NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD JEN WONSER ABEEL
No. 93. Verschijnt Donderdags en Zondags. Zeven en dertigste Jaargang. 1898.
St. Nicolaasfeest.
Uit de Raadszaal
J ZONDAG 20 NOVEMBER. 0
Ingezonden.
I Cl
VOOR
ui
i
De moordenaar en de detective.
het plan gemakkeljjk
ABONNEMENTSPRIJS 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Vergadering
op Vrijdag 18 November 1898.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
en kinderen, met een mand aan den
langs de huizen der ingezetenen trok
zoo het heette, St. Nicolaasgebak te
aan te bieden, doch feiteljjk om aal-
d. Een resolutie van Ged. Staten hou
dende goedkeuring der gemeenterekening
over 1897.
Een en ander aangenomen voor kennis
geving.
e. Een adres van de werklieden der ge-
meentereiniging, die met dankbaarheid be
zield waren toen hun weekloon met een gulden
werd verhoogd. Het blijkt hun evenwel dat
nu de gelden der fooien en voor verkoop van
afval, die zij vroeger samen deelden, nu moe
ten worden afgedragen aan den directeur, en
dat deze gelden naar zjj meenen worden be
legd, doch zij weten niet waarvoor. Hier
door missen zij die vroegere baten, bedra
gende gemiddeld 68 cent per week, zoodat
de verhooging eigenlijk slechts 32 cent be
draagt. Zij verzoeken hierin verandering te
brengen, of hen gelijk te stellen met den
stadsreiniger, daar diens werk minder ge
vaarlijk is voor de gezondheid dan het hunne.
De Voorzitter stelt voor, dit adres te ren-
voyeeren aan B. en W. ten fine van advies.
De heer Eisma vindt, dat dit adres niet
behoort aan den raad, althans wat het eerste
verzoek aangaat, en moest gericht zijn aan
B. en W. met de commissie der reiniging.
De Voorzitter vindt die opmerking niet
ten onrechte en stelt voor, aan adressanten
te berichten dat hun verzoek aan een ver
keerd college is gericht.
Alzoo besloten met 11 tegen 1 stem, de
heer Dijkstra.
PUNTEN van BEHANDELING.
1. Behandeling van het adres van het
voorloopig tramcomité FranekerBolsward
Workum, om aandeel in de voorloopige
kosten, met advies van B. en W.
Burgem. en Weths. adviseeren, dat bij de
bespreking van dit adres in den boezem van
het D. B. geen eenstemmigheid is verkregen.
De meerderheid was van oordeel, dat bij
de tegenwoordige concurrentie de gemeenten
belang hebben bij een nieuwe en snellere
verbinding met andere plaatsen, om de platte
landsbevolking het bezoek aan de stad te
vergemakkelijken, en zag dus in den nieuwen
tramweg een groot belang. De minderheid
integendeel achtte het plan in het nadeel
voor onze stad. De meerderheid stelt, om
het groot belang dat zij meent dat Bolsward
heeft bij deze tramverbinding, voor een sub
sidie te verleenen van f 500, uit de ge
meentekas.
De heer Schievink. Met genoegen heb ik
kennis genomen van dit advies om eenige
subsidie toe te staan, waaruit mij duidelijk
is gebleken, dat de meerderheid van het
D. B. een open oog heeft voor de belangen
der gemeente, en zij dit plan niet alleen
moreel, maar ook finantieel wil steunen.
Hoewel ik voor mij gaarne zou gezien hebben,
dat men f 750 had bepaald, kan ik toch
mij met dit voorstel vereenigen. Het groote
nut voor Bolsward van een dergelijke lijn
behoeft geen betoog en behalve de in het
adres der circulaire vermeldde algemeene
belangen, heeft Bolsward er in het bijzonder
nog belang bij.
De heer P. J. de Boer. Bij mij is in ge
dachten overwogen, wat belang Bolsward
heeft bij die lijn, en dan is m. i. een deel
er van wel en een ander deel minder van
groot belang. Naar den Zuidwesthoek der
provincie heeft de verbinding wel belang,
doch de verbinding naar het noorden minder,
en ben ik zelfs iets huiverig, wijl de men-
schen graag naar grootere plaatsen trekken.
Hennaarderadeel komt nu hier nog, maar
als de tram naar Franeker er is, weet ik
het niet. Ik ben er evenwel sterk voor,dat men
zich met deze zaak occupeert,en vooral de zui
delijke helft der lijn doet mij overhellen, het
voorstel van B. en W. te steunen.
De heer Boersma. Ik wil mij niet op werpen
als voor- of tegenstander van de tram, maar
ik wil het voorstel doen om de behandeling
van deze zaak uit te stellen tot de volgende
vergadering. Het Comité toch heeft zich ook
gewend tot particulieren om fin. steun, en
voor 1 Deo. hiervan te laten blijken. De
meerdere of mindere sympathie der particu
lieren kan invloed uitoefenen op de besluiten
der gemeenteraden, waarom ik tot Dec. met
de behandeling zou willen wachten.
De Voorzitter. Dit voorstel van den heer
Boersma schijnt mjj toe aan bedenking onder
hevig te zijn. Het particulier initiatief te
laten vooraf gaan aan die der gemeenten,
vind ik het paard achter den wagen spannen.
Ik vermeen, dat de gemeenten in dezen een
voorbeeld moeten geven. De particulieren
getroosten zich in den regel kleine finantieele
opofferingen voor zoo iets, het is dan ook
meer een zaak van algemeen belang. Een
kleine stad als Bolsward heeft groot belang
bij goede verbindingswegen voor toe- en
afvoer naar de omstreken, en deze belangen
gaan boven die der particulieren. Qm nu dft
en paar Duitsehe studenten hadden
een week aan één stuk ijverig ge-
j)ji werkt. Op eens voelden zij een on-
o p weerstaanbare behoefte om weer eens
te probeeren, hoe een goed glas bier
wel smaakte. De wil is nog geen daad, want
toen zjj de begrooting opmaakten, bleek
het, dat zij voor een vrjj groot tekort ston
den. Daardoor werd echter de trek naar de
lang ontbeerde versnapering niet minder.
Het was de 31e van de maand (van welke
en waar doet niets ter zake, want de om
standigheden zjjn in dit geval altijd de
zelfde). Bljjven kniezen op hun kamer ver
kozen zjj niet, de ezelsooren uit hun dic
taten halen ook niet, een mooi boek lezen
nog minder, zjj moesten en zouden zich
amuseeren, dat stond nu eenmaal vast en
studenten praat men gemakkelijker iets in
dan uit het hoofd. Crediet bestond ervoor
hen nergens en dat was misschien hun
geluk of zjj er ooit misbruik van gemaakt
hadden, meldt de geschiedenis niet en wjj
hebben geen reden om het te gelooven.
Hun boeken verkoopen, daar was geen den
ken aan, vooral niet sinds zjj zich aan ge-
zetten arbeid gewenden. Zjj hadden hun
zinnen nooit zoo gescherpt op hun pan
decten als op dit vraagstuk. Hoe onmoge-
Ijjker het voor hen werd om uit te gaan,
hoe meer zjj er naar verlangden. Daar
springt Knip in eens op van zijn stoel, in
een oogenblik stond hjj op den grond, met
één hand op den rug en de andere met
uitgestrekten wjjsvinger op ’t hooge voor
hoofd.
Ik heb het gevonden! riep hjj zege
vierend. Geef me je portret en we zullen
een grap beleven. Ljjkt het goed
Patent, riep Knap, terwjjl hjj onder
een hoop papieren een proefportret opschom
melde, dat hjj pas had laten maken.
We gaan, zeide Knip, of liever gjj
gaat om te beginnen naar de restauratie
„de gebraden Haan", daar zjjn we zelden
geweest en kennen zjj noch mij, noch jou.
Laat mjj verder maar begaan en bederf de
geschiedenis nietje zult eens zien, hoe
mooi ik voor geheim politieagent kan spelen.
Begrepenriep Knap, terwijl hij zijn
vjjf geboden ferm door zjjn wilden, git
zwarten krullebol streek om ze te verwar
ren. Zeg, zie ik er zoo verdacht uit, en niet
zonder trots wees hij op een litteeken, dat
hjj eens bjj toeval bjj een vechtpartijtje
had opgeloopen. Op zoo’n onderscheidings-
teeken is een Duitsch student trotsch. Hjj
wipte de deur uit en slenterde op zjjn gemak
naar de aangewezen plaatsde beide han
den diep in de zakken, den hoed op één
oor, deed hjj zijn best er zoo verloopen
mogelijk uit te zien. Hjj nam aan een ta
feltje plaats en bestelde iets.
Niet lang daarna verscheen Knip. Hoe
was hjj veranderd. Hij was keurig in het
zwart, alsof hjj zoo van zijn candidaats-
examen kwamhjj had iets geheimzinnigs
en gewichtigs over zich, dat hem wat goed
stond. Hjj liep de restauratie eenige malen
voorbij, terwjjl hjj een vorschenden blik
wierp naar binnen. Toen trad hjj binnen
en riep hjj den kastelein voorzichtig ter
zjjde.
Kent gjj dien heer? is Knip’s haas
tige vraag en toen de kastelein ontken
nend antwoordde, zei hjj diepzinnigDan
hen ik hem. Hij haalt een dikke lederen
portefeuille uit zjjn zak en daaruit na eenig
zoeken tusschen uitgeknipte krantartikelen,
actestukken en dergeljjke papieren, een
portret voor den dag, om het den verbaas
den hospes voor te houden. Maar tot groo-
ten schrik van den gemoedeljjken man
kwam deze nieuwsgierigheid hem slecht te
staan, want onder het portret was met
roode inktgeschreven: „Zevenvoudige moor
denaar”. Er kon geen sprake zjjn van een
vergissing, want de gelijkenis was sprekend,
zelfs het litteeken ontbrak er niet op.
Mogeljjk zal hjj zich bjj zjjn gevan
genneming geducht wanhopig te weer stel
len, ging Knip voort, want hjj weet zeer
goed, wat hem te wachten staat, en het is
best mogeljjk, dat hjj gewapend is met een
revolver of een dolkzulke menschen kan
men nooit vertrouwen en hem zeker niet,
want hjj staat bekend voor een hoogst ge
vaarlijk persoon. Daarom moet ik u ver
zoeken mjj persoonlijk te helpen als hjj
achterdocht krjjgt, zou het zoowel met u
als met mjj slecht kunnen afloopen. Ik zal
hem dronken maken. Ik heb dit middeltje
wel eens meer met goed gevolg aangewend,
en nu zal het mjj wel weer gelukken. Breng
gjj maar wat we hebben willen, maar ver
raad door woord noch blik, wat er gaande
is, en vooral zwjjg, als uw leven u lief is,
tegenover iedereen, want bjj de geringste
Het verschijnsel, dat zich in de laatste
jaren op den dag vóór het St. Nicolaas-
feest in onze gemeente voordeed, nl. dit,
dat eene menigte vrouwen, soms ook man
nen
arm,
om,
koop
moezen in ontvangst te nemen, heeft reeds
veler aandacht getrokken en veler ergernis
gewekt.
Kwamen voorheen slechts eenige vrou
wen, en dan nog slechts bjj de paar speci
aal bekende burgers eenig Nicolaas-.
Tegenwoordig waren 12 leden, afwezig de
heer Oosterbaan wegens ongesteldheid.
De notulen werden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen stukken
a. Een resolutie van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring van het plan van geld-
leening en der daarmee in verband staande
wijziging der gemeentebegrooting.
b. Een missive van de commissie van den
weg BolswardHarlingen, begeleidende een
exempt der goedgek. rekening over 1897.
c. Een missive van J. Lammertsma, hou
dende dankbetuiging voor de verhooging
zijner jaarwedde,
Om het tweevoudig doel te bereiken is
medewerking van de ingezetenen, zoowel
van hen die vroeger gaven, als van hen
die ontvingen, noodig. Eerstens om het
misbruik tegen te gaan en dus het uit
reiken en ontvangen van aalmoezen te doen
ophouden, ten anderen om bjjdragen in de
kosten die aan de uitvoering van het nieuwe
plan, vooral met het oog op een groot
aantal kinderen, verbonden zijn.
Indien zij, die vroeger aan hunne hui
zen giften in geld uitreiken, het daarvoor
benoodigd bedrag thans ter beschikking
stellen van het bestuur van Charitas.
Indien zjj, die liefdadig genoeg gezind
zjjn, doch omdat zij tegen het vroegere
stelsel waren niet medededen aan het uit
reiken van St. Nicolaasaalmoezen, doch
wel instemmen met het nu ontworpen plan
ook eene bjjdrage afstaan.
Indien eindeljjk allen, die den kinderen
van onze minder bedeelde medeburgers, op
den St. Nicolaasdag ook iets gunnen, een
offer brengen, dan is het plan gemakkeljjk
te verwezenljjken.
Ook thans wenscht het bestuur van
Charitas zich deze zaak aan te trekken en
doet vol vertrouwen een beroep op de
welgezinde burgers.
Een inteekenljjst zal eerstdaags worden
aangeboden.
Het Bestuur der Vereeniging Charitas
P. PEEREBOOM, Voort.
B. D. EERDMANS.
J. HOMMES.
G. J. KEILMAN.
M. SCHOTMAN Mz.
H. J. de VISSER.
A. BANNING, Secr.
De poging van het bestuur der vereeni
ging „Charitas” in het vorig jaar beproefd
om een ergerljjk misbruik tegen te gaan,
is met goeden uitslag bekroond geworden
en het mocht zich verheugen in de mede
werking van nagenoeg alle welgezinde bur
gers, en was daardoor in staat aan 469
kinderen van de openbare school No. 2, de
bjjzondere school voor Chr. Nat. onderwjjs
en de R. C. Parochiale school een feestgave
uit te reiken. Van het voorheen zoo vaak
en terecht veroordeeld „St. Nicolaasloopen”
was nagenoeg geen spoor meer te ontdek
ken.
Ter herinnering volge hier wat het be
stuur in het vorige jaar omtrent deze aan
gelegenheid schreef:
Een misbruik van het St. Nicolaasfeest.
onvoorzichtigheid kan het ergste gebeuren.
Een paar minuten later zaten Knip en
Knap aan een tafeltje tegenover elkaar.
Wat keuken en kelder puiks opleverde,
stond voor hen en beiden deden alle eer
aan hef opgediende. Zichtbaar telkens meer
gerustgesteld, zag de restaurateur, dat Knap
stevig dronk en spoedig zou zjjn, wat men
noemt, boven zijn theewater. Knip stond
bekend voor een geducht bierdrinker en
bleef doodkalm bjj al de potjes edel ger
stenat, dat hij slag op slag naar binnen
speelde. Ja, die mijnheer van de geheime
politie bleef maar wakker uit de oogen
kjjken. Hij was voor zijn vak geknipt.
Eindelijk was het gewichtige oogenblik
gekomen.
Niet zonder moeite nam Knip Knaps
machteloos lichaam op sleeptouw, dat wil
zeggen, hij pakte zijn makker stevig onder
den arm, wierp den waard een beteekenis-
vollen blik toe en de deur viel achter hen
dicht. Intusschen had de agent der ge
heime politie vergeten de rekening te be
talen. Hij had dus nog al vertrouwen inge-
boezemd. Het kostte Knip heel wat moeite
zijn vriend zestig treden hoog te brengen,
want het „tonische zenuwmiddel”, dat deze
had ingenomen, ging vergezeld van gewich
tige gevolgen. Den volgenden morgen con
stateerden de twee studenten, dat hun beurs
nog leeg, maar hun hoofd zeer vol was,
hun oogen waren zelfs allergoedigst klein.
Maar zij werden weer veel grooter, toen de
brievenbesteller een fermen postwissel
bracht, hetgeen op den eersten van de twaalf
maanden altijd met gepaste vreugde begroet
werd.
De waard maakte zich niet ongerust over
de onbetaalde rekening, maar was zeer
nieuwsgierig naar den afloop van de arres
tatie. De commissaris van politie, die daar
regelmatig kwam, was in lang niet zoo
goed bediend geworden door den waard,
dan den dag na het bekende feit. Het was
alsof de waard zich had voorgenomen zijn
minste wenschen te raden. Toen hjj zelf
bij het afloopen van den maaltjjd een fijne
flesch voor den dag haalde, begreep de
ervaren menschenkenner, dat hjj iets op
het gemoed had. Inderdaad bracht hij het
gesprek op de zonderlinge inhechtenisne
ming van den vorigen avond. Toen was
het de beurt van den commissaris om ver
baasd te staan en juist wilde hjj een on
derzoek gaan instellen, toen de deur open
ging en de geheime politieagent met den
moordenaar arm in arm binnenkwamen, om
hun vertering te betalen. Zij werden met
een vreugdegejuich ontvangen en eerst laat
in den avond ging het gezelschap uit el
kaar. In ’t vervolg hadden de heeren niet
meer noodig op die listige wijze crediet te
krjjgen. De waard uit „den gebraden Haan”
borgde hen.
Knip staat nu reeds sinds jaren bekend
als een der sluwste en on verschrokken ste
commissarissen van geheime politie in een
groote stad.
gebak verkoopen, hoofdzakelijk met het
doel om van de aldus verdiende penningen
eene St. Nicolaasversnapering te koopen
voor hunne kinderen, iu de laatste jaren is
dit geoorloofd gebruik geheel ontaard en
verbasterd. Het is geworden eene bestor
ming van de huizen der burgers, zelfs door
personen, die daartoe opzetteljjk van andere
plaatsen naar hier kwamen het is ontaard
in een toegeven aan ziekeljjken liefdadig-
heidszin in een stelselloos uitreiken van
aalmoezen.
Deze wijze van doen wekt tegenzin, niet
alleen bij hen, die aalmoezen geven, maar
ook bjj sommigen van hen die ze ontvan
gen. Menig ferme arbeidersvrouw, menig
nijvere huismoeder wil niet op deze wijze
de penningen verzamelen om voor hare
kleinen iets te koopen. Deze wjjze van
doen is geen weldoen en is ook onzer stad
on waardig.
Reeds vele jaren geleden werd een ander
misbruik, het bedelend nieuwjaarwenschen
hier afgeschaft en vervangen door een
waardige feestgave op den nieuwjaarsdag.
De vereeniging Charitas, die zich o. a.
ten doel stelt eenheid en gelijkmatigheid
te brengen in het werk der particuliere
liefdadigheid en het weren van bedelarij,
hetzjj openljjke, hetzij bedekte, heeft zich
deze zaak aangetrokken.
Haar bestuur wenscht met medewerking
van de welgezinde burgers, het misbruik
af te schaffen en te vervangen door iets,
dat èn met het karakter van het St. Nico
laasfeest èn met de bekende gezindheid
van het meerendeel van Bolsward’s inge
zetenen overeenstemt.
Het wenscht op den St. Nicolaasdag aan
de on- en minvermogende leerlingen der
scholen voor lager onderwijs (zoowel dus
de openbare als de bjjzondere) eene ver
snapering uit te reiken.
Het is niet haar doel een kostbaar feest
te geven, wel om op een eenvoudige wjjze
aan de minder bedeelde schoolkinderen in
de scholen St. Nicolaasgebak rond te deelen.
6
4
f
Bolsvardsche Courant
