NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWASÖ EN WONSERADEEL
rr
No. 40. Verschijnt Donderdags en Zondags. Negen en dertigste Jaargang. 1900.
DONDERDAG 17 MEI.
BINNENLAND.
VOOR
2850 H.L.
kolen
f 1760,48
798,88
349,90
7550
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
11,08
Totaal
Uitgaven.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
7
7
7
7
7
Cokes
Teer
Leiding
Diversen
Vrachten
Administratiekosten
Totaal
16,23
2,17
f 17042,32
- 784,17
- 2500,—
- 5001,67s
- 895 50
- 988.33s
93,93
f 27305,93
$jocoocx x:x:^C2w:x:>:>co=coc5coc
Voor Gasmeters
r>
Meterhuur
Straatverlichting
711,05
- f
9800
13215 H.L.
11926
1289 H.L.
3620,31
660,88
74,24
474,87
f 24218,66
in bewaring gehouden en hem toen naar
Leeuwarden getransporteerd.
De ongewone kou in de laatste dagen
was van merkbaren invloed op onze veemarkt
van heden.
De handel in melkvee was nog beneden
het stadige, wat misschien juist andersom
zou geweest zijn, als de grasgroei niet zoo’n
ongunstige wending had genomen. In ver
band daarmee was de verkoop van lammeren
ook uiterst traag.
Vette waar was nog al gewild, vooral
Londensche schapen, varkens en biggen.
Voor le kwaliteit spek betaalde men 19
a 20‘/a ct., voor tweede (export) 16 18 ct.
Vette kalveren, prima soort, golden 32
33 ct., ’t beste rundvleesch een cent of drie
minder, de puikste schapen weinig goed-
kooper dan ’t rundvleesch.
Dat de woningnood hier buitengewoon
groot is, bleek j. 1. Zaterdag. Behalve dat
er onderscheidene huisgezinnen, de meeste
door eigen schuld, op straat stonden, zag
men met spoor, met boot of tram menig
gezin de gemeente vaarwel zeggen, om
elders onderdak te bekomen. Daaronder
bevond zich nog al een enkele huisvader,
die nu genoodzaakt is, zich ’s morgens en
’s avonds de reis van en naar Sneak te
getroosten, ’t Laat zich aanzien, dat die
woningnood in de toekomst hier een ge-
duchten omvang neemt, tenzij de bouw
verordening gewijzigd wordt en onze vroede
minnen ’t uitzicht openen, om voor minder
dan de helft van den tegenwoordigen prijs
bouwterrein van de gemeente te koopen.
Wijmbritseradeel, 15 Mei. Tegen
J. v. d. M„ brievengaarder te Woudsend,
is een bevel tot in hechtenisneming uitge
vaardigd wegens ontdekte verduistering vai
aan hem toevertrouwde postwisselgelden en
fraude in spaarbankboekjes. De man is voort
vluchtig. Hij laat een vrouw met drie kin
deren achter.
’t Tekort moet een honderd of zeven zijn,
dat de man hoofdzakelyk aan anderen heeft
geleend.
Een zestal getuigen in de zaak-Hoger
huis, H. A. de Jong te Berlicum, P. T.
Wassenaar, D. S. Bakker, J. Bruinsma,en
J. Dykstra, te Beetgum, en J. 8. Sinnema te
Engelum, verzocht aan de Standaard den
volgenden brief openbaar te maken, gericht
aan den Hoogen Raad en in het bijzonder
aan mr. Laman Trip, raadsheer-commissaris
in de revisie der Hogerhuis-zaak
„EdelAchtbare Heeren Aangezien on-
dergeteekenden getuigenis der waarheid in
genoemde instructie hebben afgelegd ten
gunste der gebroeders Hogerhuis en ten
nadeele van de nieuw aangewezen daders
betreffende de bekende inbraak bij G.
Haitsma te Britsum, zynde A. Dijkstra, P.
van Dijk en 8. Alberda.
„Overwegende, dat de Hooge Raad de
getuigenissen van ondergeteekenden voor
waardeloos heeft verklaard, en die van ge
noemde daders voor echt erkend.
Zoo protesteeren zij tegen bovengenoemde
handelwijze en verzoeken alsnog de zaak
te brengen waar het behoort, namelyk voor
een gerechtshof.
Alsdan zijn wi] allen bereid, onder eede,
de waarheid voor de zooveelste maal te ver
klaren.
Wij zijn overtuigd, als er eindelijk recht
in Nederland in deze zaak wordt gedaan,
dat de gevangenisdeuren voor de onschuld
worden ontsloten.
De dienstweigerende milicien de Bruin
is den lOn Mei uit de gevangenis te
’s-Hertogenbosch ontslagen, daar zyn eenja
rige straftijd om was en is vervolgens onder
militair geleidde naar de kazerne der veld
artillerie te Breda over bracht. On middellijk
hierop is hij in de provoost gezet. Hij weigert
toe te geven.
Te Lutjebroek, een der dorpen boven
Hoorn, waar, evenals in de Streek bij Alk
maar, de ratten worden vervolgd, zyn deze
week pl. m. 100 ratten ingeleverd.
Uit een nest weiden 23 van deze dieren
gevangen.
Ook uit den Gelderachen Achterhoek
gaan in de laatste weken vele boerenmeiden
en jongens naar Pruisen, wetende dat zy
daar voor hooger loon werk kunnen vinden.
Tegen den tjjd van het grasmaaien neemt
hun aantal nog toe. Loonen, die reeds ge
stegen zijn tot f 200, zal men in den Ach
terhoek dan ook niet licht vinden. Toch
geven de Duitsche landbouwers de voorkeur
aan werkvolk uit Friesland, dat voor land
bouw en den veestal beter bij hen staat
aangeschreven. Agenten, zooals men ze in
Friesland aantreft die werkvolk aanwerven,
ziet men totdusver hier nog niet. Wanneer
echter in het Noorden niets meer te vinden
is, zullen ze den Achterhoek ook wel op®
zoeken,
Voor Steenkolen 12931,70®
Arbeidsloonen - 5323,46
Leiding - 1133,19s
Buitengewone werken en onderhoud.
Voor a. Gewoon
onderhoud
Voor b. Herstelling
Gashouder No. 1
Voor c. Leidingen
en Lantaarns
Voor d. Vernieuwing
Ovens
242075 st. 70,25%
16,23
2,17
der Gemeente be-
Leeuwarden, 15 Mei. Het Friesch
Genootschap van geschied-, oud- en taal
kunde en de Vereen, tot bevordering van
het vreemdelingenverkeer te Leeuwarden
wenschen van 25 Aug. tot omstreeks 15
Sept, in het Friesch Museum eene tentoon
stelling van antieke goud- en zilversmids-
werken te houden.
Door het bijeenbrengen van gedreven en
gegraveerde schotels, kannen, bekers, sie
raden enz.van voorwerpen belangrijk voor
de kennis van kerkeiijke en maatschappe
lijke instellingen en gebruiken miskelken,
avondmaalszilver, voorwerpen die aan gilden
tcebehoorden of betrekking hebben op be
kende personen en feiten, oudheden van
edel metaal uit de terpen enz. wenscht men
zoowel uit een oogpunt van kunst als
historie een beeld te geven van hetgeen er
in deze in ons gewest weder opkomende
tak van kunstnijverheid is voortgebracht.
Een Fiies van ’t echte bloed, de heer
J. v. Loon Jz. alhier, herdenkt morgen een
zeer bijzonder jubilé. De heer Van Loon
is dan 40 jaren lid van Gedeputeerde Staten
van Friesland geweest. In ’t najaar kan
hij zyn gouden leest herdenken als lid der
Prov. Staten. De Friesche taal en zeden
en de Friesche belangen hebben in den
heer Van Loon steeds een warm voorstan
der gevonden.
Sloten, 14 Mei. Heden mildag ver
toonde zien op het Sloter-meer een klein
vaartuig, met de noodvlag in top. Dadelijk
togen een paar schippers van hier te hulp.
Die hulp bleek met overbodig, want het
scheepje was lek, zonder roer en in zinken
den toestand. De vrouw van den schipper
werd al dadelijk met haar kind, niet zonder
moeite, aan wal gebracht. Gezamenlijk wist
men het vaartuig te Sloten te brengen,
waar het op herstelling wacht.
Joure, 14 Mei. Een gedeelte van het
personeel der firma Wijbren Kryns Co.,
boomkweekers alhier, heeft heden morgen
het werk gestaakt omdat hun verzoek om
hooger loon van de hand werd gewezen.
Aan onderscheidene werklieden der firma
was voor eenigen tijd loonsverhooging ver
leend, in welk voorrecht ook de thans sta-
kenden wenschten te deelen. Het grootste
gedeelte der arbeiders is echter nog aan
het werk.
Haskerland, 14 Mei. Den 12 April
1.1. werden een paar jongelui uit deze ge
meente door den echt verbonden en bega
ven zich welgemoed naar hun nieuwe hei-
math, Duitschland. Den 11 Mei j.l. keerde
de jonge vrouw echter reeds in de ouder
lijke woning terug, haren man daarginds
achterlatende, van wien zij, naar het schijnt,
niets meer wil weten, ’n Kort rozenpaadje
geweest. Repk. Adv. BI.
Wommels. In de leden vergadering der
kaatsvereeniging „Wommels® werden als
bestuursleden gekozen de heeren L. Men-
sonides en K. Wijnia.
Besloten werd, dit jaar zoo mogelijk twee
leden-kaatspartijen te houden. Als partuur,
dat vanwege de vereeniging aan den Bonds
wedstrijd op Pinkstermaandag te Witmar-
sum zal deelnemen, werden aangewezen de
kaatsers Jobs. Struiksma, K. Wijnia en 8.
F. Hoekstra.
Door den heer W. W. Hopperus Buma,
burgemeester van Hennaarderadeel, werd
welwillend het hem aangeboden bescherm
heerschap der vereeniging, die thans ruim
100 leden telt, aanvaard.
Witmarsum. Tot candidaten voor
lid van den Raad onzer gemeente zijn ge
steld
Door de liberalen de heer Dr. Driendijk
te Makkum, en door de chr. hist, en anti-
rev. de heer A. T. de Jong, landbouwer
te Schraard.
De katholieken stelden ditmaal geen
candidaat.
Door den Raad onzer gemeente is j.l.
Zaterdag benoemd tot tydelyk wethouder,
in de plaats van den heer Mars, de heer
Joh. Blanksma te Pingjum. Tevens besloot
de Raad om den heer D. Schaap, hoofd
der school te Zurich, in gelijke betrekking
over te plaatsen naar Arum.
Fr. Zuidwesthoek, 14 Mei. Zeer
voordeelig is het niet gegaan met de ansjo
vis visscherij in de afgeloopen week. Maan
dagmorgen bedroeg de gemiddelde vangst
4 a 5000 stuks, de volgende beide dagen
ruim 2000 stuks. Hier en daar was zelfs
in het geheel geen vangst tot Zaterdag
morgen het beste schot weer steeg tot
8000 stuks.
De visch aanvankelijk zeer gewild van
stuk begint grooter te worden. De visschers
zien dit ongaarne.
De prijs bedraagt f 8.50 per 1000 stuks.
14 Mei. De handel in lammeren is
in vollen gang. Voor de kooplieden is hij
eene misrekening. De gunstige uitslag van
de beide vorige jaren verleidde hen hooge
prijzen te bieden, welke prijzen naar
kwaliteit of soort van 6 tot 10 gld. be
dragende op de Hollandsche verkoops-
markten niet gehonoreerd konden worden.
Vele b?estjes moesten voor inkoopsprijs,
enkele zelfs met verlies van de hand gezet
worden. Men wijt den gedrukten handel
aan het koude weder dat de grasgroei
tegenhoudt, en aan de omstandigheid, dat
de Hollandsche boeren (die do lammeren
voor de weiderij aankoopen) zelf meer aan
de fokkerij gaan doen.
Gaasterland, 14 Mei. In onze ge
meente is het eikschillen sedert een paar
dagen wederom aan den gang. Wegens de
koude wil het echter niet best vlotten. De
houtbazen hebben evenwel niet de haast
van vorige jarentoen toch moest steeds
zonder pardon 15 Juni het werk gedaan
zijn, thans mag er onder zekere voorwaarden
doorgeschild worden. Wegens de nacht
vorsten van de vorige week hebben vele
onzer aardappelakkers, waar de jonge
plantjes reeds boven kwamen, merkbaar
geleden. Ook sommige vruchtboomen moesten
het ontgelden. Deze beloven overigens dit
jaar zeer goed, vele best. De rogge staat
niet zoo goed als ’t vorige jaar omstreeks
dezen tijd.
Sueek, 15 Mei. Zet de tering naar de
neriug, anders krijgt de nering de tering.
Daarvan werd hier ’t dubbel bewijs ge
leverd door den in staat van faillissement
verkeerende Cnr. P., pettenkoopman, wiens
gansche bezitting j. 1. Vrydag onder den
hamer kwam, ’t Vermoeden kreeg echter
grond, dat de jongman in 't bankroet niet
eerlijk had gehandeld en daarom achtte de
C. v. P. het noodig, even de boodschap naar
Groningen te zenden (waar ’t corpus delicti
op de kermis zaken dacht te maken) om
den koopman in hoeden in arrest te nemen.
Weinige uren daarna werd hij, begeleid
door een rechercheur, binnen onze veste
gebracht en terstond door den 0. v. P. iu
verhoor genomen.
Tot Maandag heeft men den verdachte
40430
346505 8t 100%
Het verliescijfer is gestegen van 10.41
in het vorig jaar tot 11,08 in dit jaar.
Cokes.
Op 1 Jan. waren in voorraad
Gemaakt werden a 1,3 per H.L.
kolen 20165
Totaal 230151LL.
Hiervan werden verbruikt:
voor de ovens en
stoomketel 9600 H.L.
fabriek enz. 200
Blijft voor verkoop over
terwijl verkocht werden
Blijft in voorraad op 31 Dec. ‘9J
De verkochte 11926 H.L. cokes brachten
op ƒ5001,675, zijnde met inbegrip van klop
pen en bezorgen bijna 40 ct. per H.L.
Finantieele uitkomsten.
Ontvangsten.
Aan gas voor particulieren en
Gemeen tegebouwen
Aan
Aan het verslag van den toestand
en de exploitatie der Gemeente
lijke Gasfabriek te Bols ward,
over het dienstjaar 1899,
ontleenen wij het volgende
Algemeen overzicht.
De toestand van de gasfabriek in het alge
meen mag goed genoemd worden.
Het aantal gasverbruikers mm dit jaar
met 25 toe, waarvan acht voor den gewonen
en zeventien voor den muntmeter.
Het gasverbruik nam in verhouding daar
van niet toe. Slechts 5908 stères werden
meer afgeleverd dan in 1898.
Door de Gemeente werd aangekocht het
huis van G. Nawijn, grenzende aan de
Directeurswoning.
Het plan is dat perceel bij de Directeurs
woning te trekken en in te richten voor
vergader- en archiefkamer.
Hoedanigheid van het gas.
Klachten over het gas kwamen dit jaar
zelden voor.
De zuiverheid van het gas was geregeld
voldoende.
De lichtsterkte was ook beter dan het
vorige jaar, hetwelk mag toegeschreven wor
den aan een betere soort steenkool.
Drukking.
smetting dringend noodzakelijk is, dat
worden onteigend en vernietigd door ver
branding de volgende met eene overledene
aan tuberculosis pulmonum, in aanraking
geweest zijnde goederen, als1 veeren bed,
1 veeren peluw, 3 veeren kussens, 1 wollen
deken, 1 klein wollen dekentje, 1 bonte
deken, 1 klein bont dekentje, 1 moltonnen
deken, bedsgordijnen, 1 beddekwast, 2 wol
len rokken, 2 wollen onderhemden, 2 ka
toenen hemden, 1 paar kousen, 1 wollen
omslagdoek, 4 zakdoeken, 1 rieten stoel,
2 jakken, 1 wollen bovenrok 1 schortdoek,
2 jurken, 1 paar sokken, 1 wollen borstrok,
1 katoenen borstrok, 2 onderlijfjes, 2 nacht
jakken en l wintermantel.
Gelet op art. 69 der wet van 28 Augustus
1895 208361
1896 224800
1897 207181
1898 236167
1899 242075
no.
T)
1)
V
n
n
v
Het aantal inwoners
droeg op 31 December 1899 6529.
Het gasverbruik bedroeg dus per ziel 37 st.
Straatverlichting.
Dit jaar werden tien nieuwe lantaarns
bijgeplaatst, zoodat met inbegrip van die
aan de poort der fabriek „Hollandia", 118
gaslantaarns in dienst waren voor de pu
blieke verlichting.
Een deel van deze lantaarns werden te
11 uur gebluscht, terwijl de overige als
nachtlantaarns bleven doorbranden.
Voorts werden ten allen tijde, dus ook
met maanverlichting, een vijftigtal ontstoken.
De verlichting met gloeilicht werd tot 45
uitgebreid.
Voor de straatverlichting werden geraamd
gebruikt te zijn 56250 stères gas.
De kosten van aansteken en blusschen
bedroegen ƒ349,80.
Door de Gemeente werd voor de straat
verlichting vergoed eene som van ƒ2500.
Verlichting Fabriek, Woningen, enz.
Voor de verlichting van gebouwen, ter
rein, kantoor en woningen der fabriek werd
berekend verbruikt te zijn 7550 stères.
Steenkolen.
Er werd op rekening van dit jaar aange
voerd 16156s H.L. Mickley gaskolen, ge
leverd franco voor den wal door de Heeren
P. H. Hoos Zoon te Rotterdam tegen
76 ct. per H.L.
^Deze kolen kosten met inbegrip van
vracht-, los- en meetloonen f 12931,70s of
gemiddeld 80,1 ct per H.L.
Gasproductie.
De gedistilleerde 15512 H.L. kolen brach
ten op 346505 stères gas of 22,33 stères per
H.L. De grootste productie was op 6 Nov.
1970 stères tegen 1580 stères in 1898.
Gasverlies.
De gasproductie was volgens aanwijzing
yan den labrieksmeter 346505 stères, waar
van werden verbruikt
door particulieren 1
straatverlichting 56250
fabr. en woning
blijft voor condensatie
en verlies
Bolswardsclie Courant,
n
n
n
•n
•n
r>
n
•n
y>
n
n
•n
r>
n
•n
•n
•n
n
n
•n
n
n
«5
ft
