NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WONSERAÖEEL
'•j
No. 72. Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899.
Voor het Kantongerecht,
Zitting van Vrijdag 1 Sept. 1899.
Uit de Raadszaal.
8 DONDERDAG 7 SEPTEMBER.
s
I
VOOR
zijn deel,
de
lum
d. Meulen elk 3 stemmen,
Dijkstra werd
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Vergadering Dinsdag 5 September 1899.
Bij opening der vergadering waren 9 leden
tegenwoordig.
De notulen der vorige vergadering werden
gelezen en goedgekeurd.
De Voorzitter stelt aan de orde punt 1
der agenda:
Beeediging en
oordeelde het nu noodig hem naar sijn wo
ning te brengen. Dat was dus 2 Zaterdag
avonden achter elkaar een proces en dat
wordt een dure liefhebberij hoor, vooreerst
die borreltjes en dan nog de eisch 2 maal
f5 boete of 3 dagen hecht.
Vervolg der zitting in het nummer van
Zaterdag a.s.
Beeediging en installatie van de be
noemde leden van den gemeenteraad.
De heeren Boersma en v. d. Werf worden
verzocht, de nieuw benoemde leden van den
raad binnen te leiden.
De heeren Dijkstra, v. d. Meulen, Schot
man en Keikes plaatsen zich voor den
Voorzitter, die hen toespreekt:
M. H. Door de verkiezing zjjt gij ge
rechtigd zitting te nemen in deze vergadering.
Vooraf echter zijt gij verplicht de eeden
(of beloften) af te leggen, voorgeschreven
bij de wet. Zijt gij daartoe bereid?
Allen antwoorden hierop bevestigend en
na voorlezing van het eedsformulier, leggen
allen achtereenvolgend in handen van den
Voorzitter de gevorderde eed (belofte) af.
Daarop zegt de VoorzitterM. H. Thans
kunt gij zitting nemen, en ’t zij mij, als
Voorzitter vergund, u geluk te wenschen
met het vertrouwen, u door de kiezers ge
schonken. Ik vertrouw dat gij in har-
monischen geest zult deelnemen, met erken
ning van ieders opinie, aan onze werkzaam
heden en het behartigen der belangen dezer
gemeente. Ik verzoek u thans de voor u
bestemde plaatsen in te nemen. De presentie
lijst wordt daarop mede door deze heeren
geteekend, zoodat nu alle 13 leden tegen
woordig zijn.
Ingekomen stukken:
a. Het advies van B. en W. omtrent het
adres van den heer W. Nauta om het gas
tegen lageren prijs te leveren en het wanneer
het voor beweegkracht dient, op 4 a 5 cent
per stère te stellen. De gascommissie gehoord
en na inlichtingen te hebben ingewonnen
bij verschillende gasfabrieken, waaruit blijkt
dat de prijs van het gas nog al uiteenloopend
is, maar de prijs hier, bij vergelijking niet
hoog is te noemen, meenen B. en W. dat
geen stère mag geleverd worden beneden
den kostenden prijs, zal de fabriek rendee-
ren, of men moest de anderen weer laten
betalen, wat eenigen te weinig bijdragen.
Toch zijn B. en W. gaarne bereid de pro
ductie te doen vermeerderen, en vereenigen
zich met het advies der gascommissie om
den prijs van het gas op 7 cent te blijven
bepalen, maar daar waar het voor drijfkracht
dient en meer dan 10,000 meters per jaar
wordrn verbruikt, 1 cent per stère terug te
betalen.
Omtrent het adres van de 38 bewoners
der Dijlakker, wordt geadviseerd, den prijs
te bepalen als zoo pas is gezegd. Den last
die deze adressanten van den stoom hebben,
mag voor het gemeentebestuur geen aanlei
ding zijn, om daarom de gasfabriek beneden
den kostenden prijs gas te doen leveren. Wel
zou de heer Nauta adressanten ter wille
kunnen zijn, door zijn schoorsteen hooger
op te trekken, doch dit ligt niet op den weg
van den raad.
De Voorzitter vraagt voor de behandeling
van deze adressen urgentie, welke wordt
verleend.
Zonder hoofdel. stemming wordt het voor
stel van B. en W. aangenomen.
b. Een adres van de heeren L. S. Fran
kena en J. Mensonides, verzoekende een
wijziging in de bepaling van den leeftijd,
vereischt om tot de Fianscbe school te wor
den toegelaten, daar hun kinderen wel aan
het vereischte examen hebben voldaan, doch
niet den vereischten leeftijd hebben.
c. Een adres van A. Faber, J. Plantin-
ga en H. Lammertsma, die verzoeken den
leeftijd om tot de scholen I en II te worden
toegelaten, te wijzigen, daar hun kinderen
slechts enkele dagen te jong zijn, en daarom
7 maanden moeten wachten eer ze op de
school geplaatst kunnen worden.
Beide adressen zullen worden behandeld
bij punt 10 der agenda.
PUNTEN van BEHANDELING:
Wij verdrinken te zamen ons geld.
Een flesch met ons beiden is waarlijk niet
veel,
Wij drinken gezellig en elk krijgt zijn deel,
Maar wordt nu de eene daarvoor soms be
keurd,
Dan krijgt ook d’ander zijn beurt.
Eisch f2 of 1 dag.
8. H. de G. te Workum, was de ka
meraad van den vorigen beklaagde. Zij
dronken gelijk, waggelden gelijk, en nu is
ook de eisch gelijk.
9. 9. J. 8. te Warns is melkrijder. Den
26 Juli passeerde bij over de brug nabij Heme-
lum en had 27 kannen op zijn wagen. De
gemeenteverordening laat niet meer dan
20 toe, en er waren dus te veel.
Eisch f5 of 3 dagen.
10. Io. H. S. J.2o. A. J. de K. en
3o. A. J. S. te Hemelum waren den 27
Juli bij een brand, die in hun nabijheid
woedde, geweest. Zij gingen ’s avonds on
geveer half elf met nun drietjes huiswaarts,
en maakten daarbij zooveel spektakel dat
de rijksveld wachter van Koudum hen opmerk
zaam maakte op het ongeoorloofde om zoo
laat in den avond in de bebouwde kom van
het dorp te zingen en te schreeuwen. Zij
gingen evenwel hun gang, en de veldwach
ter ging nu ook zijn gang, wat tengevolge
heeft dat heden tegen ieder hunner f3 of
2 dagen wordt geëischt.
11. Th. A. te Hindeloopen was den 30
Juli ’s avonds 11 uur zoo vet dat hij door
twee agenten gesteund moest worden om
zijn woning te bereiken. Zoo’n Zondagavond,
daar heb je wat an, ook nog 3 dagen hech
tenis waarschijnlijk.
12. F. T. te Workum voer Zaterdag 5 Aug.
ook in dat schuitje. Hij kwam met een nat
zeil thuis, en toea de politie hem over het
Marktplein zag laveeren, werd zijn gang
een „hobbelende gang* genoemd. Die on
vaste passen zijn lastig en vooral als de
politie er naar ziet, zijn ze schadelijk ook
want de eisch fl of 1 dag is al het minste
wat er op staat.
13. L. K. te Hindeloopen had dien Za
terdagavond ook een flinke brommer in, en
in „de Buren“ aldaar maakte hij vrij wat
leven en drukte door te roepen en te schreeu
wen. Den Zaterdag d. a. v. was het weer
Onlangs is verschenen, de „Gerechtelijke
statistiek over 1897“. Men schijnt lang werk
te hebben om ze secuur te tellen, wjjl eerst
in de tweede helft van 1899 de statistiek
over 1897 openbaar wordt gemaakt. Deze
statistiek nu doet op treurige wijze zien, hoe
diep het drankmisbruik nog onder het volk
is geworteld. Van de 100,436 peisonen die
in dat jaar door de 107 kantongerechten in
ons land werden veroordeeld, waren er 32,342
die terecht stonden wegens overtreding der
drankwet of de daarmee in verband staande
artikelen, terwijl nog 229 personen, door het
betalen der maximumboete de vervolging
voorkwamen. Derhalve nagenoeg een derde
van al de behandelde zaken.
Bij de zitting van 1 September van ons
kantongerecht waren bij de 40 strafzaken er
niet minder dan 24 die handelden over
„kenlijken staat,terwijl nog daarenboven
in 5 zaken (behandelende 11 personen)
sprake was van nachtrumoer, wat in den ge
wonen regel ook al een kenmerk is, dat de
beklaagden niet volkomen nuchter zijn.
De eerste zaak, waarmede de zitting aan
ving, was het vervoer van zieke varkens.
1. D. de G. te Oosterend had den 8 Augs.
een varken naar de markt te Sneek doen
vervoeren per stoomboot. Dit dier kwam
’s namiddags dood thuis, en bleek te lijden
aan vlekziekte. Nu had deze veehou
der nog 3 varkens, 1 daarvan werd dienzelf
den dag naar den slager in het dorp ver
voerd om daar geslacht te worden, en dit
leed ook aan de ziekte. De twee anderen
zijn toen bij den boer aan huis geslacht.
Voor het vervoer der aan die besmettelijke
vlekziekte lijdende varkens werd beklaagde
bekeurd.
Hij was heden ter terecht zit ting aanwe
zig. Hij ontkent met opzet te hebben ge
handeld, ja niet te weten dat de varkens
aan die ziekte leden. De slager had hem
’s Zaterdags te voren f 35 voor het varken
geboden, dat slecht ter been was, en daarom
afzonderlijk in de schuur was geplaatst.
Wanneer hij dus de ziekte had kunnen
vermoeden, zou hij al zeer dom gehandeld
hebben, de risico te dragen om des Dinsdags
misschien slechts een paar gulden meer te
ontvangen. Het tweede varken, dat naar
den slager is vervoerd, liet hij slachten, om
dat bij zelf de helft kon gebruiken, en de
slager de andere helft zou verkoopen.
De slager J. Hilverda erkent dat bij den
8 Augs. een varken voor beklaagde heeft
geslacht in zijne slagerij, en ook het var
ken dat dood van de markt terugkwam
heeft hij, bij bekl. aan huis, bereid. Hij ver
moedde wel dat de varkens ziek waren,
doch of het vlekziekte was, daarvoor moet
men deskundige zijn, zegt hij. Toch komt
door vragen en weder vragen de bekente
nis, dat bij reeds des Zaterdags van het
varken, dat dood van Sneek terugkwam,
heeft gezegd: die kon „de ziekte* wel heb
ben.
P. Cnossen, stoombootkapitein, heeft het
varken meegenomen naar de weekmarkt.
Hij heeft niet bijzonder op het varken ge
let, doch zijn knecht had hem wel gespro
ken, dat het een blauwe vlek op het eene
oor had.
J. Ykema, knecht op de stoomboot heeft
het varken, dat des daags is gestorven ’s
morgens in de vroegte gehaald. Hij heefP
gezien, dat het een vlek op het oor had, en
desgevraagd, antwoordt hij ten plotte, dat
hij wel vermoedde dat het de ziekte had.
Eindelijk werd nog gehoord de heer J.
M. A. Zwart, districtsveearts, die de inge
wanden der varkens heeft onderzocht, en
verklaarde dat er zich duidelijke kenteeke-
nen van de ziekte voordeden. Op de vr^ag
daaromtrent verklaart hij als deskundige,
dat het verloop der vlekziekte minstens 24
uren is, en dus de varkens ziek waren toen
zij werden vervoerd.
Bekl. herhaalde meermalen, dat hij niet
met opzet heeft gehandeld, en volstrekt geen
geheim van de zaak heeft gemaakt.
De behandeling dezer zaak nam vrij wat tijd
in beslag.
Eisch 2 maal f 15 boete of 5 dagen hecht,
voor elke boete, met verbeurdverklaring van
het doode varken ad. f 18.
2. loK. B.; 2oK.de V.; 3e J.H.; 4o E.
V. ;5o A. M., allen te Workum maakten in
den nacht van 3 op 4 Juli te veel drukte
op straat. Zij zongen en schreeuwden zoo
luide, dat de politie er zich mee moest be
moeien. Zij wisten evenwel ook nu nog van
geen uitscheiden, en hadden misschien wel
R. F. Feenstra.
De heeren Boersma en Eerdmans worden
voor deze en de volgende benoemingen tot
stemopnemers benoemd.
De heer R. F. Feenstra werd herbenoemd
met 9 stemmen. De heer IJ. T. de Boer
had 2, P. J. de Boer 1 stem en 1 briefje
was blanco.
De heer Feenstra verklaart de benoeming
wederom aan te nemen.
De Voorzitter. Mijnheer Feenstra, vergun
mij U geluk te wenschen met het vertrou
wen, U heden weder geschonken. Gij zijt
reeds zoo lange jaren Wethouder, en toch
is het vertrouwen in U niet geschokt. Ik
spreek daarbij den wensch uit, dat Uwe
gezondheid zal toelaten, nog vele jaren de
betrekking te vervullen met dezelfde kracht
als tot heden. (Applaus.)
De heer Feenstra dankt voor deze woorden.
3. Benoeming van een Wethouder, in de
plaats van den heer H. P. Oosterbaan.
De heer Eisma bekwam 6, de heer P. J.
de Boer 4 stemmen, terwijl de heeren Schie-
vink, Eerdmans en IJ. T. de Boer elk 1
stem verkregen.
Bjj de 2e vrije stemming werd de heer
Eisma benoemd met 7 stemmen. De heer
P. J. de Boer had 4 stemmen en de heeren
Bchievink en IJ. T. de Boer elk 1 stem.
Op de vraag, of de heer Eisma zich deze
benoeming laat welgevallen, antwoordt hij:
Ik kan niet vinden, dat het blijk van ver
trouwen groot is, en wensch mij daarom
nog niet te verklaren.
4. Benoeming van een ambtenaar van
den Burgerlijken Stand.
Deze vacature is ontstaan door aftreding
van den heer Oosterbaan.
De heer Eisma wordt benoemd met 7
stemmen. De heer P. J. de Boer had 4
stemmen en de heeren Hommes en Boersma
elk 1 stem.
De heer Eisma verklaart geen bezwaar
te hebben tegen de aanneming dezer be
noeming.
5. Benoeming van een lid der Commissie
voor de gasfabriek.
Deze vacature is ontstaan door de aftre
ding van den heer Banning.
Bij de eerste stemming verkregen de hee
ren P. J. de Boer 5, Dykstra 3, Eerdmans
2 stemmen en de heeren Boersma, Schotman
en van der Meulen elk 1 stem.
Bij de 2e vrije stemming werd de heer
P. J. de Boer benoemd met 7 stemmen.
Verder verkregen de heeren Eerdmans 3,
Dijkstra 2 stemmen en de heer Schievink
1 stem.
De heer de Boer verklaart op de vraag
van den Voorzitter, of hij deze benoeming
aanneemt, dat zijne vele bezigheden niet
toelaten dit aan te nemen. Deze betrekking
vordert, naar hij meent, nog al wat tijd en
deze heeft hij niet beschikbaar, om d_
functie naar behooren te vervullen.
Er moet nu een nieuwe benoeming plaats
hebben.
Hierbij wordt de heer Eerdmans benoemd
met 7 stemmen. De heer Dijkstra verkreeg
3 stemmen en de heeren Boersma, v. d.
Meulen en v. d. Werf ieder Tstem.
De heer Eerdmans verklaart, dat hij de
eer had eenige jaren lid te wezen der Gas-
Commissie en hij herinnert zich steeds het
genoegen dat hij daar heeft gehad, maar
ook hem ontbreekt de noodige tijd, zoodat
hij het beter acht ook te bedanken.
Wederom moet nu een nieuwe benoeming
plaats hebben.
Hierbij verkregen de heeren Djkstra,
Boersma en v. l.
de heer IJ. T. de Boer 2 en de heeren
Hommes en v. d. Werf elk 1 stem.
Bij de 2e vrije stemming bekwam de heer
Boersma 6 stemmen, de heer Dijkstra 3,
de heer IJ. T. de Boer 2 en de heeren
Hommes en v. d. Meulen elk 1 stem.
Bij de nu gevolgde herstemming tusschen
de heeren Boersma en p-1--— 1
eerstgenoemde benoem! met 7 stemmen,de
heer Dijkstra bekwam 4 stemmen.
De heer Boersma vei klaart, dat het ook
hem wel wat bodenkelijk voorkomt, deze
betrekking aan te nemen. Omdat er reeds
2 bedankt hebben, wil hij wel de vraag
stellen, of het een bezwaar is, wanneer hij
eens een enkelen Maandagavond absent
moet blijven op de vergadering.
De Voorzitter. Zoolang ik tijdelijk Voor
zitter was, trad ik steeds in overleg met de
commissieleden, wanneer het hun conveni
eerde te vergaderen, en dit kan dus. geen
bezwaar zijn voor U, om de functie te
vervullen.
De heer Boersma. Dan zal ik het maar
aannemen M. de V.
Eisch voor ieder f 3 of twee dagen hecht.
3. L. de V. te Workum werd den 6 Juli
in de Bagynestraat aldaar aangetroffen in
kennelijken staat. De politie kon geen ge
noegen nemen met zijn zwaaienden gang en
onvaste passen. Eisch f3 of 2 dagen.
4 J. de V. te Hindeloopen maakte den 6
Juli in den laten avond zooveel drukte dat
het als verstoring der nachtrust moet wor
den aangemerkt. Hij werd door de politie
naar huis geleid en kreeg daarvoor proces.
Tegelijk kwam nog een proces van hem
in behandeling, waaruit bleek dat hij ’s
avonds 10 uur door een anderen agent ook
reeds was thuis gebracht. Hij had daarom
wegens dronkenschap en wegens nachtelijk
rumo r zich te verantwoorden.
Eisch 2 maal f 5 of 3 dagen elke boete.
5. J. 9. te Hindeloopen heeft op denzelfden
avond als de vorige beklaagde zich schul
dig gemaakt aan nachtelijk gezang, en ook
wordt hiervoor f5 of 3 dagen geëischt.
6. N. de O. te Hindeloopen was in den
laten avond, of het was eigenljjk reeds nacht,
van den 4 Juli erg uit haar humeur. Wat
de reden hiervan was, werd bij de terecht
stelling niet opgehelderd, maar dit moeder
tje liep in het nachtelijk uur de straat op
en riep en schold en schreeuwde zelfs zoo
luide dat zij niet naar den kalmeerenden
raad der politie luisterde.
Wegens verstoring der nachtrust kreeg
zij proces en ’t is al weder f3 boete of 2
dagen hechtenis, dat voor dit nachtelijke
tooneeltje wordt geëischt.
7. 9. B. te Workum was den 27 Juli
in gezelschap van na te noemen kameraad
op den Heidenschapster weg bij Workum.
t Was ’s namiddags omstreeks een uur
of drie, dat die twee trouwe kameraden
daar samen la weerden, en beiden een pro
ces opdeden wegens dronkenschap. Zij had
den elk bij een kastelein 6 a 7 borrels ge
kocht, met een kleine variatie op een oud
kermisdeuntje kan men dus van dit twee
tal getuigen
„Een paar vrienden, als wij zjjn, zoo zijn er
niet veel,
Drinkt d’eene zijn borrel, dan ook d’ander
zijn deel,
Want ’t is met ons beiden nu eenmaal
gesteld
®4
2. Benoeming van een Wethouder, ten
gevolge periodieke aftreding van den heer
maar ja’
(eekend..
6. Benoeming van een Bestuurslid voor
de ZuivelsehoQl.
Bolswardsche Courant
i
B
