NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWABÖ S| WONSERAÖEEX.
No. 12. Verschijnt Donderdags en Zondags. Negen en dertigste Jaargang. 1900.
31
I
1
Illustraties van de week.
BINNENLAND.
F/
Li
ai
VOOR
I
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
)ooocxxxXhKXXXxxxx^
DONDERDAG 8 FEBRUARI.
Het weekblad Hollandia heeft hetzelfde
denkbeeld in prent gebracht als de Amst.
Ct. deze week. Zij geeft de „Natalsche
Rutschbaan te zien. Welgemoed gaan de
Engelschen den Spionkop op, maar er af
gaat niet zoo best. De wagentjes derail-
leeren en onder ’t roepenWij gaan niet
terug** verdwijnen de rooibaatjes over de
Tugela.
Het spreekt van zelf dat er meer zijn,
die dat fameuse „Wij gaan niet terug,nu
het, men kan haast zeggen tot een vlucht
is verkeerd, in beeld brengen.
Zoo de Groene. Daar staat Joubert hoog
in de lucht met zijn gelaarsd been en voor
hem uit vliegt over de Tugela, Buller, wien
de Boerengeneraal toeroept: Zeg nu nog
eens, ik ga niet terug.
Ook Vooruitgang, illustreert den terug
tocht van Spionkop. Daar stormt John Buil,
als stier afgebeeld met een zwaren kop,
vooruit, maar Joubert heeft er niets anders
dan een:„Ga je gang maar, John Buil, mijn
Spionkop is harder dan jouw stierenkop
voor over.
Hoe Engeland eigenlijk in Zuid-Afrika
vast zit, vertelt de kleine plaat in de
Groene. Daar zien wij een Chineesche pa
gode in brand staan. Duitschland, Rusland
en Frankrijk stormen ijverig met blusch-
middelen toe wie weet wat er te halen
is, niet waar en ook John Buil wil er
heen loopen, maar daar pakt oom Paul hem
bij zijn jaspand en John heeft toekijken.
Uilenspiegel komt met drie oorlogsprentjes
voor den dag. Boven het eerste, onder het
motto „Die zich verhoogt, zal vernederd
worden** en voorstellende John Bull, die den
„beker der schande** in de hand heeft, met
tegenover zich generaal Joubert, staat A d
f u n d u m.
John Buil (stotterend): En.., en... en...
moet het dus
JoubertLeeg tot op den bodem, canaflle.
Het tweede prentje geeft mr. Chamber-
lain te zien op bezoek bij koningin Victoria
na de nederlaag van Spionkop. De Koningin
zit met een groote kist chocolaad bij zich.
Chamberlain Majesteit, het ongeluk ver
volgt ons. Wij verloren ten Noorden van
de Tugela bijna 2000 man en Warren werd
van Spionkop gejaagd.
Victoria: Zie daar, Joe, is nog een kist
chocolade. Zend die aan Warren, om hem
te troosten.
Het derde prentje geeft ten slotte te zien
Let groote kanon van Cecil Rodes, een
champagne-flesch, juist gesprongen, en in
den rook de woorden„geen hoop meer**
latende zien. Cecil Rhodes staat er treurend
bij te kijken en zegt
Mijn laatste hoop vervloog,
De champie-kelder droog.
„Lang Cecil" breekt zijn nek,
’t Is dan wel „triple sec**.
De Tijd voert ons in een vertrek waar
een aantal diplomaten bijeen zijn, onder
wie ook dr. Leyds. Terzijde staan de En-
gelsche gezant en John Buil. Het onder
schrift ter verklaring luidt
John Buil (tot wien op de diplomatieke
feesten te ’s Hage, Parijs en Berljjn de ge-
isoleerde Engelsche gezanten hun toevlucht
namen)Zoo, is dat nu die intrigant, de
vertegenwoordiger van een volk, dat geen
diplomatie heeft, zooals de hertog van De
vonshire dr. Leyds noemde. En dat volk
heeft zonder iets te zeggen tegenover andere
staten!... Het zal Leyds toch nog al wat
kosten, als hij behalve de Pers ook die di
plomaten moet omkoopen
Met een heel aardig plaatje illustreert de
Spectator de Engelsche opsnijderij. Het
heet: „De droom van een Eogelsch soldaat**.
Tommy Atkins heeft een geweer in de hand,
met een mijlenlang bajonet er op, waarmede
hij door bergen en kopjes steekt, en ten
slotte nog een Boer weet op te prikken als
een degenvisch zijn prooi.
In de Illustrirte-Zeitung vindt men deze
week het Transvaalsche Volkslied benevens
de muziek, met een klein maar goedgelij-
kend portret van de componiste dichteres
van het lied, mejuffrouw Van Rees.
In Graphic en London News worden de
platen steeds beter. Nu vindt men er behalve
portretten van gesneuvelde officieren en sol
daten, die zich zeer dapper hebben betoond,
ook groote afbeeldingen van de generaals
Woodgate en Warren in. Aardige kiekjes
zijn ook die van generaal Joubert en zijn
zoon met hun naaste omgeving, bezig met
tegen een wagen geleund het ontbijt te ge
bruiken en die van een opgebroken spoor
lijn door de Boeren. Men kan zoo zien, dat
het voor de Boeren maar een oogenblik
werk is om een lijn onbruikbaar te maken.
knecht verscheen niet dadelijk, zoodat de
boer, onder het aanroepen van het Opper
wezen, den knecht, die zich reeds ter ruste
had begeven, zelf ging halen.
Hem geen tijd gevende zich behoorlijk te
kleeden, werd hij door S. naar het vertrek
geleid, waar zoowel manlijke als vrouwe
lijke leden der godsdienstige secte bijeen
waren.
De landbouwer S. wil den duivel nu be
zweren, en de knecht, die van het verward
geschreeuw niets begrijpt, wordt onverwachts
zoodanig met een ijzeren blaaspijp op het
hoofd geslagen, dat bij onmachtig ter neder
stort. Nu vallen allen op hem aan en slaan
hun slachtoffer dusdanig met stoelen en
allerlei voorwerpen, dat de dood weldra
intreedt. Toch gaat men met slaan en
trappen door, reden waarom het lijk, waar
van hoofd en alle ledematen gebroken zijn,
totaal onherkenbaar is.
In den morgen begeeft de boer S. zich
op weg, om de tijding aan zijn moeder te
Batenburg te gaan brengen; bij zijn thuis
komst bereidt men hem een geestdriftvolle
ontvangst, zelfs heeft een gastmaaltijd plaats,
waarbij godsdienstige liederen worden ge
zongen.
Het vertrek, waar het gebeurde plaats
vond, moet alle beschrijving van een com
pleten chaos te boven gaan, o.a. stukgeslagen
stoelen met bloed bespat, liggen in de grootste
wanorde dooreen, terwijl bijna alles met
bloed bestreken is.
Tom het gebeurde bekend werd, heeft
men den vermoedeljjken dader in hechtenis
genomen en naar Tiel overgebracht en zijn
reeds meerdere medeplichtigen daarheen
gevoerd.
Zondagavond heeft men bij velen der
dwepers de ruiten ingeslagen, zoodat ver
sterking van politiemacht is aangevraagd en
verkregen. De agitatie in het dorp is groot.
De Arnh. Crt. verneemt nog:
De zaak heeft zich op de volgende wijze
toegedragen. Reeds eenigen tijd bestond
onder een ge Protestanten een godsdienstige
secte, die ijverig oefening hield. Nu was er
bzeloten, dat er eenige zoenoffers moesten
vallen. Ten uuize van den moordenaar 8.
was ’s avonds een vergadering, waarbij kren-
tebrood en mik de plechtigheid verhoogden.
Een vrouwelijk lid van de secte, in Duitsch-
land woonachtig, was expres voor deze ge
legenheid overgekomen. Ongeveer 3 uur
’s nachts roept 8. zjjn knecht, 38 jaaroud,
afkomstig uit IJzendoorn en slaat hem,
terwijl hij binnenkomt, met een bijl de her
senpan in. Daarna vallen de andere aanwe
zigen onder het zingen van psalmen op het
lijk aan en verscheuren het geheel, daarbij
de stoelen op het lichaam stuk slaande. In
de hartstreek waren 25 wonden en een oog
getuige verhaalde, dat nog slechts één rib
in het lichaam aanwezig was.
Het publiek is bepaald oproerig van woede
en de woningen van veel Protestanten heb
ben het moeten ontgelden, ook de woning
van den dominé van Altforst en die van
Maasbommel, die de wijk heeft genomen.
Do justitie arresteerde ook een zekeren 8.
uit Maasbommel, die eveneens een offer
willende brengen, kinderen uit het dorp te
lijf wilde. De vrouw van den moordenaar
8. verklaarde dat haar oudste dochtertje
(een voorkind van haar) ook geofferd zou
worden. Hare 5 kinderen zjjn haar daarom
ontnomen en bij familie ondergebracht evenals
3 kinderen van een weduwe 8., ook tot de
secte behoorend.
De bevolking is zoo verbitterd, dat de
Burgemeester hedenavond de hulp van de
maréchaussée of militaire macht heeft ge-
requireerd. De leden van de secte behoo-
ren allen tot den gezeten boerenstand. De
moordenaar 8. beweert dat hij Jezus is,
ein ander, zekere D. zegt, als hij de drei
gende dorpsgenooten voor zjjn erf ziet, dat
een millioen engelen van God hem bescher
men. 8., die gevangen is genomen, is door
het volk erg mishandeld, terwijl een broe
der van den moordenaar den-Maas in werd
gedreven. Man heeft hier dus te doen met
godsdienstwaanzin bij een groot aantal per
sonen tegelijk.
Nader vernemen wij nog:
De politie heeft gisteren met de blanke
sabel het erf van D. te Appeltern tegen
het volk beveiligd. Tezamenscholingen van
meer dan 3 personen zijn door den Burge-
gemeester verboden.
Door het water verrast. Te Schier
monnikoog is Zondagavond de lichtwachter
Sweers met zjjn 15-jarig zoontje op de wijde
strandvlakte, De Balg geheeten, ten Oosten
van het eiland, verdwaald. Zij werden door
het opkomend getjj verrast. Uren lang ston
den zij in vier voet water. Toen zij Maan
dagmorgen werden gevonden, was de jongen
van kou en vermoeidheid bezweken. De
vader zal het leven er afbrengen.
locomotief kwam geheel buiten de rails op
den weg te staan. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
Noordwolde, 5 Febr. Heden morgen
hebben de stoelenfabrikanten, die in navol
ging van de knechts een vereeniging hebben
gevormd, weer vergaderd. Zij besloten in ’t
vervolg hun waar allen tegen denzelfden
prijs te verkoopen en aan de eischen der
stakers toe te geven. Een viertal patroons
heeft evenwel tot nog toe geweigerd zich
bij de patroonsvereeniging aan te sluiten.
Om nu te voorkomen, dat deze als onder
kruipers optreden, heeft de patroonsver-
eeniging besloten hun het werken onmoge
lijk te maken, door de knechts, die anders
bij de weigerende patroons werken, over
de verschillende fabrieken van de aange
sloten patroons te verdeelen. Het voorstel
der patroons, heden middag aan de stakers
bekend gemaakt, vond bij dezen algemeenen
bijval. De positie der „onwillige** patroons
is daardoor zeer zwak geworden.
Akkrum, 5 Febr. In overleg met de
patroons alhier hebben de timmerknechten
1 cts. loon per uur meer bedongen, ingaande
5 Febr. Het uurloon bedraagt thans 14 cts.
Oudeschoot, 5 Febr. Een der beste
paarden van den landbouwer 8., ter waarde
van vjjf- a zeshonderd gulden, is plotseling
gestorven, vermoedelijk door verstopping.
Heidenscliap, 5 Febr. De hooge stand
van het water veroorzaakt hier vrij wat
ongerief en overlast. De communicatie laat
veel te wenschen over en van geregeld school
bezoek kan voor de jeugd geen sprake zjjn.
Sommige gezinnen zijn door een defect aan
een watermolen er slecht aan toe. Met een
bootje komen ze in en uit hunne woningen.
Beets, 4 Febr. Twee jongetjes, een van
6 en een van 5 jaar, zjjn heden alhier in
een onbewaakt oogenblik te water geraakt
en verdronken. De onmiddelljjk ontboden
geneeskundige kon slechts constateeren dat
de levensgeesten waren geweken.
Oostdongeradeel, 4 Febr. Ook hier
in ’t noorden der provincie hebben we te
klagen over bloeddorstige, roofzuchtige hon
den. Onder de dorpen Anjum en Paesens
zijn verscheidene schapen door honden ge
dood en verscheurd. De politie doet onder
zoek naar de eigenaars der honden.
Houtigehage, 4 Febr. In denlaatsten
tijd werden in deze envrions ettelijke kook
potten gestolen, welke dan stuk werden ge
slagen en voor oud jjzer verkocht. Van de
daders echter geen spoor. Heden nacht is
het evenwel aan W. Venema en W. Lin
deboom, terwijl zij den ingestelden plaatse-
1 ij ken nacht wachtdienst vervulden,gelukt een
paar daders op heeterdaad te betrappen,
toen zij zich reeds met den pot van eerst
genoemde uit de voeten maakten.’t Waren
W. v. d. M. en B. D., beiden reeds bij de
justitie bekend.
Leeuwarden, 6 Febr. Door de Leeu
warder Slagersvereeuiging zijn reeds drie
koeien afgekeurd. Er is sprake hier eene
Volksapotheek op te richten. Ean paar
waaghalzen probeerden het ijs, zakten er
deor, doch werden spoedig gered. De
Maiia-Louisastraat wordt meer en meer
flink bebouwd. Da Nieuwe Leeuwarder
Ijsclub heeft hare tent weder opgeborgen;
ze geeft de hoop op, dat er dezen winter
nog ijs voor hare feesten komen zal.
Hemrik, 5 Febr. 8ierk van Gorkum,
die onlangs door 8. v. H. is aangevallen,
is weer heelemaal klaar. Sedert primo
Dec. j. 1. zjjn hier 12 personen overleden,
’n Groot getal voor ’n aorpje van nog geen
5l)0 inwoners. Het water is hier gewel
dig hoog; ’t staat met de bermen gelijk.
Onze oudste inwoner is van 1812 en die op
hem volgt van 1813. Zij zjjn beiden wel
varend. De trek naar Duitschland begint
weer en de werkkrachten zjjn hier schaarsch.
Hooger loonen is ’t gevolg er van.
Hepk. Adv. bl.
De moord te Appeltern.
De Tielsche Courant bericht over den
moord te Appeltern het volgende
Sedert eenigen tijd houdt een zekere
categorie Protestanten van streng orthodoxe
richting wekeljjks godsdienstige bjjeen-
komsten.
Vrijdagavond had ten huize van den
landbouwer Scherf’ te Appeltern, aan de
Blauwe Sluis, een dergelyke godsdienstige
bjjeenkomst plaats.
Het schijnt, dat bjj de aanwezigen zich
de gedachte heeft gevestigd, dat de duivel
in huis was en zjjn zetel had gekozen in
het lichaam van den knecht J. Brinkman.
Tegen één uur ’s nachts gelastte de land
bouwer de meid den knecht te gaan roepen,
die door den duivel bezeten zou zijn, De
Ten slotte willen wij nog een Nederland-
sche politieke prent uit Vooruitgang ver
melden.
Daar staan mrs. Veegens en Borgesius bij
elkaarer komt een ongelukkige stumperd
op krukken aanstrompelen, die voor zjjn
borst een plakkaat draagt waarop men leest
„Kieswet van Houten.
Nu is zooals men weet een wets-ontwerp
op de komst om de techniek dezer wet te
verbeteren, maar velen zien er geen heil in.
Ook mr. Veegens volgens Vooruitgang niet.
Hjj zegt toch tot den Minister: „Denk je
nu werkeljjk, dat er nog een middel is,
waardoor die ongelukkige stakker nog eens
recht op zijn beenen zal komen te staan
Amst. Ct.
Hilldeloopen. Alles heeft zoo zjjn tijd
en zijne wisseling. In onderscheidene bladen
is meegedeeld, dat ’t vereenigingsleven hier
diepen wortel heeft geschoten, waarneem
baar uit ’t vele aantal vereenigingen. Nu,
er mogen er een dertig zijn en dat zegt nog
al iets op eene gemeente van goed duizend
zielen. Een drietal werklieden-vereenigingen,
een drietal dames Dorcas- enz., dan klimt
men al spoedig op. Neem daar nu bjj een
viertal kiesvereenigingen en het derde deel
is al bereikt. Of ’t er beter op is geworden
Niemand, die op deze vraag volmondig ja
zal durven zeggen, tenzjj het warhoofd, dat
den regel is toegedaanin troebel water is
’t goed visschen. De oude eendracht, alom
geprezen, is hier zoo goed als geheel ver
loren en zelfs de christelijke vereenigingen
vechten onder elkaar. Hunne jaarfeesten
volgden elkander snel op. Avond op avond
had men hier chocolade-meetings, oud-pre-
dikanten kwamen over, men genoot en
genoot toch niet. Ook al weer ruzie, al moge
het een christelijke heeten. Evenzeer in ’t
onchristelijke werkliedenverbond. Wanneer
zal ’t duizendjarig rijk van vrede aanbreken
Workum, 31 Jan. Bjj de heden alhier
gehouden aanbesteding in de stais-armen-
kamer, wegens de levering van 500 roggen-
brooden was ingeschreven door
E. de Jong met f 83,88,
C. Damstra - 89,55
en K. J. de Vries - 81,75.
Gegund aan den laagsten inschrijver.
5 Febr. Zaterdagavond j.l. werd op
de bovenzaal van Mej. Wed. Oosterhoffde
Leerplicht-Meeting gehouden.
De Voorzitter, de heer Haringsma, onder-
wjjzer te Warns, opende de vergadering en
constateerde het feit, dat alle Vrjjzinnige
vakvereenigingen en de Vrijzinnige politieke
vereenigingen uit dén Z.-W. hoek van Fries
land hunne medewerking hadden verleend
tot het beleggen van deze vergadering. Hij
gaf daarna het woord aan den beer Mr. H.
Smeenge, lid v. d. Tweede Kamer der
Staten Generaal.
In klein bestek een relaas te geven van
het geiprokene, is onmogelijk, doch het mag
hier gezegd worden, dat deze afgevaardigde
zich deed kennen als een warm voorstander
van Leerplicht met verplicht herhalings-
onderwijs.
In schoone, doch hoogst eenvoudige taal,
I uitgesproken met den gloed der overtui
ging, wist hij zjjn 80-tal toehoorders te boeien
tot het einde.
Het luide applaus, dat den spreker toen
ten deel viel, kan gerust beschouwd worden
als een bewijs van sympathie voir deze voor
geheel Nederland zoo hoogst belangrijke
zaak.
Wie nog geen beslist voorstander was van
Leerplicht, moest dit worden na de behan
deling van dit onderwerp door den heer Mr.
Smeenge.
Van de gelegenheid voor debat of het
vragen van nadere inlichtingen werd geen
gebruik gemaakt. Friso.
Wieuwerd. Met de verlichting ten
platten lande is het over het algemeen nog
treurig gesteld, vandaar dan ook, dat men
byna geene courant in handen kan krijgen,
ot we vinden melding gemaakt vau onge
lukken tengevolge van de duisternis. Zoo
gebeurt het nu en dan ook hier, dat aan de
halte een reiziger aan den verkeerden kant
den trein verlaat en terecht komt in de
spoorsloot. Ook de wandeling van de halte
naar het dorp is bjj donkere maan een waar
kunststuk; de weg toch is zeer smal en aan
beide zijden loopt het vaarwater. Ook be
vindt zich aan dezen weg de stoomzuivel-
fabriek, zoodat het zeker zeer gewenscht
zou zijn, dat op de eene of andere wijze in
dezen gevaarlijken toestand werd voorzien.
Fr an. Ct.
Sneek. Maandagmorgen derailleerde de
tram tusschen IJsbrechtum en Sueek. De
»j
a
Bolswardsclie Courant,
V.
-■
■c
R
