NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
ÖOLSWABD BK WOKSBRABBEX
Een Terugblik.
No. 2. Verschijnt Donderdags en Zondags. Negen en dertigste Jaargang. 1900.
I
DONDERDAG 4 JANUARI.
V
31
BINNENLAND.
X
X
I
VOOR
van
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
k.a a’a r
„Alte.“
Hjj is een. broer van den zanger Vrlu^
De negentiende eeuw is ten einde gespoed,
wij staan aan het begin eener nieuwe, aan
het begin der twintigste eeuw. Onder tranen
en weegeklag werd zij geboren, de eeuw
die nu bijna achter ons ligt. De Fransche
omwenteling, die vorsten en edelen bracht
op het schavot, die overoude voorrechten
van adel en geestelijkheid als met een slag
vernietigde, die kasteelen en kerken plun
derde en gevangenissen afbrak, die ontzet
tend veel kwaad stichtte, een kwaad, waaruit
zooveel goeds werd geboren, die Fransche
omwenteling deed haren geweldigen invloed
gevoelen, ook over de grenzen van Frankrijk.
Tronen waggelden op hunne grondvesten,
vorsten namen de vlucht, hunne onderdanen
overlatend aan hun lot, hun dierbare lichamen
en rijkdommen bergend op Albion’s vrijen
bodem. En de volkeren, verdwaasd als zjj
waren, begeesterd door de valsche leus
van vrijheid, gelijkheid en broederschap, hen
gebracht door de havelooze schare, die straks
de carmagnole had gedanst om het schavot,
waarop Lodewijk Capet en Maria Antoinette
van Habsburg-ci-devant, Koning en Koningin
van het Rijk van den Heiligen Lodewijk,
hun leven hadden gelaten. En daar werden
vrijheidsboomen opgericht, waarom werd
rond gesprongen in uitgelaten vreugdede
gelukstaat was aangebrokenallen zoueen
vrij zijn en gelijk. Waarom het treurig ont
waken te schetsen uit dezen droom. De
vrijheidbrengende blijken de grootste dwinge
landen te zijnzij rooven en plunderen,
wanneer hun niet goedschiks wordt gegeven
wat zij eischende broeders van gisteren
zijn de onderdrukkers van heden.
En na dezen drukt de ijzeren hand van
den Corsikaan alles en allen met loodzware
hand ter neder. De bloem van Europa’s
jongelingschap wordt heengesleurd naar de
slachtvelden en laat daar het leven, ter vol
doening aan de eerzucht van een enkelen.
En de nog staande gebleven tronen storten
in, nieuwe koninkrijken worden geschapen
en met hen nieuwe heerschers, Koningen,
niet bij de gratie Gods, maar door den wil
van hen, voor wiens blik zelfs de machtigsten
sidderen.
De glorie der wereld vergaatBij Waterloo
stort het trotsche gebouw in puineen kale
rots in den Oceaan werd het oord van balling
schap voor den geesel der volkerenUit
het verschiet doemt Uw beeld voor ons op
en als wij in gedachten U volgen in Uwe
loopbaan, als wij, Uwe tijdgenooten, klagen
over de zee van jammer, welke g[j over de
wereld hebt uitgestort, als wij denken aan
het bloed, dat gij hebt vergoten ter bevredi
ging eener onverzadigbare eerzucht, wanneer
ook wij U noemen moeten den modernen
Atiilla, dan denken wy ook aan Uw schep
pende kracht, aan Uw staatsmanswijsheid,
aan Uw groote gaven, die U tijd lieten
naast het bloedig oorlogsbedrijf ook Uw
aandacht te wijden aan groote en grootsche
dingen, die der wereld ten zegen waren en
wij misgunnen U de rustplaats niet in Uwen
prachtigen dom, waar Uw asch rust aan
de oevers der Seine, te midden van het
Fransche volk, dat Gij zoo zeer hebt lief
gehad.
En nauwelijks hebben de volkeren tijd
gehad zich te herstellen van den geweldigen
schok of weer klinkt de krijgstrompet en
Neêrlands eerste Koning roept de lands
kinderen ten strijde, ter handhaving van de
souvereine rechten door de mogendheden
Hun toegekend. Zegevierend komen onze
zonen uit den strijd, maar Belgie was voor
ons verloren.
Dan gaat het zaad, door de groote Revo
lutie uitgezaaid, ontkiemende vrijheidszin
neemt toe, de volkeren, onzacht wakker
geschud uit den slaap, waarin zij eeuwen
lang waren gedompeld, werpen het juk der
knechtsheid van zich af en ehchen hun
aandeel in de beschikking over hun lot. De
vorsten klampen zich met de macht der
wanhoop vast aan hunne voorrechten, tot
1848 de ontknooping zag van de botsing
tusschen autocratie en democratie. Velen
hebben hun bloed gestort op het altaar der
vrijheidmaar niet te vergeefs en wij die
na hen zijn gekomen, plukken de vruchten
van hunnen moedigen arbeid.
Maar weer worden de volkeren belemmerd
in hun streven naar beschaving weer komen
donkere wolken op, dood en verderf dreigend.
De donder van het kanon dreunt over de
bloedige slagvelden in de Krim, waar de
machten van Europa te velde trekken tegen
Rusland’s alleenheerscher, waar zij door
kracht van wapenen hem de wet voor
schrijven.
En nauw zijn de geslagen wonden geheeld
pf nogmaals dreunt de aarde onder den voet-
Slieek, 2 Jan. Alles was vandaag duur
op onze veemarkt. Vette kalveren, le kwali
teit, werd graag gekocht tegen 35 37 ct.
Nuchteren soort, dat morgen reeds geslacht
in Huil zit, werd opgekocht tegen 9 en f 10.
Vette runderen golden 25 tot 28 ct, Lon-
densche schapen 24 a 25, varkens 17 a
ct, alles eerste soort. Melkvee was
prrjsnoudend, wolvee bijzonder gewild bij
houge prijzen, niettegenstaande de aan voer
niet minder daa 1386 stuks bedroeg. Alleen
vette kalveren konden niet roemen op
vluggen omzet.
De treurige pastorie was weer de
reden, waarom ds. Menzel van Beetsterzwaag
hier ’t teleurstellend bericht zond, dat hij
voor ’t beroep bij de Herv. Gem. had be
dankt.
Stavoren, 1 Jan. 1900. De bevolking
dezer gemeente, die een jaar geleden be
stond uit 889 zielen, is in 1899 vermeer
derd: door geboorte met 28 en door vesti
ging met 70 zielen en verminderd door over
lijden met 20 en door vertrek met 90 zielen,
zoodat zrj op heden bestaat uit 877 zielen,
(451 mannen en 426 vrouwen).
floot uit de Faust, de Freischütz en andere
opera’s. Maar hoe hij de omstanders ook
trachtte te overuigen, dat zij allen, even
gemakkeljjk als hij,'de schoonste liederen
zouden kunnen ten gehoore brengen, mits
zij maar een verstandig gebruik maakten
van de „gebruiksaanwijzing11 die hij er hun
bij cadeau gaf de duim op het eerste
gaatje, de wijsvinger op het tweede enz.,
tot aan den pink op het laatste gaatje voor
de hooge c er was niemand, die zooveel
verbouwen in zijn eigen bekwaamheid stelde,
dat hij zoo’n fluit durfde koopen en mee
naar huis nemen om zijn huiselgken kring
te onthalen op het muzikaal genot; dat hij
zelf daar zoo onverdeeld bij de pomp op
het Vreeburg smaakte.
Alle krachten spande de man in om zijn
toehoorders te doen begrijpen hoe gemak
kelijk het toch was om dat eenvoudige in
strument hier in ons land, door werk-
stakende arbeiders gemaakt te bespelen,
het mocht hem niet tot het gewenschte doel
leiden. Hij verkocht geen enkele fluit, of
schoon zijn hoofd door de voortdurende in
spanning tot barstens toe gezwollen was en hij
eindelijk, doodelijk vermoeid, de fluiten in
zijn koffer begon te pakken en verklaarde
dat hij het „op gaf.*
Maar voor hij het laatste instrument weg
sloot, kreeg hij of deed hij althans zoo
een inval en riep: „ik zal je nog even
wat laten hoorenHij bracht de fluit weer
aan den mond en begon met een vader
landslievend gezicht het Wien Neerlandsch
bloed* te blazen. Er kwam beweging in
den troep en toen de handelaar, daardoor
aangemoedigd, het tweede couplet aanhief,
begonnen er zelfs een paar brutale jongens
op den voorgrond mede te neuriën: Be
scherm o God, bewaak den grond!
Nu geraakte de man in geestdrift! „Nog
één mopje,* riep hij, toen hij Vaderlanden
vorst met schrille toonen over het markt
plein had uitgegalmd. „Nu nog even de
Transvaalsche marsch!* En nauwelijks
had hij de fluit weer aan den mond gebracht,
om het Transvaalsche volkslied te doen
hooren, of de sigarenhandelaar, die nevens
hem stond wierp een zeildoek over zijn
waren, en stemde met zijne welluidende stem
vol geestdrift in: dat vrije, vrije volk zijn wij
Nu was het ijs gebrokenMen zong mede
met den zanger, die de kunstenaarsfamilie,
waartoe hij behoort, althans op dit gebied
geen oneer aandoet f1), en uit honderden
monden klonk weldra het volkslied der
Breren, terwijl tientallen van handen wer
den uitgestoken naar de muziekinstrumen
ten, die thans iedereen wel meende te kun
nen bespelen. En wat de sigarenhandelaar
dezen avond nog aan sigaren aan den man
bracht, dat zullen bij en de fluitist te zamen
wel besproken hebben, toen zij te zamen
met den trein huiswaarts keerden. De
geestdrift bij ons volk duurde nog lang na
het vertrek der handelaars voort. Of moe
der de vrouw ook zooveel pleizier van de
blikken fluiten zal gehad hebben, wordt
ernstig betwijfeld door hen, die nog her
innering hebben van dergelijke kennis
instrumenten.
De gevallen candidaat. De heer Aug.
Kamps te iSittard, die bij de verkiezing
voor de Provinciale Staten afviel, publiceert
in de Limburger Aankondiger van 30 De
cember het volgende:
Telegram van Schlosz-Alte.
Uit Modderrivier 29 Dec. 1899 elf ure
des morgens.
Aan Oome Paul te Pretoria.
Wij lagen hier met 739 man artillerie
ten strijde aan deKeutelbeek en Molenbeek
rivier, waarvan 590 man met geschut waren
opgetrokken. Wij zijn door valsche gidsen
misleid geworden, de meeste Sittardsche
manschappen waren door whisky en andere
dranken bedwelmd, en ’s middags opgerukt,
wisten zij niet meer wat zij deden en zijn
dus voor ons verloren gegaanofschoon
niet allen in de pan gehakt, hebben wij ons
met 85 man, eerlijke en trouwe strijders
met eenige stukken geschut in den bander
bout achter kopjes teruggetrokken en
wachten op versterking voor een volgend
oprukken.
Ons bombardement had weinig uitwerking,
de vijand was sterk vertegenwoordigd.
„der Alte August.*
SPIJTFONTEIN, 29 Dac. 1899, twaalf
uur ’s middags. Luitenant Beckers is
eveneens met zijn 781 man buiten gevecht
gesteld, maar deze zullen zich weer ver-
eeaigen met 814 man van Lord Pijls om
de manschappen 1195 man sterk van
generaal-majoor Dols op 9 Januari 1900 in
de flank aan te vallen.
De scheepvaartbeweging is in 1899 aan
zienlijk minder geweest dan in 1898.
Doorgevaren zijn 2836 schepen met212,396
tonneninhoud, tegen 3420 schepen met
253,407 tonneninhoud in 1898.
Heerenveen, 1 Jan. Uit blijdschap
over den terugkeer van zijn broeder uit
Duifschland was een reeds vrij bejaard man
uit Tj. Zaterdag in den laten avond geheel
het spoor bijster geraakt. Hij was reeds
bijna zijne woning genaderd, toen hij zich
plotseling verbeeldde in het Oranjewoud
te zijn en daarom terugkeerde. Zoo kwam
hjj te Heerenveen, liep nabij de Basculebrug
bij den wal neer in het diepe water en
schrikte toen door zijn hulpgeroep de be
woners op Fok en Heerenwal op uit den
slaap. Hij riep maar aanhoudend, dat hij
verdwaald was. Van alle zijden kwam men
toesnellen en met vrij wat moeite werd de
man gered en per kar naar huis gebracht.
2 Jan. Jan Fokkema van Duurswoude,
thans in voorloopige hechtenis te Heeren
veen, beschuldigd van doods'ag op Sjoukje
Zandstrain den avond van 15 Dec., zal te
recht staan in de gewone terechtzitting op
Donderdag 11 Jan. a. s. Mr. Jonkers van
Kortezwaag is hem ambtshalve als verde
diger toegevoegd.
Joure. 2 Jan. De arbeider Jobs. B.
alhier viel gisteren van een trap en kwam
zoo noodlottig op het hoofd terecht, dat hij
heden morgen aan de gevolgen overleed.
Hepk. Adv. Bid.
Men schrijft uit Zwolle
Het dwaze en gevaarlijke schieten in den
nacht tusschen oud- en nieuwjaar heeft hier
weer hoogst onaangename spoten nagelaten.
In de Luttekestraat op den hoek bij den
galanteriewinkel van den heer Zion Klinkert,
zijn een groot aantal ruiten van niet minder
dan een vijftal perceelen door een of ander
ontplofiingsmiddel men vermoedt een of
meer zoogenaamde donderpotten vernield.
De politie doet ijverig onderzoek. De dader
is echter nog niet gevonden. Naar men ons
mededeelt, moesten eiders in de stad nog
enkele andere beschadigingen van dezen
aard zijn aangebracht.
Uit Den Haag schrijft men:
In den overgang tusschen oude en nieuwe
jaar heelt zich een detachement aanplakkers
over alle deelen van de stad verspreid en
rustig bezit genomen van alle borden en
muurvakken, die van gemeentewege tot
dusver aangewezen om met kennisgevingen
schouwburgbiljetten en andere met aankon
digingen bedrukte papierstrooken te worden
behangen.
De inbezitneming van al die vlakten
geschiedde door de firma, die krachtens
het van de gemeente gepachte recht van
aanslaan, een eind maakt aan de regeering
van den stadsaanplakker.
Alle op de muren en borden aanwezige
posten werden verdreven en bezet door de
papieren troepen waarover de nieuwe
pachter te beschikken heeft.
De kleurige biljetten van schouwburg en
andere vermakelijkheden waren als sneeuw
voor de zon veruweneu en op de door die
stukken zoovele jaren ingenomen stellingen,
hielden thans de adressen van den nieuwen
onbeperkt macht voerenden ondernemer de
wacht, terwijl op verschillende punten der
stad grijze cylinderkolommen, gedeeltelijk
reeds met strooken in vlammende tinten
bedekt ten bewijze van de annexatie van
de aanplakkerij binnen het pachtgebied,als
half opgetrokken fabriekschoorsteenen van
cement, zich als onbeweeglijke schildwachten
een tiental meters boven den grond verhieven.
Ongelukken. Te Eist in de Betuwe is
de 23-jarige boerenzoon L. zoo gewond in
den dorschmolen, dat hij aan de gevolgen
is overleden.
Te Vijlen zijn drie arbeiders bij het vullen
der cementovens in de nieuwe cementfa
briek door de opstijgende gassen bewuste
loos geworden. Een van hen is oogenblik-
kelijk gestorven. Voor het leven der anderen
vreest men.
Te Veenhuizen heeft zich de zoon van
den bakker P. bij het z.g. oudejaarsschieten
den arm verbrijzeld.
In de manege te Venlo had gistermiddag
de wachtmeester F. Bloemen het ongeluk
van zijn paard te vallen; hij kreeg zulk
een trap van het dier op zijn borst, dat
het borstbeen werd verbrijzeld. In bopeloozen
toestand werd de man naar het hospitaal
vervoerd.
- Men schrijft uit Utrecht aan de
A. Roti. Ct.:
Er stond een handelaar in den kouden
avond op de markt. Hij verkocht blikken
fluitjes, waarop hij de om hem verzamelde
menigte de aandoenlykste melodieën voor
stap der aanrukkende legioenen en zien wij
mannen van denzelfden stam hun uiterste
krachten inspannen om elkander te ver
nietigen, Bismarck viert zijn eerste triomf
over de Donau, monarchie, na den staten-
roof aan Denemarken en Hannover gepleegd.
Dan volgt de menschenmoord op de slag
velden van Frankrijk de bloedigste krijg
welke deze eeuw zag een vervalscht tele
gram moest leiden tot de kroning van een
Hohenzollern te Versailles tot Keizer
het Duitsche Rijk.
Terwijl deze wereldschokkende gebeurte
nissen plaats hebben, vecht Nederland in
zijne kolonie met Bali en Boni, met Atjeh
en Lombok, vecht Griekenland met Turkije,
Amerika met Spanje, vecht Frankrijk in
Afrika en Engeland in Indië. En de mensch-
heid zich wijdend aan de werken des vredes
eu van de beschaving, zoekt naar altijd
volmaakter middelen om den evenmensch te
vernietigen; de volkeren stellen er een eer
in de beste schietwerktuigen, de grootste
legers, de meest geoefende manschappen te
hebbende regeeringen achten geen kosten
te hoog om de weerbaarheid hunner landen
zoo hoog mogelijk op te voeren, opdat de
kansen in een oorlog, waarvan niemand
spreekt, omdat ieder hem vreest, zoo gun
stig mogelijk zullen zijn.
Veel heeft de negentiende eeuw beleefd,
meer misschien dan de meeste harer oudere
zusteren, veel slechts bracht zij, maar ook
veel goedsjammer dat haar laatste levens
jaar getuige moest zijn van een droevige
komedie, die helaas moest worden afge
speeld in de residentie van ons land, waar
mannen bijeenkomen om te zoeken naar
middelen ter bevordering naar wereldvrede,
terwijl zij vergeten hun stem te verheffen
tegen het drijven van het machtige Albion
om een kleine vrijheidlievende staat van zijn
vrijheid te berooven, een klein, maar dap
per en braaf volk te verdelgen. Die mannen
des vredes hebben de stem gelaten
aan het kanon, dat zijn krachtige taal
spreekt daar ginds in het verre Afrika, wel
anders dan zij vermoed hadden, zij en ook
de Eogelsche machthebbers, die nun volk
meesleurden in dezen bloedigen krijg, waarin
God lof tot nu zoo weinig eer was weg
gelegd voor Britsche wapenen.
Geboren onder bloed en tranen, gaat zij
sterven de stokoude niet in vrede, maar
onder krijgsrumoer, onder het geweeklaag
van weduwen en wezen en met weemoed
staren wij haar na, nu zij wegzinkt in den
nacht der eeuwigheid, haar die wij, ondanks
alle haar te kortkomingen toch hebben lief
gehad.
Onverbiddelijk vervolgt de tijd zijn loop
de doodsklok der eene verkondigt het ge-
boorteuur der andere. Zoo is dan een nieuw
jaar geboren en daarmede ook een nieuwe
eeuwEn weer staan wij hier voor het
onbekende; weer vermogen wij niet door
te dringen in wat voor ons ligtwij kunnen
slechts in kalme berusting at wachten, wat
dit nieuwe jaar ons en der wereld brengen
zalwij kunnen slechts hopen, dat het niets
dan goeds zal zijn, dat zij, die eenmaal de
kroniek zullen schrijven van de twintigste
eeuw zullen mogen getuigen, dat deze was
een eeuw van vrede en voorspoed, waarin
vorsten en volkeren toenamen in wijsheid
waarin het oorlogsspook werd verbannen en
het ideaal werd bereikt, gekoesterd door de
voorbereiders der Fransche revolutie, het
ideaal van „vrijheid, gelijkheid en broeder
schap
Bolsvzardsclie Courant.
mW
