NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARO EN W0NSERA.Ö8EÏ,
1’LOBAI.IA.
Woensdag 22 Augustus 1900
No. 66. Verschijnt Donderdags en Zondags. Negen en dertigste Jaargang. 1900.
Voor het Kantongerecht.
DONDERDAG 16 AUGUSTUS.
BINNENLAND.
in „DE DOELE.”
VOOR
J
10
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Nijehaske, 13 Augs. Hoe het komt,
weten we niet, maar de Ned. Herv. kerk
alhier, die in hare huishouding altijd „de
tering naar de nering" had weten te zetten,
kan op den ouden voet de zaken niet langer
voor elkander houden en heeft dit jaar voor
het eerst een hoofdelijken omslag ingesteld.
Er zijn zelfs aanslagen van 50 a 60 gulden,
’t Geval wordt druk besproken en niet ieder
is content met de nieuwe regeling, zoodat
allicht protesten te wachten zijn met de
gevolgen van dien, waarop we nog wel eens
zullen terugkomen.
Opsterland, 13 Augs. Wegens het
voorkomen van typhus-gevallen te Gorredijk,
hebben B. en W. dezer Gemeente gelast
om de slooten om ^e plaats van alle onrein
heid te zuiveren en is gewaarschuwd tegen
het gebruik van drinkwater en melk, anders
dan gekookt.
Utingeradeel, 13 Aug. Op enkele
boerderijen in deze gemeente begint in den
laatsten tijd zich varkensziekte te openbaren.
Als voorbehoedmiddel er tegen zijn door
onzen gemeenteveearts Bergsma j.l. Vrijdag
de varkens van een drietal veehouders te
Nes en Akkrum met serum, als voorbehoed
middel, ingespoten. Eene bijzonderheid is
het dat onder die varkens er twee waren
die reeds in zeer hevige mate door varkens
ziekte waren aangetast, en dat die dieren,
ofschoon in den regel het verloop der ziekte
zeer snel is en de dood onvermijdelijk
spoedig intreedt, reeds dadelijk na de in
spuiting begonnen te beteren en nog in
leven zijn.
Hijlaard, 13 Aug. De mensch is niet
gauw tevreden. Klagen doet hij gaarne en
meent dan ook al heel gauw er redenen
voor te hebben. Voor eenige weken was
het de warmte, nu is het de regen, die velen
doet zuchten.
Op den zandgrond hoorden wij voor een
paar dagen en het is er sedert niet beter
op geworden allerlei klaagliederen over
de rogge. Deze is rijp en moet gezicht
worden, op sommige plaatsen staat zij reeds
in schooven op het land. Aan binnenhalen
is echter geen denken: daarvoor is het te
nat. Door den regen zwellen de korrels,
maar het gewicht per H.L. wordt minder
en we weten, dat de landman graag zware
rogge heeft.
De vroege aardappels worden er ook niet
beter op. Er moet zonneschijn komen, zegt
de verbouwer, dan komt er meel in de
aardappelen.
Hier zijn het vooral de weilanden, die
stof tot klagen geven. De laag gelegen lan
den worden drassig, veel gras wordt dan
door de beesten vertrapt.
Gelukkig schrijft men uit het verre westen
al weer over warmte. Waarschijnlijk zullen
wij daar wel een beetje van over krijgen,
’t Is te hopen, allen verlangen er naar.
Hepk. Adv. BI.
Gaasterland, 15 Aug. De groote hoe
veelheid gevallen regen der jongste weken
heeft aan onze weilanden zeer veel goed
gedaan. Bjjna zonder uitzondering liggen ze
best en bieden alzoo volop voedsel voor het
vee. Thans evenwel zou menig boer gaarne
eenige dagen een helder zonnetje zien
schijnen met het oog op de vele te veld
staande rogge. Deze is n.l. wel voor 't grootste
deel gemaaid, doch er is nog niets van
binnen, omdat alles is door weekt van regen.
Op menig akker beginnen de korrels, die
met den grond in aanraking kunnen komen
(door de zwaarte buigen de schooven of de
halmen n.l. voorover) reeds wederom te
ontkiemen, zoodat die verloren zijn. Onze
aardappels en andere akkergewassen, die
zoo naar wensch beloven, verlangen even
eens naar wat droogte. Bij doorgaande nat
heid staat ziekte van de eerste en niet rijp
worden van do laatste voor de deus?
<J. BoUiEK.
Langezwaag, 13 Aug. Een jongeling
uit ons dorp, die sedert eenigen tijd als
melkknecht in Duitschland werkzaam is,
had in zijn stal nog een tweeden knecht,
afkomstig uit Drachten. Voor eenige dagen
kwam de oudste knecht tot de ontdekking
dat hem eenige kleedingstukken, benevens
eenig geld was ontvreemd. Met dat ont
vreemde was echter ook de tweede knecht
verdwenen. Hij schreef dan ook dadelijk
naar zijne ouders alhier, die op hunne beurt
aangifte deden van het voorgevallene. Naar
men nader hiervan verneemt, was de tweede
knecht reeds in Drachten en moeten eenige
kleedingstukken bij hem in beslag zijn ge
nomen.
is geen geregeld werk, soms een paar uur,
soms in ’t geheel niet, maar als de vischjes
aankomen, kan de behandeling niet wachten,
tot hij eerst naar Koudum of Balk naar de
secretarieën gaat om arbeidskaarten te halen.
Als er visch is, staan er kinders, die graag
wat willen verdienen, deze wonen in ver
schillende dorpen, in verschillende gemeenten
zelfs, op Laaxum zelf staan slechts twee of
drie huizen. Die kinderen zijn soms ’s mid
dags al weer in de bosch of op de bouw aan
’t werk.
Aan beklaagde wordt beduid, dat hij zijne
bezwaren bij den inspecteur van den arbeid
dient in te brengen, doch op 10 Mei is de
overtreding geconstateerd, zoodat hij bekeurd
moest worden. In aanmerking genomen de
omstandigheden is dan ook een minimum
van straf geëischt.
8. S. N. te Schraard is timmerbaas. Den
16 Mei werden op het terrein van een in
aanbouw zijnde boerenplaats 7 jongens aan
getroffen, die bezig waren met steenbikken.
Arbeidslijst en kaarten ontbraken ook hier,
zoodat de baas proces kreeg. Het bleek op
de secretarie te Witmarsum, dat een der
jongens nog geen 12 jaar was en dus in ’t
geheel geen werk mocht verrichten.
Eisch 7 maal f 2 of 1 dag voor elke boete.
Beklaagde is aanwezig en zegt dat hij niet
wist, dat voor de steenbikkers ook arbeids
kaarten moeten aangevraagd worden. Het is
een werkje dat in de open lucht geschiedt,
zoodat hij meent, dat er van geen werkplaats
sprake kan zijn en het is ook maar voor een
paar dagen, soms nog korter, dan gaan de
jongens weer weg. Wat de jongen aangaat
die geen 12 jaar is, dit is buiten schuld van
den baas. De jongen heeft gezegd dat hij 12
jaar was en ook den marechaussees heeft hij
dien leeftijd opgegeven. Aan de secretarie
bleek dezen beambte dat de jongen onwaar
heid had gesproken.
9. D. 8.; H. J. de B.; T. deB.en A.F.
allen te Stavoren benevens M. H. te Koudum,
schippersknechts, waren op Pinkstermaandag
te Stavoren in den laten avond aan ’t rumoer
maken op straat. Door aanhoudend te
schreeuwen en te tieren maakten zij ’t zoo
bont, dat de politie hen bekeurde wegens
verstoring der nachtrust.
Eisch elk f 3 boete of 2 dagen hechtenis.
10. H. A. V. van Woudeend was den
18 Juni in de Heidenschapstervaart bij
Workum bezig te visschen met een gebbe,
een verboden vischtuig. Op de nadering van
de politie nam de visscher de vlucht, den
kende „beter bloode Jan, dan doode Jan.“
Evenwel de vlucht deed hem den dans niet
ontspringen. Hij werd herkend, zjjn vischtuig
geschat op een waarde van f 10.
Eisch 7 dagen hechtenis met last tot uit
levering der gebbe of f 10, subs. 5 dagen.
11. A. K.; D. A.; A. de B.; P. W. en
T. A. allen te Stavoren waren den 27 Mei
in het veld en daar het reeds zoo ver in Mei
was, meenden zij waarschijnlijk dat de politie
geen erg meer in de eierzoekers had. Zij
beproefden of er nog ook goede eieren te
vinden waren, doch werden al spoedig door
een agent van Stavoren opgemerkt, die den
spoorweg opgaande, al ras merkte wat zij
daar uitvoerden. Door een wijde sloot van
die jongelui gescheiden, moest de agent langs
een heelen omweg bij hen komen. Toen hij
bij hen was, beweerden zij geen enkel ei
gevonden te hebben, doch de agent vermoedt
dat zij ze hadden weggeworpen, toen zij
merkten dat zij achterhaald werden. Even
wel het doet er ook niet toe of zij gevonden
hebben of niet, het zoeken naar eieren is in
dien tijd verboden en dat was duidelijk ge
noeg door de politie waargenomen. Deze
jongens staan trouwens bij de politie in geen
gunstig licht, er is nog al dikwijls wat met
hen te doen.
Eisch tegen ieder f 3 of 2 dagen.
12. R. S.; U. D.; J. T.G. St.H. F. B.
en J. de G. waren den 24 Mei te Arum aan
’t kaatsen in ’t land van L. de Boer, die dit
niet wilde hebben. Hij ging de politie waar
schuwen, omdat hij meermalen last had van
kaatsers in zijn land. De politie noteerde
daarop de twee parturen kaatsers.
Getuige L. de Boer verklaart geen ver
gunning gegeven te hebben om in ’t land
te komen, integendeel, hij had daar koeien
loopen en dan wordt er dikwijls achter de
koeien gejaagd.
Eisch f 5 of 2 dagen elk.
13. L. v. d. L. en P. J. te Makkum lie
pen den 2en Juni over ’t land van IJ. King-
ma, waarvan de toegang verboden was, ken
baar door een bord bij den ingang geplaatst.
Eisch ieder f 3 of 2 dagen.
14. H. Z. te Lollum had den 15 Juni
een blikken déciliter in zijn winkel waarop
het afkeuringsmerk stond. Toen de be
ambten verschenen om de maten en gewich-
ten na te zien, en hem hierop opmerkzaam
maakten, zeide hij„o, ja, dat maatje is
afgekeurd, en ik heb ook reeds een nieuwe
gekocht, maar nu heb ik bij vergissing het
nieuwe opgeborgen en het oude laten staan."
Deze winkelman kon nu gereedelijk het
nieuwe maatje in gebruik nemen, want de
beambten namen het afgekeurde in beslag,
dat heden bij den eisch verbeurd verklaard
wordt en bovendien f3 boete of 2 dagen.
15- J. B. te Lollum had dien zelfden dag
op zijn toonbank een koperen gewicht van
5 D.Gr., waarop het afkeuringsmerk stond.
Of deze al een nieuw gewicht gekocht had,
werd niet vermeld, maar hij was er nu toch
wel toe genoodzaakt, want zijn „halfons"
ging met de politie mee, en behalve ver
beurdverklaring wordt geëischt f 3 of 2 d.
16. G. F. te Bolsward was den 12 Juni
’s avonds abnormaal. De politie trof hem
aan op de Groote Kampen, en nam notitie
van zijn onregelmatige passen.
Eisch f 3 of 2 dagen.
17. M. K. te Pingjum had in zijn groen
tenwinkel een blikken inhoudsmaat, een
halve liter, gevuld staan met kruisbessen.
Nu zijn kruisbessen wel niet zoo duur, dat
het er op een aankomt, en niemand zal er
over kreunen, als er al een klein deukje in
de maat zit, maar de wet maakt hierin geen
onderscheid. Die bij de maat verkoopt, al
zijn het ook kruisbessen, moet meten met
een geijkte wettige maat. Het oude „half-
mengel" werd meegenomen, en bovendien is
de eisch f 3 boete of 2 dagen.
18. In den nacht van 25 op 26 Juni waren
er te Stavoren verscheidene personen op
straat. Het was na het sluitingsuur der
herbergen en trek in naar huis gaan scheen
er nog niet te zijn. Dat komt trouwens in
het kleine stadje Stavoren nog al eens meer
voor; dikwerf moet daar de politie tusschen
beide komen, en tot rust aanmanen. Meer
malen moet zij zelfs proces-verbaal tegen
de levenmakers opmaken. Zoo geschiedde
ook den genoemden nacht. Een van het
clubje, genaamd A. F. was bijzonder druk,
en scheen zich aan de waarschuwingen van
de politie niet te storen. Hij werd daarom
aangeteekend, en heden luidt de eisch f 3
boete of 2 dagen.
19. S. S. te Witmarsum had den 22 Juni
in het kaaspakhuis gewichten voorhanden
die den toets van de mannen der wet niet
konden doorstaan. Op de bascule werden
aangetroffen 3 koperen gewichten waarop
het driehoekje stond, en 2 welke niet het
ijkmerk van het laatste jaar droegen. De
pakhuisknecht K. Sieswerda moet als getuige
optreden. Hij verklaart dat wel is waar de
gewichten er waren, doch ze waren niet
meer in gebruik, „’t Was een afzonderlijk
spuitje" zegt getuige, maar dit afzonderlijk
spuitje werd in beslag genomen, en er wordt
5 maal f 3 of 1 dag voor elke boete geëischt.
20. De morgenstond heeft goud in den
mond, maar het gebeurt ook wel, dat deze
wat anders in den mond heeft. E. H. en
zijn bediende G. de J. alh. waren den 26 J uni
’s morgens al vroeg op het pad. Zij reden
met een handkar langs de stad, maar wat
te dicht aan de huizen, zoodat één wiel op
de kleine steenen liep. Een ageat zag het,
en maakte er proces van. De patroon zoowel
als zijn knecht hadden dus ’s morgens 5
uur al een bekeuring opgeloopen.
Eisch f 1 of 1 dag voor elk.
21. A. R. te Bolsward gebruikte een
muur langs de openbare straat voor water
plaats. Hy had hiermede onze nette ijzeren
urinoirs moeten begunstigen, want deze zjjn
daarvoor uitsluitend bestemd.
Eisch f 1 of 1 dag.
22. In den nacht van 24 op 25 Juni
hoorden de nachtwachts in de Kerkstraat
een hevig rumoer. tichelden, schreeuwen,
vloeken geen gebrek en spoedig merkten zij,
dat P. V. dien Zondagavond een hevig ge
schil had met zijn vader. De kwestie liep
zoo hoog, dat de buren in nachtgewaad
buiten kwamen, om te zien wat er aan de
hand was. Tegen den zoon, als verstoorder
der nachtrust, werd procesverbaal opgemaakt.
Eisch f5 of 2 dagen.
23. H. IJ. te Bolsward was dien Zondag
ook abnormaal. Hij maakte wel geen ruzie
maar op de Groote Djjlakker marcheerde
hij zoo wonder lijk, dat hij af en toe op
handen en voeten stond, ja soms plat tegen
zijn vaderstad kwam te liggen. Hij werd
dan ook onder geleide gesteld.
Eisch 2 maal f 3 of 2 dagen.
24. A. H. te Grootegast had op Frieschen
bodem smaak in de klare gekregen, doch
’t bekwam hem niet te best. Zjjn slappe
beenen verschaften hem een bekeuring, en
de eisch ja f 1 of 1 dag. Sfot volgt,.
De tentoonstelling der GEKWEEKTE
PLANTEN zal gehouden worden
Donateurs en Leden hebben op vertoon
hunner kwitantie toegang van ’s nam.
2—4 uur en ’s avonds 6 uur.
Niet-leden hebben ’s middags toegang
tegen betaling van 50 cents.
’s Avonds 7 uur kunnen, voor zoover er
plaats in de zaal is, personen boven den
16-jarigen leeftijd tegen betaling van
cents per persoon worden toegelaten.
Namens liet Bestuur:
Eisch elk f 1 boete of 1 dag hechtenis.
2. S. M. te Rien was den 2 Juli dronken.
Toen hem een politieagent tegemoet kwam,
sprak hij zulke onsamenhangende woorden,
dat hij moest worden aangeteekend.
Eisch f 5 of 3 dagen.
3. J. de H. van Bolsward was den 7 Juli
bezig met zetlijnen te visschen. De politie
zag juist dat hij een flinke aal aan een dier
lijnen ophaalde. Toen hem naar de vischacte
en de vergunning voor het vischwater werd
gevraagd, kon hij geen voldoend antwoord
geven. Hij had wel 16 stuks zetlijnen, doch
geen acte en evenmin vergunning. De pas
gevangen aal werd nu in beslag genomen
en is verkocht voor f 0,40, ook de zetlijnen
gingen mede.
Eisch 2 maal f 5 of 2 dagen voor elke
boete, benevens verbeurdverklaringvan de
zetlijnen en de opbrengst der aal.
4. J. T. te Bolsward was den 11 Juli
abnormaal. Hij werd door de politie aange
troffen, toen hij op straat zat te slapen. Toen
hij gewekt was, bleek het dat het niet alleen
de slaap was, die hem zoo’n vreemde rust
plaats had doen innemen. H ij kon niet alleen
loopen en moest dus naar zijn woning geleid
worden.
Eisch f 2 of 1 dag.
5. P. N. en J. L. te Bolsward waren in den
nacht van 14 op 15 Juli zoo druk op het hooge
bolwerk en de Sneekerstraat, dat hun ge
schreeuw al van yerre de nachtwachts in
de ooren klonk. Wegens verstoring der
nachtrust van de ingezetenen werd tegen
beiden f 3 boete of 2 dagen hechtenis geëischt.
6. U. B. te Bolsward is een knaapje,
waarvan de politie geen loffelijk getuigenis
kan geven. Den 27 Juni sprong hjj op de
koppelstang van de in beweging zijnde tram
en reed zoo een eind mee. Een ambtenaar
van de politie merkte hem op in die ge
vaarlijke positie en riep hem toe er af te
gaan, wijl hij ongelukken kon krijgen en het
is trouwens ook bij de verordening verboden,
op een in beweging zijnde tram te springen.
De jongen achtte zich in zijn positie veilig
en riep terug: „wat gaat het jou aan?" maar
de politie ging de tram na en bij ’t station
hield hjj den jongen staande, die nu opgaf
genaamd te zijn Bauke de Boer. Terstond
twijfelde de beambte of dit wel waarheid
was en bij nader onderzoek werd zijn ware
naam uitgevorscht. Den volgenden dag kreeg
hij opnieuw den politieagent bij zich en hij
had nu twee processenverbaal.
De heer C. T. Bölger, die den 27 Juni
beklaagde in dienst had, verklaart dat hij
niet heet Bauke de Boer maar U. B. Voor
het rijden wordt f 1 of 1 dag, voor het op
geven van een valschen naam f3 of 3 dagen
geëischt.
7. W. G. te Lemmer is ansjovis-zouter.
Den 10 Mei had hij verscheidene jongens en
meisjes in het werk in de loods te Laaxum.
De rijksveldwachter telde er wel 17 personen
beneden de 16 jaren, doch een arbeidskaart
en de lijst ontbraken. De ambtenaar moest
dus procesverbaal opmaken en de eisch luidt
2 maal 17 geldboeten a f 0,50 of 1 dag voor
elke boete. Veel kleintjes maken een groote,
dit geldt bij de ansjovisvischjes, die ieder op
zich zelf van geen waarde zijn, maar door
hun groot getal een belangrijke waarde ver- 1
tegenwoordigen. Deze geldboeten zijn ook
ieder op zich zelf niet groot, maar samen
wordt het toch f 17 of 34 dagen hechtenis.
Beklaagde is aanwezig en zegt dat het moeie-
lijk, ja onmogelijk is, om telkens voor die
kinderen arbeidskaarten aan te vragen. Het
Bolswardsche Courant.
T -TTCmxr.-
ft
