NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WONSERADEEt
1
Verschijnt Donderdags en Zondags. Veertigste Jaargang. 1901.
No. 95.
Si
I'
DONDERDAG 28 NOVEMBER.
BINNENLAND.
J
Praatjes over dit en dat.
Geen geld, geen visch.
VOOR
INGEZONDEN.
èf
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
S ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver-
X volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
1
Lf
I
I t
hoofdel. omslag betreft, het is waar, die be
draagt weer f 25000, maar voor den kleinen
man zal het toch minder zijn dan het dit
jaar was. De hoogst aangeslagenen zullen
echter wat meer moeten bloeden. Enfin, wij
hebben later nog wel gelegenheid dat te
bespreken. Je vroeg mij, of het Zwolsche
tooneel mij gisteren is bevallen, en ik moet
volmondig bevestigend antwoorden. Over
bet spel mag ik niet schrijven, want dan
zou ik verdacht worden invloed op de Jury
uit te oefenen, en dus daarover geen woord,
maar wel mag ik een woordje zeggen over
de regeling in de zaal en dan was het gis
teren beter dan de vorige maal. Toen zat
ik naar mijn zin te nauw, nu was ’t beter?
,W at is daar eigenlijk van aan Jochem
ze zeiden de vloer van ’t tooneel is te laag.
Is dat zoo
„Ja Harmen, ik ben geen vrijgezel
meer, en mag dus vrij uitspreken. Ik zat
ongeveer in het midden der zaal, en daar
had ik reeds geen vrij gezicht op het tooneel,
doch nog verder naar achteren was zulks
nog meer ket geval. Om de voorstelling
goed te kunnen volgen, moesten zelfs sommi
gen gedurende het spel van hunne zetels
opstaan/
„De architect schreef toch, dat het
tooneel niet te laag is, hij beweert, dat de
vloer achter in de zaal omhoog moet, hij
wil de zitplaatsen dus amphitheaters gewijze
ingericht hebben
„Nou ja, maar daar is de vorm der
zaal weer minder geschikt voor. Ik beschouw
dit als een uitvlucht, evenals een jongen
die te laat in school komende, de klok de
schuld geeft?
„O zoo, Jochem, dat is dan op de
wijze als ik het jaren geleden eens hoorde
op de Markt alhier. Toen een boer bij den
disch van een bekenden hoedenkoopman
geen hoed kon vinden, die hem paste, zei
hij„je hoeden zijn te klein,waarop
de koopman heel gevat antwoordde: „Wei
neen, man, mijn hoeden zijn goed, maar je
kop is te groot
vooruit loop en er op tracht te influenceeren.
Het brandde mij toen evenwel op de lippen,
dat het mij verbaasde, dat men dat groote
gebouw voor een 25 jongens zou reserveeren,
en geheel in orde maken ook, enkel opdat
die jongelui daar in de winteravonden nuttig
bezig kunnen zijn. Met de meerderheid van
den raad stem ik in, dat daarvoor onze
financiën niet rooskleurig genoeg zijn.
üw Dw.
JOCHEM OPMERKER.
Bolsward, 25 Nov. 1901.
„Van wat anders gespróken, neefin
onze laatste raadsvergadering was de ge-
meentebegrooting aan de orde, je weet zeker
wat er zoo al behandeld is
„Ik heb het raadsverslag gelezen, ja.
Ben je er weer heen geweest, Jochem, zooals
het vorig jaar
„Neen, ik ben er niet geweest. Die
vergadering werd juist onder kerktijd ge
houden, waardoor ik verhinderd was. Overi
gens kan ik je zeggen, dat ik toch geen
grooten trek Had om er heen te gaan, het
is mij het vorig jaar maar zoo tamelijk be
vallen, en zoo je weet, ben ik toen ver voor
het eind heen gegaan. Het heeft, zoo je
gezien zult hebben, ook dezen keer weer
heel lang geduurd. Toch ging er aan de
begrooting wat vooraf, dat mijne bij
zondere attentie trok, en als het een anderen
avond was geweest, was ik waarschijnlijk
gegaan?
„Welk punt was dat, Jochem
„Wel dat was hoe de raad zou be
slissen over den 6an onderwijzer aan school
No. 1 en ten anderen was ik nieuwsgierig
omtrent de bestemming van het nieuwe waag
gebouw?
„O ja, dat is ook zoo, maar hoe zijn
je de besluiten nu naar den zin
„Ronduit gesproken, Harmen, moetik
zeggen dat beide punten wel naar mijn zin
zijn uitgevallen. Het is zelfs boven mijn
verwachting, dat daar een zesde leer
kracht komt. Ik zelt heb er geen belang
bij, je weet onze Klaas is al „doorleerd",
maar toch eischt een goede klassificatie in
een burgerschool met 6 leerjaren ook zes
onderwijzers. Ik begrijp heel goed dat de
oppositie er op tegen was, o.a. ook omdat
het getal leerlingen niet zoo groot is, dat
de wet gebiedend eischt, dat er zes moeten
zijn, maar ik meen daartegen te moeten
aanvoeren, dat bij deze school bijzondere
omstandigheden optreden, en men reeds
jaren naar verbetering der leerkracht heeft
verlangd. De k.'eine uitgaaf, die onze gemeente
er door krijgt, vind ik goed besteed, want
het wordt algemeen gevoeld, dat de kinderen
van school No. 2 teitelyk in voordeeliger
positie verkeerden dan die van No. 1 en
dit is toch niet billijk.
Het besluit omtrent het waaggebouw is
mij ook geheel naar den zin, tenminste ik
koester de hoop, dat uit dit gebouw wel
meer munt is te slaan. In mjjn vorigen
brief’ heb ik daar al even op gezinspeeld,
toen ik zei, dat ik hoopte dat er een
lucratieve bestemming aan „Amicitia* zal
worden gegeven. Meer wilde ik er toen niet
van zeggen, omdat men mij anders opnieuw
zou beschuldigen, dat ik de raadsbesluiten
Wij hebben ook niet de dagen dat
vischvrouwen van IJmuiden, Velsen of
Scheveningen in de hoofdstad van ons
rijk ventende roepen:
Schelle...visch, in ijs,
Kost haast geen prijs.
Schelle...visch!...
Rembours werd geweigerd en dit geseind,
maar inmiddels was de haastige stads
tamboer gaan roffelen, dat 9 uur zou zijn
vischafslag vanHelaasDiep teleur
gesteld, een enkele met tranen in de oogen,
gingen ze heen, de belangstellenden en de
vischlief hebbers, en met hen de
ADSPIRANT-IMPRESSARIO.
Bolsward, 26 November 1901.
XXVIII.
Mijnheer de Redacteur!
De tijd vliegt als het ware mij door de
vingers. Ik had na mijne reis wel een en
ander na te zien en na te gaan, maar in
den eigenlijken zin van het woord kan ik
niet zeggen dat ik het druk had, en toch kon
ik haast geen tijd vinden voor een brief.
Als men eenmaal aan ’t uitstellen is, schijnt
het zwaar te vallen zich weer aan den
arbeid te zetten. Vandaar dan ook het spreek
woord van uitstel komt afstel. Afstel...
neen, dan maar dadelijk de pen opgenomen
en aan ’t krabbelen.
Tijdens mijne afwezigheid heeft men hier
ter stede dan eene vergadering gehouden
teneinde een Commissie saam te stellen om
te geraken tot een verbetering van de
vaarten. Ik was met het bericht daarvan
zeer ingenomen. De verbetering der ver
keerswegen is bevordering van den bloei
eener plaats. Ik was in die dagen juist in
Rotterdam en zoo ergens, dan is daar te
zien wat het beteekent voor een plaats als
er beste waterwegen zijn. Dat Rotterdam
toch, de oude Maasstad, in 1830 nog
niet meer dan 72.UU0 inwoners had, in 1850
geklommen tot misschien 90 000, schijnt deze
laatste haive eeuw, ja vooral de laatste
kwarteeuw als door den tooverstaf van eene
goede fee te zijn aangeraakt. Thans is het
een wereldhavenstad van reeds 320.000
inwoners, een vooruitgang die Amsterdam
naar de loet steekt. Wat zou het zijn dat
eene stad, die zoolang op dezelfde hoogte
is gebleven, een stad zonder natuurschoon,
zonder ambtenaarskringen gelijk Den Haag,
wat zou het zijn dat zulke reuzensprongen
van bloei en vooruitgang veroorzaakt? Het
is de flinke waterweg naar zee, en de han-
delsgeest der bevolking. Zie M. de R. mijne
eerste gedachte bij die overweging was, dat
ook in Bolsward energie en handelsgeest
heerscht, getuige de bedrijvigheid die hier
zetelt. Waarlijk de steeds stijgende waarde
van de huizen en den grond getuigt van voor
uitgang, het wijst op een dringende behoefte
om verbetering van de verkeerswegen, vooral
te water. De handel op Holland zou hier
wat een vlucht nemen, en dus hulde aan
de mannen van het initiatief in dezen. De
verbetering van den weg naar zee, het is
voor onze stad in zeker opzicht een levens
kwestie. Van den spoorweg verstoken, moet
de waterweg ons vooruitbrengen. En inder
daad die waterwegen beantwoorden niet aan
de eischen des tijde. Die bochtige, nauwe en
ondiepe vaarten, welke men juist in Friesland
vindt als erfenis van vorige eeuwen, dient
men eens goed ter hand te nemen, 't is het
belang van de geheele provincie. Vraag de
schippers van elders naar hun oordeel over
de Friesche wateren en gij krijgt wat te
hooren. Geen offer moet te zwaar vallen om
daarin verbetering te brengenIk hoop
werkelijk dat het der Commissie blijke, dat
ook in onze stad daarvoor genoeg energie
zij, om hier vaarten eerste klas te bekomen
De toegangsw- gen naar de stad, hetzij de
kunstwegen zoowel als de tramwegen, zij
bevorderen hetstadsbezoeken de weekmarkt,
doch flinke scheepvaart bevordert den
groothandel, en met deze de fabrieken en de
nij verheid.
„Hé neef, ben je weer terug Welkom,
hoe gaat het nog met deze welkomstgroet
ontving ik Harmen heden morgen, en na
zijn wederwoord vervolgde ik„Heb je mijn
laat sten brief gelezen
„Wel zeker, je zoudt mij onder handen
nemen hé, omdat ik tijdens je zomerreis
niet in de krant heb geschreven. Maar wat
denk je dan, dat ik mijn handen in een
wespennest wil steken? Dank je harteljjk,
knap jij dat zaakje maar alleen op. Ik vind
het soms lang niet pleizierig, dat je mijn
woorden publiek maakt en niet zelden ver
draait ook. Om mij mag je er mee uit
schelden
„Foei, neefje, wat val je weer zwart
gallig uit vanmorgen. Je hadt gisteren naar
„de Doele* moeten gaan, en „Weldoeners
der menschheid* zien spelen, ik wed je zou
heden wat beter gestemd zijn?
„Zoo, is het je bevallen Kom dat
voldoet mij. Wat mij betreft, och Jochem,
het zit er waarachtig niet aan. Onze hoofde
lijke omslag is dit jaar weer even hoog
gebleven, de huishuur is mij ook opgehaald,
ik durf warempel aan geen weelde meer
denken?
„Over de plaatselijke toestanden wil
ik heden niet met je redeneeren. Wat den
Lemmer, 26 Nov. Terwijl de voerman
A. Kool met zijn onnibus op de terugreis
was van Echten naar hier, geraakte dicht
bij onze plaats een der paarden te vallen
en brak beide voorpooten. Het dier werd
onmiddellijk afgemaakt.
Gaasterland, 25 Nov. Op de te Rijs
gehouden gewone jaarlyksche „groote11 houc-
verkooping zijn in ’t geheel verkocht 71
perceelen kaphout. De totale opbrengst be
droeg f 9404. De verkoop geschiedde bij
enkele inschrijving. De houtprijzen
zijn hier thans als volgteiken bosjes f 0,70
f0,75, berken bosjes f0,55 a f0,60, bak-
kerstakken f 1,50 a f 1,65, kneppeltakken
f 5,00 a f 5,25, bezemrijs f 9 a f 10, alles
per 100 bos. Eiken hout per wagenvracht
f6,00 a f6.50.
Oudehaske, 25 Nov. De zoon en de
arbeider van W. B. bevonden zich met
paard en platten boerenwagen op den weg
onder Nijehaske. Plotseling schrok het paard
voor een voorbijrijdenden trein en sloeg op
hol. De beide mannen vielen van den wagen,
gelukkig zonder zich ernstig te bezeeren
de wagen verloor al spoedig een wieltoen
een tweede wiel en nog aldoor rende het
paard er mee door, tot het eindelijk te
Oudehaske tot staan werd gebracht.
25 Nov. Een koe uit Haskerhorne,
welke Zaterdag naar Heerenveen ter markt
zou worden gevoerd, werd onderweg dol,
rukte zich los en rende het land in. Wel
’n twintig man trokken uit ter jacht, doch
de zon was reeds ondergegaan, voor het
dier onder schot kwam. Men gaf de jacht
toen op, om deze hedenmorgen met nieuwen
moed te hervatten. De jager Wieger de
Boer heeft thans de koe met een welgemikt
schot afgemaakt.
Joure, 23 Nov. Terwijl we ons Zater
dagmiddag omtreeks 4 uur op den weg van
Smkzwaag naar hier bevonden, zagen we in
Z.-W. richting een grooten luchtballon
zweven,die, naar de hevige slingerbewegingen
te oordeelen, erg met den wind scheen te
kampen te hebben. Duidelijk was waar te
nemen, hoe eerst een zak ballast werd uit
geworpen en kort daarop een voorwerp van
den ballon werd neergelaten, dat zich in de
lucht ontplooide, waarschijnlijk dus een para
chute. De ballon steeg toen snel en was
spoedig uit het oog verdwenen.
26 Nov. De rentenier Tj. v. d. M.
alhier, aie gisteravond nog gezond en wel
was, werd hedenmorgen dood in zijn bed
gevonden.
Garijp, 25 Nov. Dat vele huurders vol
moed de toekomst tegemoet gaan, blijkt
bijna bij iedere verhuring:’t is tnans al haast
regel, eene veel hoogere huursom te beloven.
Maar veel grooter verschil zal niet vaak te
constateeren zijn, dan bij eene verhuring
van een perceel bouwland alhier, in per
ceeltjes. Was dat perceel tot nog toe verhuurd
voor f 95 ’s jaars, thans bracht het op de
som van f 17Ö per jaar.
Warns, 25 Nov. Verschillende konjjnen-
houders op T Zu'deind van ons dorp zjjn
’s morgens by het ópstaan tot de onaange
name ontdekking gekomen, dat hunne
beestjes ontvreemd waren. De politie is met
dezen diefstal in kennis gesteld.
Hepk. Rieuwsbl. v. Fr.
Geen meevaller.
Door de politie te Maastricht is aange
houden zekere P., die in 1888 door het hof
te ’s-Bosch wegens het toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel tot 8 maanden ge
vangenisstraf was veroordeeld. Aan die straf
had hij zich door de vlucht naar België
weten te onttrekken. In de meening ver-
keereade, dat na een afwezigheid van 12
jaren de straf was verjaard, is hij naar
Maastricht teruggekomen met het bekende
gevolg.
Ja, Bolsward is eene zeer oude stad,
meer dan 1000 jaren oud.
Bolsward is eene nette stad, beroemd om
de merkwaardige gebouwen en oudheden
uit den tjjd van vele eeuwen geleden. Bols
ward is eene bedrijvige stad, heeft zich
enorm uitgebreid in om vang en zielental,
heeft op velerlei gebied eminente mannen
gekend en... heeft in de laatste jaren en
nu nog, mannen van het initiatief. Dit
heeft Bolsward’s naam en roem van weleer,
gestand gedaan en hoog gehouden.
Het is bekend wat in de laatste jaren op
initiatief van mannen uit hooge en lage
kringen, is ondernomen en met succes ten
uitvoer gebracht. Bolsward was ook be
roemd om... de visch. In het Raadhuis
hangt een gravure waarop aan het einde
van de Marktstraat, bjj „het huis met de
groote luifel” mooie visch (schelvisch mis
schien) door eene vischvrouw ten verkoop
wordt aangeboden. Men ziet hoe een heer,
tenminste iemand met stok, groote pruik
en steek, visch koopt en betaalt, op ’t mo
ment waarvan de jeugd (toen ook al nieuws
gierig) haastig komt aanloopen stellig om
te zien wat voor de visch wordt betaald.
Doch de tijden zjjn veranderd. Onze Frie
sche meren zjjn voor een deel droog ge
maakt en waar vroeger prachtige, heerlijke
baars werd gevangen en gegeten, heeft men
nu weiland.
Op het Raadhuis hangt mede eene gra
vure voorstellende: „Bolsward, een stad in
„Friesland, in Westergoo, schaars 3 uren
„ten zuiden van Franeker en 1 'h uur west-
„waarts van de zee”.
Van de zee... ja, en nooit meer visch,
tenzjj bot of mooie, volle haring. Maar
de ijverige, kleine venter van ’t laatste
artikel, leeft niet meer.
Met leede oogen zien we soms een „aal-
„schuit van Workum” in ’t Kruiswater
liggen om de lekkere, Friesche paling op
te nemen en te vervoeren naar Engeland.
Snelle vervoermiddelen ontnemen ons veel,
en veel gaat onzen mond voor bij. Maar
juist snelle vervoermiddelen kunnen van
elders ook ons weder tevreden stellen.
En men probeerde dit. Meermalen was
er over gesproken of er toch geen gelegen
heid zou bestaan om in Bolsward
Weer te krjjgen die dagen,
Die schoone dagen van voorheen.
Eindelijk was men het eens, dat
IJmuiden óf Nieuwediep moest worden
gehoord. En zoo was het dat op 18 Nov.
1901 „de man van de pen” een brief schreef
aan eene firma te IJmuiden en Nieuwediep.
Daarin werd uiteengezet wat men wenschte
en de vraag gesteld of men hierop zou
willen ingaan, zoo ja, op welke wjjze,
’t liefst met proefzending, voor afslag voor
rekening van den afzender. De eene firma
zond eene briefkaart, „dat door het ruwe
„weer van de laatste dagen de aanvoeren
„van visch tjjdeljjk zjjn onderbroken' enz
en verder: „Wjj zullen u later berichten,
„wanneer wjj een zending kunnen aanraden.
„Deze en volgende week is de visch veel
„te duur*.
Dat was wat verlangd werd. Na overleg
tot overeenstemming. De andere geadres
seerde zond Donderdag j.l. een telegram
„afgezonden ongeveer 50 schelvisschen en
„eene mand groote schol* enz., van rem-
boers geen sprake, en toch bljjkt Vrijdag
morgen dat de zending is tegen rembours
met vracht f 39,69. En alhoewel het visch-
comité nog niet was geïnstalleerd, het
reglement nog niet was vastgesteld, het
bedrijfskapitaal nog niet was bepaald en
geen weerstandkas was gevormd, zou toch
de Adspirant-Impressario de afslag hebben
bevorderd, ware het niet dat hem bjj onder
zoek bleek, dat de schelvisch voor een
deel te klein was, te klein om de geachte
vischliefhebbers van Bolsward te presen-
teeren, en te klein om een gewenschten
hoogen prjjs te maken. Wjj hebben niet de
tjjden van:
’n Pondtje hooter
Kost ma,er ’n stooter,
Bolswardsche Courant
ft
