Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 53.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOI.SWARÖ EK
OKSEHADEEL
t
I
DONDERDAG i JULI.
B1MNENLAMD.
Een Amerikaansche schets.
VOOR
s
waarvan druk
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Undertakers.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
1
Hepk. Advbl. voor Friesl.
Vrijheidszucht.
Uit bet krankzinnigengesticht te Medem-
blik zijn in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag weder 2 patiënten ontsnapt, Boers
en Scheer genaamd. Laatstgenoemde vluchtte
reeds voor de vijfde maal, van Boers was
het de tweede maal, dat hij wist te ont
snappen.
Men brengt deze ontsnapping in verband
met een te Hoorn gepleegden diefstal. Bij
den bierhandelaar Stins zijn aldaar ont
vreemd een 50-tal fiesschjes bier, terwijl uit
het volksbadhuis zjjn vermist een 70-tal
zwembroekjes. Aan dat badhuis werd
bovendien een begin van brand ontdekt,
die echter spoedig gebluscht werd.
Bij den heer Oosterchrist te Hoorn
schijnen de ontvluchten kleeren te hebben
gekocht, die zij in een melksalon met hun
gestichtskleeren verwisselden. De gestichts-
kleeren zijn in dit salon door de Hoornsche
politie in beslag genomen.
De vluchtelingen, die zich in de richting
van Berkhout hebben begeven, zjjn nog
niet ontdekt.
Tweede Kamer.
In ’t district Weststelling werf worden van
S. D. zijde als candidaten voor de Tweede
Kamer genoemd de heeren: Hugenholtz te
Haarlem, Bergmejjer te Dordrecht en Gerhard
te Amsterdam. Deze drie moeten ook bij het
verkiezingscomité op den voorgrond treden.
Ellendelingen. De te Onstwedde in de
nabijheid van Winschoten gestationneerde
Hackney-hengst Duke of Clarence is door
kwaadwilligen zoodanig aan een der achter»
pooten verminkt, dat het edele dier, dat
eerst onlangs voor f 4000 werd aangekocht,
zal moeten worden afgemaakt.
Galant. Zij: Welke figuur in de
quadrille bevalt u het best?*
Hij: „De uwe, lieve juffer l*
steen, maar beplant met bloempjes en groen,
en afgesloten door kolommen, die met ket
tingen aan elkander verbonden zijn.
De rijke Amerikanen laten meestal monu
mentale lijkenhuizen bouwen, waarin ge
legenheid bestaat om te rusten.
Deze lijkenhuizen zijn van wit marmer,
versierd met beeldengroepen, gesloten door
een sierhek, waarvan de familieleden de
sleutels hebben.
Binnen in het gebouwtje zijn nissen,
waarin de kisten geschoven worden, nissen
die gesloten zijn met een metalen plaat,
waarop namen en datums gegraveerd staan.
Ook vindt men daar een tafel en eenige
stoelen, benevens vazen voor het plaatsen
van bloemen.
Sommige van deze monumenten zijn
kolossaal groot en vertegenwoordigen de
waarde van City-gebouwen.
Een dag van het jaar wordt gehouden
voor het herdenken van de afgestorvenen.
Dan worden alle banken, kantoren en
winkels gesloten, gaan alle Amerikanen met
armen vol bloemen naar de kerkhoven, waar
zij de graven versieren van overleden fami
lieleden en vrienden.
De stedelijke overheid zorgt voor bloemen
op de armen begraafplaats, de militaire ver-
eenigingeu leggen kransen op de graven van
gevallen helden, alle standbeelden in de
stad worden versierd en met bloemen ge
tooid, en de vereenigingen houden optocht
met muziek en bezoeken de kerkhoven,
waar hun leden te ruste zijn gelegd.
Op decoration-day zijn de steden verlaten,
trekken alle menschen naar buiten om te
kijken naar de rondmarcheerende vereeni
gingen en de treurende, bloemendragende
familieledendan is het anders kalm daar
liggende kerkhof vol van een drukke
woelige menigte, die bedrijvig werkt op de
graven, onkruid trekkend uit den grond,
poetsend en wrijvend de monumenten boven
de rustplaatsen van hen, die hun dierbaar
waren.
De onverschilligen loopen rond en zoeken
naar namen van bekende menschen.
„Daar is het graf van die en die, hoort
men, dat is zooveel duuend dollars waard?
„Dit beeld kwam uit Italië en kostte
zooveel
„Dit is het graf van zoo en zoo, de man
die zooveel geld naliet!*
De Amerikanen, die altijd hun best doen,
anderen wijs te maken dat zij veel rijker
zijn dan werkelijk waar is, moeten verdragen,
dat na hun dood ieder weet hoeveel geld
zij bezaten, want bij hun overlijden wordt
in de couranten gepubliceerd, hoeveel geld
er nagelaten is.
Alles in Amerika is practisch ingericht.
Wanneer de familieleden niet weuschen
te worden lastig gevallen door nieuwsgierige
bezoekers en vervelende begrafenisdienaars,
dan wordt het lijk naar het magazijn van
den undertaker gebracht.
Daar wordt dan de kist tentoongesteld in
de treurzaal, dan worden de gordijnen naar
beneden gelaten en vindt de begrafenis
plaats.
Zoo wordt ook meestal beschikt over de
lichamen van vreemdelingen, die sterven in
hotels enz. Want het zou dwaas zijn zooveel
last en moeite te hebben, terwijl er inrich
tingen bestaan, waar voor een flinke som
alle zorgen worden overgenomen.
De Nieuwe Crt.
Sneek. Een wijze maatregel mogen we ’t
gerust noemen, dat ’t toelatingsexamen
voor de H. B. School alhier in de volgende
week drie inplaats van één dag zal duren.
Thans zal men in de gelegenheid zijn
den candidaat goed te onderzoeken, welk
onderzoek ongetwijfeld èn de inrichting èn
den leerling ten zegen zal zijn.
Heden morgen had alhier een hoogst
treurig ongeval plaats.
Een driejarig jongetje, dat met zijne moeder
bij zijne grootouders gelogeerd was, speelde
met oen knikker bij de vaart loopende langs
de laan naar de oegraafplaats. Weinige
oogenblikken daarna werd het kind levenloos
uit het water opgehaald. Alle pogingen,
die Dr. B. aan wendde, om de levensgeesten
weer op te wekken, bleken geheel vruchte
loos.
Het Gerechtshof te Leeuwarden, civiele
Kamer, heeft arrest gewezen in het geding
tusscheu de voogden van het Old Burger
weeshuis te Sneek, appellanten en de
heeren T. Overmeer c. s., geïntimeerden.
In het kort is de zaak dezeten behoeve
van den spoorweg Leeuwarden—Stavoren
had er bij Sneek een onteigening plaats,
o. a. van een gedeelte van een perceel laudt
Een undertaker is een Yankee-begrafenis-
directeur, niet een man als in Europa, die
statig-deftig in ’t zwart gekleed met een
treurgezicht naar het sterfhuis gaat, om met
de familieleden de zaken te regelen, maar
een modeheer, die in elegant pak, zijn
havana rookend, de klanten wacht in een
mooi ingericht salonnetje, vol stijlmeubeltjes.
Het huis van den begrafenis-directeur is
ingericht als een winkel, met een reuzig
étalageraam, waarachter kleeden, kisten en
kransen tentoongesteld zijn.
Aan de mooi bekleede muren hangen
foto’s in lijsten, voorstellingen van in be
weging zijnde lijkwagens, momentopnamen
van multi-millionair-begrafenissen
De kisten zijn bijna altijd overtrokken met
zwarte stof, geborduurd met zilveren tranen
en van binnen bekleed met wit satijn, ge
plooid en gedolt als een modernjuweelkistje.
De lijkwagen is geheel van glas, gesloten
door twee deuren, bekroond door een zwart
houten, gebeeldhouwden kap van treurende
engelen en afgebroken zuilen.
Wanneer in een Amerikaansch huis een
sterfgeval heeft plaats gevonden, dan wordt
de knop van de buitendeur versierd met
een satijnen strik en lange linten, zoodat de
voorbijgangers kunnen zien dat er een doode
in huis is.
Is de overledene een jong meisje, dan is
de strik geheel wit, is het een jonge man,
dan worden wit met paarse linten op-
gehangenzoo wisselen de kleuren naar
gelang van ouderdom, geslacht en wel of
niet gehuwd zijn, zoodat men aan de kleuren
zien kan, hoe oud ongeveer, en wat de
gestorvene was.
Het Amerikaansche kijkgrage publiek
gaat ongestoord het stertnuis binnen om
het lijk te zien.
Is de gestorvene een bekend persoon, mil-
lionair, schrijver, schilder of politicus, dan
stroomen de kijkers bij honderden naar bin
nen, zich niet bekommerend om treurende
familieleden, opmerkingen ten beste gevend
over de bloemen, de inrichting der kamers,
en het costuum van den overledene.
Het gaan kijken in sterfhuizen is een
echte Yankee gewoonte,
wordt gebruik gemaakt.
De dames, elegant gekleed, nieuwsgierig
om te weten, hoe de huisinricating van mr.
zoo en zoo is, gaan met een treurig gezicht
het rouwhuis binnen om te kijken naar de
kleur van meubelen en gordijnen.
Het lijk wordt geheel gekleed tentoonge
steld en begraven.
De vrouwen liggen met gevouwen handen
in avondtoilet of bruidsjapon in de met wit
satijn bekleede kist, als gereed om zich te
vertoonen en te schitteren in een balzaal,
.terwijl de mannen in rok-costuum met nieuwe
verlakte schoenen daar liggen, zooals zij
gingen naar opera’s enz.
De bloemstukken zijn meestal groote voor
stellingen van dingen, betrekking hebbende
op de positie van den overledene.
Was hij lid van een geheime vereeniging,
dan vindt men er zeker het kunstig van
immortellen vervaardigde clubinsigne ver
sierd met opgezette, reinwitte duiven, die
losjes zitten op de bloemen, als kwamen zij
daar even rusten.
Dan vindt men er harpen en kussens van
gedroogde bloemenversierd met vogsls, en
een overvloed van korenhalmen, saamge-
bonden met lange paarse linten, vol gouden
letters.
Bij het begraven van een oud-soldaat,
wordt de stoet voorafgegaan door mede
strijders met hun banieren en een muziek
korps, dat nationale liederen speelt, terwijl
de kist versierd met Amerikaansche vlaggen,
langzaam gereden wordt in den glazen
wagen, gevolgd door een drom van jongens
en mannen, die meegaan naar het kerkhof
om te zien naar het schieten en te luisteren
naar de redevoering van den president der
militaire vereeniging.
In gewone omstandigheden wordt op een
draf gereden, niet stapvoets zooals in Europa.
De Ieren houden van groote begrafenissen,
vinden het een hooge eer, wanneer hun
lijkkoets door tallooze rijtuigen gevolgd wordt.
Soms ziet men verschillende volgkoetsen
achter elkander, waarin slechts één persoon
gezeten is, een dame of heerwant ook de
vrouwen gaan mede begraven in Amerika.
De kerkhoven zijn groot en mooi aangelegd,
vol marmeren beelden en torenhooge obe
lisken. De meeste monumenten zijn van rood
graniet, eenyoudig van lijn, versierd alleen
met gouden letters, vermeldend den naam
yan de overledenen.
Het graf is niet bedekt door een zwaren
toebehoorende aan het weeshuis, waardoor
het overige gedeelte land werd afgesloten
van den publieken weg, waarom de Staat
een parallelweg aanlegde vanaf den weg
SneekBolsward, langs den stationsweg
tot aan het land van het weeshuis. Aan
dien parallelweg lag toen ook een stuk
land van geïntimeerden, die daarop wonin
gen (de Parkbuurt) bouwden en van dezen
weg gebruik maakten om op den weg
SneekBolsward te komen. Appellanten
beschouwden echter den parallelweg als
alleen ten behoeve van hun land aange
legd en sloten hem af, zoodat geïntimeerden
’n brug moesten maken, om van de huizen,
toegang tot den publieken weg te verkrij
gen doch stelden tevens een eiech in tegen
de voogden om de versperring van den
parallelwel op te ruimen en vergoeding van
kosten en schaden, welke eisch de Recht
bank te Leeuwarden toewees en het Hof
heeft nu, ofschoon op andere gronden, dat
vonnis bevestigd.
Een vreeselijk ongeluk had Dinsdag
morgen kunnen gebeuren in onze straten.
Een groote veewagen bespannen met twee
paarden, stond buiten de Noorderpoort on
beheerd. Een jongetje van een jaar of acht
bevond zich in ’t voertuig, toen de vier
voeters op hol sloegen, de Wijde Noorder-
horne door vlogen en koers zetten langs
de Kruizebroederstraat en Burgstraat naar
den Oosterdijk.
Bij de Leeuwarderstraatweg werd het
span gelukkig gegrepen en het gillende
ventje was spoedig uit zijn benauwde posi
tie verlost.
Fr. Zuidwesthoek, 1 Juli. De ansjo
vis hebben wegduikertje gespeeld. Het
kwam de visschers al wat vreemd voor, dat
de vischjes zoo plotseling verdwenen waren
nu blijkt, dat de aftocht niet gemeend was.
De vorige week kwamen nog vangsten
van 10 tot 20 duizend stuks en voor de
komende week worden op grond van deze
resultaten weder goede vangsten verwacht.
Het bedrijf, dat, gelijk we meldden, voor
een deel gestaakt was, is thans hervat.
Hoe lang de campagne nog zal duren, is
niet te zeggen. Sommige visschers meenen,
dat de tijd verschenen is, andere verwachten
nog geruimen tijd vangst, waartoe de hoe
danigheid van de in de laatste dagen ge
vangen visch aanleiding geeft. Ze mogen
gelijk krijgen, de laatsten
Ds prijs der ansjovis is nog 5*/a gulden;
eenige verhooging wordt echter verwacht.
Gaasterland, 1 Juli. Onze landbou
wers hebben zich in de laatste 3 dagen der
vorige week te nutte gemaakt. Alle be
schikbare handen moesten in het hooiland
hulp verleenen, omdat het weer bijzonder
gunstig was en men van de gelegenheid
wilde profiteeren. Veel van beste kwaliteit
is in die dagen dan ook binnengehaald. Een
aantal boeren is evenwel reeds genoodzaakt
te „dollen,* daar het aanvankelijk binnen
gehaalde niet droog genoeg was en nu
sterk begint te broeien. Over ’t geheel mag
men, zooals 't zich laat aanzien, wat de
kwantiteit betreft, zeer over den oogst
tevreden zijn. De meeste „buitenlanden*
leveren dit jaar mede best. De akkerge-
wassen, waaronder vooral de rogge, staan
naar wensch! Deze laatste staat bepaald
prachtig.
Hem. Oldeph. en Noordw., 1 Juli.
De werkzaamheden in ’t hooiland zijn thans
in vollen gang en werden in de laatste
dagen door uitmuntend weder begunstigd.
Er is puik hooi gewonnen, zon- en wind-
droog, blank en geurig en jong en krachtig.
Als sterke broei nu maar mocht uitblijven;
er wordt echter voor gevreesd, ook door de
brandwaarborg-maatschappjjen, waarvan
sommige bereids goede wenken onder de
aandacht hunner verzekerden hebben laten
brengen.
Het droge warme weder is ook de veld
vruchten ten goede gekomen, inzonderheid
de aardappelen en peulgewassen. Van de
eerste staan de vroege soorten in vollen
bloei, beschot en deugd zullen, naar het
zich laat aanzien, voldoende worden.
Lemmer, 2 Juli. Zaterdagmiddag kwam
alhier de eerste tram voor het station aan.
De directeur, de heer Hamelink, arriveerde
er mee om den weg en het stations-empla-
cement, dat de vorige week is afgewerkt,
te inspecteeren. Met verlangen wordt hier
naar de opening van den tramdienst uitge
zien, daar wjj dan in anderhalf uur van
hier naar Sneek kunnen stoomen, over
welke reis men thans per stoomboot nog
drie uren doet. Hoewel de datum van 16
Juli a.s. reeds in verschillende bladen als
de dag van de officieele opening is gemeld,
kunnen wij uit officieele bron mededeelen,
dat die datum nog niqt kan worden vast
gesteld. De weg is nog op verre na niet
zoodanig afgewerkt, dat hij met voldoende
veiligheid in gebruik kan worden genomen.
Bij de oprit van de brug over de Zijlroede
alhier moet eerst ook nog een massa zand
worden aangevoerd.
Franeker, 1 Juli. Bij de heden gehou
den stemming voor den gemeenteraad (vijf
vacatures) werden 585 geldige stemmen
uitgebracht. Gekozen zijn de heeren H.
Kamstra aftr. met 391 en IJ. L. Brouwers
aftr. met 314 stemmen. Herstemming moet
plaats hebben tusschen de heeren B de
Boer aftr. 266, F. Hamers 259, S. Heijt
aftr. 208, J. Hogendijk 212, P. H. de Jong
243 en E. v.d. Schoot 260 stemmen.
Leeuwarden, 1 Juli. Blijkens het ge
meenteverslag over 1900 was de volksge
zondheid in deze stad gedurende dat jaar
gunstigin voorbereiding was de invoering
van een ontsmettingsdienst overeenkomstig
de denkbeelden der commissie voor volks
gezondheid. Aan de Zwem- en Badinrich
ting was, als proef een afdeeling ingericht,
waar baden volgens de Kneippsche methode
konden worden genomen. Mocht het ge
bruik daarvan eenigen omvang nemen, dan
zou die afdeeling worden uitgebreid. Het
Stadsziekenhuis kleefden veel gebreken aan
men wachtte op de gelegenheid tot afdoende
verbetering; het hulp-ziekenhuis was onge
schikt tot verpleging van lijders aan be
sme tteljjke ziekten en ook niet geschikt te
maken.
1 Juli. Kapitein P. W. de Jong van
het stoomschip „Dockum I* rapporteert
het volgende:
„Op mijne reis van Rotterdam naar
Leeuwarden ontwaarde ik Zaterdag- op
Zondagnacht te circa halftwee even voorbij
Marken, een motorschip in zinkenden toe
stand. Op vreeselijk alarm zette ik koers
naar de vischschuit „Viechhandel III*, van
de Reederij van KlaverenRotterdam,
waarvan het vooreind vol water was ge-
loopen. Na veel krachtsinspanning gelukte
het ons, de bemanning aan boord te krijgen.
Alle pogingen, het schip op de droogte te
sleepen, teneinde het verder zinken te
beletten, mislukten. Vele trossen, zoowel
touw als staaldraad werden stukgedraaid.
We besloten nu om maar zooveel mogelijk
van den boven-inventaris te redden, hetgeen
ons gelukte. De lading, bestaande uit paling,
ging natuurlijk verloren. Te Enkhuizen
aangekomen, ging de bemanning van boord
en stoomden wij zelf verder, om Harlingen
te bereiken. Een en ander was verzekerd.
Langezwaag, 1 Juli. De landbouwer
W. T. de Boer alhier, heeft een hert gezien,
niet ver van zijne woning, achter een hout
wal. Toen het dier onraad vernam, nam
het ijlings de vlucht in de richting van
Kortezwaag.
o
deze monumenten zijn
waarde van City-gebouwen.
Bolswardsche Courant.
g t
