NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WtWSBBAÖEB.
No. 80. Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899.
Voor het Kantongerecht.
BINNENLAND.
>5
DONDERDAG 5 OCTOBER.
ifiL
VOOR
en
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Zitting van Vrijdag 29 Sept. 1899.
Wonseradeel, 30 Sept. Op de door
het gemeentebestuur opengestelde inschrij
ving op de geldleening groot f 37,000 tegen
niet vooraf bepaalde rente, is aangeboden
door Brunings en ten Cate te Sneek 110,000
en Gebr. Mispelblom Beijer te Joure f 4,000,
beide tegen 4% rente. Deze aanbiedingen
zijn aangenomen. Voor het restant der
leening zal een nieuwe inschrijving worden
opengesteld.
Sneek, 2 Oct. Oaze hooggeachte Di-
recteur-Boekiiouder der gasfabriek, de heer
A. Breunissen Troost, vierde Zondag j.l.
zijn 40-jarig ambtsjubilé.
Groot was van heinde en verre de be
langstelling in dat heugelijk feest.
Aan het diner, dat den jubilaris in Ami-
citia werd aangeboden, namen ruim 90
personen deel.
De Raad der Gemeente vereerde den ge-
vierden gasman een gouden gedenkpenning
banevens een oorkonde op perkament (ver
vaardiger de heer Alexander Wijngaard,
calligraaf te Groningen) zoo keurig, zoo
prachtig, dat zij de verwachting verre heeft
overtroffen.
Appelscha, 2 Oct. Toen de heer A.
L. alhier naar zijne bijen wilde zien, bleek
dat hem twee korven waren ontvreemd.
Van het geval is aangifte bij de politie ge
daan, doch tot nog toe heeft men den, da
der of daders niet kunnen opsporen. Het
ontvreemden van bijen behoort zeker tot de
zeldzaamheden.
Iieeuwarden, 2 Oct. De heer K. N.
Kuperus, fokker en exporteur van Fnesch
stamboekvee te Marssum, heeft van zijne
boereplaats eene groote photografie laten
maken door den heer Slaterus te Leeuwar
den. Men ziet de plaats van ter zijde in
hare volle lengte, de woonhuizing enz. tus-
schen geboomte, de schuur geheel in het
front, waarlangs 31 prachtige koeien. Vol
gens officiëele controle in 1898 was de ge
middelde melkopbrengst van deze koeien
5288 kilo, het gemiddeld vetgehalte der
melk 3.28%, de middelde boteropbrengst
184 kilo per koe.
De photografie wordt aan het bestuur van
den Bond van Ccöp. zuivelfabr. in Friesland
gezonden, ter beoordeeling voor de ParijschQ
tentoonstelling. £Lepk
zijnde het ijkmerk van 1899 te vinden. De
beambten namen dit dus mede, en deponeer
den het ter griffie van het kantongerecht.
Eisch f 1 of 1 dag met verbeurdverklaring
van het gewicht.
18. M. V. te Witmarsum had onder zijn
gewichten den 6 September ook een kope
ren gewichtje van 1 H. Gr. waarop het
jjkmerk ontbrak. Bekl. was niet thuis toen
de beambten dit ontdekten, maar toen hij,
met zijne melkkar thuis kwam, werd hem
dit meegedeeld. Tevens werd toen de blik
ken liter even bezien, die hij bij den ver
koop van zijne melk of karnemelk gebruikte
en die was ook ongeijkt, zoodat liter en ge
wichtje met de politie op reis gingen.
Bekl. is heden aanwezig, en bekent zijne
nalatigheid, doch verklaart tevens dat hij
niet beter wist of de maat was goed geijkt.
Hij had deze gekocht en meende, dat het
goed was.
Eisch 2 maal f 1 of 1 dag voor elke boete met
verbeurdverklaring van het in beslag geno-
mene.
19. J. S. P. te Witmarsum had den 6
Sept, bij zijne winkelgoederen een meter,
waarop 5 potloodstreep) es aangebracht waren
om daarmede bij de „oude el* te verkoopen.
Eisch f 1 boete of 1 dag met verbeurdver
klaring der maat, met last tot vernietiging
er van.
20. L. B. te Witmarsum had in het
kantoor der brievenposterijen een koperen
gewichtje van 1 Gr., waarop het ijkmerk
voor dit jaar ontbrak. Bekl. was over deze
bekeuring verrast, want de gewichten waren
alle naar den ijker geweest.
Wie zou ook denken, dat het brievenport
werd bepaald met ongeijkt gewicht!
Eisch f3 of 2 dagen met verbeurdverkl.
van het gewichtje.
21. S. H. te Arum had den 1 Sept, in
haar winkel een halve meter die ongeijkt
was.
Eisch fl of 1 dag.
22. K. B. P. te Parrega was den 7 Sept,
met paard en chais op den weg. Wij ver
moeden dat hij dien Donderdag naar de week
markt te Bolsward was geweest, doch dit
is een vermoeden, meer niet. Wat echter
geen vermoeden maar zekerheid is, is dat
hij een ferme brommer op had. Wanneer
een beschonken man op zijn voetjes naar
huis moet, kenmerkt zijn toestand zich door
den zwaaienden gang, doch een beschonken
man op een rijtuig is niet zoo gemakkelijk
te herkennen. Het zwaaien van het boven
lijf op de chais alsmede het bovenmatig hard
jagen wekten echter wel terdege de aan
dacht van den politieagent, die hem langs
den weg zag stevenen. Daarbij kwam dat
het Donderdagnamiddag was, vermoedelijk
van de weekmarkt, ’t een met het ander
in verband gebracht deed den beambte be
sluiten dan weg eens op te gaan, of het
wel goed afliep. En neen hoor, het liep
niet goed af. Nabij Parrega raakte de
chais onderstboven, en onze berijder sleepte
zeker wel een 50 meter mee. Hij werd door
personen die kwamen toeschieten weer opge
holpen en de beambte was er nu ook al
spoedig bij. Deze kreeg nu zekerheid dat bij
„te veel had*. Hij had zich al een weinig
bezeerd, doch naar omstandigheden was hij
er goed afgekomen, toch moest hij naar
huis geleid worden.
Bekl. is niet aanwezig, maar er wordt
een verklaring voorgelezen dat hij onlangs
ook een proces heeft gehad wegens dron
kenschap, doch wegens betaling der maxi
mum boete de openbare behandeling voor
kwam.
De eisch luidt nu: 3 dagen hechtenis.
23. W. P. te Schraard had den 2 Sept,
een maat van 1 D. L. en een van 2 d. L.
waarop de letter H. ontbrak, zijnde het ijk
merk van het loopende jaar.
Eisch 2 maal f 1 of 1 dag voor elke boete
met verbeurdverklaring der in beslag geno
men maten.
24. M. B. te Workum had den 7 Sept,
’s avonds elf uur te veel moeite om het pad
recht te maken, ’t Is niet voor het eerst,
dat dit bij hem werd opgemerkt, en daarom
wordt f 10 of 3 dagen geëischt,
25. S. de V. te Bolsward was Maandag
11 Sept, ook eens weer over zijn bier, en
op de Gr. Dijlakker slingerde hij, blijkens
het proces, van de eene zijde der staat naar
de andere. Dat kunnen dus nog al aardige
slingeringen geweest zijn, want de Gr.
Dijlakker heeft op sommige punten nog
al een flinke breedte, tenminste voor slinger-
gang.
Omdat ook deze bekl. al eens meer we
gens zulke zigzaglijnen bekeurd is, wordt
nu ook f IQ ot 3 dagen geëischt,
26. J. K. te Arnhem was den 9 Sept,
omstreeks 9 uur in de Nieuwe Hofstraat al
hier. Ook hij had smaak in de Bolswardsche
jenever gehad, en of zijn Geldersche maag
er niet best tegen kon, of wel dat hij wat
een groot aantal „wippprkens* had veror
berd het bleek dat hij niet alleen kon loo-
pen, zoodat bij den nacht onder het stad
huis mocht logeeren.
Eisch f 1 of 1 dag.
27. S. W. te Hijdaard is koopman in
petroleum. Hij gebruikte hierbij een blik
ken maat van 1 liter waarop het ijkmerk
van het laatste jaar ontbrak.
Eisch f 1 of 1 dag en verbeurverkl. der
maat.
28. R. B. K. te Koudum gebruikte voor
het meten van melk of karnemelk een blik
ken halve liter zonder de vereischte H er op.
Ook fl of 1 dag met verbeurverkl.
29. S. S. te Koudum had een liter in
gebruik waarop eveneens het ijkmerk ont
brak.
Ook fl of 1 dag met verbeurdverkl.
30. A. L. te Workum gebruikte bij den
verkoop van melk een blikken halve liter
die ongeijkt was. Beklaagde is aanwezig en
zegt, dat hij die maat nieuw had gekocht,
en in het vertrouwen was, dat hij daarmee
mocht meten.
Hij had geheel zonder opzet gehandeld.
Toch luidt de eisch eveneens f 1 of 1 dag
met verbeurdverkl. der maat.
31. J. M. te Workum had bij de voor
deur in de gang, de plaats waar hij melk
en boter verkoopt, een gewicht van 2 H. G,
waarop een afkeuringsmerk stond.
Ook hiervoor is de eisch 11 of 1 dag.
32. W. B. te Hiemert had een liter in
gebruik voor den verkoop van karnemelk,
waarop geen ijk van het laatste jaar voor-
komt.
Eisch fl of 1 dag met verbeurdverkl.
33. En eindelijk nog werd behandeld
dat bij J. S. te Greonterp een metalen maat
van ^2 D. L. werd aangetroffen waarop ook
het ijkmerk van het laatste jaar ontbrak.
Eisch ook weder f 1 of 1 dag met ver
beurdverkl. der halve schepel.
Uitspraak der vonnissen over 14 dagen,
zijnde 13 October a.s.
Onder de periodieke verschijnselen voor
de kantongerechten behoort in den nazomer
een collectie maten en gewichtee. Bij deze
zitting leek het haast of er een winkel zou
worden opgericht in blikwerken, zoo’n ferme
verzameling maten, gewichten benevenseenige
ellestokken stonden op het podium. Het blijkt
telken jare weer, dat vele neringdoenden er
geen genoegzame acht op geven, of hun
maten en gewichten wel goed zijn geijkt.
Komen dan de beambten, belast met het
toezicht op den ijk en herijk, dan heet het
meestal, dat zoo’n oude maat of gewicht
niet gebruikt wordt, en bij ongeluk tus-
schen de andere is geraakt, of dat men
meende dat de maten alle geijkt waren.
Nu gelooven wij gaarne dat erin dergelijke
gevallen zelden aan opzet valt te denken,
en dat het meer een nalatigheid is, voort
vloeiende uit gemakzucht, maar toch kan
die gemakzucht tamelyk duur te staan
komen. Nu hebben wij in ons vorig verslag
reeds opgemerkt, dat ook de oorlog is ver
klaard aan de zoogenaamde „oude el*.
Waren er in de vorige zitting papiertjes en
punaises op den meter aangebracht om daar
mede bij de „oude el* te kunnen meten,
ditmaal was er een die voor dat doel met
potloodstreepjes was gemerkt, en papiertjes,
punaises of potloodstreepjes, ’t komt al op
hetzelfde neer. Wanneer deze dienen om
daardoor bij de oude (d.i. onwettige) maat
te verkoopen, dan is men er bij. Zelfs hoorden
wij dat nog meerdere ellestokken op de grif
fie staan te wachten en dus in de volgende
zitting wel aan de orde zullen komen.
Volgens art. 3 der wet van 7 April 1869
(staatsblad No. 57) mogen in het koninkrijk
der Nederlanden geen andere maten en ge
wichten worden gebezigd dan de bij die
wet genoemde, en voor lengtemaat is daar
de meter met zijn veelvouden en onderdee-
len alleen genoemd.
Maar wij dienen ons te bepalen bij de
zitting, de bel beeft geklonken, de deur
waarder kondigt aan dat er audiëntie wordt
verleend, en roept op als No. 1 der beklaagden:
J. de B. te Koudum. Deze rijdt met een
vrachtkar van Koudum op Bolsward.
Toen hij den 17 Augustus ’s namiddags
omstreeks 4*/ï uur bij een winkelier te
Workum ’n boodschap moest bezorgen, kwam
een agent hem over het mat, die daarin
aanleiding vond, het onbeheerd laten staan
van paard en wagen te noteeren. Bekl. is
heden niet ter terechtzitting aanwezig, maar
volgens het opgemaakte verbaal, kon hij
zich met de zienswijze van den agent niet
te best vereenigen, en vond dat de agent
beter deed met wat meer te letten op de
ondeugende jongens van Workum, waarvan
bekl. dikwijls last heeft.
De eisch luidt. 12 of 2 dagen.
2. W. R. K. van Woudend vischte
den 25 Juli met palingfuiken in het Hei
denschap nabij Workum. Hij kon den veld
wachter wel een vischacte toonen doch geen
vergunning voor het vischwater, en dat
laatste is voor de visschers evenzeer noodig
als de acte. Eisch f 3 of 2 dagen.
3. P. Z. te Makkum werd den 20 Augs.
in .kenlijken staat* aangetrofftn in de
Bleekstraat aldaar.
Eisch fl of Idag.
4. C. H. te Makkum overkwam dienzelf
den dag aldaar ook het ongeval dat de po
litie van zijne zwaaiende gang notitie moest
nemen. Tegen hem wordt ook f2 of 1 dag
geëischt.
5. P. T. te Bolsward liep den 21 Augs.
te waggelen langs de Turfkade alhier, ’t Is
niet de eerste maal dat hij met het water
voor den dokter kwam, en de heer Ambte
naar vindt f 10 boete of 3 dagen hechtenis
voor hem een heilzaam medicijn.
6. J. V. en H. V. te Bolsward zijn va
der en zoon. In den nacht van 20 op 21 Augs.
het was reeds na middernacht, was dat ge
zin nog niet in rust.
De tweede bekl. had zich wel te rust
begeven, maar door de onrust die in huis
ontstond was hij weer opgestaan. Wat was
er dan aan de hand Wij zullen den vader,
eerste bekl. die heden aanwezig is, maar
het woord geven. „Zien, menheer, dat was
zoo. Mijn eene jonge kwam thuis en begon
de boel stuk te slaan, en ik laat mijn ar
moedje niet stukken slaan door men eigen
kienders, en toen heb ik hem er uit ge
stuurd, en het die andere jonge mij holpen.
Als dat nu nachtverstoring is weet ik niet,
en ik weet ook niet dat ik buiten de deur
weest ben, maar het kan wel wezenv want
ik was te kwaadaardig."
De nachtwachts verklaren, dat het een
heel spectakel was, zoo dat zelfs de bewo
ners uit de buurt er in nachtgewaad, en
zonder kousen aan de voeten op toe kwa
men.
Bekl. zegt dat bij zijn buren den volgenden
dag er over gesproken heeft, en die hadden
het niet eens vernomen, dus zou het zoo
erg niet geweest zijn. Bekl. is 5 jaar nacht
wacht geweest en weet wel wat nachtrust
verstoren is, maar dit geval vond hij niet
zoo erg.
Eisch voor bekl. f2 of 2 dagen.
7. D. St. te Wommels reed den 23 Augs.
met paard en wagen te hard door het dorp.
Eisch f2 of 2 dagen.
8. E. A. S. te Wommels was den 7 Sept,
’s avonds vrij wat dronken, waarvoor f 2 of
1 dag wordt geëischt.
9. S. V. te Workum had den 26 Augs.
’s morgens 9 uur al een lading in, die voor
zijn beenen te zwaar scheen. Hij was zoo
topzwaar dat de politie hem bekeurde.
Of een stamper voormiddags duurder is
dan ’s avonds weten we niet, het kan wel
zijn dat er een andere reden voor is, maar
de heer Ambtenaar eischte f 1 of 1 dag
meer voor dezen bekl. dan voor den vorige,
want voor hem luidde het f3 of 2 dagen.
10. P. J. te Britswerd was 25 Augs.
dronken te Rien, en deze kreeg weer als
eisch f2 of 2 dagen, terwijl:
11. F. te Rien die in den nacht van
25 op 26 Augs. te Lutkewierum dronken
was, f 2 of 1 dag kreeg.
12. A. T. te Rien, die in den zelfden
nacht ook over zijn bier was, krijgt als eisch
weer f 3 of 2 dagen, dus hieruit moeten wij
besluiten dat er nog met andere omstandig
heden rekening wordt gehouden als het uur
der overtreding.
13. J. K. te Sneek speelde den eersten
dag van de kermis, zijnde 24 Augs. met zijn
draaiorgel in het Nannenhof alhier, doch be
hoorde niet tot de 4 gelukkigen die er maar
lustig op toe mochten draaien in de kermis. De
heer Inspecteur maakte hem er op attent,
dat hij geen vergunning had en vermaande
hem op te houden met zijn muziek, maar
dat viel niet in zijn smaak. „Ik draai voor
mijn brood* was zijn antwoord, tot den be
ambte. „Je leeft ook van de gemeente, ik
moet er ook wat van hebben? Een proces
wegens het doorgaan met zijn draaiïnstru-
ment was het gevolg.
Een poosje later werd hij door een der
agenten op de Groote Dijlakker al weer
spelende langs de huizen aangetroffen,
hij was op de hem nogmaals gegeven waar
schuwing weer even brutaal.
Het orgel werd toen in beslag, en hij zelf,
omdat hij weigerde zijn naam op te geven,
in arrest genomen.
„Als je mijn orgel inpakt,zei hij nog,
„moet je ook de huur maar betalen11. In ’t
bureau kwam hij wat tot kalmte, en den
volgenden dag moest hij op last der politie
met zijn orgel de gemeente verlaten.
Voor het zonder vergunning maken Van
straatmuziek wordt nu 2 maal f 3 geëischt
of 2 dagen voor elke boete.
14. Wij kregen terstond hierop nog een
kermiszaakje. J. de W. te Bolsward was
op 27 Augs. (dat was kermis-Zondag,) dron
ken en werd deswege bekeurd.
Bekl. is aanwezig en noemt het eene
groote leugen dat hij op „beste Zondag* dron
ken was. Hij heeft dien dag geen drup ge
had en was zelfs niet eens in Bolsward.
De agent bevestigt echter, wat in het
verbaal staat, en getuigt dat bekl. erg vet
was, en dat het misschien daarvan komt,
dat zijn geheugen hem nu in den steek laat.
Hij is onder de hoede van zijn broeder naar
huis gebracht. Toch komt bekl. tegen dit
getuigenis op. ’t Kan misschien des Zater
dags geweest zijp, zegt hij, maar Zondags
niet hoor! dan is het procesverbaal ver-
keerd/
Eisch f3 of 2 dagen.
15. H. D. te Makkum was den 31 Auss.
’s avonds omtreeks een uur of negen op het
pad. Zijn slingerende gang kost hem nu
waarschijnlijk 11 of 1 dag.
16 A. S. te Hindeloopen verkeerde den
3 Sept, ’s avonds ook in „kenlijken staat.*
Zijn taal was wartaal, maar toen de pol.tie
hem over zijn slingerende houding aansprak
bekende bij ook zelf „ja, ik heb wat te veel
drank gehad*. Hij was zich zijn toestand
dus wel bewust.
Eisch f2 of 1 dag.
17. P. v. d. V. te Stavoren kreeg den
4 Sept, bezoek in zijne slagerij van de po
litie om de gewichten eens na te zien. Alles
was in orde, behalve 1 koperen gewichtje
van 2, II. Gr. Hierop was niet de letter H.
Bolswardsche Courant
