Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 15.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWARD EN WONSER A.ÖEEL
DONDEBOA0 21 FEBKUAKI
I
h'
BINNENLAND.
Praatjes over dit en dat.
X
X
VOOR
INGEZONDEN.
en
J’
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
XVII.
•k
Uw dw. dnr,
D. TERHENNE.
Bolswakd, 19 Februari 1901.
■1
op ’t hart geeft Jochem U de verzekering,
dat zijn strafregister in dit opzicht nog
geheel schoon is
om vandaar verder de wereld in te trekken.
Gewoonlijk zijn zij echter binnen eenige
dagen weder in de kolonie terug en kunnen
dan in de cel hun pleizierreisje nog eens
overdenken.
Haskerland, J 8 Febr. Op de aangifte
biljetten ter plaatsing op de kiezerslijst als
loonkiezer, moet aan ’t slot worden ingevuld
„Reden, waarom bij verzoekt geplaatst te
worden op de kiezerslijst/
Met die „Reden* wordt natuurlijk bedoeld
de vervulde diensttijd en het loon.
Een kiezer in deze gemeente had de zaak
echter anders opgevat en vulde in: „Alge
meen belang/
Sloten, 18 Febr. Heden, tegen den
avond, is het aan de bemanning van de
stoomboot LemmerSnoek, kapt. B. Sitenga,
gelukt door het Slotermeer te breken, ’t Was
een moeielijk werk, omdat er veel en dik
ijs in het meer was, de doortocht eischte
meer dan 3 uren.
Indien de vorst dit niet belet, is dus de
stoombootdienst van hier op Sneek, al is het
dan ook gebrekkig, hersteld.
Franekeradeel, 18 Febr. Bijna al de
veehouders hier zijn lid van eene coöpera
tie en alles marcheert zoo goed, dat ieder
tevreden is over den loop der zaken.
Van leveranciers hebben we de weten
schap opgedaan, dat de veevoedering met
mais en lijnkoeken nog nooit op zoo groote
schaal is toegepast als thans. Ieder veehouder
schijnt er zich op toe te leggen om melk-
gevers te krijgen, omdat het zuivel zoo hoog
in prijs is. En met dien meerderen aanvoer
zal ook licht gepaard gaan vermeerdering
van werkkrachten.
Weer een uitzicht voor de ouders, die
vragen„Wat zullen wij met onze jongens?*
En dat met het oog op de hooge loonen,
die door b neren k nee aten en meiden worden
bedongen, niet zooveel jonge, sterke menschen
met een draaiorgel of harmonika langs de
huizen zullen loopen bedelen, ligt voor de
hand. Er is immers behoefte aan werk
krachten en over de loonen valt volstrekt
niet te klagen.
De bouwboer echter verkeert in minder
gunstige positie; de graanprijzen zijn hem
te laag, en ware het stroo niet Hink in
prijs, zyn klagen zou nog meer grond vinden.
„De tijden gaan vooruit*, zegt men hier
algemeen. Mooi zoo maar hoe lang zal
dat duren
Reken niet te veel op 't goed,
Dat gij nog ontvangen moet.
Rottevalle, 18 Febr. In de heidestre
ken van Achtkarspelen gebeurt het niet
zelden, dat een paartje samen gaat wonen,
zonder te trouwen. Een der oorzaken hier
voor is de volgende. Als er zoo langzamer
hand een talryker gezin komt, vermeerdert
de scheutigheid der armvoogdij niet in die
mate. Dan zegt de man: „ik moet meer
hebben, of ik ga weg en dan kan je ’t met
die vrouw en kinderen alleen redden. Ik
ben er niet mee getrouwd*.
En dat helpt in den regel. Bewoners
van de Omloopsterheide onder Surhuister-
veen zullen zich opnieuw tot den raad der
gemeente Achtkarspelen wenden, om by
hen eene school te stichten en, zoo dit niet
baat, zich tot Gedeputeerde Staten richten.
Hepk. Adv. BI.
Een breipen in 't hart.
Dezer dagen bemerkte een veehouder- te
Ruinerwolde, dat een zyner koeien blijkens
te weinig eetlust niet volkomen gezond was.
De veearts werd ontboden, die na onder
zoek constateerde, dat bij het dier hoogst
waarschijnlijk een scherp voorwerp in’chart
gedrongen en het daarom ongesteld was.
Na een dag wachtens, in welken tijd de
patiënt niet vooruit ging, werd de koe ver
kocht en geslacht, waarbij in ’t hart de
grootste helft van een breipen gevonden
werd. Vermoedelijk was dit voorwerp met
het een of ander voer in de maag gekomen
en had het zich vandaar een weg gebaand
naar genoemd lichaamsdeel.
Het essentieel vergeten.
Een dezer dagen zou er in het Bossche
stadhuis een huwelyk worden voltrokken.
Bruigom, getuigen en familieleden van
bruidgom en bruid waren allen in de trouw
kamer aanwezig.
Tot de voltrekking kon echter niet wor
den overgegaan, omdatde bruid niet
verscheen. Bij vergissing was ze niet in een
der rijtuigen opgenomen, die den stoet van
haar huis naar ’t stadhuis moesten brengen.
Onmiddellijk ging een rijtuig terug om
de bruid te halen.
Onder het publiek en de bruiloftsgasten
heel wat vroolijkheid om zoo’n vergeet
achtigheid,
den zetel in den raad heeft bezorgd, dan
wil men ook wel eens wat van hem hooren.
Ja, er zyn zelfs menschen, die wel gaarne
hebben, dat ze maar goed „op den ketel
slaan/ Evenwel, dat vele praten heeft ook
weer zijn schaduwzijde. Men kan zich dan
ook verpraten en buiten zijn boekje gaan.
Ja, een kiesvereeniging zou, als een afge
vaardigde het al te bont maakt, hem zelfs
ter verantwoording kunnen roepen, en een
motie van afkeuring kunnen voorstellen. Op
die wijze zou een raadslid zichzelf binnen-
tijds „uit de gracie* kunnen praten. Dat
gevaar loopt een zwijger zoo gauw niet
doch op jabroers heeft men het in den regel
ook niet staan. Wordt vervolgd.
Uw. Dw.
JOCHEM OPMERKER.
Mijnheer de Redacteur!
Mag ik voor een echt philantropische zaak
eenige ruimte in uw blad verzoeken.
Het is zeker wel aan enkele, doch lang
niet aan alle heeren sigarenrookers bekend,
dat de heer W. H. van Zanten Jr., steen
fabrikant te Leiderdorp, voor eenige jaren
begonnen is van verzamelde sigarenpuntjes
tabak te laten fabriceeren, uitsluitend ten
voordeele van de verpleegden in de Prins
Hendrikstichting te Egmond a/Zee.
Deze industrie (door den heer van Zanten
geheel belangeloos gedreven) heeft begin
Februari 1901 eene gewenschte uitbreiding
gekregen.
Toen werden toch aan 55 instellingen van
liefdadigheid van verschillende gezindten,
met eene bevolking van 942 mannen, 9420
onsen tabak verzonden, zoodat ieder oudje
over 10 onsen te beschikken had, waarmede
ze 10 weken moeten toekomen.
Cijfers voorwaar, die weder het spreek
woord bevestigen, dat vele kleintjes een
groote maken.
Waar deze gratis-tabakverschaffing zulk
een om vang heeft genomen, is het noodig
dat vele medewerkers hun omgeving op
wekken tot het verzamelen van sigaren
puntjes en worden hiervoor guillotines
(doosjes, dienst doende voor het knippen en
bewaren der puntjes) verkrijgbaar gesteld.
De kosten moeten hoofdzakelijk bestreden
worden door de kleine winsten op de guil
lotines.
Gaarne stel ik mij disponibel, om voor
den kostenden prijs a 10 ct. deze doosjes
te verschaffen en ook om de sigarenpuntjes
in ontvangst te nemen.
Gebroken sigaren en tabak in eiken vorm
(behalve rookeinden en stelen), ja zelfs
geldelijke bijdragen zijn welkom.
U dankende voor de plaatsruimte, heb ik
de eer te zjjn,
Hemelum, 18 Febr. Op ons dorp
worden in de laatste weken ijverige pogin
gen aangewend tot de oprichting van eene
Chr. school. Do leden van de Ger. gem.
vooral ijveren hard voor het plan, dat
naar we vernemen kans heeft verwezen
lijk te zullen worden. Herhaaldelyk werden
druk bezochte vergaderingen gehouden,
waarin de zaak uitvoerig besproken is. Een
terrein voor de te stichten gebouwen is
reeds aangewezen.
Heerenveen, 12 Febr. De vrouw
van den beurtschipper Z. had heden morgen,
terwyl ze met een ketel kokende koffie het
trapje in het ruim op zou, het ongeluk
achterover te vallen en de koffie in het
gezicht te krijgen. Zjj brandde zich zoo
deerlijk, dat dadelyk heelkundige hulp is
ingeroepen.
Lemmer, 18 Febr. Omstreeks 8 uur
heden avond liepen velen onzer ingezetenen
naar het havenhoofd, om een buitengewoon
verschynsel aan de lucht waar te nemen.
Onder aan de kimmen n. 1., in de richting
Amsterdam, stak een breede lichtende
streek hel bij de donkere lucht af. Het
vermoeden van onze visschers is, dat te
Amsterdam of daar in de buurt een felle
brand woedt.
Ooststellingwerf, 18 Febr. In den
laatsten tyd zyn weer eenige verpleegden
uit Veenhuizen ontvlucht, ofschoon er strenge
straf op desertie is gesteld, ’t Schjjnt wel,
dat sommigen het daar niet lang kunnen
uithouden en tusschenbeide eenseen uitstapje
moeten maken. Meestal hebben de vluchte
lingen groote plannen en wenschen in de
eerste plaats naar Meppel of Zwolle te gaan,
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
Het heeft onze aandacht getrokken,
M. de R! dat op een rapport van den
Burgemeester, ter openbare kennis wordt
gebracht, dat niemand het gebouw der stads
werkinrichting mag binnentreden, zonder
verlof van een der bestuurders. Toen wij
daarover zoo zaten te mijmeren, zei Klaas
Hedat yind ik vreemd, zouden ze bang
zijn, dat ze de touwpluizers de kunst afzien
En hoe kunnen nu de menschen, die het
willen leeren, weten wat er eigenlijk van
hen gevorderd wordt
„Er is daar geen behoefte thans aan
leerlingen, jongen, maar, naar men mij ver
teld heeft, ziet dat verbod meer bepaald op
de autoriteiten. Er moet dezer dagen een
van die heeren zyn geweest, die heel wat
aanmerkingen had te maken, vooral op de
regeling der loonen, en de Bestuurders, die
anders al haast niet weten hoe ze het met
de financiën moeten schipperen, dan geheel
buiten den koers zouden raken. Om des
lieven vredeswille moet nu ieder, die de
pluizerij eens in oogenschouw wil nemen,
daartoe eerst permissie vragen.
Ja, ja, die werkverschaffing dat zegt wat,
vooral als de winter zoo lang voor vele
werkzaamheden belemmerend werkt als
zulks thans het geval is. Het materiaal
(oud touw) kost haast evenveel als het
daarvan gemaakte „werk* op brengt. In
fmantieel opzicht is het touwpluizen dus ook
al niet beter dan het vroegere vlasbraken,
maar toch heeft het dit voor, dat het niet
zoo’n stof boel is, dus niet zoo ongezond en
ook lang niet zoo’n zware inspanning eischt.
„Maar Pa, wordt er dan met dat
touwpluizen niets verdiend
„Wel ja, jongen, die menschen krijgen
hun weekloon uitbetaald, al mag het geen
lucratief baantje wezen, doch dat werkloon
wordt er zoowat geheel bij ingeboet.
„He! dan liet ik liever iets doen, dat
wat meer winstgevend was.*
„Zeker, daar is al genoeg op gepeinsd,
maar men moet rekening houden met de
omstandigheden. Vooreerst wil men geen
concurrentie aandoen aan de hier ter stede
uitgeoefende bedrijven. De klompenmakerij
is daardoor ook al zeer beperkt in de keuze
harer werkzaamheden, doch de touwpluizers,
dat moet men niet uit het oog verliezen,
zijn haast altijd menschen die geen ambacht
hebben geleerd/
Hum, nou, zou mattenweven of stroo-
vlechten dan niet geschikt zyn, Pa, dat is
zeker ook geen zwaar werk, en dat zal
toch wel voordeelen af werpen en heel wel
te leeren zijn/
„’k Weet niet jongen, daar zyn nog
al veel oude lieden bij, en je weet wel wat
het versje zegt
Een jong hondeke kan leeren springen,
Een jong vogeltje kan leeren zingen,
Een jonge papegaai leert menseden praat
Maar als men oud is, komt leeren te laat
„Ja, dat heb ik in mijn schoolboek al
gelezen, maar de jongsten er van, die
zouden ’t toch wel kunnen leeren, dunkt
mij, en anders dan zou ik, als bij dat touw
pluizen toch het werk niets atwerpt, de
geschiktsten maar eens aan ’t reinigen van
de straten zetten, want die zien er, als ’t
dooi weer is, op enkele plaatsen schromelijk
uit.
„Nu ja, warempel Klaas, daar zeg je
zoo wat. De straten hebben op sommige
plaatsen wel eens een reinigingskuur noodig,
en dan zou die werkverschaffing toch zijn
nut hebben.
Mijnheer de Redacteur!
De heer P. Th. Schuurmans schijnt het
mij nog al euvel te duiden, dat ik niet
gaarne de raadszaal zou willen wisselen met
een ander gebouw als stemlokaal. Hij be
grijpt niet, schrijft hij, wat ik er tegen kan
hebben, dat die stemming op een andere
plaats zou geschieden. Wel nu, laat ik
trachten hem dat eenigszins aan ’t begrip
te brengen. Ik heb reeds gezegd, dat ik de
stemming steeds een deftige en ernstige zaak
vind, en, dan draagt mijns inziens die fraaie
en deftige raadszaal er toe bij, om er dat
cachet aan te verleenen. Ten anderen vind
ik, dat men de leden van het stembureau
niet den geheelen dag in een ongezellig,
tochtig, bedompt, of triest lokaal mag op
sluiten. Die heeren moeten daar van ’s mor
gens 8 tot ’s namiddags 5 uur bij de stem
bus de wacht houden, en nu heeft de raads
zaal een fraai uitzicht over de Markt. In de
ledige oogen blikken kunnen ze voor de
ramen nog al eens afleiding vinden. Moeten
ze zoo’n Tangen dag in een lokaal als bijv,
de Broerekerk zitten, wel men mocht dan
met recht van een dag arrest spreken. Een
derde reden voor mijn voorliefde voor die
zaal is, dat er zoo’n ruime vestibule is, een
voorhof voor het eigenlijke laboratorium. In
dien voorhof wordt het, vooral het laatste uur
van de stemming, soms zeer animeerend
de ijver van enkele partijmannen heeft dan
wel eens mijn medelijden wat zeg ik
mijn bewondering gewekt. Op het bordes
kan men de laatste stemmers soms zoo mooi
met alle haast zien aan voeren. Waarlijk
zoo’n gelegenheid zou ’k geen tweede kunnen
bedenken. En als laatste reden, die ik voor
’t behoud der raadszaal nog wil aan voeren,
strekke, dat de controle op de stemming hier
zoo geriefelijk is. Hebben de schildwachten
een mooie plaats om te zien, wie gaat stem
men, later bij de opening der briefjes heeft
het publiek ook een mooie plaats. Wie zich
bij het tellen en oplezen der stembriefjes
verveelt, kan dan zyn oogen eens op de
schilderyen en andere fraaiigheden van die
zaal laten rusten; wie niet voor ’t front wil
komen, kan in ’t portaaltje ook heel goed
kennis van den stand der zaken nemen.
Die koude voeten in de waag, och dat
was niet zoo ernstig bedoeld, ’t was meer
een voorwendsel om Klaas den mond te
snoeren. Die jongen heeft dikwijls van die
uitvallen, en dan moet men maar op ’t
antwoord beraden zijn. De boven opgesomde
redenen, waarom ik de raadszaal als stem
lokaal prefereer, zal de heer Schuurmans,
hoop ik, niet kinderachtig vinden, en daar
hij aan ’t slot van zijn schrijven zegt: „’t
Zal mij persoonlijk wat hinderen, of er een
andere plaats voor die stemmerij komt* en
dus zelfs hij, die dit balletje op wierp, er zoo
weinig belang in schijnt te stellen, dan ver
zoek ik met vernieuwden aandrang aan de
vroede mannenOch, laat het, zooals wij
’t van kindsbeen af gewend zijn.
Vergun mij, M. de Rook nog even
terug te komen op dat zoeken van dien
deurknop. Neen, vriend Schuurmans, ik
zoek niet op den dorpel of boven aan de
deur om een deurknop, maar ik zocht op
dat oogenblik om de geheeledeur. De eerste
maal toen ik in dat donkere portaaltje was,
vond ik een deur en die gaf toegang tot de
trap hoogerop. Toen ik evenwel boven
kwam, bleek het mij, dat ik mij in parti
culiere appartementen bevond. Ik was mijn
doel, het registratiekantoor reeds voorbijge
streefd. Op den terugweg vond ik de ware
deur. Ik vind het evenwel niet nobel van
U, vriend Schuurmans, om mijn tasten in
den blinde in verband te brengen met con
certzalen en vergunningslokalen. Foei, amice 1
waar denkt gij aan
Dat kantoor wordt reeds des namiddags
ten 4 ure gesloten, en dan al „onder den
invloed te zijn/ dat zou al heel bar zijn,
niet waar Ik meen te weten, dat tegen
woordig geen spinnewielen meer in zwang
zijn, en de „spinhuizen* tot het verleden
behooren, maar anders zou ik wel vreezen,
dat iemand die ’s nam. voor 4 uur al „zoo zoo*
was, wat later op den dag wel in een po
sitie kon geraken, dat de politie hem zyn
gewoon handwerk deed verwisselen met het
oppertoezicht over zoo’n snorrend wiel. Stel
U, omtrent mij gerust, hoor, ik heb wel
niet gehoord van deurknopzoekers, maar
wel van lieden, die het sleutelgat van de
deur niet konden vinden, doch dat was
’s avonds na elven. Het vinden van den
deurknop heeft dan geen effect meer, omdat
de deur dan reeds op slot is. Met de hand
M. de RIk zou heden nog spreken
over de verschillende verhoudingen in onzen
gemeenteraad, doch mijn papier is al weer
byna vol, en daar ik voor dat punt nog al
wat ruimte noodig heö, ben ik haast wel ge
dwongen het nog eene keer te verschuiven.
Evenwel van uitstel komt soms afstel
ik zal dus maar een begin maken.
Ik wil dan dezen brief besluiten met al
vast te zeggen, dat men de raadsleden in
twee categorieën kan splitsen, nl. in
sprekende en zwijgende leden. De eersten
hebben dikwerf wat te vertellen, de anderen
doen in de raadsvergaderingen er gewoonlijk
het zwijgen toe. Welke van die twee cate
gorieën de beste zijn, ja, dat durf ik niet
bedingen. Men zegt wel„spreken is zilver,
zwygen is goud,* maar by heel velen gaan
diegenen, die vaak wat te vertellen hebben,
voor de besten door. Niet waar? als een
kiesvereeniging of een partij haar candidaat
Bolswardsche Courant
1
L’l
ft
