Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 26.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
GROOTST ei
BOLSWARD EN WONSERABEEt.
iaat, alsmede re par.
'31 MAART.
BINNENLAND.
De triomf der wetenschap.
VOOR
veel verder. Maar hebt ge
het wit
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
u uit te leggen, het
K
Of de Katholieken in het Zuiden door hunne
geloofsgenooten uit het Noorden met deze negatie
in kennis gesteld zijn?
Overbodig mag het niet heeten. In politiek
is het nu eenmaal gewoonte melding te maken,
dat iemand zijn draai genomen heeft en de
Friesche anti-revolutionaire leiders (van kiezers
spreken wij niet) deden hetzelfde.
Hoe het zij de generaals mogen zich ver
bonden hebbende troepen nog niet, dat blukt
weer on meer.
„Ge gekscheert
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents perJÜlÜll u&ir ctïjöt
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijwöll. ijpw
bestaat. Op den duur zal hij daarom on
houdbaar blijken.
Tzum. De postbode van Bolsward op
Wommels v. v., die vroeger den loop had
van Bolsward op Franeker heen en terug,
heeft het er met de nieuwe regeling ook
al niet beter op gekregen. De man, die
nooit mankeert en al een weg heeft afge
legd van meer dan zeven reizen om den
aardbol, belast en beladen als wijlen Bileams
ezel, tot een vrachtje van 18 kilo, heeft
dagelijks negen uren af te reizen. Ondoen
lijk voor een gewoon mensch, voor zoo iets
moet men een Kalsbeek zijn.
Naar luid van geruchten wil men dien
voorbeeldigen looper van een der drie reizen
per dag ontlasten en dat is prijzenswaard,
maar en dat is minder mooi onder
korting van f 5,op zijn weekloon.
Hij wordt hier gezet tusschen de keuze
bijna 40 percent van zijn loon laten vallen,
of... zich doodloopen. Ook zegt men, dat
hij verplaatst zal worden.
Als ’t waar is, willen we hopen, dat ’t
in ’s mans voordeel zal zijn, èn wat aan
gaat den af te leggen weg, èn wat betreft
de financiën, omdat hij die promotie waard
is. De tijd zal spoedig doen zien wat er
van een en ander waar is. Wij voor ons
nemen de loopende geruchten niet onvoor
waardelijk als waarheid aanons dunkt ze
kunnen niet waar zijn, want zoo beloont
de Staat zijn trouwe ambtenaren toch niet.
Fran. Crt.
Men schrijft uit Friesland aan de „Arnhem-
sche Courant"
Zoo ooit dan blijkt thans in onze provincie
met hoeveel bezwaren, parten en deelen gepaard
gaat, al geldt het deelen zelfs Kamerzetels!
ïn de anti-revolutionaire pers wordt over de
verdeeling dier zetels in onze provincie nog geen
woord gerept„de Nederlander", het orgaan der
Christelijk Historischen, is op dat gebied wat
scheutiger, zoo nu en dan deelt dit blad iets
mede en steeds blijkt dan, dat men nog niet
klaar is.
Zoo nu weder, dat dr. de Visser wel bereid
is eene candidatuur in het district Harlingen
aan te nemen, maar dat de anti-revolutionairen
in dat geval van de coalitie niet willen weten
en met den heer mr. T. de Vries te Leeuwarden
als tegencandidaat zullen komen.
In de anti-revolutionaire pers geen woord over
den toestand. Alles wordt daar door de leiders
behandeld; de schaapjes mogen later gaan stem
men op de door de leiders gestelde candidaten.
Eene vreemde manier van doen, die ook in de
eigen gelederen zich niet meer mag verheugen
in „volkomen instemmin g“. Het orgaan
der anti-revolutionaire Persvereeniging in onze
provincie, waarvan Mr. T. de Vries redacteur is,
maakt zich tot tolk dier meerwillenwetende kie
zers en dringt aan op mededeelingen uit het
hoofdkwartier. De anti-revolutionaire kiezers,
zij tasten in den blinde om en dat begint som
migen te vervelen.
Men moge nu in het anti-revolutionaire kamp
prat zijn op de organisatie, met hare Deputaten-
vergadering en Provinciale comités; waar de leden
der aangesloten kiesvereenigingen vrijwel als
onmondigen beschouwd worden, daar komt ons
die organisatie niet voor, als te zijn in het belang
der „kleine 1 nijd en". Of we overdrijven,
geenszins In een onzer dorpen werd voor eenige
dagen eene vergadering gehouden der anti-revo
lutionaire kiesvereeniging in verband met de
aanstaande verkiezingen.
De voorzitter deelde mede dat besloten was
mede te werken met de Christelijk Historischen
en de vergadering zweeg. Een der leden vroeg
daarop, w i e dan candidaat gesteld zou worden
De praeses zweeg. De vrager oordeelde, dat men
dit toch wel weten mocht. De praeses ant
woordde, dat hij hieromtrent nog geene mede
deelingen kon doen. Nu werd gevraagd, in welke
districten de anti-revolutionairen met hunne can
didaten zouden optreden. De praeses antwoordde,
dat hij hieromtrent geene mededeelingen kon
doen, wel wist hij er iets van, maar zoo iets
behoorde tot de competentie van het Provin
ciaal comité en de Deputatenvergadering.
De vergadering ging uiteen. De leden waren
heel wat wijzer geworden. Later kon men lezen,
dat de betrokken anti-revolutionaire kiesvereeni
ging besloten had met den candidaat der
Christelijk Historischen mede te gaan.
Gelukkig blijkt dat men overal niet zoo
volgzaam is. in het district Harlingen zijn tal
van anti-revolutionairen besloten niet met de
Chr. Historischen mede te gaan en in alle
andere districten, waar de Christelijk Histori
schen op bevel met de anti-revolutionairen
zullen meegaan, gaan stemmen op, daaraan n i e t
mede te doen.
Daarvoor komen sommigen ridderlijk uit
hoevelen zullen er zijn, die zich in het stem
bureau niet meer het bevel der leiders her
inneren
De Roomsch Katholieken, bij de verkiezingen
altijd de trouwe bondgenooten der anti-revolu
tionairenzij worden thans niet meer door hen
genoemd als medestrijders, nu men met de
Christelijk Historischen eene afspraak maakte.
Men kan de Katholieken nu missen en dus
opgegeten hebt, was een jaar oud.“
„En zyt gy de eenige, die zoo iets mees
terlijks fabriceert?8
Helaas neen, ik heb een concurrent, die
mij nog overtreft,8 antwoordde de Yankee
somber. Deze heeft een middel gevonden,
om aan zyn eieren naar verkiezing den
smaak van ganzen- of eendeneieren te
geven, ’t Is een handige kerel die Camp
bel Maar dat is niets, vroeg of laat zal
ik het middel ook vinden!... Laten wy nu
maar gaan eten.8
Acht dagen later, toen Simpson zyn
courant doorkeek, sprong hy eensklaps van
zjjn leunstoel op en gooide bijna zyn les
senaar om. Ziehier wat hy las
„De triomf der wetenschap. Van nacht
heeft op de tentoonstelling het grootste
wonder dezer eeuw plaats gehad. Iedereen
zal ongetwijfeld de kunsteieren gezien
hebben van de heeren Campbell en Simpson.
In de. uitstalkast van dezen laatste heeft
men van morgen het volgende verwonder
lijk schouwspel gezieneen der eieren
was half gebroken en door de opening der
schaal kwam het kopje van een klem,
waarlijk levend kuikentje kijken. De buiten
gewone voorzorgen, die genomen zijn bij
het ontvangen en bewaren der tentoonge
Stelde producten, laten niet toe te ver-
„Mijnheer Louis Vernet uit Parijs?8
mompelde Nathaniel Simpson en keek op
het visitekaartje, dat de bediende hem
overhandigde. Daarna nam hy uit zjjn
lessenaar een agenda met adressen en
bladerde daarin vlug.
„All right! Laat hem binnenkomen.’
De bezoeker trad spoedig binnen. „Gij
hebt myn naam onthouden?8 zei hy, de
hand drukkend, die de Yankee hem toe
stak. Dat is bewonderens waardig.8
„Volstrekt niet, het is heel eenvoudig.
ZiedaarEn de Amerikaan wees met zyn
vinger den bezoeker op de volgende regels
in zyn agenda geschreven
„Louis Vernet, uit Parys. Te dineeren
genoodigd als hy te Chicago zal komen.8
„Met dit,8 zei hy, het boek dichtslaande
„ben ik er zeker van, niets te vergeten.8
„Zelfs een zoo korte kennismaking als
de onze? Want hoe lang hebben wy
elkaar gekend?8
„Niet langer dan één avond.8
„Ja, ik herinner my nu onze kennis
making aan een vroolyke tafel, waar gij
de champagne geducht aanspraakt tereere
van Foschal, den overwinnaar van den
Grand Prix van Parys.8
„Sst!8 zei de Amerikaan met een glim
lach.8 Daar praten we van middag aan
tafel over. Hier denk ik aan niets dan aan
myn handelsboeken.8
„Zoo, zoo, hier is dus het heiligdom van
den arbeid En wat doet gij Nog altyd
in papieren rails?8
„Neen, daar heb ik allang van af gezien.
Het staal doet ons tegenwoordig een
deloyale concurrentie aan. Ik heb my op een
anderen tak van nijverheid toegelegd, nl.
op de levensmiddelen. Dat is veel winst
gevender. Sedert drie jaar heb ik drie
millioen gemaakt. Het eerste door boter
te vervaardigen zonder melk, het tweede
door vleeschextract te maken zonder vleesch,
en het derde met de exploitatie, die ik
sinds een jaar drijf.8
En wat maakt gy nu dan
„Eieren.8
„Zonder kippen?8
„Natuurlijk.8
De andere glimlachte,
zeker
„Volstrekt niet, ik gekscheer nooit in
zaken.8
„Dan zou ik dat wel eens willen zien!8
Niets gemakkelyker dan dat. Wy hebben
nog een half uur tjjd, dat is genoeg om
een mijner werkplaatsen te bezichtigen.8
De Amerikaan stond op en leidde zyn
vriend door een lange gang naar een groot
vertrek. Reusachtige kisten, met prachtige
blanke eieren gevuld stonden langs den
muur. De industrieel opende een deur
een scherpe koude kwam den bezoeker
tegen.
„Hier zyn we nu in de werkplaats, waar
de eisren worden vervaardigd, “zei Simpson.
„Ziet ge daar die kuip Dat is het geel en
in gindsche kuip is het wit.8
„Waar bestaat het geel uit?8
„’t Is een mengsel van maismeel en
eenige andere zelfstandigheden.8
„En het wit?8
„Te lang om het
wordt chemisch verkregen.
„Maar de schaal?8
„Keer u om, men vervaardigt die daar
onder uw oogen.8
„Maar hoe doet gy het geel en
daarin
„Heel gemakkelyk, kyk maar liever,daar
heb je de machine. Zooals u ziet, bevat
ze vescheidene bakken. In den eene be
vindt zich het geel, in den tweede het
wit, in den derde het witte vliesje van het
ei en in den vierde het gips, dat de schaal
moet worden. Gy hebt, toen gy hier bin-
nenfradt een verandering van temperatuur
gevoeld, niet waar? Die koude is noodig.
Ge zult zien waarom. In den eersten bak
werpt men het geel als een vrij dik meel-
mengsel, het neemt een ronden vorm aan
en bevriest. Daarna gaat het in den tweeden
bak, waar het wit er door een draaiende
beweging om heen komt te zitten, neemt
een ovalen vorm aan en bevriest eveneens.
Daarna gaat het in den volgende, waar het
met een dun vlies je bekleed wordt, en
eindelijk in den vierde, waar het zijn laatste
pakje aankrygt. Als het ei klaar is, legt
men het op droogplaten, waar de schaal
plotseling hard en droog wordt, terwjjl
het binnenste ontdooit. Zie hier een ei
een kip zal het niet verbeteren. Proef er
eens een.8
Louis Vernet slurpte een half ei op.
^Uitstekend!8 verklaarde hy.
^Welnu, ik kan u die voor dertien
„Natuurlijk,8 zei Simpson tot zyn gast,
van tafel opstaande, zijt gy naar Chicago
gekomen om onze tentoonstelling te zien.
Wat dunkt je er van?8
„Zeer aardig. De phonophotostenetvpo-
biographie heeft vooral myn bewondering
gaande gemaakt en ik beken, dat ik met
open mond voor dat instrument heb bly ven
staan, dat in minder dan een minuut en
op een eenvoudige vraag, die ge tot het
instrument stelt, eensklaps uw photographie
het geluid van uw stem, uw geboortedag
en een facsimile van uw handschrift geeft8
„Ba, dat beteekent weinig. Het volgend
jaar zyn we veel verder. Maar hebt ge
mijn eieren gezien
„Neen.8
„Dan zullen we ze gaan zien.8
Een kwartier later stonden beiden voor
een vitrine, waaronder verscheidene dozynen
mooie eieren lagen. In een tweede glazen
kast lagen andere eieren uitgestald, in drie
rijen verdeeld, waarop een vergulde kaart
lag met de opschriftenKippeneieren
Eendeneieren Ganzeneieren.
„Dat is van Campbell, myn concurrent,8
zei Simpson wrevelig. „Hy zal met den
prys gaan loopen.8
„Zeg,8 zei Louis Vernet, de zon sehyut
juist op uw eieren, zyt ge niet bang, dat
ze daardoor bederven
Neen, de kleur zal er niet van verschieten.
Daarby ZÜU we in den winter, de zon
heeft niet veel kracht meer. Als hier op de
tentoonstelling niet gestookt werd, zouden
zy bevriezen. Niet waar, Jim?
Een bewaker trad nader en groette.
„Dat is zoo, mijnheer Simpson,8 zei hij,
„we kunnen de verwarmingsbuizen hier
goed velen.8
Louis Vernet bleef voor de glazen uit
stalkast van zyn gastheer staan, de kin
in zijn hand alsof hjj over iets nadacht.
Plotseling hief hy het hoofd met een glim
lach op.
„Zeg eens mynheer Simpson,8 zei hy,
zyn vriend bij den arm nemend en in een
hoek voerend, „hoeveel zoudtgemjj geven,
indien ik je concurrent overtrof?8
„Campbell? Alles wat ge wilt!8
„Duizend dollar?8
„Een kleinigheid. Wel twee duizend
heb ik er voor over.8
„Met duizend ben ik tevreden. Dus ge
schenkt mij die som Ik sta voor het wel
slagen van myn plan in.8
De Yankee keek zyn gast aan.
„Ik begryp er geen jota van,8 zei hy,
maar dat is hetzelfde. De koop is gesloten !8
„Goed. Laat my hier enkel vyf minuten
alleen. Ik zal je wel inhalen.8
Zoodra Simpson zich verwijderd had,
riep Louis Vernet den wachter. Nadat hy
met dezen eenige minuten fluisterend had
gesproken, haalde hy zyn portefeuille voor
den dag en gaf den man eenige bankbil
jetten.
„Het overige krijg je binnen veertien
dagen,8 zei hjj heengaande.
onderstellen, dat hier bedrog in het spel
iseen enkele conclusie kan slechts uit
dit wonderbaar feit getrokken worden
dat het den heer Simpson gelukt is de
natuurnabootsing zoo ver te dry ven, dat
hy aan de natuur haar laatste geheim ont
roofd heeft. Er is niet aan te twijfelen,
dat een schitterende belooning dit waarlyk
wonderbaar resultaat ten deel zal vallen.8
De krant viel mynheer Simpson uit de
hand. Op dit oogenblik trad Louis Vernet
binnen met hetzelfde blad in de hand.
„De wachter Jim is een flinke vent,8
zei hjj, „die zyn duizend dollar wel ver
diend heeft, al heeft het kippenei hem
maar een halven stuiver gekost. Wat de
Amerikaanse he zon betreft die is een
luiaard, die niets van zjjn ambacht ver
staat en zonder kunstmatige verwarming
zoudt ge nog op uw fantastisch kuiken
wachten, mjjnheer Simpson !8
De Yankee begon hardop te lachen.
„Drommels, dat gij nog zoo iets moest uit
vinden Alleen zult ge den dood van een
mensch op je geweten hebben, want Camp
bel zal van woede barsten
Oldeouwer, 26 Maart. De prijzen van
het veenlandstijgen tegenwoordig aanzienlijk.
In een de vorige week alhier gehouden
verkooping, werd de heer Kemme te Schar-
sterbrug kooper van een perceel klyn ter
grootte van circa 40 are, met aangrenzend
water, voor ruim 1200 gld.
Vroeger werd per are gemiddeld van 6—10
gld. besteed.
Appelscha, 28 Maart. Bij den landbou
wer F. K. alhier had gisteren avond een
ongeval plaats, dat ernstige gevolgen had
kunnen hebben. Door het loslaten van eene
haak viel de brandende petroleumlamp in
de kamer naar beneden en kwam op de
tafel terecht- De peer brak in stukken en
de petroleum verspreidde zich naar alle
kanten, ook over eene wieg, waarin een
kind lag. De kussens geraakten in brand,
doch door het kind ijlings te grijpen, wist
men dit aan het gevaar te ontrukken.
Overigens ontstond er in de woning een
begin van brand, die echter gelukkig met
behulp der buren spoedig werd gebluscht.
S-Hage, 29 Maart. Officieel. Generaal
Kool is oenoemd tot Minister van Oorlog.
Leeuwarden, 28 Maart. Heden avond
te half negen werd zekere C. v. d. M. 54
jaar, op het Zuidvliet door Jan Nijl en
Sibbe Oppenhuizen bewusteloos uit het
water gehaald en in de sneeuw neergelegd.
Juist kwam de politie-agent Van Noggeren
daar aan, die order gaf, den drenkeling op
te nemen en naar huis te dragen, waar hy
door het drietal voor dood werd binnen
gebracht. Van Noggeren paste, bijgestaan
door de anderen, de voorschriften tot redding
van drenkelingen toe en smaakte het ge-
genoegen, dat V. d. M. na een kwartier
weer teekenen van leven gaf. Toen werd
een geneesheer geroepen, die zijn tevreden
heid te kennen gaf, maar vreesde voor ’t
ergste. Het is niet de eerste maal, dat Van
Noggeren door zijn flink optreden een
drenkeling het leven redt.
29 Maart. De drenkeling is heden
morgen overleden. Hepk. Adv.bl.
Makkum. Vrij dagavond den 22 Maart
en Zaterdagavond daaraanvolgend hadden
wij het genoegen kennis te maken met het
seboone spal der familie Mullens, dat zeker
door ieder geroemd zal worden die het
bijwoont.
Zoowel de sterke acrobatische toeren als
het aardige, kunstige goochelspel dezer
familie dwongen het publiek telkens hun
welgemeenden bijval te geven. De platen
der kinematograaf waren heel mooi, en de
tot slot gegeven pantomine liet niets te
wenschen over, zoowel aan spel als aan
tooneel-decoratie.
Wy wenschen de familie Mullens van
harte zeer veel succes toe, dat zij wel ver
dient en ook zeker zal krijgen.
Fr. Zuidwesthoek, 28 Maart. De
huurprijzen der landerijen zijn sedert het
vorige jaar nog gestegen. Toen werd voor
le klas weilanden gemiddeld f 36 per 36%
are geboden, thans f 40. Bedongen wordt
daarbij, dat de landen geweid moeten wor
den, waar maaien toegestaan wordt moet
de van het hooi verkregen mest terugge
geven of vergoed worden. De styging der
huurprijzen betreft niet uitsluitend de losse
landeryengoede en geschikt gelegen
plaatsen deelen er in. Deze toestand is
geenszins alléén het gevolg van den voor-
deeliger stand van het boerenbedrijf, voor
een grooter deel komt hy voort uit de
concurrentie, die er tusschen de kieinboeren
o
r
niiiiinr
Bolswardsche Courant.
I
