NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOimaB EN WONSERAOEEt
Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899.
No. 61.
ZONDAG 30 JULI.
Uit de Itaadszaal.
VOOR
f 124,475,30s
5,820,54s
f
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
f 101,182,33
- 23,292,975
idem
idem
idem
idem
- 26,046,83
f 130,295,85
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Tot de plaatsing
in dit Blad van Ad-
vertentiën, afkomstig uit de Pro
vincie Groningen, betreffende
„Handel en Nijverheid”, is alleen
gerechtigd het Algemeen Adver
tentie-Bureau van
\V. J. WESTENBORG,
Turftorenstraat, Groningen.
eene verbouwing zal behooren te ondergaan,
die een hoog bedrag kosten zou vorderen. Ein
delijk kan eene nadere regeling der schoolgeld-
heffing tot eenige, tevens billijke verhooging
der inkomsten leiden.
De Commissie van toezicht op het lager onder
wijs hebben wij over dit onderwerp gehoord,
dié hare ingenomenheid met ons denkbeeld
betuigde. Wij stellen U als'nu voor (behoudens
goedkeuring van Ged. Staten) te nemen het
volgende besluit:
A. De scholen no. 1 en voor meer uitgebreid
lager onderwijs in deze gemeente op te heffen.
B. De school no. 1 te vergrooten door eene
verdieping met twee localen te bouwen op het
vooreind van het gebouw, onder genot van 250/0
van de kosten wegens den verbouw door het Rijk
bij te dragen volgens art. 45 der onderwijswet.
C. In deze school onderwijs te doen geven
in de vakken, welke thans aan beide opgeheven
scholen worden onderwezen en verder uit te
breiden volgens ai en k, lq en t van art. 2
der Wet op het Lager Onderwijs.
D. De vervanging te doen plaats hebben,
nadat dit besluit zal zijn goedgekeurd.
E. Voor de te vervangen school nader een
hoofd te benoemen op eene jaarwedde van
f 1700.en f 250.bovendien als vergoeding
voor huishuur.
F. De onderwijzers en de onderwijzeres, thans
verbonden aan beide op te heffen scholen over
te laten gaan naar .de nieuwe school, alsdan
school no. 1, op hunne tegenwoordige jaarwedde.
G. Nog een onderwijzer te benoemen om in
een klasse der nieuwe school te worden geplaatst.
De Voorzitter. De belangrijkheid van dit
onderwerp zal voorzeker uwe ernstige over
weging verdienen. Ik stel dan ook voor dit
voorstel ter visie te leggen, om het in de
volgende vergadering te behandelen.
De heer Schievink. Ik heb dit voorstel
gelezen, doch zou wel vragen of er van Burg,
en Weth. ook een memorie van toelichting
wordt overgelegd.
De Voorzitter. Ik meen, dat het D. B.
zich hierin duidelijk heeft uitgedruktmocht
de raad evenwel nog op enkele punten toe
lichting verlangen, dan zijn wij bereid die
te geven.
De heer Schievink. Ik heb in dit voor
stel niet duidelijk kunnen merken, op welke
gronden dat voorstel wordt gedaan. Als ik
naga de jaarverslagen over het onderwijs,
dan kan ik niet ontdekken waarom nu beide
scholen moeten worden opgeheven.
De Voorzitter. In het voorstel staan toch
de argumenten, waarop ons voorstel zich
grondde, vermeld, doch als men het verlangt,
kannen wij voor zoover noodig, dit nader
verklaren.
De heer Eisma. In het voorstel is be
hoorlijk en geargumenteerd aangegeven,
waarom het wordt gedaan, voor zoover zulks
in openbare behandeling raadzaam is.
Wenscht men een nadere bespreking, dan
staat natuurlijk de weg open om inlichtin
gen te vragen.
De heer Boersma. Ik heb al reeds over
dit voorstel nagedacht en ’t is nog al van
belangrijken aard. Nu worden belangrijke
voorstellen wel vaak vooraf door een com
missie onderzocht, en dat vond ik hier ook
wel wenschelijk.
Het voorstel kan dan door voor- en tegen
standers (want ook die zullen er wel zijn)
eens goed onder de oogen gezien worden.
He heer Lanter. Hetzelfde idee had ik
ook, en dus wil ik gaarne het voorstel
Boersma ondersteunen.
Dit wordt in stemming gebracht en aan
genomen met 7 tegen 4 stemmen, de heeren
Schievink, Feenstra, Eisma en Hommes.
Deze zaak wordt dus in handen eener
Commissie gesteld en na verschillende stem
mingen worden de heeren Boersma, Eerdmans
en P. J. de Boer tot leden dezer Commis
sie gekozen.
5. Aanbieding der stukken en voordracht
voor onderwijzer aan school no. 2.
Uit de drie sollicitanten is in overleg met
het hoofd der school en den arr. school-op
ziener de volgende voordracht opgemaakt.
L. de Jong te Ballum, H. Bos te Finster-
wolde en J. Rijpma te Durgerdam.
De heer Eerdmans. Ik veronderstel, Mijn
heer de Voorzitter, dat U wel verwacht zal
hebben, dat ik bij dit punt het woord zou
vragen. Ik heb toen de onderwijzer De Jong
ontslag vroeg, gevraagd wat voorstel door
U in stemming werd gebracht en is door
U toen geantwoord: „wel, eervol ontslag te
verleenen.” ’t Was daarom m(jn bedoeling
enkel mijn stem uit te brengen over ’t ont
slag. Omdat het hier steeds de gewoonte
is, wanneer een vacature ontstaat, ook daar
over den Raad wordt gehoord, en ik had
dus verwacht dat voor er sollicitanten waren
opgeroepen, dat voorstel eerst aan den Raad
zou zijn voorgelegd.
De Voorzitter. Het doet mjj genoegen
in de gelegenheid te zjjn den heer Eerdmans
dit te kunnen ophelderen en hem tevens
van een meening te genezen, die hem op
een verkeerd s'andpunt zou voeren opzichtens
de onderwijswet. Ik dacht wel, toen hij
Vergadering Donderdag 27 Juli 1899.
Tegenwoordig zjjn 11 leden. Afwezig de
heeren Oosterbaan en P. J. de Boer wegens
uitstedigheid.
De notulen der vorige vergadering wor
den gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Een resolutie van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring der extra toelage aan
het muziekkorps.
b. Idem, idem, houdende goedkeuring der
wijziging van de begroeting en der staten
van af- en overschrijving.
c. Een beschikking van den Commissaris
der Koningin, waarbij aan den Burgemeester
een verlof van 3 weken wordt toegestaan,
ingaande 3 Augustus.
Een en ander voor kennisgeving aange
nomen.
d. Een schrijven van J. Veltman, dan
kende voor zijne herbenoeming.
e. Een adres van den heer W. Nauta,
verzoekende een lager prijsbepaling voor gas,
wanneer het als beweegkracht wordt aange
wend, aangezien hij plan heeft in zijne grut-
terij een gasmotor van 16 paardekracht aan
te schaffen, waarvoor bij 16 a 20,000 M3.
gas zal noodig hebben. Hij moet deze aan
schaffing echter afhankelijk stellen van den
te bepalen gasprijs, aangezien hij bij 7 cent
per stère, voordeeliger stoom kan aanwenden.
Ter visie tot de volgende vergadering.
Een adres van den Directeur van
„Hollandia”, verzoekende om de verlichting
in de Harlingerstraat te verbeteren. B. en
W. hebben de Gascommissie geraadpleegd
en ook die, evenals zij, is van meening dat
aan het einde der straat wel behoefte is aan
verlichting, daar de lantaarn, bij Van der
Vleugel de laatste is. Zij stellen dus voor
z zullen bedragen voor
Jaarwedden 1 hoofd
Vergoeding huishuur
Onderwijzerseen bestaande
Onderwijzeres met acte fraaie hand
werken bestaande
Voor een nieuwen onderwijzer
Samen
De heer Schievink. Ik hoorde stemmen
opgaan tegen de urgente behandeling van dit
voorstel, doch met het oog op den lagen
waterstand is de zaak thans wel degelijk
urgent naar het mij voorkomt.
De heer Eerdmans vindt dit voorstel nog
al van belangrijken aard, en is ook tegen
de directe behandeling. Het voorstel komt
zoo onverwacht, zelfs wisten wij eerst niet
eens wat het moest kosten. Bij zulke wijze
van voorstellen kan men niet de zaken be-
oordeelen. Ik wil nog opmerken, dat uit
voeren door eigen volk toch ook geld kost,
en bovendien zijn er neringdoenden, die door
dezen maatregel schade zullen lijden. Ik
vind, dat de lage waterstand nog wel even
zal kunnen voortduren, en zie niet in, waarom
zoo overhaast moet worden beslist.
De Voorzitter. Ik moet den heer Eerd
mans opmerken, dat zijn argument, dat geen
begrooting van kosten is gegeven bij dit
voorstel, ten onrechte is. Het voorstel, het
welk is voorgelezen, vermeldt ook de som,
die het zal moeten kosten, nl. 25 of 30 gul
den. Overigens meenen B. en W. dat het
wel urgent is. De pramen worden thans op
het land getrokken bij den wal op, en nu
is er gelegenheid een sleep op zeer billijke
voorwaarden over te nemen.
De urgentie wordt aangenomen met 7
tegen 4 stemmen, de heeren Lunter, Eerd
mans, IJ. T. de Boer en v. d. Werf.
De heer Schievink. Als lid der Commissie
van de Gemeentereiniging wil ik wel eenige
inlichtingen geven. Het is niet de bedoeling
de pramen in eigen beheer te onderhouden,
maar om ze af en toe eens op het droge te
brengen, te kunnen nazien, schoonmaken,
teren enz. Wanneer ze daarvoor telkens naar
de helling moeten, is dit te duur. Er is dus
geen scheepstimmerman noodig, maar het
eigen werkvolk kan de pramen eens nazien,
wat vooral voor een ijzeren praam noodig is.
De heer Dijkstra. Ik ben beslist tegen
het voorstel. Het zal bij het nazien ook wel
eens noodig zijn, dat er een lek moet worden
dichtgemaakt, en ik heb het bij eigen onder
vinding, breeuwwerk kan men zelf niet zoo
goed uitvoeren. Om zoo’n praam op de hel
ling te trekken zal misschien f 1,— kosten,
en dan kan het eigen werkvolk daar wel
teren en schoonmaken. Het heet nu wel f 25
te zullen kosten, maar daar zal het wel niet
bij blijven. Er moeten ook takels bij. Ik zie
er geen voordeel in.
De heer Eisma. Het spijt mij, dat men
met dit voorstel veel verder trekt dan noodig
isB. en W. hebben overwogen, of het
voorstel in den raad zou gebracht worden,
ja of neen, maar om later niet te moeten
hooren, dat daar iets nieuws is gekomen
zonder voorkennis, wordt het ter tafel ge
bracht. De zeer groote som, die jaarlijks
moet worden uitgekeerd voor de pramen,
wettigt geheel de kleine uitgave, te meer,
nu geschikt een sleep met het touwwerk is
te krijgen. De pramen worden nu reeds bij
den wal opgehaald, maar dat kan dan veel
gemakkelijker en beter.' ’t Is dus geen bena-
deeling van neringdoenden, maar een bezui
niging in den dienst. De lage waterstand
maakt dat het werk thans gemakkelijk kan
uitgevoerd worden, waarom ik in overweging
geef het voorstel aan te nemen.
De beer Eerdmans. Door de verschillende
toelichtingen ben ik wat op de hoogte ge
komen en kan er mij dan ook mee vereenigen.
De Voorzitter. Ik kan nog mededeelen,
dat met den ingenieur van den Waterstaat
is gesproken, en die heeft als zijne meening
te kennen gegeven, dat door Ged. Staten
wel geen bezwaar zal gemaakt worden, dat
de voet der sleep in de vaart wordt gebracht.
Het voorstel wordt daarop aangenomen
met 10 stemmen. De heer Dijkstra stemde
tegen.
PUNTEN van BEHANDELING
1. Proces-verbaal van kasverificatie over
het 2e kwartaal 1899.
De ontvangsten bedroegen
op den vorigen dienst 104,249,02
tegenw.
Samen
De uitgaven bedroegen
op den vorigen dienst
tegenw.
Samen
en
No. 3.
No. 4.
No. 2.
Van deze uitloting zal in de Leeuwarder
Courant kennis worden gegeven.
4. Voorstel van Burg, en Wethouders
tot reorganisatie van het onderwijs.
Het voorstel van Burgem. en Wethouders
inzake de reorganisatie van de bestaande
„Fransche school" en de „Burgerschool",
gelijk ze gewoonlijk genoemd worden, luidt
als volgt
Het heeft bij ons, sinds lang, een punt van
ernstige overweging uitgemaakt, op welke wijze
de leemten weg te nemen zijn, welke naar veler
oordeel bestaan in de regeling van het openbaar
onderwijs in onze gemeente.
Het onderwijs dat gegeven wordt aan school
no. 1 (voor betalende leerlingen) en aan de school
voor m. u. 1. onderwijs, trok in het bijzonder
onze aandacht en leidde ons ten slotte tot het
instellen van een nauwgezet onderzoek, of eene
vervanging dier scholen wenschelijk zoude zijn
om betere aansluiting te verkrijgen van het iager-
tot het meer uitgebreid lager onderwijs, terwijl
wij inmiddels den hier bestaanden toestand toet
sten aan dien in andere gemeenten, welke onge
veer even groot zijn en waarmede wij Bolsward
in verschillende andere opzichten vrij wel op
een lijn kunnen stellen.
Dit onderzoek gaf ons de overtuiging
le. dat de bestaande toestand niet meer voldoet
zoodat het wenschelijk is deze te veranderen
om eene betere regeling te kunnen maken voor
het onderwijs te dezer stede.
2e. dat het in stand houden van eene afzon
derlijke school voor onderwijs in de vakken
lq in art. 2 der wet tot regeling van het lager
onderwijs vermeld, onnoodig is.
3e. dat eene vervanging van deze school en
van school no. 1 door het in het leven roepen
van een school waar onderwijs kan worden
gegeven in vakken ai, k, lq en t het meest
zal kunnen voldoen aan het door menigeen
uitgesproken verlangen.
4e. dat eene vergrooting van school no. 1 ons
daartoe kan helpen, welke vergrooting gemakke
lijk kan worden tot stand gebracht, door op het
vooreind eene verdieping te bouwen, volgens de
door den gemeente-architect gemaakte teekening
en kostenberekening.
5e. dat de verwezenlijking van dit ons denk
beeld niet alleen mag worden geacht te zijn van
het grootste belang voor het onderwijs, maar
ook in het financieele belang der gemeente, daar
hiermede gepaard gaat eene aanmerkelijke be
sparing van uitgaven.
Ter uitvoering daarvan is noodig, dat de Raad
besluite tot opheffing der twee bestaande scholen
en in het leven roepen eener nieuwe school
met een nieuw hoofd, terwijl al de tegenwoordige
onderwijzers en de onderwijzeres aan beide
scholen verbonden, worden geplaatst aan de
nieuwe school, waartoe eene benoeming kan
geschieden en eindelijk nog een nieuwe onder
wijzer wordt benoemd om in eene klasse op te
treden.
Alsdan behoeven voortaan in plaats van drie
twee hoofden van scholen bezoldigd en eveneens
in plaats van drie, twee schoolgebouwen onder
houden te worden.
School no. 2 blijft bestaan.
De nieuwe school wordt dan school no. 1,
waarop onderwijs kan worden gegeven in de
vakken ai, k, lq en t.
De verordening voor de openbare scholen,
zoomede die tot heffing van schoolgelden, kunnen
later zooveel noodig worden gewijzigd.
De leerlingen op de nieuwe school kunnen,
naargelang hunner vorderingen, verdeeld worden
in acht klassen: in klasse V en VI kan reeds
onderwijs gegeven worden in de beginselen der
Fransche taal, en in klassen VII en VIII tevens
in Hoog-Duitsche en Engelsche taal, inalgemeene
geschiedenis, in wiskunde en in fraaie hand
werken.
Voor leerlingen van school no. 2 en van
bijzondere scholen kan de gelegenheid worden
opengesteld naar school no. 1 over te gaan voor
hunne verdere vorderingen.
De regeling van schooltijden en vacantie, aan
neming van leerlingen, klassenverdeeling, de
overgang van de eene klasse naar de andere,
alsmede van het leerplan met vermelding der
leerboeken, kan later worden opgemaakt over
eenkomstig het voorschrift van artt. 21 en 22
der onderwijswet.
De kosten van onderwijs op de nieuwe school
f 1700—
250—
800—
850—
750—
1000—
900—
700—
600—
f 7550—
onverminderd de hoogere subsidie welke het
Rijk uitkeert voor den nieuwen onderwijzer,
tegenover f 8300.welke thans voor de beide
bestaande scholen worden uitgegeven, terwijl
het overtollige schoolgebouw voor andere doel
einden gebruikt kan worden, welk gebouw,
ingeval Bet niet werd opgeheven, volgens het
daar nog een lantaarn te plaatsen.
De Voorzitter vraagt urgentie voor de
behandeling
De heer Eerdmans is tegen directe be
handeling. Hij meent dat in dezen tijd van
het jaar de zaak niet presseerend is, en wil
dan eerst zien of het noodig is.
De heer Dijkstra ondersteunt dit, doch in
stemming gebracht, wordt de urgentie aan
genomen met 8 tegen 3 stemmen, de heeren
Eerdmans, Dijkstra en v. d. Werf.
De heer Eerdmans. Ik wil aan mijn zoo
even gesproken woorden nog toevoegen, dat ik
tegen onvoorziens behandelen van voorstel
len ben. Had het nog op den oproepings
brief gestaan, dan had men althans zich
kunnen vergewissen van den toestand.
De Voorzitter. De urgentie is een uit
gemaakte zaak door de gehouden stemming.
Indien niemand het woord verlangt over ’t
voorstel zelf, dan breng ik het in stemming.
Het voorstel wordt aangenomen met 10
stemmen. De heer Dijkstra hield zich bui
ten stemming.
g. Een voorstel van Burg, en Weth. om
bij het terrein der Gemeente-reiniging een
soort kleine helling aan te brengen, de
kosten geraamd op 25 a 30 gulden, teneinde
de pramen, die thans zooveel kosten, af en
toe eens door het personeel kunnen worden
nagezien. Omdat deze helling dan aan een
Prov. vaarwater komt, aan Ged. Staten de
vereischte toestemming te vragen.
De Voorzitter. Ik vraag voor de behan
deling hiervan urgentie.
De heer Dijkstra. Daar ben ik tegen.
De heer Lunter verklaart zich ook tegen
directe behandeling.
De heer Dijkstra. Ik wou wel eens weten,
of er dan een scheepstimmerman is bij de
werklieden der Gemeen te-reiniging?
De Voorzitter. De groote kosten, die de
herstelling der pramen jaarlijks vordert,
hebben B. en W. genoopt tot dezen maat
regel. Nu doet zich de gelegenheid vooreen
sleep te kunnen bekomen, en niet om de
herstellingen aan die pramen, maar meer
omdat ze af en toe eens op het droge moeten
nagezien en geteerd worden, vooral ook de
ijzeren praam, doen B. en W. het voorstel.
Het is een zuinigheidsmaatregel.
zoodat in kas moest zijn
ook bevonden is
Aangenomen voor kennisgeving.
2. Aanbieding van de gemeente- en schut
terij-rekening en de rekening van den weg
BolswardHarlingen over 1898.
De rekening over 1898 der gemeente, de
schutterij en die van den weg Bolsward
gesteld ten fine van onderzoek en rapport.
De Voorzitter benoemt volgens rooster tot
leden der commissie de heerenSchievink,
Dijkstra en Boersma.
3. Uitloting van een aandeel in de geld-
leeningen van f17000, f8000, f28000 en
f5000.
In de geldl. f17000 wordt getrokken No. 14.
- 8000
- 28000
- 5000
o
Bolswardsche Courant,
V)
D
n
n
•n
w
w
n
