NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
O8SWAR0 SN WONSERABEEL
No. 22. Verschijnt Donderdaggen Zondags. Negen en dertigste Jaargang. 1900.
V.
1
DONDERDAG 15 MAART.
BINNENLAND.
VOOR
Illustraties van de week.
den stoom.
■TBP
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
acdocdxxcdcxidc
Steenwijk, 12 Maart. Gisteravond werd
hier weder op echt middeleeuwsche manier
bet mes gehanteerd, en dat wel op een
plaats waar men dit allerminst zou ver
wachten, n. 1. in het gebouw van het leger
des heils.
Zekere K. ontving daar een ernstige, diepe
Zaterdagavond had de 64-jarige vrouw
van den koster P. alhier, ’t ongeluk van
een trap te vallen. Toen men haar opnam
was ’t leven reeds geweken. De genees-
heeren constateerden hartverlamming.
Appelscha, 12 Maart. Met de voor
bereidende werkzaamheden in de veenderij
zal hier weldra een begin worden gemaakt.
De vorstige nachten houden echter een en
ander nog al tegen, doch omstreeks 20 Maart
begint gewoonlijk het turfgraven. De scheep
vaart is nog van weinig beteekenisook is
er verleden herfst te weinig turf afgescheept,
zoodat er nog voldoende voorraad is op
het veld.
Ook uit de venen zijn vele arbeiders elders
aan het werk, daar hier des winters geen
genoeg arbeid te verrichten valt.
Franekeradeel, 12 Maart. De „hoof
delijke omslag“ in onze gemeente is niet zóó
bar, als men wel zou kunnen opmaken uit
het cijfer 8lh percent. Men moet weten, dat
we hier een vrij sterke progressie hebben
en dat het cijfer S’/a geldt met betrekking
na den aftrek.
van het onzuiver inkomen is
teekenen van geweld zijn niet waar te nemen.
Een groote maar zeer korte vreugde
was het bezit van den gorilla voor de Rotter-
damsche diergaarde. Het beest, dat alle
voedsel weigerde, is in den afgeloopen nacht
gestorven.
Uit een vakbladDe voorzitter opende
de vergadering en begon „wegens de uit
gebreidheid van de agenda14 met een nieuw
jaarsgroet
In hetzelfde blad vindt het Dagblad de
volgende parel weer in een andere presidi
ale rede
„Laten wij als één man pal staan... Wij
zullen dan eenmaal ons doel bereiken „en
met vreugde neerzien op ons nageslacht, dat
zal genieten enz.!14
Een echtpaar, sinds eenigen tijd te
Haarlem woonachtig, liet drie zoons achter
in Transvaal, welke allen dienst deden in
het Boerenleger. Eenigen tjjd geleden werd
bericht ontvangen van het overlijden van
een der broeders in den strijdnu werd de
treurige tijding ontvangen, dat ook de tweede
in den krijg was gebleven.
Zomersche voorteekens. Te Amstelveen
heeft het ooievaarspaar bij den heer Van
Kasteren, wethouder van Nieuwer-Amstel,
zijn nest weer ingenomen.
Marie zegt dat zij op haar rjjwiel ver
liefd is, do).
Al weer een omstandigheid waarin de
mensch voor een machine moet wijken,**
zucht een afgewezen vrjjer.
„Onze boerinnen zijn geen boerinnen
meerzoo luidt het, en waar is het. Zij
bemoeien zich niet meer met de boerderij
en de dochters evenmin. Nu, ja de laatsten
melken somtjjds mede, maar dat gaat bij
velen ook al uit de mode.
Zij hebben dan ook veel vrijen tijd en
onze zuivelconsulent, de heer Mesdag wil nu
de vrouwen en de dochters onzer boeren
weer aan het werk zetten ten voordeele
van het boerenbedrijf. Geen boter- of kaas
maken, geen vaatwerk boenen, maar con
trole oefenen over de exploitatie, de wijze
van doen in de boerderij.
Onze zuivelconsulent wil, dat de vrouwen
en dochters zich zullen belasten met de
administratie van de boerderij, door het
contróleeren van kwaliteit en kwantiteit
der melk van elke koe afzonderlijk, het
vetgehalte, de opbrengst in den vorm van
melk en boter, de kosten van voeding en
verpleging, den gezondheidstoestand, in een
woord de boerin of dochter houde trouw
aanteekening van alles, wat op het bedrijf
betrekking heeft. Een dagboek moet worden
aangelegd, controle worden geoefend, staten
worden bijgehouden, om zoodoende een
duidelijk overzicht te krijgen van de op
brengst en kosten van elke koe afzonderlijk
en dus ook van het geheele beslag.
Er zijn sommige boeren, die eene der
gelijke administratie ingevoerd hebben en
de resultaten daarvan bewijzen, van hoe
groot belang ook boekhouden in bet boeren
bedrijf is. Koeien bijv, waarvan de boer
meende, dat zij de voordeeligste van het
geheele beslag waren, bleken lang niet zoo
winstgevend te zijn, dan runderen, die de
eigenaar als „tamelijk14 beschouwde.
Natuurlijk werden de eerste koeien
spoedig verkocht en daarvoor andere in de
plaats genomen. Bleken ook deze minder
voordeelig, dan volgde weer verkoop en
aankoop, om ten laatste een beslag vee te
krijgen van de beste soort en het meest
winstgevend.
De heer Mesdag wenscht, dat de boerin
nu die administratie zal voeren en het
dient gezegd, aan tijd ontbreekt het haar
daarvoor niet. Hg heeft zich bereid ver
klaard tot het geven van onderricht aan
gegadigden en reeds hebben sommige boer
innen en boerendochters daartoe hun ver
langen te kennen gegeven. Er zijn nog tal
van boeren in onze provincie, die nooit
hebben „boek gehouden14 doch altijd rekenen
„met de pong44 d. w. z. met de beurs.
Zij rekenen aldus: zooveel gemaakt uit
melk, slachtvee enz. zooveel uitgegeven,
dus zooveel winst of verlies, er niet bij
dat bij dezelfde uitgaven misschien de helft
meer inkomsten konden gemaakt worden
wanneer men eene afdoende controle had
ingevoerd. Maar met de nieuwigheden
willen sommige boeren zich niet bemoeien.
Treurig maar waar
Door de politie te ’s-Gravenhage is
in de Van Groenestegnstraat, ten huize van
haar stiefmoeder, het lijk van een zestien
jarig m lisje in beslag genomen en ter
schouwing naar Leiden overgebracht, omdat
vermoed wordt, dat het kind geen natuur-
Uilenspiegel drijft op aardige wijze den
spot met generaal Buller, die nu eindelijk,
niet tengevolge van zijn krijgskunst, maar
door lord Roberts’ doordringen in den Vry-
staat, Ladysmith heeft kunnen binnenrukken.
De verdienstelijke teekenaar Orion teekent
Roberts en Kitchener met een aureool om
de slapen voor hun overwinningen bij Mod-
derrivier en Paardeberg. Generaal Buller
staat voor hen met zijn stralenkransje inde
hand en zegt tot hen: „Mylords, ik heb ook
mij o victorie te melden. Toen er geen enkele
vijand meer tegenover mij stond ik heb
ze stiekem laten aftrekken ben ik voor-
waartsgerukt en heb ik Ladysmith ontzet.44
Waarop lord Roberts antwooidt: „Bravo,
sir, bravo! De Britsche zegepralen doen
Europa verstommen44
Braakensiek teekent in de Groene sultan
Abdoel Hamid, die zijn hand, nog druipend
van het vergoten bloed der Armeniërs aan
Chamberlain aanbiedt met de woorden
„Geluk, broeder, laten ze maar zeggen, dat
wij moordenaars zijn.44 Op den achtergrond
staat de schim van Gladstone, die met pijn
lijk verwrongen gelaat een afwerende hand
beweging maakt. De gelaatsuitdrukking van
den sultan is in overeenstemming met den
gemeenzamen toon waarop hij Chamberlain
aanspreekt, terwijl mede de geheele houding
van Chamberlain, die hooghartig slechts de
toppen van zijn vingers naar de hem aange
boden hand uitstrekt en in wiens trekken
duidelijk de minachting voor zijn collega-
moordenaar is te lezen, treffend is weerge
geven.
Evenals Herman Paul in de Figiro, heeft
Van Geldorp in De 7ijd een plaat geteekend,
waarop Cecil Rhodes, de feitelijke aanstichter
van den oorlog, de man, voor wiens geld
heel Engeland den rug kromt, naar ver
dienste wordt gehekeld. Vurige bewonderaars
van dezen geldkoning, die er niet tegen opzag
terwille van het Transvaalsche goud door
dr. J ameson een inval in de Z.-Afrikaansche
Republiek te laten doen en wien het nu
eindelijk gelukt is dezen strooptocht in ’t
groot door de Engelsche regeering te her
halen vurige bewonderaars van dezen man,
die het spreekwoord waar maakt dat, in
Engeland althans, geldalles vermag,hebben
het denkbeeld geopperd om voor hem een
standbeeld op te richten. Van Geldorp geeft
nu alvast een ontwerp aan de hand.
Op een voetstuk staat Rhodes, de „Napo
leon14 van Zuid-Afrika, een champ rgnefi-sch
in de hand houdende, terwijl hij Justitia,
die met gebroken zwaard aan zgn voeten
ligt, op den nek treedt. Op het basement
ziet men een doodshoofd met gekruiste doods
beenderen en de jaartallen 1881, 1895 en
1900 terwijl het opschrift luidt: „Aan den
diamantkoning Cecil Rhodes door 13000 ge
sneuvelde en gewonde Engelschen toegewijd14
en verder naar beneden onder hetmedaljon-
portret van koningin Victoria: „Justitia is
money.14
Kladderadatsch heeft een oorlogsplaat ge
titeld „Revanche voor Majoeba Zij stelt een
weegtoestel voorop de eene schaal de
Majoeba-heuvel en op de andere Roberts en
Kitchener staande bij een kist waarop de
woordenInhoud 40,0u0 Engelschen, 4000
Boeren.
De schaal met Majoeba slaat ver door en
niettegenstaande John Buil nog aan de andere
schaal gaat hangen, lukt het hem niet het
evenwicht te herstellen.
Neen, inderdaad het verschil is te groot,
het tot overgave dwingen van 4000 man door
een tienmaal sterkere overmacht, is geen
schitterende overwinning. Zij kan niet ver
geleken worden bij de kranige daad van het
handje vol Boeren, dat in ’81 een groote
macht van Engelschen op den Majoeba ver
sloeg.
Punch heeft een plaatje met het opschrift:
„De oorlog in de kinderkamer14. Een dame
die op bezoek is, vraagt aan een der kinderen
„Kan jelui baby al praten „Zij kan
nog maar één woord spreken,14 is het ant
woord „Ln dat is?* „Slag!'4
Lustige Bla'ter heeft een aardige parodie
op de Engelsche sportmanie en de overdreven
waarde die de Engelschman daaraan hecht,
welke leidt tot geweldige zelfoverschatting.
We zien op de teekening Bob Stiggins als
turner groote gewichten heffen, ais fietser
over den hoogsten top der Schotsche alpen
rijden, als voetballer den bal over den kerk
toren van Devonshire schoppenwij zien
hem als bokskampioen, als prijswinner bg
de wedrennen te Epsom, als kettingbreker
en als prysworstelaar wordt hem door den
prins Van Wales een lauwerkrans over
handigd. En dezen onoverwinnelijken
Engelschman zien wij daarna gepakt en ge
zakt zich inschepen naar Zuid-Afrika om den
Boeren eens even mores te leeren, Maar o
Wonseradeel, 12 Maart. De Gemeen
teraad was beden spoedeischend bijeenge
roepen naar aanleiding van eene oproeping
van den vice-president van den Raad van
State voor de vergadering van de atdeeling
voor de geschillen van bestuur op Woens
dag a. s., waarin verslag zal worden uitge
bracht in de zaak van bet beroep van den
heer M. H. Maas J. W.zn. te Makkurn
van de vervallenverklaring van het lid
maatschap van den Raad door Ged. Staten.
De oproeping behelsde de kennisgeving, dat
na het uitorengen van het verslag belang
hebbenden worden toegelaten om hunne be
langen persoonlyk ot door hunnen gemach
tigde toe te lichten.
Op voorstel van den heer mr. JKlaasesz
de lieer werd besloten in deze aangelegen
heid vanwege den Raad niets meer te doen.
Hluddloopeu, 10 Maart. Een drieja
rig jongetje van H. v. M., sedert eenige
oogenbnkken aan het moeder-oog ontsnapt,
werd hier heden verdronken uit de Ooster-
vaart opgehaald. Alle pogingen van den
geneesheer Visser om de levensgeesten weer
op te wekken, mochten met baten.
Stavoren, 12 Maart. Het fanfare-corps
alhier, dir. de hr. H. Zeylstra te Workurn,
hield eergisteren eene inzameling ten be
hoeve van Transvaal. De opbrengst dezer
collecte bedroeg 147.50, welk bedrag aan
het Ned. Zd.-Atrikaansch Comité zal wor
den overgemaakr.
Sneek. Tusochen Zondag en Maandag
nacht heboeu eenige lafaards de aardigheid
begaan de orug vóór den Lemsterweg at te
draaien, waardoor natuurlgk ’t slot werd
verbroken.
Het schijnt bij dat heldenstuk niet ge
bleven te zgn: men spreekt er ten minste
van dat een boot werd losgemaakt, een kar
in ’t water gegooid en een bank voor een
huis een halve straat verder werd neergezet.
Een hoogst treurig ongeval had hier
Zaterdagmiddag op de Kade plaats.
’t Bgna vgt-jarig zoontje van den winke
lier van T. zag men tegen ééaen bezig met
een stox de aldaar liggende vaartuigen weg
te duwen. Korten tijd daarna werd het
knaapje als lyk opgebaald.
Drie doctoren stelden wel alle pogingen
in ’t werk, om de levensgeesten weer op te
wekken, maar te vergeefs.
tot de inkomsten
Het percent
ruim 4.
De schatters der inkomsten van Frane-
keradeels ingezetenen trekken van het on
zuiver inkomen af
Voor eerste levensbehoeften van een gezin
f350, van een vrijgezel f200; voor elk kind
beneden de 14 jaren f50, terwijl bovendien
de inkomsten beneden f 1000, uit een bedrijf
voortvloeiende, voor 60 percent als belast
baar woiden gerekend. Van hoogere inkom
sten in ’t bedrijf wordt gerekend 70 en 80
percent, terwijl een inkomen van f 2000 en
hooger volop wordt belast, evenals de inkom
sten uit kapitaalbezit voortkomende.
Wieuwerd en Britswerd 12 Mit.
In onze beide dorpjes, met een gezamen
lijke bevolking van nog geen 600 zielen,
ontbreekt het niet aan de noodige afwisse
ling we kunnen ons toch verheugen in het
bezit van een zanggezelschap, eene rede
rijkerskamer, eene muziekvereeniging, een
ijsclub, twee leesgezelschappen met open
bare bijeenkomsten, eene volksbibliotheek.
In de laatste j aren komt daarbij nog eene
jaarlijksche vergadering van den Nederl.
Protestantenbond deze wordt Vrijdagavond
te Wieuwerd gehouden, waarin als spre
ker zal optreden Dr. Niemeyer van Bols-
ward. Een jaar geleden waren we ook nog
rijk een atdeeling van de vereen. „Door
arbeid tot verbetering,44 welke echter, uit
gebrek aan belangstelling, werd opgeheven
en waarvan we de verdeelmg der nog aan
wezige kasgelden eerstdaags kunnen tege
moet zien.
Tjummarum, 12 Maart. Een treurig
ongeval wekt hier algemeen deelneming.
Een zestienjarig jongeling, in een braak-
hok bezig met het bewerken van vlas, werd
Zaterdagmorgen door zijn moeder in huis
geroepen om koffie te drinken. Toen het
jongmensch wat lang op zich liet wachten,
ging de moeder zelf kijken, waar hij toch
wel bleef. Ze vond haar zoon in knielende „ulu,
houding aan een koord hangen. De ijlings. jyken doocj zou zjjn gestorven. Uiterlgke
toegeschoten hulp kwam te laat: de onge- --->--> --
lukkige was reeds een lijk.
De ouders vermoeden, dat dit droevig
geval het gevolg is van een onvoorzichtige
grap. Een andere verklaring kunnen zij
zich althans niet denken.
aan de
en lange wonde in den rug, die het inroe
pen van geneeskundige hulp dadelijk nood-
zakelgk maakte.
De bij de politie bekende dader werd
direct achter slot en grendel geborgen.
Hepk. Adv. bl.
Men schryft uit Friesland
Arnh. Ct.
De boterfabrieken hebben de drukke
werkzaamheden, die vroeger de boerinnen
en boerendochters verrichten, geheel voor
hare rekening genomen. En wat had de
boerin het vroeger drukDes morgens
vroeg op, om in den „molkenkelder14 te
roomen, dan de karn in orde gemaakt en
gekarnd en dan de boter bereid. Van
’s morgens 5 tot 10 a 11 uur had de vrouw
van den boer druk werk en dan moest het
vaat wei k nog geboend.
Nu niets van dat al. Zelfs reinigt de
fabriek de melkbussen met haar kracht,
wee, nog nauwelijks ontmoet hij een Boer,
of het geweer valt hem uit de hand, en Bob
Stiggins, den geweldigen turner, fietser,
bokser, worstelaar, zien we zich verschuilen
in een muizegat, een onderaardsch hol.
Verder heeft de Lustige Blatter nog een
plaat betrekking hebbend op de lex-Heinze,
waarop we Rijksdagleden, voorstanders van
de wet de brave-Hendrikken noemt het
blad zeijverig zien zoeken naar allerlei
onzedelijks in de maatschappij. Zoo zien we
ze in den schouwburg met groote tooneel-
kijkers gewapend kijken naar de pirouettes
en kuiteflikkers van balletdanseressen, wij
zien ze soupeeren met gedecolleteerde dame
tjes en snuffelen in de platenwinkels om
onzedelijke totografieën te ontdekken, natuur
lijk alléén, zegt het blad ondeugend, om met
al het onzedelijke wat zij gevonden hebben,
bij den Rijksdag aan te komen. De gelaats
uitdrukking dezer snoepers duidt echter vol
doende aan met welk een genoegen zij dit
materiaal voor de lex-Heinze bijeenzamelen.
Lite heeft een teekening, betrekking heb
bend op het telegram van keizer Wilhelm
aan koningin Victoria. Het kasteel te Windsor
en dat te Potsdam zijn dooreen telegraaflijn,
waarlangs het woord „Gelukwensch14 geseind
wordt, verbonden, terwijl langs het paleis te
Potsdam een groote stoet trekt met een vlag,
waarop de woorden: „Hoch das tapfere
BurenvolkHet onderschrift van de plaat
luidt: „Het Duitsche volk: dat moet een
vergissing van den telegrafist zijn.14
De Hire geeft een plaat parodieerend den
indruk dien de tijding van het ontzet van
Kimberley op de bezoekers van de Stock
Ebchange te Londen heeft gemaakt. Op
een verhevenheid staat het Gouden Kalt,
daarbij zit Oaamberlain zelf vergenoegd
kijkend en terwyl C.cil Rhodes den doedel
zak bespeelt, springen de geldmannen daar
in woesten dans omheen zingend „God save
the Chartered CompanyGod save the Raid
Ten slotte maken we nog melding van
het feit, dat in een der laatste nummers van
Stead’s War against War, een onzer oor-
logsplaten door Van Geldorp geteekend, is
opgenomen en wel die tot opschrift draagt:
Chamberlain’s nachtmerrie. Amst. Crt.
Bolswardsche Courant.