Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 27.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWARD BK WOKSERA.DEEX
re
I
I
E
k
I
I
DONDERDAG i APRIL.
I
VERDEDIGBAAR OF NIET?
Laatste Nieuws.
BINNENLAND.
VOOR
Oorlog EngelandTransvaal.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
f9 de
Tiet
er tot
genoemc
kunnen
ging „E
meente
Tweede
afgevaai
Kanter.
Appt
in steed
spil by
roan u[
Te Amsterdam heeft zekere A. T.
terechtgestaan, beschuldigd van het exploi-
teeren van een „wijnfabriek* zonder ooit
accijns te hebben betaald. Die fabriek was
gevestigd aan de Brouwersgracht in een
gang. Er werden daar rozijnen en krenten
uitgeperst totdat er iets uitkwam, dat „wijn*
werd.
De Rijksadvocaat concludeerde, dat bekl.
door de rechtbank zou worden veroordeeld
tot eene boete van f 250 subs, hechtenis
van 3 mnd., zooals het O. M. aanvulde.
De beklaagde, die zich een „limonade-
fabrikant* noemde, zeide ten slotte, „dat
er niemand in Nederland tot dusverre was
geweest, die zich op zoodanige wjjze met
zijn zaken had bemoeid als thans gebeurde*.
Verder kwam aan het licht dat hij zelfs
een vasten reiziger in zijn „wijnzaak* had,
die veel van deze Brouwersgrachtwijn in
den Haag wist te plaatsen. De beklaagde
verdedigde zich persoonlijk.
Vader en dochter.
De Rechtbank te Middelburg deed uit
spraak in de zaak tegen den Belgischen
zeeloods te Vlissingen, beklaagd op zijn
24-jarige dochter met een revolver te heb
ben geschoten, aan de gevolgen waarvan
zij is overleden.
Beklaagde werd veroordeeld tot 6 maan
den hechtenis met aftrek der doorgebrachte
preventieve van 6 Januari tot 22 Maart.
Beklaagde was niet bij de uitspraak tegen
woordig. Hij had een geneeskundig attest
overgelegd dat hij thans lijdende is aan
bronchitis. Aangezien de opgelegde straf
geen onteerend vonnis is, behoudt beklaagde
thans recht op pensioen.
De eisch was drie jaar.
Sneek, 1 April. Van Chr. Hist, zijde
wordt hier als Kamercandidaat voor ’t district
Sneek genoemd Dr. Mr. Schokking, predi
kant te Koudum.
Als een zeldzaamheid mag worden
vermeld, dat de jongste Cursus van de Her
halingsschool begon met 43 en eindigde met
42 leerlingen.
Wel een bewijs, dat dit onderwijs hier
gewaardeerd wordt.
2 April. Als een bewijs, dat sommige
school-autoriteiten ’t nog al ernstig opnemen
met onze leerplichtwet, voeren we aan, dat
geen enkel oudrenpaar hier nog een aan
maning van den Arrondissements-schoolop-
ziener heeft ontvangen, wegens ongeoorloofd
schoolverzuim.
En aangezien dat verzuim niet zoo heel
gering is, zal bovengenoemde tijding zeker
des te meer bevreemding wekken. Wij ver
trouwen dat de thans reeds in functie zjjnde
schoolopziener voor ’t Arrondissement Sneek
Dr. Mr. P. C. Andrese, den luitjes wel gauw
duidelijk zal maken, dat leerplicht thans
wet is geworden.
Leeuwarden, 2 April. In het reglement
„Nedraw* van den Bond van coöperatieve
zuivelfabrieken in Friesland zijn een paar
wijzigingen gebracht, die misbruik moeielijk
maken. Zoo moeten alle merkmaterialen,
door bemiddeling van het Bestuur van den
Bond worden aangeschaft, en moet elke
zending boter vergezeld gaan van een door
den Secretaris geteekend garantiebewijs,
zonder welk de Bond de zending in geval
van moeielijkheid niet erkent. Hiervan is
kennis gegeven aan de afnemers in het
buitenland. Verder is het verboden, vaten
met het brandmerk, die nog al eens misbruikt
In deze Verloting bevinden zich apretoria en Johannesburg. Aan den
1 n kant nam French commandant
Engelbrecht en de Light Horse commandant
Pnnsloo gevangendezen laatste werd het
paard onder hem dood geschoten, zoodat hij
niet kon wegkomen.
Dit Kenhardt (K.) komt het bericht dat
zich eiken dag meer Afrikaanders aansluiten
bij de rebellen. Hun aantal groeit onrustbarend.
De pest te Kaapstad breidt zich uit. Tot
dusver zjjn 287 gevallen van pest aangegeven,
en 99 sterfgevallen, onder deze het hoofd
van den geneeskundigen dienst.
Ds toestand in Zuid- Afrika.
LONDEN, 2 April. De „Daily MaiP
ontvangt van zjjn correspondent te Kaap
stad een brief met ontzettende beschuldi
gingen tegen de militaire autoriteiten. In
dit schrjjven van 13 Maart, schetst de cor
respondent den vervuilden toestand van de
stadsdeelen, waar de bevolking opeengehoopt
was. Hij zegt, dat de militaire autoriteiten
in de eerste plaats verzuimden der Kolo
niale Regeering kennis te geven van het
voorkomen der pest onder de ratten in de
militaire dokken, hoewel hun verzocht was
dat te doen.
Vervolgens weigerden de militaire auto
riteiten om mede te werken tot het schoon
maken van de stad; en eindelijk zonden zij
in het geheim honderden Kaffers het land
in met militaire treinen, waardoor zij me
dewerkten om de ziekte in het land te ver
spreiden.
Meer dan duizend menschen zijn reeds
overgebracht naar het pest-hospitaal en het
daarbij behoorende kamp.
Volgens de mededeeling van den corres
pondent, heeft professor Simpson gezegd,
dat de epidemie nog pas begonnen is,
en mannen aan hunne hierboven genoemde
verplichting.
Zij veroorzaken een kolossale uitgave van
veertig millioen gulden per jaar aan nutte-
looze zaken en het grootste deel daarvan
gaat buitenslands!
Zij zaaien wrok en ontevredenheid door
hunne onrechtvaardige verdeelling van een
zware en nadeelige taak op de schouders
van enkelen, als de knechts van hen, die
thuis blijven voor wie zij gedwongen zullen
zijn hun bloed te vergieten.
Nederland koopt eene verdediging voor
geld.
Dat is eene verdediging zonder hart en
zonder ziel.
De Nederlander blijft thuis en ziet een
handje-vol mannen, zijn eigen vleesch en
bloed, zijn eigen betrekkingen, door een
overmacht verpletteren.
Als dat gebeurd is betaalt hij blijmoedig
zijn oorlogsschatting uit een ledige kas met
een wissel op de eeuwigheid.
Een millioen fiere mannen hooren met
de handen in de zakken zich de wet voor
lezen, door hunne nieuwe overheerschers.
Want de Nederlanders vinden alles goed.
Dat doel bereiken wij nooit! Een een
voudige vergelijking is voldoende ons van
de onomstootelijke waarheid daarvan te
overtuigen.
Millioenen kunnen er op den bestaanden
voet jaarlijks worden uitgegeven, de zaak
verbetert er niet door, ja wordt eerder nog
slechter.
Juist dien bestaanden voet, dat verouderde
stelsel, die tot hoofdzaken verheven bijzaken,
die na-aperij, dat keurslijf van conservatisme
dat alles zoo stijf omkneld houdt en ons
het vrij ademhalen belemmert, zij zijn het,
die een werkelijk gevaar voor het land
opleveren, ons verlammen en het zelfver
trouwen verloren doen gaan.
Om te beginnen wenschte ik met het
militaire stelsel te breken. In de kazerne
wordt wellicht de grondslag gelegd voor
den traditioneelen goeden soldaat, maar in
geen geval voor een goed beschermer van
ons volksbestaan. Er is van geen onzer
nationale instellingen eene, die zoozeer be
hoefte heeft aan opruiming als die waarin
men zich ten doel stelt een schiet- en steek-
automaat te vormen, die zich als een Jan-
Klaasen-pop op commando beweegt en plooit.
In plaats van zulk een kazerneleger moeten
wij hebben ’n volksleger of beter omschreven
Ieder mannelijk ingezetene, die over een
goed en gezond gestel beschikt, moet in
staat worden gesteld zich te oefenen voor
het groote doelhet volksbestaan te kunnen
handhaven in de ure des gevaars, waarvan
het beginsel reeds is nedergelegd in het
artikel onzer Grondwet, dat tot heden nog
steeds een doode letter is gebleven.
Dat dit kan is bewezen.
Men weet wat de kanker is in onze be
staande instellingen van kazerne-leger en
schutterij. Doch bovendien onttrekken zij
fuiia een millioen Nederlandsche jongelingen
Zoo behoefde het niet te zijn. Althans
niet met een volk dat over zulke groote
moreele en materieele middelen beschikt als
wij. Wanneer wij alle beschikbare krachten
opwekken tot deelneming langs geschikte
wegen en met doelmatige middelen zullen
wij slagen en zijn wij op dit punt gereed.
Dan behoeven wij ons niets meer te ver
wijten, want verder kunnen wij niet gaan.
Er zal toewijding bestaan, die ons thans
ontbreektgeen strenge hand behoeft hier
in te grijpen, want wij willen en kunnen. Het
is in de laatste jaren op kleine schaal
afdoende bewezen. Er is slechts tact noodig
en die zal er zijn.
De millioenen zullen niet meer vermorst
worden, maar rentegevend in den vorm van
het beste wat passend zal blijken, want we
werpen het klatergoud en het nuttelooze
van ons. Onder het eenvoudige buis kan
een even warm hart kloppen als onder de
mooiste uniform. Dat bewijzen de Afrikaan-
sche BoerenDe te kiezen weermiddelen
kunnen verschikkelijk zijn, de voorbereidende
oefeningen afdoende.
Niet uiterlijk, maar innerlijk sluimert de
kracht, maar men haaste zich.
De wegen zijn aangewezen naam of zin
spreuk doen er niet toe. Zulk een stelsel
zal ons beter bevredigen dan het tot heden
gevlgde. Het zal ons verheffen en ons het
zoo noodzakelijke zelfvertrouwen schenken
zonder speculatie op een uiterst twijfelach
tige vriendschap van naburen, die ons ten
slotte toch voor de gedane moeite finan
cieel en materieel zouden vernietigen en ons
eigen sufheid versteld doen staan.
Dagbl. v. d. Zaanstr.
Er zijn geen belangrijke voorvallen van
het ooriogsterrein te melden. Het nieuws
bepaalt zich in het kort tot het volgende:
De Central News-correspondent te Stan-
derton deelt mee dat de colonnes in ooste
lijk Transvaal na 6 weken werkeloosheid,
als gevolg van de regens, de operaties hebben
hervat. In de eerste plaats zijn ze bezig
met alles mee te nemen, wat de Boeren
net opeut kan zijn, zooals wagens, duizenden
van Loterwol, lanabouwgereedschappen. De te
de houders van Loten in de zaal aanweitaande oogst wordt vernield.
ij Eet voorgaande zou men meenen dat
LOlCn NieUWe Apeldoorn^ door de regens tot nietsdoen werd
T r.nn.rr o n A ogenLa/fan uit Kaapstad zegt echter
Kassiers 1. KOPPEL Go. te Aj jlej slachtoffer werd van de vredes-
kochte Loten gestort wordt en die ook .andelingen, zoodat hij daarom negatief
Lot genoemde contanten ten bedrage vai had in de laatste weken. Men kan
deze in plaats van de Hoerenhuizen vei <je opgegeven twee reden erzelf een
geen deel aan de Verloting, waardoor!
prjjzen te trekken buitengewoon groot "Boeren lieten een trein ontsporen tus-
j— i-:_j-:..i.
nieuwe prachtige prijzen, als
Een Landauer mei
„Bloedtorgiftiging*, sei dokter.
Hepk. Adv. BI.
Er was tusschen de timmerliedenver-
eeniging „Ons belang* en de patroons te
Leeuwarden een geschil gerezen, behalve
over den dagelijkschen werktijd over het
loon. De knechten verlangden 18 cent per
uur, de patroons hadden zich onderling, bij
overeenkomst, verbonden om gedurende twee
jaren niet meer dan 17 cent per uur te be
talen. Het steeds onopgelost gebleven geschil
is thans aan het oordeel van de Kamer van
Arbeid onderworpen.
Ongelukken. Twee meisjes van deu
landbouwer K. O. te Ommerschans 7 en 4
jaar oud, geraakten Zaterdag spelende in
een wijk en verdronken.
Te Blerick (Limburg) is het driejarig
dochtertje van den landbouwer A. H. Tnijs-
sen in een ketel met kokend water gevallen.
Het werd zoodanig verwond, dat het kort
daarop aan de gevolgen is bezweken.
O, zoo I
ZijVerschrikkelijk, die goeie ouwe tante,
zóó Kort voor dat groote bal te sterven.
HijMaar vrouwtje, troost je, naar dat
bal was tante toch niet gegaan.
Zij: Ja, dat weet ik wel, maar ik had er
werden, anders te gebruiken dan voor boter,
die over Harlingen naar Engeland en buiten
Europa wordt uitgevoerd, om zooveel
mogelijk te voorkomen, dat ze terecht komen
in handen van oneerlijke concurrenten.
Langzamerhand heeft het handelsmerk
„Nedraw* zich dan ook een goeden naam
verworven.
Heerenveen, 1 April. Door de rijks-
kommiezen alhier zijn aangehouden drie
vaatjes gedistilleerd, komende van een gros
sier uit een der naburige dorpen. De oorzaak
der inbeslagneming is, dat het gedistilleerd
lang niet de benoodigde procenten weegt.
Hemelum, 1 April. De arbeider K.
alhier, die te Ürk bijstand verleende bij de
haringvisscherij, verwondde zich daarbjj aan
de hand. Omdat de kwetsuur hem verhin
derde zijn werk te doen, vertrok hij naar
huis, waar na aanvankelijke beterschap
de toestand door bloedvergiftiging zóó
verergerde, dat voor het behoud van zijn
leven gevreesd wordt.
Zurich 1 April. Bij den gisteren ge
houden wedstrijd in het schijfschieten werden
de prijzen gewonnen als volgt:
Eerste omgang:
le prijs D. de Boer Cornwerd, met 215
punten, 2e L. Zwarts Veenwouden 175, 3e
P. Rijpma Pingjum 165, 4e O. Backx
Pingjum 160, 5e W. Rijpma Pingjum 155.
Tweede omgang
le prijs L. Hilarides Zurich 160, D. de
Boer, Cornwerd 150, 3a KI. de Vries Veen
wouden 140, 4e S. de Haas Kimswerd 135
en 5e B. Rijpma Pingjum 135.
Suameer, 1 April. Een treurig feit
verwekt alhier veel opspraak. De 14-jarige
J. F. alhier heeft zekeren D. v. d. W. van
Bergum zoodanig met een mes gestoken,
dat geneeskundige hulp moest worden in
geroepen. De toestand van den gewonde
leek eerst zorgwekkend. Daarom zeker werd
de dader van zyn bed gehaald en onder
politiegeleide naar Bergum vervoerd. Te
Bergum werd een onderzoek ingesteld. J. F.
gisteren naar Leeuwarden vervoerd, moet
heden avond naar men zegt weer thuis
gekomen zijn. De toestand van den verwonde
zou thans minder zorgwekkend zijn.
Lemmer, 1 April. In het geheel is
hier de vorige week bijna 8000-tal haring
aan gevoerd. Voor het tal werd van fl tot
f 1,75 besomd. De vangst was ook deze week
weer vrij goed. Ook werd nog ruim 1000
pond bot aangevoerd, waarvan van f8 tot
wes’ ocniènUs ten' etf uur), in
Amsterdam, door vijf houders
heen willen gaan.
Bij den landbouwer v» d. W. te Gin-
neken stonden vijf koeien op stal. Door
schrikken rukten de beesten zoo sterk, dat
zij in plaats van los te breken, den halven
stal medenamen en daarmede aan den haal
gingen. Eenige voorbijgangers grepen dieren
en stal en voerden een en ander naar huis
terug,
Zooals te verwachten was, heeft de be
handeling der nieuwe Legerwet en de ver
werping daarvan in de Tweede Kamer,
waardoor de Minister van Oorlog, de heer
K. Eland, zich tot aftreden genoopt zag, tot
velerlei opmerkingen en beschouwingen in
de Nederlandsche Pers en daarbuiten aan
leiding gegeven.
En geen wonder, eene aangelegenheid,
waarbij het vraagstuk der hervorming onzer
Landsverdediging zoo nauw betrokken was,
kon niet nalaten in hoofd en hart van het
Nederlandsche volk een diepen indruk te
maken.
Het is duidelijk gebleken uit de gedachten
wisselingen onzer Vertegenwoordigers, dat
men voor een uiterst lastig vraagstuk stond
en ten slotte de zaak maar liever bij het
oude liet, in stede van het mes in de kan-
kerplekken te zetten van het oude zieke
lichaam.
Geen enkele hoopvolle lichtstraal, geen
sprankje van rein vernuft zelfs, vermocht
door te dringen in den chaos van moties en
amendementen op de voorstellen des Mini
sters. Het was of de uitgeputte strijders
elkander ten slotte met de eigen wapenen
te lijf gingen om eindelijk tot apotheose te
aanschouwen, het heengaan des Ministers,
als de laatste deelnemer aan een spelletje,
waartoe ten slotte deze voor Land en Volk
zoo hoogst belangrijke aangelegenheid was
verwaterd.
En zoo is dan een vooruitzicht op eene
nadere schrede tot oplossing eener voor
ons volksbestaan zoo gewichtige kwestie
door het Parlementaire stelsel voorloopig
in de doos gestopt.
Het komt mij voor, dat men bij de be
handeling van het vraagstuk onzer Lands
verdediging zich te veel van het rechte
spoor laat leiden door het aanhangen van
een verouderd stelsel en allerlei nietige
bijzaken, die men tot hoofdzaken verheft,
en mocht het mij gegeven zijn, dan zou ik
gaarne in de volgende regelen mijne ge
dachten over het vraagstuk uitspreken van
een geheel ander standpunt de zaak be
schouwend, dan tot heden over ’t algemeen
door onze gezaghebbenden is gedaan.
Er is bij de gevoerde discussiën eene
opmerking uit den mond van een onzer
meest eminente Vertegenwoordigers gevloeid
welke ik in deze tot uitgangspunt wensch
te gebruiken. Het was in het kort gezegd,
dat wij ten opzichte onzer houding als Staat
trachten „eene groote mogendheid na te
apen”.
En nu is het tamelijk doorzichtig, dat in
die na-aperij een groot gevaar schuilt. Het
is een wanhopig pogen om onze weermid
delen tot een hoogte op te voeren die ons,
in geval van nood, op ongeveer gelijken
voet zou doen staan met hem die ons be
dreigde.
Bolswardsclie Courant
I
I
h
