit
Parijs te zijn, die aldaar Zaterdagmorgen
vroeg waren opgestegen, in de hoop naar
Rusland te kunnen stevenen. Onderweg had
de ballon beschadiging gekregen en zij
waren gedwongen zoo snel mogelijk te dalen.
Het eerste wat de luchtreizigers deden,
was een moment-photographie nemen van
1 de personen bjj hun landing tegenwoordig.
Daarna zonden ze een telegram naar Parijs
en vertrokken per trein naar Hamburg.
Nabij Bonn viel een stoker, die pas
van een zware ziekte hersteld was en een
glas brandewijn had gedronken, dat voor
zijn nog zwak lichaam te veel was, van de
locomotief van een trein en raakte tusschen
de zuigerstang beklemd. Hij werd honderd
meter medegesleept. Toen de trein tot stil
stand was gebracht, bleek hij reeds over
leden te zijn. De locomotief moest omhoog
geheschen worden, zoo zat het lijk tusschen
de wielen beklemd.
huurders, 70 80 in getal, met het Be
stuur. Op die vergadering worden de be
langen van de vereeniging met het Bestuur
en onderling besproken en ook Woensdag
avond was die vergadering zeer geanimeerd.
De traditioneele „Gouwenaar,” de koffie
met koek, in één woord het echt huishou-
delijk-gezellige, ontbrak ook nu weer niet,
er heerschte een prettige toon en uit alles
bleek, dat het doel der vereeniging door
het Bestuur ferm behartigd, door de leden
niet uit het oog wordt verloren.
Wij wenschen deze vereeniging, waardoor
in zoo menig gezin op ongevoelige wijze
een belangrijke proviand wordt bekomen en
dat menigeen een aangename bezigheid ver
schaft in zijne vrije uurtjes, een langdurig
bestaan.
De zaak-Dreyfus.
PARIJS, 28 Oct. Voor het Hof van
Cassatie is het volkomen kalm.
In de gehoorzaal is het publiek niet over
matig groot.
De zitting wordt te 12 uur heropend.
Bard, zijn rapport vervolgende, zegt, dat,
indien het Hof Dreyfus onmiddellijk voor
den krijgsraad zou doen terechtstaan, de
beschuldiging zou worden teruggenomen.
Hij vraagt zich af of het vonnis zonder
terugwijzing niet geheel moet worden ver
nietigd.
Dreyfus moet worden vrijgelaten, omdat
er geen enkele reden tot twijfel bestaat.
Requisitoir van den procureur-
generaal.
PARIJS, 28 Oct. De procureur-generaal
bij het Hof van Cassatie, Manau, zijn requi
sitoir uitsprekende, vraagt de revisie en de
vernietiging van het proces-Dreyfus en zijne
verwijzing naar eene nieuwe rechtbank en
de opheffing van de straf.
PARIJS, 28 Oct. Manau voortgaande,
zegt, dat de revisie van het proces nog niet
beteekent de proclamatie van de onschuld
van Dreyfus.
Het Hof heeft het recht niet te zeggen,
dat er nieuwe feiten zijn. De wet is stellig.
Zij zou Dreyfus’ onschuld slechts kunnen
toelaten te proclameeren, indien hij overle
den was.
Manau brengt vervolgens hulde aan het
rapport van Bard. Manau is van oordeel
dat de brief van den zegelbewaarder, doe
lende op twee nieuwe feiten, van dien aard,
is, dat de onschuld van Dreyfus er uit vol
gen zal.
Hg zal zich bepalen tot het onderzoek
van deze twee nieuwe feiten, ofschoon de
bestudeering van het dossier hem nieuwe
feiten heeft opgeleverd.
De vervalsching door Henry, de inscbui-
ving van een vreemd stuk in een historisch
feit.
PARIJS, 28 Oct. Mornhardt toont nieuwe
feiten aan in zake de onderlinge tegen
spraak der schriftkundigen, de vervalsching
door Henry en de mededeeling van ge
heime stukken.
Hij vraagt een aanvallende instructie en
verzoekt dat men aan het dossier een ge-
heele lijst stukken toevoege welke hij op
noemt.
De procureur-generaal Manau zegt„Zie
daar, zaak-Dreyfus voortaan op het gebied
der justitie getreden.
Niemand zou u daarvan kunnen weg
trekken en zal u ook daarvan wegtrekken
zonder plichtsverzuim te begaan.”
Uw vonnis, mijne heeren, zal voor allen
de uitspraak van de waarheid en de gerech
tigheid zijn.
Verricht de revisie of ten minste bereidt
den weg voor de revisie voor. De Tel.
AO üUUl li 11) IVb AG
75
Ti
n
75
77 5? 7
7 77 7
77 7 75 J
77 7? 7
77 5 77
1 7?
-7— 77-
6e
