NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
OtSWARD EN WWSEBAOBSL
Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899.
No. 12.
KOOPEN snVERKOOPES.
ï-
BINNENLAND.
DONDERDAG 9 FEBRUARI.
VOOR
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
van
weer
De huiszoeking in Utrecht, ten kantore
van mr. Van Hall, heeft Zaterdag den ge-
heelen dag geduurd. Na afloop daarvan is
het tot 12 uur des avonds voortgezet in het
„Paleis voor Volksvlijt.®
Verschillende papieren werden in beslag
genomen, ’t Schgnt, zegt Het N. t>. d. D^
dat de justitie verwacht uit de correspon
dentie van mr. Van Hall te kunnen aan-
toonen, dat hem het gebeurde met de aan
den heer Z. S. te Bennebroek, ter hand
gestelde aandeelen ChalonsOrléansParis
bekend was.
Tot heden blijft bij dit ontkennen. Hij
beweert zelfs, dat hg niet in aandeelen,
maar in geld den heer Z. S. de terleen ge
vraagde som heeft doen toekomen. Tusschen-
personen, waartoe dan Haas zou behoord
hebben, zouden dat geld hebben opgestreken
en den heer Z. S. in de plaats daarvan, de
waardelooze aandeelen hebben in handen
gespeeld, zoodat hij, mr. Van Hail, zelf de
dupe zou zijn.
Gelijk bekend is, zijn de hier bedoelde
aandeelen afkomstig van diefstal, waarom
zij dan ook door de directie der Chalons
OrléansParis-maatschappij waren waarde
loos verklaard en door andere vervangen.
De vraag doet zich dus voor, hoe die
stukken gekomen zijn in het bezit van de
lieden wie dit dan mogen geweest zijn
die getracht hebben den heer Z. 8. er mede
op te lichten. De Telegraaf.
Noodlottig schot. Toen Zaterdagavond
de rijksveldwachter te Hillegom zijn revol
ver nazag, ging deze plotseling af met het
ongelukkig gevolg dat de vrouw des huizes
in de linkerborst getroffen werd. Naar ver
klaring van den onmiddellijk ontboden ge
neeskundige is de toestand van de gewonde
hoogst bedenkelijk.
De Geeregracht te Leiden werd in
rep en roer gebracht doordien een bewoner
zijn hoogst zwangere vrouw mishan
delde door haar te trappen, bij de haren te
sleuren en te schoppen. De politie in de
zaak gemoeid, riep telephonisch genees
kundige hulp voor de mishandelde vrouw
in. De onverlaat werd ingerekend.
Wegens de gladheid van den weg is
een der te Gorinchem thuis behoorende
groote petroleumwagens van de Amerikaan-
sche petroleum-compagnie, onder de gem.
Vuren vlak bij Gorinchem omver geslagen.
Aangezien zoo’n wagen 10 vaten kan be
vatten, is er heel wat olie weggestroomd.
Op de vossenjacht door jagers uit
Ooststellingwerf gehouden, werd onder het
dorp Haule een vos bemachtigd. Dit is
reeds de tweede vos die men dezen winter
in die streken heeft buitgemaakt.
Te ’s Hertogenbosch is uit de Zuid-
Willemsvaart nabg „De Unie® opgehaald
het in vergevorderden staat van ontbinding
verkeerend lijk van Cornelia W., de dienst
bode, die sedert een zestal weken op raad
selachtige wijze verdwenen was.
Aan de militaire autoriteiten te’sGra-
venhage is door de politie overgeleverd een
veld-artillerist, die Zondag uit pure balda
digheid aan de Koninginnegracht zijn sabel
had getrokken en daarmede was gaan
zwaaien voor een aanrijdend rijtuig, waarin
gezeten was de minister van Waterstaat,
de heer Lely met familie. De koetsier had
zijn paarden moeten inhouden om onge
lukken te voorkomen.
Herhaaldelijk heeft minister Borgesius
verzocht, dat men van anti-revolutionaire
zijde het openbaar onderwijs in zijn waarde
zou laten, gelijk hg zijnerzijds het bijzonder
onderwijs in zgn waarde liet.
Schijnbaar een billijke eisch, zegt De
Nederlander.
Maar vergeet de minister niet, dat van
het bgzonder onderwijs slechts gebruik
maakt wie wil, en dat bjj het openbaar
onderwijs dit niet het geval is?
De heer Borgesius en zijne geestver
wanten zenden hun kinderen niet naar
onze schooldaarom gaat onze school hun
in zekeren zin niet aan.
Maar wg zijn maar al te dikwgls ge
dwongen onze kinderen te laten opvoeden
door openbare onderwijzersdaarom kun
nen wg de openbare schooi niet met vrede
laten.
Eerst als de wetgever zorgt, dat ieder
zijn eigen school kan kiezen, kunnen wij
elkander wederkeerig den eisch stellen
bemoei u nu met uw eigen schoollaat
mjjn onderwijs in zgn waarde, geljjk ik
het uwe doe.
Uit Doetinchem wordt geschreven
Voor een paar dagen hielden een paar
acrobaten van het circus M. alhier zich on
ledig met het schieten naar de schijf.
Nadat ze een geruimen tijd geschoten
hadden, zonder doel te treffen, bood een van
hen zjjn zitvlak tot schijf aan. Ook dit doel
wit bleek ontrefbaar.
Een tweede stelde toen ook dat zelfde
lichaamsdeel ter beschikking der schutters
met het ongelukkig gevolg, dat een kogel
ia het lichaam verdween.
lantaarn van Diogenes.
Toch zal ’n verkooper tienmaal liever te
doen hebben met n mannëlijken cliënt, hoe-
danigen ook, dan met ’n vrouwelijke. Als
’n vrouw aan ’t koopen gaat, en bemerkt
dat er geen mededingers zijn om des koop-
mans tgd en geduld in beslag te nemen...!
Dadelijk de opmerking er bij, dat er zeu
rende en treuzelende en bakerachtige koopers
bestaan en ras besloten koopsters.
Moeten ’n vrouw en ’n nieuw kleedingstuk
elkander leeren kennen, dan is er heelemaal
geen begrooting van het tijdsverlies te maken
beklagenswaardige winkeljuffrouwen in
manufacturen-, mantel-, hoeden- en schoenen
winkels kunnen er lange, wreede verslagen
van opmaken en ’n heer der schepping,
die op ’t onzalig denkbeeld kwam z’n dames
want zoo iets geschiedt altijd in den meer
voudvorm op ’n dergelijken ontdekkings
tocht te vergezellen, mag gerust „alle de
werken van Mr. Willem Bilderdijk® of de
acht deelen van „Willem Loevend® (veron
dersteld dat die lectuur in z’n smaak valt)
of wel Winkler Prins’ Encyclopaedie onder
den arm nemen en om logies en ’n gemak-
kelijken stoel verzoeken. Eerst wordt het
halve magazijn omvergehaald, om ’n ver
moeden dat er „geen keus® zou zijn op de
vlucht te jagen. Dan komt de quaestie van
de stof. Onderdeelen van de stofde nieuw
heid, het patroon, de kleur, de fijnheid, de
duurzaamheid, de breedte. Eindelijk de prijs,
die in negen van de tien gevallen tegenvalt.
Reden om weer andere stapels te doen aan
rukken, die natuurlijk, het reeds geziene
in aanmerking genomen, niet voldoen. In de
meeste gevallen wordt zoo’n magazijn onver
richter zake verlaten, om drie, vier andere
op gelijke wijze te „bezoeken®. Ten slotte
komt men dan doorgaans weer in het
eerste magazijn terecht en op de eerst gedane
keus terug.
Specialiteiten in dergelijke aangelegenheden
zijn vooral de dochteren Israëls.
Belangwekkend en vermakelijk is het ook,
’n vrouw levensmiddelen, vooral groente en
visch, te zien koopen.
Wat noodig, mevrouw Worteltjes,
spruitjes, savoyekool, andijvie? (’n lange
lijst volgt). Mevrouw vertoont zich halver
wege de deur.
-- N... neen.®
De groenteman vervolgt z’n spijslijst, als
ware er geen antwoord bekomen.
Heb je... dit of dat? vraagt mevrouw
met ’n vies gezicht.
Overheerlijke mevrouw
Wat kosten ze De deur gaat nog
’n eindje verder dicht.
Een of andere prijs.
’n Ontkennende hoofdknik. De deur is
dicht... dicht op ’n kier na.
De groenteverkooper wringt zich door dien
kier, ’n opgeladen mandedeksel met het ge
vraagde op de hand houdende.
Volgt ’n omslachtige onderhandeling in zake
’t gewichtige geval, waarbij mevrouw zich
eensklaps herinnert ’t „toch eigenlijk niet
noodig® te hebben, ’n krijgslist die weldra
bekroond wordt met ’n voordeel van enkele
centen op den koopman behaald. Nu komt
mevrouw geheel te voorschijn, doet met ’n
gezicht alsof haar ’n kikker in den nek zat
'n greep hier en daar naar het dikste of beste
van een of ander, en verdwijnt op ’n kippe-
drafje.
Per slot van rekening verneemt ze dien
avond van ’n kennis of vriendin, dat die
voor dit of dat zóó en zóóveel betaalt, zijnde
nog iets minder, waaruit zou kunnen worden
opgemaakt, dat de groenteverkooper er bij
mevrouw eenigszins op gerekend heeft dat
ze toch altijd afdingt.
Vischkoopen aan de deur wordt door som
mige heeren des huizes opgeknapt. De lot
en vakgenooten van Kaat Mossel zullen dan
in den regel nooit zooveel overvragen, als
wanneer ze ’n vrouw tegenover zich zien.
Ontwaren ze ’n damesneus aan de deur, dan
vragen ze evenveel kwartjes als ze dubbeltjes
meenen te krijgen. Vol voeren ze die usances
tegenover meneer, dan zijn ze ’r van verze
kerd dat zonder verder commentaar de deur
dichtgaat, om voor die gelegenheid niet meer
geopend te worden.
Een en ander alles met verschoonende
referte aan de uitzonderingen. Amst. Ct.
Neen ik ga geen hoofdartikel schrijven
over het handelsrecht. Dat is me aan den
éénen kant te geleerd, aan den anderen te
droog. Simpellijk wensch ik even wat weer
te geven van ’t geen me zoo nu en dan door
het brein vaart, wanneer ik twee of meer
menschen ’n handeling zie uitvoeren, die
men gewoon is ’n koop of ’n verkoop te
noemen. Niet van winkelzaken of van effec
ten, of machines of dergelijk gewichtigs,
maar van doodgewone, alledaagsche voor
werpen.
Ik vind, dat men zulke dingen al te sleu-
rig voorbij loopt, zoo zonder er ooit eens n
oogenblik bij stil te staan. Valt er niets bij op
te merken?
Gister nog was ik getuige van ’n koop,
’n doodgewonen koop. Een heer kwam naar
'n meubelstuk „zien®, ’n doordringend schel-
getril weerklonk, op welk gerucht met on
hoorbare stappen ’n dienende geest kwam
aanzweven, buigend reeds vóór nog nauwe
lijks ’n jasknoop van den cliënt zichtbaar
was geworden. De heer was niet zoo be
leefd de deur te sluiten die, te oordeelen
naar het doordringend signaal, goed gesloten
was geweest, maar liet die op ’n kier
staan. Een geweldige tocht was er het ge
volg van, die de haren der bedienden in ver
ontwaardigde fladdering bracht. Ondanks
de vermodderde straten, verzuimde de heer
z’n voetbekleedselen behoorlijk af te vegen
een al te vluchtige aanraking met de mat
was oorzaak eener zichtbare verontreiniging
van het keurige meubelsalon. Dat des schat
bewaarders herhaalde verwelkoming door
geen enkelen groet werd beantwoord, behoeft
misschien niet eens aangestipt te worden.
„Ben je goed gesorteerd in boekenkasten
zoo opende de beschaafde bezoeker de onder
handeling.
En ofschoon ik zeer goed weet, dat „u“
in den eersten naamval niet behoort gezegd
te worden, en er „grammaticaal® niets anders
overblijft dan het toch altijd tusschen onbe
kenden platklinkende „je®, betwijfel ik toch
zeer of dit voornaamwoord op deze gron
den zoo herhaaldelijk door den heer gebruikt
werd, mijn gevolgtrekkingen óók baseerende
op het bekende„c’est le ton qui fait la
musique®, en die „ton® was al zeer onmu
zikaal, om er niet meer van te zeggen.
Dit kleine voorval, vermeerderd door ’n
menigte dergelijke handelszamenspraken bij
vorige gelegenheden, bracht me in ’n kort
stadium van philosophische bespiegelingen.
En ik vroeg me af, welk duiveltje er toch
in den mensch mocht varen, wanneer hij in
de gelegenheid komt een of ander bij z’n
evenmensch te gaan aanschaffen om daar
voor in de plaats ’n grooter of kleiner bedrag
aan geldstukken achter te laten duiveltje,
dat alle overigens niet vreemde beleefdheid
en in elk geval alle mogelijke vriendelijkheid
met ’n tooverslag uit het menschelgk hart
doet verdwijnen, zoodra de eigenaar van dat
hart eenig magazijn is binnengetreden.
Want die heer mocht nu wel’n bijzonder
voorbeeld voor m’n overpeinzing opleveren,
de hoeveelheid dergelijke koopers inlich-
teren graad is ontelbaar.
Voornamelijk wordt die „verheffing der
ikheid® geteeld in ’n groote stad. Concur
rentie doet handelaars op elk gebied ’n wed
strijd aangaan niet alleen in hoedanigheid
en prijs van goederen, maar ook in beleefd
heid en zoo groot mogelijke inschikkelijkheid
tegenover den kooper. Wat maar gedaan
kan worden om den cliënt te voorkomen in
z’n wenschen, te gerieven, te flikflooien zelfs,
wordt gedaan. Wat dienen kan om hem te
animeeren, tot welken prijs ook, moet dienen.
Wat men zich ook getroosten moet aan de
zijde van dezen, men getroost het zich.
De kooper is het, die misbruik maakt van
zulke toestanden. Z’n bestaande eerzucht
wordt gevleid, het besef den man genoegen
te doen en winst aan te brengen door bg
hem te koopen, en per slot van rekening
nog, aan vele andere adressen voor ’t zelfde
doel, mogelijk nog voordeeliger en gerieflijker,
terecht te kunnen, maakt hem trotsch en
stug en onbillijk, mogelijk ook verwaand,
vaak tegen beter bedoelen in.
Op welken hoogen toon wordt niet vaak
door ’n ontwikkeld man een artikel van de
waarde van eenige centen geëischt, waarvoor
de winkelier ’n stuk aangename lectuur, ’n
smakelijk ontbijt, ’n belangwekkende bereke
ning, ’n lekker middagdutje of nog meer in
den steek moet laten, om op den koop toe
als beschaafd man nog ’n vriendelijk gezicht
te zetten en ’n beleefden toon aan te slaan.
Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen, zon
der welke geen regel bestaat: vriendelijke
koopers en lompe verkoopers, maar.,, in ’n
groote stad zoeke men ze gerust met de
Daar de spoedig aanwezige geneeskun
dige dien niet kon terug vinden, is de onge
lukkige naar het Diaconessenhuis te Arnhem
overgebracht.
Men schrijft uit Bergen (L.) aan het
Dagbl.
In het gehucht H., behoorende tot de ge
meente Bergen, leeft een behoeftig arbeiders
gezin, waarvan het tienjarig zoontje aan
een ongeneeslijke hersenziekte lijdende is.
Voor eenige weken verbreidde zich het
gerucht, dat in de bedstede, waar het ventje
ziek lag, telkens muziek en het slaan van
dorschvlegels gehoord werd. Het spookte
er, zeiden de eenvoudige dorpsbewoners, de
duivel huisde er, zeiden nog eenvoudiger
schepsels en eindelijk vond het gerucht,
dat het kind behekst was, algemeen ingang.
Bg honderden trok men naar het hutje,
niet alleen de ontwikkelde boeren, neen,
zelfs de onderwijzers, hoofden van scholen,
ja, van uit Nijmegen kwam men naar het
„behekste® wezentje zien.
Maar wat is nu later gebleken Dat de
vader van het „behekste® ventje nota bene
de spookhistorie zelf in omloop had ge
bracht, ten einde mededingers bij den ver
koop van zijn eigendom te weren en af te
schrikken en het pand dan voor een appel
en een ei te kunnen terugkoopen.
Zoo komen dus dergelijke heksen-histo-
rietjes wel eens in de wereld. Men moet
het maar weten.
Wat nu betreft den held van al die be
langstelling, de weleerw. heer v. d. L, een
in deze gemeente en omstreken zeer gezien
en invloedrijk geestelijke, heelt moeite ge
daan om den kleinen lijder in een gesticht
te Boxmeer te doen opnemen. Tot zijn
groote voldoening zag hij zijn pogingen
met gelukkigen uitslag bekroond, zoodat de
spookhistorie niet alleen voor zijn vader,
maar ook voor hem nog van nut is geweest.
Te Haarlem gaat als een loopend
vuurtje het gerucht, dat de werkvrouw, die
indertijd bij de vermoorde vrouwtjes op den
Raamsingel werkte, toch zou hebben be
kend den moord gepleegd te hebben.
Uit een onderzoek is echter gebleken, dat
de vrouw, die sinds eenige jaren weduwe
is en thans in het Stads Armenhuis ver
zorgd wordt, in een ijlende koorts zich zou
uitgelaten hebben over den moord, zoodat
politie en justitie met het geval in kennis
werden gesteld. Arnh. Crt.
Naar het Hbld. uit goede bron ver
neemt, wordt een groote betooging op touw
gezet ten gunste van het leerplicht-ontwerp.
Niet alleen de Vereenigingen van Onder
wijzers, doch ook de Werkliedenvereeni
gingen en andere corporaties zullen er aan
deelnemen. Waar en wanneer de betooging
zal geschieden, is nog niet vastgesteld.
Tzum, 6 Febr. Voor eenige dagen
werden hier een paar schapen verdronken
in een sloot gevonden.
Men meent dat een hondenjacht hiermede
in verband staat. Dat is evenwel slechts een
meening, het bewijs, dat de honden de oor
zaak van den dood zijn, moet nog geleverd
worden.
Intusschen hoort men zooveel van die
hondenjachten en hare gevolgen, dat nie
mand zal ontkennen, dat het meer dan tijd
is, om strenger maatregelen te nemen tegen
het gevaar, dat de weidende schapen loopen,
voor de aanvallen van onze verscheurende
inlandsche wolven.
Heerenveen, 7 Febr. Ieder kende
hier het oude mannetje, dat onafscheidelijk
een klein hondje vergezeld, bij goed
zijne wandelingen deed, stil zijns weegs
ging en geheel op zich zelf leefde, ’s Nachts
sliep hij met open deur, terwille van zijn
hondje. Éénmaal ’s jaars was het een feest
voor hem. Dat was als zijn zoon uit Parijs, die
een beroemd musicus en zijn trots was,
overkwam. Aan dien zoon dankte hij ook
voornamelijk een onbezorgden levensavond.
De laatste dagen kon men ’t den ouden
man aanzien, dat hij minder werd. Toen hij
niet meer buiten kwam, ging men zijne
woning binnen en vond hem in hulpeloozen
toestrnd. Er werd nu bij hem gewaakt.
Heden is hij overleden.
Nijehaske, 3 Febr. Koopman de J.
en een jongen in een bootje werden op
sleeptouw genomen door de huiswaarts kee-
rende stoomboot. Een plotselinge bïweging
in het water deed het bootje kantelen. De
J. wist zich nog aan een afhangend touw
vast te grijpen en werd spoedig opgehaald
met bootjes kwam men den jongen te hulp,
die ook werd gered.
Hepk. Adv. BI.
Ternaard Voor de arme visschers te
Wierum en Moddergat was verleden week
voor de vervaardiging van netten ontva!1jca
eene som van 215 gld>
b I
J
Bolswardsche Courant
W
