NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD BMSWARO EN WONSERA.DEEL DREYFUS. 3 No. 74. Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899. V A** B IN IN EN LAN D. VOOB ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden. Franco per post 95 Cents. ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte. Voor een eddor (adder) Ga ik niet verder, Voor een slang Ben ik niet bang. Maar komen de heez’wormsl) in het land Dan zegt do klok 2) van bam bam De sterke vervolging der adders ea slan gen en het verbeteren en ontginnen van woeste gronden, waarin deze voorkwamen, wordt als voomaamste oorzaak van het af- nemen daarvan beschouwd. 1) Hazelwormen, 2) De doodsklok. Het Hbld. deelt mede, dat er Z mdag zooveel be angstellenden warenin 1 s i ffi p van ’t proces-Dreyfus, dat tot viermaal toe de kiosken uitverkocht waren. Om 2 uur was het blad genoodzaakt een nieuwe oplaag van 2000 exemplaren te trekken, Heerenveen, 11 Sept. Heden morgen had al weder een ongeluk plaats met den postwagen van hier naar Assen, ’t Paard dat kolderig wordt genoemd en dat ruim veertien dagen geleden door een onverwach- ten zijsprong den wagen tegen een boom en den postiljon van den bok slingerde, reod thans voor het buitengoed Herema bij den opdraai naar het halt Oudeschoot plotseling met den wagen bij een hoogen wal neer in een zeer diepe, doch droge sloot.. De wagen maakte een dubbele kanteling en de inzit tende conducteur D. maakte die tuimeling mee. Hij gevoelde zich zeer pijnlijk en werd met een voertuig naar huis gebracht, waar een geneesheer constateerde, dat hem een rib was ingebogen. De postiljon en het paard zijn het ongeval goed ontkomen en ook de wagen was niet erg gehavend. 11 Sept. De 24-jarige knecht Tj. H. van den beurtschipper W. van hier op Leeu warden kreeg Zaterdagavond te Nieuwebrug bij het neerhalen der zeilen de gaffel en een blok op het hoofd, waardoor hij bloedend verwond werd. Toen hij thuis gekomen was werd bij onpasselijk en een poos lang heeft hij bewusteloos gelegen. Een te hulp ge roepen geneeskundige constateerde hersen schudding in ernstige mate. 12 Sept. Heden Dinsdagmiddag is te Joure een ernstig ongeluk gebaurd. Toen de halfeen tram van Saeek te Joure bin nenkwam, wilde op den hoek nabij de school de negenjarige Reinder Grondsma roekeloos tusschen twee veewagens springen. Hij viel echter en de wielen gingen hem over het lichaam. In een vreeselijken en hopeloozen toestand werd hij opgenomen. Volgens een te ruim drie uur ontvangen telegram is de knaap reeds overleden. Hij behoorde tot een zeer talrijk gezin men zegt van 12 a 13 kinderen. Gaasterland, 11 Sept. Hoewel in de jongste dagen betrekkelijk veel regen ge vallen is, verwacht men toch niet, dat deze de weilanden veel zal baten. Wel kan men Wat men zoo vurig gehoopt had is helaas niet geschied! Drey fus is onder aanneming van verzachtende omstandigheden tot lOjaren militaire gevangenisstraf veroordeeld en wel met 5 tegen 2 stemmen aldus luidde het telegram dat wij Zaterdag even voor het afdrukken van ons Blad ontvingen. Dreyfus is onschuldig, heeft het Hof van Cassatie, het hoogste rechterlijke college in Frankrijk beslist; Dreyfus is onschuldig heeft de procureur-generaal Manau voor het Hof plechtig verklaardDreyfus is onschul dig, heeft nog op het laatste oogenblik vóór het vellen van het vonnis de Duitsche regee ring, nogmaals doen verklarenDreyfus is onschuldig, is de conclusie die heel de wereld uit de verhandelingen van den krijgsraad te Rennes trok, dat bewees Demange in zijn schitterend pleidoo', met onwederstaanbare logica, dat schreeuwde de onstuimige Labori de wereld toe! Het doet er alles niets toe, antwoordden daarop de zeven staf-officieren en kapiteins van den krijgsraad te Rennes. Dreyfus wordt veroordeeld... doch met inachtneming van verzachtende omstandigheden Dat is wel het noodlottige vonnis, dat zij hebben kunnen vellen, het is een politiek vonnis, dat niet volgens eer en geweten de schuld van den aangeklaagden toetstaan de feiten, doch dat een uitweg zoekt om poli tieke partijen te verzoenen, dat het op een accoordje gooit, gelijk een der Fransche bladen opmerkt, het is een vonnis dat thuis behoort in barbaarsche middeneeuwen, toen de rechters, als hun de overtuigende bewij zen voor de schuld van den aangeklaagde niet waren gebracht, een mildere straf toe pasten; in één woord het is een vonnis, in gegeven door lafheid! De vraag, die het Hof van Cassatie aan den krijgsraad ter beantwoording heeft voor gelegd luidde, wat den zin betreft: „Is Dreyfus schuldig aan Duitschland de in het borderel genoemde stukken uitgeleveid te hebben?" Het Hof heeft reeds uitgemaakt dat Esterhazy het borderel heeft geschreven en deze heeft het zelf bekend. De Duitsche militaire attaché heeft zijn italiaansche col lega meegedeeld, dat hij de in het borderel genoemde stukken van Esterhazy heeft ont vangen, hij laat ambtelijk verklaren, dat hij met Esterhazy in relatie heeft gestaan, dat bij meerdere petit-bleus aan Esterhazy heeft gezonden, hij verzekert op zijn eere woord dat hij Dreyfus niet gekend heeft en niet met hem in betrekking heeft gestaan en de Duitsche regeering bevestigt dat ten over vloede nogmaals in de Reichs-Anzeiger. Ten einde de viaag van het Hof van Cassatie met „ja" te kunnen beantwoorden, bleef dus slechts over om aan te nemen dat Dreyfus de stukken door bemiddeling van Esterhazy. had uitgeleverd Esterhazy dus de strooman van Dreyfus! Doch door zijn aanklagers is zelfs geen poging gedaan om te bewijzen dat Dreyfus majoor Esterhazy ook maar gekend heeft. Hun bewijs ging niet verder dan de bewering dat het „niet onmogelijk" was, dat Dreyfus de stukken geleverd had. Op grond van deze „mogelijkheid" heeft de krijgsraad te Rennes een Fransch officier schuldig verklaard aan landverraad! En jammer, eeuwig jammer is het dat de wet den krijgsraad ontslaat van het motiveeren van zijn vonnis, want het is onmogelijk dat het zou kunnen steunen op gronden van verstand en geweten. En hoe staat het nu met het appel? De juridische vraag, die opgelost dient te worden isIs het Hof van Cassatie gerech tigd of verplicht zelf de zaak ter hand te nemen of moet zij eerst nog voor den mili tairen „Raad van revisie" worden behandeld Nu Dreyfus zijn verzoek om appèl bij dezen Raad (conseil de revision) heeft inge diend, moeten we aannemen, dat zijn ver dedigers van oordeel zijn dat hij zich bij de eerstkomende instantie volgens de wet tot hem heeft te richten. Deze Raad van revisie zetelt te Parijs en bestaat uit v ij f„ niet uit zeven militairen z mals eerst gemeld werd, n.l. uit een brigade-generaal als voorzitter, twee kolonels of luit.-kolonels en twee ba taljons- of escadronschefs. Zondagavond moest het verzoek om revisie bij dezen Raad zijn ingediend en binnen 4 dagen daarna moet hij in openbare zitting samenkomen. De rapporteur beoordeelt dan de aangegeven gronden voor de revisie, welke de verdediger mag uiteenzetten en nader toelichten. Dan spreekt de regeerings-com- missaris en neemt deze zijn requisitoir; voor de rechters zich in de raadkamer terugtrek ken, kan de verdediger echter nog replicee- ren. Het vonnis wordt vervolgens bij meer derheid van stemmen geveld en moet in openbare zitting gemotiveerd zijn. Wordt het beroep gegrond verklaard, dan wordt de zaak nogmaals naar een anderen krijgsraad verwezen en spreekt ook deze wederom het schuldig uit, dan kan de Raad van revisie ten tweede male het vonnis wegens begane onwettigheden ver nietigen en de zaak voor een derden krijgs raad brengen. In het vonnis dat dan wordt geveld kan echter slechts nog het Hof van Cassatie ingrijpen. Verwerpt de Raad van revisie echter het appèl, dan komt direct de vraag te berde of en op welke wijze het Hof van Cassatie wil en zal ingrijpen. En zoo opent zich reeds het vooruitzicht, de strijd tusschen de burgerlijke eu militaire machtookopjuridisch gebied verder zal worden gestreden. En dit conflict kan reeds binnen enkele dagen tot uitbarsting komen, daar de Raad van revisie niet over de zaak zelf heeft te oor- deelen, maar of door den krijgsraad de wet juist is toegepast. Hier zal dus moeten blijken of het gevleugeld woo:d van majoor Ravary: „Onze rechtspraak is niet de uwe!" door den Raad van revisie tot den zijne wordt gemaakt of niet. Daar tweeërlei recht in een land natuur lijk een onding is, zou het, indien de Raad van revisie dit werkelijk bevestigde, de plicht der regeering zijn een wet tot stand te bren- om dezen misstand te doen verdwijnen. compromiteerde chefs te ontzien, schuldige veroordeelen, maar om hun ge weten niet al te zeer te bezwaren, hem een betrekkelijk zachte straf opleggen, eene straf welke hunne uitspraak tot eene be spotting maakt, omdat zij eenvoudig belache lijk zou wezen, indien Dreyfus werkelijk landverraad had gepleegd. Het ligt voor de hand dat het vonnis van Zaterdag niet gehandhaafd en niet ten uit voer gelegd kan’ worden, en allereerst na? tuurlijk zal door de verdediging de weg van rechten worden ingeslagen. Maar hiermede kan de zaak niet uit zijn en de Regeering zou zelfs met een toekennen van gratié aan den ergerlijk mishandelden Dreyfus niet kunnen volstaan, nu door het vonnis van den krijgsraad naast den Duitschen Keizer en zijne Regeering, wier waarheidsliefde op de onbeschaamdste wijze is in twijfel getrok ken, ook de geheele beschaafde wereld is beleedigd wegens den schandelijken kaak slag, der waarheid en der menscheljjkheid toe gebracht. Wat de Fransche Regeering ook doen moge om de beleediging, Huitschland aangedaan, weder goed te maken, de open bare meening in de geheele beschaafde wereld heeft van haar de voldoening te eischen, dat eerst de Fransche Republiek zich van de smet gezuiverd moet hebben, welke de krijgsraad van Rennes door zijn onzinnige uitspraak Zaterdag op haar ge worpen heeft, vooraleer er in 1899 gastvrij heid op haar gebied aangenomen en deel genomen worden kan aan de groote tentoon stelling, welke in de eerste plaats strekken moet tot verheerlijking van Frankrijk’s naam. Wordt de schande, Zaterdag op dien naam geworpen, niet door Frankrijk’s Regeering uitgewischt, dan zou de waardigheid der overige beschaafde wereld eischen, dat de Parijsche tentoonstelling van 1900 fiasco maakt door geheele onthouding van buiten- landsche deelneming en bezoek. Een daar toe door enkele invloedrijke personen in Duitschland, Engeland en Oostenrijk geno men initiatief zou zonder eenige twijfel in gehe 1 Europa grooten weerklank vinden. En de minachting, in den laatsten tijd in Frank rijk voor het buitenland enden buitenlander aan den dag gelegd, zou daardoor op recht matige wijze worden gestraft, in de 20e eeuw huldigt, een slagboom zal zijn, welks wegruiming lang zal duren en slechts moeilijk zal gaan. De New York Herald geeft in een tele gram een resumé van het oordeel der Ame- rikaansche pers en daaruit blijkt dat men eenstemmig het vonnis afkeurt. De New York Post o.a. noemt de uitspraak het grootste schandaal dezer eeuw. De Arnh. Ct. schrijft: Het onmogelijke is dan toch mogelijk ge bleken zonder een zweem van bewijs heeft de krijgsraad te Rennrs het „schuldig" uitgesproken over den martelaar van het Duivelseiland en hem wegens landverraad met verzachtende omstandheden(I) tot 10 jaren militaire detentie veroordeeld Ware de ziak niet zoo ontzettend tragisch voor den ongelukkigen Dreyfus in de eerste plaats, maar niet minder ook voor Frankrijk zelf, men zou zich vroolijk kunnen maken over zulk een rechtspraak. Niet slechts ont breekt elk bewijs om de bij het revisie-arrest van het Hof van Cassatie den krijgsraad ter beantwoording gestelde vraag bevestigend te kunnen beantwoorden, ja zelfs is het bewijs geleverd dat Dreyfus niet de daad heeft gepleegd, waarvan hij in 1894, verdacht en waarvoor hij veroordeeld werd, en toch spreekt de krijgsraad met 5 tegen 2 stem men over hem het schuldig uit aan land verraad, maarmet verzachtende om standigheden! De krijgsraad behoeft niet als de burgerlijke strafrechter zijn uitspraak te motiveeren; hij heeft slechts naar zijne overtuiging, gelijk de jury, de hem gestelde vragen met „ja" of „neen" te beantwoorden, maar ware dit niet zoo, die zonderlinge rechters van Rennes zouden er zeker niet gemakkelijk in kunnen slagen duidelijk te maken, wat eigenlijk „landverraad met ver zachtende omstandigheden" is en welke dan toch we) de „verzachtende omstandigheden" zijn, waaronder Dreyfus landverraad gepleegd zou hebben. Die verzachtende omstandig heden kunnen, dunkt ons, moeilijk andere zijn dan dat niet door hem, maar door een ander de misdaad is begaan, maar in zulk een geval plegen rechters met normale her senen den beschuldigde vrij te spreken. Niet aldus de militaire rechters van Rennes, in wier hersenen de militaire kastegeest zóó zit vastgeroest dat zij, alleen om hunne ge- een on een eenigszins groenere tint waarnemen, maar van meerder gras is geen sprakede groeitüd is voorbij, tenzij regen en warmte nog eens in goede verhouding voorkomen. Om te groeien is ’t nu te koud. Zoo goed als zeker is het, dat het vee vroeg naar stal moet. Op de aardappelvelden lijkt het hier over ’t geheel niet bestwel kunnen sommigen op flinke kwaliteit en kwantiteit roemen, doch dat zijn slechts uitzonderingen. Over ’t geheel beloven ze niet veeldaarbij zijn de knollen klein van stuk. De kwaliteit is evenwel zeer goed. Surhuizum, 11 Sept. Drie vrouwen te Kortwoud zaten te koffiedrinken, ’t Begon een weinig te regenen en de vrouw des huizes vroeg een hunner, een kist, die buiten stond, even mee in te halen. De kopjes waren juist vol geschonken. Toen ze weer bij de tafel kwamen, smeet de huisvrouw haar kopje zoo ’t heette bij ongeluk om, maar de andere dronk het uit. En sedert dien tijd is ze altijd kwijnende, want de vrouw die alleen bleef zitten, wordt eene tsjoenster genoemd en verdacht gehouden, dat ze iets in de koffie harer vriendinnen heeft gedaan. Reeds is een duivelbanner geraadpleegd. Dokkum, 9 Sept. Een paar dagen ge leden werd door eene herbergiers vrouw alhier bij de maréchausséos aangifte gedaan van diefstal van gouden en zilveren voor werpen, waarbij eene vroegere dienstmeid door haar als daderes werd aangewezen. Thans na een ingesteld onderzoek is ge bleken, dat genoemde vrouw deze goederen bij haar ouders in eene kast had verborgen, zoodat zij de dienstmeid valscheljjk had beticht. Ze moet reeds hebben bekend. Hepk. Adv.-BI. Pingjum. Aan de wielerwedstrijden Zondag alhier gehouden, naman deel aan den eersten wedstrijd, open voor alle rijders, slechts 4. Wegens het geringe aantal werd alleen de premie, een kunstvoorwerp ter waarde van f 10, verreden en gewonnen door den heer J. van der Feer, van Rauwerd. Aan den tweeden wedstrijd alleen open voor rijders, die niets gewonnen hadden, werd door 10 flinke rijders deelgenomen, waarvan prijs en premie ter waarde van f 10 en f 5, (medaille of kunstvoorwerp), gewonnen werden door de heeren L. Wiersma van Workum en Oudewater van Heeren veen. Maandag werd eene kaatspartij onder de leden der kaatsvereenigiug gehouden. Dinsdag volgde de groote kaatspartij van 24 aitgenoodigden. Deze wedstrijd, begun stigd door fraai weder, trok eene groote menigte bezoekers. De prijs werd gewonnen door S. Vijver van Franeker, S. Kooistra van Witmarsum en T. de Jong van Pingjum. ’t Partuur Jan Cuperus van Marssum, D. Sijbesma van Schalsum en W. de Boer van Ping jum behaalde le premie, terwijl aan S. en O. Eigersma van Zurich en K. Okkinga van Wijnaldum de 2e premie ten deel viel. Uit Drente wordt geschreven Dat de verschijning van adders en slangen op vele plaatsen in de provincie, waar zij vroeger veelvuldig voorkwamen, in de laatste jaren aanmerkelijk afneemt, bewijst vooral de tegenwoordige en aanhoudend droge zomer. Op sommige plaatsen o. a. te iSchoonloo, gem. Rolde, wemelden de slan gen vroeger bij tientallen in de mest der heideschspon, die van natuur warm en droog is, en in Augustus naar het land wordt gebracht. Thans komen de slangen daar zelden meer voor. Ook de adders zijn er veel minder talrijk dan vroeger. Tevens werden hier vele hazelwormen gezien waar voor ten onrechte bij de landbouwers groote vrees heeft bestaan. Een oud Drentsch rijmpje zegt: $XXXXXXXXX^XXXXXDCXX$ DONDERDAG 14 SEPTEMBER. $xcxc:xz3ooc>c3o^ xxx$ Be pers over het vonnis. In de Figaro zegt Cornély Het vonnis heeft ons diep bedroefd, wij aarzelen niet het te bekennen. Maar wij hebben er door bereikt dat Dreyfus heden in de oogen van allen in Europa die nadenken en in de oogen van de respectabele vertegenwoordigers van de Fransche pers is gerehabiliteerd. Dreyfus was een verrader van de verfoeilijkste soort, thans is hij voor heel de beschaaide wereld en een deel van Frankrijk een martelaar. De Duitsche pers is over ’t algemeen ten zeerste verontwaardigd. De Köln. Zt. schrijft o.a.: Het vonnis is niet meer een rechter lijke dwaling, het is willens en wettns een valsch, een misdadig vonnis. Met deze mis daad hebben de rechters tusschen Fiankrijk en de overige beschaafde wereld een scheids muur opgericht, die weliswaar de diplomatie niet zal hinderen en den handel benadeelen, doch die ten opzichte van de begrippen van recht en billijkheid^ verdraagzaamheid en eergevoel^ welke de beschaafde menschheid M I Bolswardsche Courant, l’J 'lil ■i

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1899 | | pagina 1