i
I
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
HUIS,
daarnaast, aan de Franekerstraat.
ILSWARO EN WONSERADEEL
Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 51.
DONDERDAG 27 JUNI.
V
.1
J
Af
•4’
A'
a
Praatjes over dit en dat.
I*
4
VOOR
INGEZONDEN.
r
hier een degressieve belasting.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
De Notarissen SCHOTMAN
en BRUINSMA. zullen op,
DONDERDAG den llen JULI, ’s namid
dags 2 uur, in „de Doele” te Bolsward,
veilen, ten verzoeke van de V ereeniging 3 maanden.
voor Vakonderwijs in de Zuivelbereiding
te Bolsward: jgbaar a 5 Ct.
Het erfpachtsrecht tot den 9en Jan. 1918;
rw
Heb je al eens nagegaan, Jochem, wat ze
hier eigenlijk met onzen hoofdelijken omslag
voor hebben
„Ja, ik heb het voorstel en het rapport
en het praeadvies gelezen, en heb er dit
van begrepen, dat de kwestie vooral loopt
of er 1 50 van het inkomen zal worden
afgetrokken voor elk kind dan wel de helft
er van, gelijk de commissie wil, vervolgens
gaat het over de wijze van berekening, die
de commissie wat gemakkelijker wil maken,
doch overigens zag ik er niet zooveel be
langrijks in.“
„’t Zal zoo wel weer komen, Jochem,
dat wij weer meer moeten betalen/
„Neen, neef, dat moet ik tegenspreken.
De kleine burgerij wordt er bepaald door
ontlast, en dus je behoeft je niet ongerust
te maken. Zoowel bij de Commissie als het
Dagel. bestuur zit het beginsel voor om
„den kleinen man" te verlicuten en meteen
matige opklimming de rijkeren naar ver
houding wat meer te laten betalen. Alleen
over de vraag hoe die opklimming berekend
zal worden en verder over eenige bij Komende
bepalingen, zooals de omschrijving, waarnaar
het inkomen wordt bepaald, enz. zijn reeds
heele brochures in ’t licht verschenen, en
wellicht zijn wij nog niet aan ’t einde, want
in de laatste raadsvergadering is de behan
deling uitgesteld, wie weet dus wat er nog
volgt 1“
„Nou ja, Jochem, maar ik hoorde al
een paar maien beweren, dat jij je ook wel
aan langdradigheid schuldig maakt/
„O zoo, dank je voor je compliment.
Ik heb toch liever, dat je het mij in mijn
gezicht zegt, dan dat je het mij acuter mijn
rug doet/
Bolsward 24 Juni, 1901.
t. t.
JOCHEM OPMERKER.
„Hé Jochem,zei neef, toen wij dien
vorigen Woensdag ’s avonds den uitslag der
Provinciale Statenverkiezing hadden ge
hoord, zou het ook nog eens kunnen zijn,
dat wij de verkiezing voor de 2de Kamer
moeten overdoen/
„Bedoel je, dat als Mr. Schokking
gekozen wordt in Schoterland, hij voor dat
district zal optreden, en wij opnieuw moeten
stemmen
„Neen Jochem, voor de kans van Mr.
Schokking in Schoterland geef ik niet veel.
Ik bedoel, of onze verkiezing wel wettig is.
Er is immers protest tegen aangeteekend,
omdat een candidatenlijst is geweigerd/
„O ja, de candidatenlijst van den heer
Zeilmaker, dat is ook zoo. Men was in
Harlingen wat heel punctueel op de letter
der wet. Maar of nu die verkiezing onwettig
is vraag je? Ja, dat zullen wij moeten af
wachten.
mij diets had gemaakt, dat alles des avonds
bekend werd.
Ik zal Donderdagavond nog eens gaan
hooren, en vertrouw dan dat wij den uitslag
der 42 herstemmingen geregeld komen te
hooren.
fc.ll
Ik ben ook bij de „politieke avondge
weest en het deed mij bijzonder genoegen
daar personen van anerlei richting aan te
treffen. Neef Harmen, die bij mij was,
fluisterde, dat hij met belangstelling zag, dat
ook de partij, die de Bolsw. Crt. ging pas-
seeren toen de meetings moesten worden
aangekondigd, nu toch wel notitie wilde
nemen van hare telegrammen, die gratis
konden worden ingezien.
Ik werd dien avond evenwel teleurgesteld,
en dat heb ik ook aan neef gezegd.
„O,“ zei hij, „dat zal geweest zijn,
omdat de uitslag niet naar je zin uit viel
„Neen, Harmen, daarom niet. Die het
sterkst is, wint het, daar moet de minder
heid zich aan onderwerpen/
„Was het dan dat applaudissement,
dat ontstond toen het bericht kwam, dat de
heer Schokking gekozen was
„Och neen, hoewel ik het heel ver
keerd vind, zoo openlijk zijne vreugd te
laten blijken, ten aanhooreder tegenstanders,
kon ik dat van die jongelui nog wel op.
Mijn teleurstelling betrof het zoo lang uit
blijven der telegrammen, en het zelfs niet
arriveeren van alle berichten. Ik had te voren
in de kranten gelezen, dat de telegraafdirectie
speciaal maatregelen had genomen om de
geabonneerden over het geheele land
rechtstreeks van het hoofdbureau uit, den
uitslag te seinen, en 't was dezen keer nog
minder dan voor vier jaar toen geen speciale
maatregelen vooraf waren aangekondigd. Ik
voor mij kon er dien nacht wel om slapen,
dat nog zooyele districten onbekend bleven,
maar teleurgesteld was ik toch, omdat men
Wonseradeel, 22 Juni. In de heden
gehouuen Raadsvergadering is ingekomen:
a. Een brief van J. Sikkema te Arum,
houdende beklag van beschadiging van zyn
huis, tengevolge van het uitdiepen der vaart.
(Gesteld in handen van B. en W. tot
onderzoek en advies.)
b. De gemeente-rekening over 1900. (Tot
onderzoek in handen van eene commissie
gesteld.)
Ds armvoogdij-rekeningen over 1900 zijn
goedgekeurd, onder dankbetuiging aan de
armoesturen voor het gevoerd zorgvuldig
beheer.
Aan M. H. Bruinsma te Hartwerd en
A. Bouma te Burgwerd zijn gedeelten berm
van kunstwegen in eigendom afgestaan.
Vastgesteld zijn nieuwe verordeningen op
de heffing en invordering van den hootde
lijken omslag. Bij deze verordeningen zijn
de beginselen van de bestaande verorde
ningen in hoofdzaak gehandhaafd. Wij
hadaen hier een degressieve belasting.
Zuiver belastbare inkomens beneden f 200
werden voor 50 honderdste in rekening
gebracht en met elke t 200 steeg de belast
baarheid met 5 honderdste, zoodat met
t 2000 de volle belastbaarheid werd bereikt.
Deze belastingheffing overschrijdt wel is
waar in enkele opzichten de by sub. IV
van art. 243 der Gemeentewet voor de
progressieve heffing gestelde grenzen; doch
sub. V van dat art. veroorlooft afwijking
XXV.
Mijnheer de Redacteur!
’t Wordt tijd, hoog tijd, dat ik U weer
eens schrijf, en waar zal ik U beter over
onderhouden, dan over de verkiezingen. Ik
voor mij ben blij, dat ze achter den rug
zijn, ’t Is waar, de gemeenteraad is nog aan
de beurt, maar daarbij treden lang niet
zooveel de politieke beginselen op den voor
grond als bij de verkiezingen voor de 2de
Kamer en in ons district nu ook die
der Provinciale Staten. De gemeenteraads
verkiezingen kunnen wij als gemeentenaren
kalmpjes samen afdoen, doch bij de afge-
loopen verkiezingen komen hooger speciali
teiten in de weer. Ik hoorde zeggen, dat er
dezen keer hier met zooveel politiek leven
was als vroeger wel, toen wij haast avond
op avond meetings hadden met debatten,
die klonken als een klok, terwyl er nu
slechts de twee candidaten optraden elk met
een rede. Nu ik stem toe, dat er niet
zooveel op de groote trom mag zijn geslagen
als in 1897 en vroeger, maar er is toch
wel degelijk „gewerkt/ Tal van stroobil-
jetten hebben ons op de hoogte willen brengen,
wie der candidaten de beste waren, en
waarom men die „zwart moest maken/ In
de partijbladen werden de tegencandidaten
soms dan ook zoo zwart gemaakt, dat het
mij haastging als den bejaarden Arnhemschen
kiezer die ze allen zwart maakte. Waarlijk,
die zwartmakerij van de tegenpartij keur
ik af. Laat ieder voor zijn beginsel uit
komen, flink en vrij, doch die strijdleuzen,
alsof het vaderland ten gronde zal gaan,
dat afgeven op de tegenpartij keur ik ai in
elke party, daaraan doe ik niet mee. Wij
zijn hier in Friesland nog al koudbloedig in
vergelijking met onze zuidelijke naburen,
ja zelfs in vergelyking met de bewoners
der hoofdstad waar men soms zingende
groepen de straten kon zien en hooren
doorkruisen, die straatdeuntjes galmden tegen
hun politieke tegenstanders doch de
couranten en strooibiljetten waren in onze
provincie lang niet in den toon als ik het
zou wenschen. Ik weet heel goed, dat die
scherpe toon, welke soms werd aangeslagen
niet als thermometer kan dienen voor de
kies warmte van het overgroot aantal kiezers,
o neen, bij velen wijst die op nul soms
onder het vriespunt maar ik vind een
heftig woord toch nooit goed om dezulken
op te wekken. Daaruit kan slechts ver
bittering ontstaan, en dat mag toch niet.
Ik voor mij geloof zelfs, dat niet zelden
zulke scherpe woorden afbreuk doen aan
de partij, die ze bezigt. Onze kalme Fnesche
volksaard wil niet opgezweept worden, en
bij de twijfelachtigen kan een gemoedelijk
woord vaak ten goede, doch een heftig woord
niet zelden ten kwade werken. De gehouden
stemmingen geven den aandachtigen toe
schouwer stof tot nadenken
Duitschland afkomstig was. Hij is zoolang
in ’t huis van bewaring onder dak gebracht
en wordt morgen (Maandag) over de grenzen
geleid; dan moeten zijn landgenooten hem
maar verder terecht helpen.
Opsterland, 24 Juni. Het wolvee wordt
tegenwoordig geplaagd door een soort rups,
die in groote menigte onder de huid wordt
aangetroffen en de arme dieren vreeselijk
doet lijden. Meermalen valt het voor, dat
een schaap of lam zoodanig door de rupsen
wordt geteisterd, dat het bezwijkt.
Oudemirdum, 24 Juni. Van verschil
lende zijde wordt ons het gerucht bevestigd,
dat de vorige week op de Zuiderzee een
botter uit Vollenhove is omgeslagen. De
bemanning, bestaande uit drie personen,
moest in de golven het leven laten. Het
getal ongelukken is het afgeloopen voorjaar
in vergelijking met andere jaren opmerkelijk
groot.
Sneek, 25 Juni. Tot candidaten voor
den gemeenteraad zyn hier hedeu gesteld
Van lib. zijdede heerenDr. G. Bouma,
Th. Camphuis, aftr., D. Gorter, aftr., J.
Hugos, en Joh. Schijfsma Jr.
Van antirev. zijdede heeren A. Bren-
ninkmeijer en J. J. v. d. Steele, kath., Joh.
Posma, P. K. D warshuis en F. de Wolf,
chr. hist, en antir.
Hepk. Advbl. voor Friesl.
Men schrijft uit Friesland aan de
Arnh. Crt.:
Het aanbod tot stemmenruil met de
socialisten in Schoterland door mr. T. de
Vries, hoofdredacteur van het orgaan der
Anti-revolutionaire Persvereeniging in deze
provincie, gedaan, heeft onder de Anti
revolutionairen kwaad bloed gezet tegen
dezen leider van hun persorgaan.
Op de eerstvolgende vergadering dier
Persvereeniging zal dan ook het beleid van
dezen hoofdman wel aan critiek bloot staan.
Terwyl de heer de Vries hulp zoekt bij de
socialisten, hebben de Provinciale Comités
van de Anti-revolutionaire en Christelijk-
historische partijen, geheel in den geest van
dr. Kuyper, aan de kiesvereenigingen gead
viseerd bij de herstemming te Leeuwarden
de candidatuur van den heer Pijttersen te
steunen tegenover die van den heer Melchers,
lid der S. D. A. P., ofschoon in die raad
geving mede gezegd wordt, dat het comité
de beslissing laat aan de kiesvereenigingen.
Men ziet hieruit dat de redactie van het
Christelijk orgaan en de Provinciale comités
ook op dit punt al niet homogeen zijn.
Trouwens mr. de Vries, die voor de
Provinciale Staten aanbevolen werd door
het kiescomité der arbeiderspartij in het
district Leeuwarden tegenover de liberale
candidaten eene houding, die wij zeer
vreemd vonden van eene democratische
partij heeft gemerkt, dat die aanbeveling
bij die partij weinig uitwerking heeft gehad.
De partijgenooten van het comité waren
in dezen minder meegaand dan het comité
zelf, wat pleit voor de beginselvastheid dier
partijgenooten.
De candidaten der kerkelijke partijen,
door dat comité aanbevolen, kregen slechts
100 a 200 stemmen meer dan de kerkelijke
candidaten, niet door dat comité aanbevolen.
Mr. T. de Vries zelf zal dus gemerkt hebben
dat men onder de socialisten zijne Christelijk-
democratische neigingen niet al te best
vertrouwt, ook al geeft hij daarvan hoog
op vooral bij de socialisten.
Intusschen Leeuwarden heeft zich bij de
verkiezing voor de Prov. Staten kranig
gehoudenFraneker niet minder, waar zelfs
een zetel gewonnen werd. In Schoterland
vielen mr. Sickenga, lid van Gedeputeerde
Staten, en de heer v. d. Meulen. Daar
werden gekozen de heeren van der Zwaag
en Eisma. Zijne niet-herkiezing heeft de
heer Sickenga voornamelijk te danken aan
de kiezers in de gemeente zijner inwoning,
Weststellingwerf, en de daaraan grenzende
gemeente Ooststellingwerf. De kwesties over
slikgelden en waterafvoer van de heide
werden daar tegen zijne verkiezing geëx
ploiteerd. Wij spraken reeds vroeger over
de kwestie der slikgelden van den polder
des heeren Eisma; de kiezers hebben nu
den heer Eisma in plaats van den heer
Sickenga gekozen. Uit die ruiling van
personen blijken de redenen van den val
des heeren Sickenga heel duidelyk.
Een drietal jongelingen uit Acht-
karspelen die een jongmensch uit Surhuis-
terveen op den openbaren weg vervolgden,
zoodat deze genoodzaakt was in een boer-
dery te vluchten, waar hij overnachtte, doch
’s morgens dood op zijn legerstee werd ge
vonden, zyn aangehouden, omdat de genees
heer constateerde, dat de dood een gevolg
was van mishandeling»
van de gestelde regelen, wanneer de bestaande
verordeningen of andere omstandigheden
daartoe aanleiding geven. De Raad heeft
gemeend deze concessie te mogen inroepen,
omdat de bestaande grondslagen door een
twintigjarige ervaring billijk en rechtvaardig
zijn gebleken. Inkomsten uit bezit worden
voor het geheel, die uit nijverheid voor 3/4
belast. De aftrek voor noodzakelijk levens
onderhoud zal bedragen voor eenloopende
personen f 200, voor hoofden van gezinnen
zonder kinderen f 300, met 1 kind f 350,
met 2 of 3 kinderen f 400, met 4 of 5
kinderen f 450 met 6 of meer kinderen f 500.
In opzicht tot de met de gemeente Bols
ward voorgenomen ruiling van bruggen en
gedeelten kunstweg was ingekomen een
rapport van de bouwcommissie, die daarin
beweert, dat de door de architecten van
beide gemeenten aangenomen grondslag
voor de kosten van het onderhoud van
bruggen niet juist is. Naar haar oordeel
vordert het onderhoud der brug te Hichtum,
die Wonseradeel in onderhoud erlangt, f20
per jaar meer dan de deskundigen op
rekening hebben gesteld. De commissie
was diens volgens van gevoelen, dat Bolsward
f 400 aan toehaak meer moet betalen, dan
door de architecten is opgegeven. Aan
Bolsward zal nu worden bericht, dat Won
seradeel f 400 meer bedingt.
Afwijzend is beschikt op het verzoek van
den directeur der Nederlandsche Tramweg-
Maatschappjj om het subsidie voor de
geprojecteerde Ijjn FranekerBolsward—
Workum van f 1000 tot f 25000 te verhoogen.
Aan mejuffrouw H. v. d. Broek is eervol
ontslag verleend als onderwijzeres aan de
school te Burgwerd wegens benoeming te
Waddinxveen en aan den secretaris van de
commissie tot wering van schoolverzuim is
een jaarlijksche belooning van f 60 toegekend.
Fr. Zuidwesthoek, 24 Juni. Meer dan
de helft der anejovisvisschers hebben in den
loop der vorige week, wegens geringe vangst,
het bedrijf gestaakt en zullen de netten
niet weer te water laten, als de ongunstige
berichten, omtrent de vangst blijven aan
houden. Men vischt thans nog op treffers,
liefst met oud want, daar het mogelijk ver
lies van nieuwe netten door de twyfeiachtige
kansen niet gedekt kan worden. Zoo nu
en dan komt een schot binnen, van 3, 4
en 5 duizend stuks, dikwijls echter blijken
de beugen nauwelijks zooveel honderden te
bevatten en uitzondering is ’t niet, dat er
hoegenaamd niets gevangen wordt. Het
vorige jaar toen de vischjes f 10 per 1000
stuks golden, werd de visschery op dezen
voet voortgezet; thans echter nu slechts
f 5,50 genoteerd wordt, gaat het alleen
voor visschers die waardeloos want in
voorraad hebben.
Westergo, 24 Juni. Van de 560 klasse-
onderwyzers in Friesland, die bij het door
den Bond van Ned. Onderw. ingestelde
salarisonderzoek de ter invulling aangeboden
kaarten inleverden, zullen 176 met 1 Jan.
1902 in het genot komen van de huur
toelage, welke bij de jongste onderwijs wets
wijziging aan gehuwde onderwijzers van
28 jaar en daarboven is toegekend.
Sondel, 24 Juni. De alhier gehouden
verpachting van hooilanden, eigen aan de
maatschappjj „Gaasterland" ging zeer vlug
van de hand. Da huurders waran graag.
Voor 4Oa/io pondemaat, gelegen in het
„Oudemirdumer veld" was het hoogste bod
1246 per jaar; voor 4‘/2 pondemaat in de
Buiten-Ee f60; voor L01lha pondemaat
over de Langesloot f 1870,50. Deze 107‘4 0
pondemaat is in 1898 bemest met terpaarde,
wel een bewijs, dat dit de moeite loont.
Verder dient hier bij te worden gemeld,
dat deze landerijen ’s winters alle geheel
of voor het grootste deel onder water (zee
water) staan. In sommige jaren komt er van
den hooioogst vanwege het vele water zoo
goed als niets terecht.
Sneek. Zeer waarschijnlijk, meldt Het
Volk, komen dezen zomer twee gezelschappen
Engelsche socialisten en anti-oorlogsmannen
een rondreis door Nederland maken, het
eene gezelschap van 13, ’t andere van 8
dagen. Het eerste komt 28 Juli over Vlis-
singen. Dit gezelschap is o.a. op 31 Juli te
Leeuwarden en bezoekt ook op 2 Aug.Sneek.
Het zal aldaar slechts eenige uren blyven.
Leeuwarden, 23 Juni. Gisteren werd
hier iemand onder politie-geleide binnen
gebracht, die zwervende in de omgeving
van Dokkum was aangetroffsn. Toen men
den man in verhoor wilde nemen, bleek
echter, dat hem niets aan het verstand was
te brengen en geen woord uit hem was te
krijgen, zoodat men zeer waarschijnlijk met
een doofstomme heeft te doen. Uit een
briefje, dat de zwerveling bij zich droeg,
kreeg men de wetenschap^ dat hy uit
Notaris SCHOTMAN.
Bolswardsche Courant.
-
