NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
B0LSWARD Eiï WeN8gaA&m
Is dansen gezond?
No. 98. Verschijnt Donderdags en Zondags. Acht en dertigste Jaargang. 1899.
BINNENLAND.
DONDERDAG 7 DECEMBER.
X
X
T
VOOR
e
sp-
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
De Amsterdamsche Courant schrijft:
Is dansen gezond In dezen categorischen
vorm is de vraag moeielijk te beantwoorden.
Op zich zelf is de dans, dien reeds de oudste
cultuurvolkeren, hoewel dan in een wezen
lijk anderen vorm huldigden, een bepaald
ongevaarlijke gymnastiek. Daarbij werkt de
dans gunstig op de harmonische werking der
verschillende spiergroepen en geeft bij ons
een zekeren, een eleganten gang.
Daarom is het bepaald te betreuren, dat
onze „jonge lui” over ’t algemeen, elke ge
legenheid om de beenen eens van den vloer
te bewegen, vermijden en voor dat „kinder
achtig gespring” slechts een medelijdend
en spotacbtig lachje over hebben.
Men echijnt meer en meer van de Cicero-
niaansche wijsheid doordrongen dat„Nemo
saltat sobrius nisi insana” of „Geen mensch
danst nuchter, of hij moet gek zijn.”
’t Is jammer, want dansen is, onder zekere
voorwaarden even gezond als fietsen, dat
door tal van artsen als heilgymnastiek wordt
aangeprezen.
Wij willen niet beproeven te onderzoeken,
welke dans het best voor de gezondheid is,
de menuet onzer overgrootvaders of de wals,
de polka of de mazurka van heden maar
er zijn toch op dit gebied zekere vragen te
stellen, die uit een hygiënisch oogpunt van
belang zijn b.v. hoe moeten wij dansen?
Dit hangt in de eerste plaats van den ge
zondheidstoestand van den danser af.
Zwakke personen, vooral zij die hartge-
breken hebben, of wier ademhalingsorganen
niet in orde zijn, zoo ook jonge meisjes, die
aan bleekzucht Ijjden, moeten in t geheel
niet of heel weinig dansen.
Of men gezond of niet gezond is, steeds
moet men met dansen ophouden,, als men
hartkloppingen voelt of duizelig wordt. Vóór
alles mag de eerste wals niet te lang duren
men moet zich eerst een weinig gewennen
aan de veranderde lichaamsbeweging.
Een bijzonder gewichtig punt uit bal-
hygienisch oogpunt is de kleeding, minder
misschien bij de heeren dan bij hetschoone
geslacht, dat helaas maar al te vaak, de
mode vaak ter wille, de eenvoudigste hy
giënische voorschriften verwaarloost. De
kleeding moet licht zijn en zoo, dat de be
weging van het lichaam en bovenal de adem
haling, op geen wijze worden gehinderd.
Daarom, vóór alles, niet te nauw rijgen.
Ook de laarzen, die bij het dansen worden
gedragen, laten veel, zoo niet alles te wen-
schen over. In plaats van lage, gemakkelijke
dansschoenen, zooals vroeger werden gedra
gen heeft men nu nauwe laarsjes, waarin
de voet geknepen wordt, met spitse toonen
en hooge hakken zoo wil het nu eenmaal
de lieve ijdelheid, al branden dan ook de
voeten als vuur, en al veroorzaakt ten slotte
elke schrede pijn.
Wat op deze wijze wordt gezondigd, wil
men op een andere weer goed maken.
Wanneer men zeer verhit is, heeft een
koude dronk vaak de ernstigste gevolgen,
dat weet men, en daarom ontzegt men zich
eiken verkiezenden dronk. Een slok bier
of limonade kan geen kwaad, tenminste als
men daarna voortdanst.
Het is misschien wel algemeen bekend,
dat wij menschen grootendeels uit water be
staan. Nu leidt de meerdere spierbeweging
bij het dansen in vereeniging met de hooge
temperatuur van de balzaal tot een hoogere
warmte-uitstraling, in het bijzonder door
waterverdamping aan de oppervlakte van
het lichaam. Onder normale omstandigheden
verliest de mensch per dag 900 gram water,
by meer lichaamsinspanning tot 2500 gram^
Warns, 4 Dec. Twee timmerknechten
alhier waren bezig stekpalen te slaan. Een
hunner wilde zien of het goed ging en zag
daartoe in bukkende houding met de hand
op de paal geleund over den draad. De
andere, achteloos, merkte het niet en liet
de slegel in volle vaart op de hand neer
komen, die daardoor ernstig gekwetst werd.
Geneeskundige hulp werd onmiddellyk ver
leend door dr. Hiemstra alhier.
Donkerbroek, 2 Dec. Zeker persoon,
die tegenwoordig onze Provincie afreist om
zijn goochelkunsten te vertoonen, geraakte
gisteren avond, door de duisternis misleid,
in de Appelechaster vaart. Geruimen tijd
duurde het, voordat men zijn hulpgeroep
hoorde. Ten slotte slaagde de arbeider J.
er in, den reeds zinkenden drenkeling te
redden.
St. Nicolaasga, 4 Dec. Voor de reizi
gers van de omnibus BalkJoure was het
heden middag even buiten ons dorp plot
seling halt’t Paard van den ondernemer
E. Dooper stortte n.l. door terneder.
Jubbega, 2 Dec. De zestienj arige Jeltje
Boender, dienstbode bij Anne Kromhout
zou gisteren avond naar de zangvereeniging.
Geregeld begaf ze zich dan te voren naar
hare pleegouders, die dicht bij wonen, om
zich te verkieeden. Zoo ook nu. Hoe ont
stelden echter Kromhout en vrouw, toen
een poos later Jeltje’s pleegvader kwam
vragen .of Jeltje niet naar ’t zingen ging.
Al dadelijk vreesde men. dat zij in het
duister te water geloopen en verdronken
zou zijn.
Gisteren avond werd gedregd, doch zonder
gevolg. Heden echter is haar lijk uit het
water opgehaald.
Lemmer, 4 Dec. Het Vrijdagmorgen
alhier gestrande praamschip was „De Goede
Verwachting* en kwam met een lading mest
van Amsterdam, met bestemming naar
Nieuw-Amsterdam (Drente). Door den mist
die Donderdagavond op zee heerschte, was
de schipper, JJ. ten Kate van Hoogeveen,
verdwaald geraakt en had hij ten Oosten
van onze haven het anker uitgeworpen. Met
den hevigen Z. W. wind van Vrijdagmorgen
was echter zijn anker los geraakt en het
schip alhier op ’t strand gedreven. Onze vis-
schers, die het gevaar waarin de opvarenden,
schipper en knecht, verkeeiden, hadden op-
gemeikt, snelden te hulp en brachten hen
behouden alhier aan.
Een gedeelte van de tuigage en de luiken
zijn nog van het wrak afgehaald; de hevige
wind en de zware golfslag beletten heden
echter elke poging om nog iets te redden.
Als de wind aauhcudt wordt het schip als
verloren beschouwd.
Schip en lading waren niet verzekerd.
De schipper heeft een zeer rampspoedig
jaar. In het voorjaar stierf plotseling zijne
vrouw; nu verliest hij zijn schip en hy heeft
geene middelen om zich weer een ander
vaartuig aan te schaffen.
Sneek, 5 Dec. Gisteren avond verdronk
en dat heeft natuurlijk uitdroging van ons
organisch weefsel ten gevolge, die zich in
een meer of minder sterk gevoel van dorst
openbaart. Het is dus een natuurlijke aan
drift, het gevolg geven aan een natuurwet,
die ons beveelt te drinken.
Alles met mate, natuurlijk. Men moet
steeds een slok drinken, en er op letten, dat
wat men gebruikt, niet koud is als ijs. Ver
der moet men, zooals reeds gezegd, na het
drinken het dansen voortzetten, en het in
elk geval vermijden om zich dadelijk naar
een minder warme plaats te begeven. De
afkoeling van binnen door koud drinken en
de intensieve warmte-onttrekking van de
huid uit door de plotselinge inwerking der
koudere buitenlucht werken te zamen, en een
verkoudheid is het gevolg der onvoor
zichtigheid.
Het is beter, dat men de balzaal niet eer
verlaat, dan wanneer men voldoende is afge
koeld; nog beter is het, dat men in ’t ge
heel niet danst kort voor het verlaten van
het bal, terwijl meestal juist tegen het einde
de paartjes zich het hartstochtelijkst bewe
gen. Dit is een verkeerde gewoonte, die
uit hygiënisch oogpunt de scherpste veroor-
deeling verdient.
dienst deed en wegens bekomen kneuzingen
sedert buiten dienst was, is thans, na ge
neeskundig onderzoek, gebleken verder on
geschikt te zijn om zijn betrekking weder
te vervullen, zoodat ontslag uit ’s Rijksdienst
zal volgen.
De N. Gron. Ct. plakt aan een kiosk
de telegrammen aan, die zij ontvangt, daarbij
is gevoegd een bus, waarin men een bij
drage voor de Boeren kan storten. Een
gevolg echter was, dat een ander blad de
telegrammen copiëerde en zonder vermelding
van bron afdrukte. Om nu haar concurrent
op de kaak te stellen, bedacht de jV. Gr. Ct.
een list.
Zij liet in een bulletin aan de kiosk de
ezels nog eens aan den haal gaan.
Het was maar een aardigheidje van haar,
omdat zij een gewichtig vermoeden had dat
die beesten nu ook elders zouden gaan
loopen.
En werkelijk zij hebben het gedaan.
In de Nieuwe Provinciale Groninger
Courant vond men onder Telegrafische Be
richten het volgende telegram.
„Alweer muilezels op hol. Estcourt, 29
Nov. De National Advertiser meldt, dat
een troep muilezels, komende uit Australië,
weder aan den haal zijn gegaan, ditmaal
echter -zonder kanonnen. Het blijkt dat
muilezels voor de Engelschen zeer lastige
dieren zijn, daar zij ook niet tegen het
Afrikaansche klimaat blijken bestand te zijn".
Dit is hoogst merkwaardig, omdat de
A. Gr. Ct. het bericht uit den duim had
gezogen.
Bijzetting. De stoffelijke overblijfselen
van de vroegere bezitters van het Huis ter
Haar, welke in het begin der restauratie
van dat kasteel in de oude slotkapel werden
ontdekt, zijn gisteren in den grafkelder van
de nieuwe kapel bijgezet in tegenwoordig
heid van den tegenwoordigen eigenaar van
voornoemd kasteel, baron van Zuilen van
Nyevelt van de Haar, met zijne famillie,
terwijl de pastoor van Vleuten wijding aan
de plechtigheid gaf.
Schadevergoeding. Naar men zegt is
de schadevergoeding, welke mevrouw de
wed. J. Arendsen de Wolff vraagt van de
Spoorweg-Maatschappij wegens de ramp te
Capelle, groot f 60030, zyndef 3000 lijfrente
’s jaars.
Het eiland Marken is in den nacht
van Zaterdag op Zondag weer gedeeltelijk
onder water geloopen.
De landerijen staan alle blank en op het
pad naar de haven kan men zonder laarzen
niet loopen.
Gisternacht is te Breda een vreeselijke
misdaad gepleegd.
In de Ginnekenstraat werd omstreeks half
twee ure door huiswaarts keerende heeren
het lijk gevonden van een man, die by
onderzoek bleek door vier messteken te zijn
afgemaakt.
De vermoedelijke dader is aangehouden.
Hij blijft hardnekkig ontkennen.
De gerechtelijke schouwing had gisteren
plaats.
De wonden zijn toegebracht met een ge
woon zakmes. (Z>. v. Nb.)
Omtrent de Russisch-Hollandsche am
bulance deelt het Hbl. nog het volgende
mede: De leider zal zijn onze stadgenoot
dr. E. C. van Leersum. Behalve zes doctoren
stelt deze zich voor nog mede te nemen
zes verpleegsters, twee verplegers, een
administrateur en een kok. De chef der
ambulance hoopt dat een Nederlandsche
chirurg van naam zich bij de ambulance zal
willen aansluiten. Het personeel is nog niet
vast aangewezen. Dr. Van Leersum ver
trekt dezer dagen naar Petersburg om aldaar
o. a. met ds. Gdlot, die zooveel moeite deed
om de noodige gelden voor de ambulance
bijeen te brengen, te contereeren. Eerst
daarna zal beslist kunnen worden wie mede
gaan.
Voor de ambulance, die ingericht wordt
voor 40 bedden, worden alle inkoopen in
Nederland gedaan. De ambulance zal ver
moedelijk een half jaar uitblijven en de
reis maken met den Duitschen stoomer der
Oost-Afrika lijn, die 23 Dec. van Amsterdam
vertrekt. Het voornemen is echter dat de
doktoren en ook de verpleegsters te Napels
scheep zullen gaan, omdat de chef der expe
ditie den zusters liefst de afmattende reis
door de Golf van Biscaye wil besparen.
Ook zullen pogingen worden gedaan de
zusters eerste klasse te laten reizen, ten
minste, als er plaats aan boord is en anders
trachten gedaan te krygen, dat de zusters
overdag passagiers eerste klasse zjjn en
alleen in de tweede klasse behoeven te site
pen*.
de vrouw van den veehouder A. D. wonende
onder Woudeend. Hepk. Adv. bl.
Sneek. Een lage trek 1 De stoomboot
„Nijverheid I," die Vrijdag over Leeuwar
den en Harlingen naar Holland voer, zou
juist de haven van Harlingen uitstoomen.
Het woei hard en daarom liet kapitein J.
Baanstra behoorlijk stoomen, om de boot
te kunnen sturen. In de buitenhaven lag
de stoomer „IJ muiden,“ die Engelsche kolen
loste, met twee scheepjes langs zij. Terwijl
de kapitein nergens gedachten in had, werd
hij plotseling getroffen door een stuk steen
kool, dicht bij de slaap van het hoofd, door
een van de kolenlossers naar hem toege
worpen. De dader vond zeker, dat de boot
te snel voer. Gelukkig bleef de kapitein
goed bij de stukken, anders was de Nijver
heid recht in ’t havenhoofd opgeloopen. De
reis moest onderbroken worden en de dokter
eerst de wond naaien en verbinden. De
politie werd met de zaak in kennis gesteld.
Sneeker Crt.
5 Dec. ’t Ruimer openen der Belgische
grenzen was van merkbaren invloed op de
veemarkt van heden.
Waren in de vorige week melkkoeien
weinig gewild, thans bleef er een miniem
getal onverkocht. Kalfkoeien vinden steeds
voor ’t buitenland meer aftrek tegen soms
bespottelijke hooge prijzen. In vette- en
graskalveren was de handel bijzonder vlug.
De eersten konden 32 tot 33 ct. per halve
K. G. halen.
’t Wolvee, vooral lammeren waren zeer
gewild. Voor Londensche schapen besteedde
men 24 tot 26 ct.
De varkenshandel liet weinig te wenschen.
Ie kwaliteit gold 17 ct. a l?1^ exportsoort,
prima, 15*/2 tot 16’/2. ct.
5 Dec. Zeldzaam mooi St. Nicolaas-
weer en de marktdag juist op 5 Dec. waren
de oorzaak, dat we vandaag vaak in den
waan verkeerden, dat ’t Pinksteren drie was.
Overal in de stad was ’t zwart van bezoe
kers, overal koopers en kijkers bij de tal-
looze Sinterklaastafels, die wedijverden in
keur van zaken, welke de goede Sint voor
kleinen en grooten weer had meegebracht.
Hoe men ook klaagt over slechte toe
standen, bij zulke gelegenheden schijnt ’t
geld de wereld nog niet uit te zijn. Onze
winkeliers zullen dat morgen kunnen ge
tuigen en de kasteleins niet minder, voor
wien de kienpartijen allerminst windeieren
hebben gelegd. En de terugslag van ’t St.
Nicolaasfeest Als de lombard mocht spre
ken, dan zou hij u kunnen vertellen, dat
deze dagen van zoetigheden den werkman
weer menige zure week bezorgen.
De storm en de vogels. Uit het Noorden
wordt geschreven
Een krachtige storm uit het Noord-Westen
deed Zaterdag j.l. het zeewater op de kusten
van Groningen eene hoogte bereiken als het
geheele jaar nog niet het geval was geweest.
De „spring zat er in“ zegt men hier en het
water kwam zoo ras opzetten, dat onder de
gemeente Eenrum verscheiden paarden niet
zoo spoedig konden worden binnengehaald
van de aanwassen, zoodat ze meer dan zeven
uur in de woedende golven hebben door
gebracht.
Opmerkelijk is dat bij zulke zware stormen
niet meer zeevogels worden gevangen in de
zoogenaamde stalnetten, die in grooten ge
tale achter den Zeedijk ter hoogte van de
nieuwste aanwassen zijn opgesteld. Alleen
achter de gemeenten Eenrum en Klooster
buren sta*n er zoovele ieder van 100 voet
lang, dat ze samen een uitgestrektheid
hebben van ongeveer een uur gaans.
In den laatsten tijd worden ze wel ver
vaardigd van een byzonder soort van touw,
dat niet zooveel water opslorpt als het ge
wone, daar de netten niet „getaand" kunnen
woiden zooals vischnetten, omdat ze dan te
zwart zouden worden en zoodoende meer
zichtbaar voor de vogels. De kleur moet
zooveel mogelyk die van het zeewater nabij
komen, terwijl een krachtige wind en donkere
nachten de meeste slachtoffers maken.
Is de wind zoo sterk als nu het geval
was dan vliegen de meeste vogels veel te
hoog. Wat niet wegneemt, dat er ook nu
weer verscheiden gevangen zijn en wel vele
van eene soort van meeuwtjes, die, naar
een der meest bekende vogelaars ons ver
zekerde, in dezen tijd van ’t jaar nooit door
hem waren gezien.
Tevens had hij ’s morgens om drie uur,
de netten inspecteerende, daarin een bij
zonder exemplaar gevonden ter groote van
een lijster en wel een klipzwaluw, met
krommen bek en zwemvliezen, thuis be-
hoorende op de kusten van Noorwegen.
De postconducteur A. C. van der
Walle, die bij het spoor weg-ongeluk te
Capelle in hQt postrij tuig van trein 80bis
1 -
Bolswardsche Courant.
ail
Rl
■4».
1 K
I
ft
