NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WGN’SJERAOEIL
Brieven uit de Residentie.
1903.
No. 31.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
41ste Jaargang.
DONDERDAG 17 APRIL.
X
X
BINNENLAND.
VOOR
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zyn verkrijgbaar 5 Ct.
Algemeen Overzicht.
Hoedanigheid van het gas.
Gasverbruik.
Het gasverbruik bedroeg in de laatste tien
jaren;
Kimswerd, 14 April. Op de 5de al-
getneene vergadering van de kaatsciub
Kimswerdwaren 14 leden tegenwoordig.
Deze keurden de rekening, sluitende met
een voord, saldo van f 15.27, (Ontv. 1 175.08.
Uitg. 1159.81.,) goed, herkozen tot bestuurs
lid den heer A. Oosterbaan en tot keur
meester R. Visser; kozen als zoodanig R.
Buwalda voor 8. Postma; benoemden tot
afgevaardigde naar de Bondsvergadering de
heer W. T. Postma, wien opgedragen werd
vóór ’t voorstel „Arum* te stemmen; beslo
ten in dit jaar weer eene kaatsparty te
houden als ’t vorige jaar; zagen gaarne
dat Kimswerd voor ’t volgend jaar als plaats
voorden Bondswedstrijd werd aangewezen.
Schurken. Zondagavond is een Isra
ëliet uit Zutten, op reis naar het noorden,
om de een of andere reden te Echten (by
Meppel) uit den trein gestapt, door eemge
jongens aldaar eerst te water gegooid en
daarna door de kleeren heen in den rug
gesneden, zoodat het bloed er tappelings
uitliep 1 Na door dr. Meyeringh te zyn
verbonden is de ongelukkige door de zorg
der politie weder naar huis gebracht.
Of het ingestelde onderzoek tot ontdek
king der dappere helden heeft geleid, is
niet bekend.
Ernstig gewond. Zondag is te Arnhem
zekere H., na een twist in een tappery,
aan den Velperbinnensingel door zijn tegen
stander achterhaald en met een scherp
voorwerp aan de borst verwond, waardoor
hij bewusteloos neerstortte. Zgn toestand is
ernstig.
De dader is op aanwyzing van eenige
burgers gearresteerd.
Hoe meer iemand heeft, hoe meer hij
wil hebben dat is een axioma
Praatjes, heb je in je huis ooit twee
lingen gehad
11 April.
Wy zyn niet erg scheutig wanneer er
waardeering onzerzijds gevraagd wordt voor
de groote figuren van eigen nationaliteit,
voor hen, die werken aan de bevestiging van
groot-Nederland, altijd beginnen we met ons
voorbehoud, zelden komen we voor den dag
met eerlijke waardeering, om steeds te ein
digen met praatjes die meer zoeken naar
verdachtmaking dan bewijzen zijn voor gel
dige bezwaren.
Gaat maar eens na wat we doen op
kunstgebied, ziet maar eens onze gedragslijn
naar gelang er kunstcelebriteiten uit ’t bui
tenland herwaarts komen.
Zoo’n buitenlandschen naam (liefst zien we
twee namen op ’t programma) en dan ik
weet niet welke groote stad, daar
draait alles om. Zijn deze twee gegevens in
orde, dan kunnen ze al dadelijk dienen als
maatstaf voor onze erkenning van verdiensten.
We beginnen natuurlijk met eens zoo
hard te loopen als anders. „Dat moet goed
wezen*, is onze redeneering.
Daar gaat geen haartje van af, of we
kunnen niet teleurgesteld worden in onze
verwachtingen, zoo’n internationale kleur
maakt al dadelijk alles goed.
Dies maken we geen bezwaren tegen
hooge entree-prijzen, denken we d’er niet
aan onze ryksdaalders nog eens om te kee-
ren. We gaan, om dat we d’er by willen
wezen, ’t koste wat ’t wil. That is the
quaestionl Maar nu krijgt een Hollandsch
artist ’t ook in zijn hoofd om zijn kostelijke
talenten eens voor ’t voetlicht te brengen.
Dat is dom zult ge zeggen, want de goeie
man kon weten, dat zyn eigen volkje niets
niemendal van zyn talent gediend is.
Goed! maar de man zet zich er over heen,
denkt alleen aan zijn talenten, die minstens
even goed zoo niet beter zyn dan die, van
zijn buitenlandsche kunstbroederen en zus
teren, herinnert de menschen even aan het
geen zijn groote leermeesters over hem oor
deelden, maar... begaat de onvergeeflijke
domheid, met geen vreemde plaats achter
z’n naam te zetten. Al had hij de bespot
telijke combinatie van Poolsch en Russisch
achter zijn naam geplaatst, zoo’n geographisch
fantasietje, had alles goed kunnen maken.
Maar neenDe man wil eerlijk zijn, biedt
zich aan als Nederlander, leerling van een
nationale kunstinstelling, die zijn artistieke
vorming in ’t buitenland voltooide, maar
toch de hoofdzaak dankt aan z’n Neder-
landsche meesters.
Die eerlyke waardeering hecht hem dub
bel en dwars op. Hij ziet z’n stad en
landgenooten natuurlijk niet stormloopen
naar het plaatskaarten-bureau, omdat ’t
niemand in ’t hoofd is gekomen om iets bij
te dragen tot steun en aanmoediging van
onze eigen, nationale krachten zoo doen
we in ’t klein.
In ’t groot gaat ’t al evenzeer in die
richting. We brengen jaar-in en jaar-uit
wel onze duiten naar de buitenlandsche con-
cert-impressario’s, maar laten onze eigen
mannetje’s ’t land uittrekken omdat men ze
in ’t buitenland beter waardeert, en na
tuurlijk ook. beter betaalt. Zoo loert men
in de buitenlandsche centra van kunst- en
wetenschap bij voortduring op ’t puikje, dat
zich hier op verschillend gebied vormt. Is ’t
niet een professor dan is ’t ’n musicus. Wij
letten niet op die enorme beteekenis, maar
ginds wel. Daar zullen ze ’t U wel kunnen
vertellen en van daag of morgen zult ge ’t
ook kunnen lezen welke schoone aanbieding
van buiten af ons land weer heeft bereikt.
Dan kijken we wel zoo’n beetje op en zeg
gen „hé, had je daar wel eens van ge
hoord maar met of zonder de redeneering
blijft ’t feit bestaan, de vogel is gevangen
en wij zyn hem kwijt. Dezerzijds doen we
weinig of niet veel om onze luidjes te be
houden, anderzijds munten we uit in gebrek
aan waardeeringsvermogen Ons land is nu
eenmaal klein, maar dat is geen bezwaar
om op ander terrein uit te munten. Onze
historie wijst er op, dat er nog wel eens
tijden waren, dat we ons deden hooren en
onze beteekenis doen gevoelen, ver buiten
onze landpalen. Ik behoef hier wel niet te
komen vertellen hoezeer in die belangryke
positie verandering is gekomen. Wel mag
ik er op wijzen dat we sinds lang weer op
leven uit die periode van negatie. Vooral
in de laaste jaren is er veel gebeurd wat
onze nationale beteekenis heeft kunnen ver-
hoogen. Zij die aan dat doel medewerken
mogen aanspraak maken op onze erkenning.
En dan vind ik ’t een groot voordeel, dat
dit streven thans zulk een steun heeft ge-
vonden in onzen „premier*» D’er worden
in de laatste dagen al weer menschen in
overvloed gevonden, die de beteekenis der
buitenlandsche uitstapjes van Dr. Kuyper
weer willen verkleinen. De een hoort men
praten op een manier, als kan hij zijn per
soonlijke teleurstelling niet verbergen, omdat
eigen groot-opgezette pogingen op niets uit
liepen, de ander zegt„ach ’t is eigen be
lang Dr. Kuyper wil poseeren*.
Wanneer men zoo redeneert, dermate on
gevoelig wil blijven voor de hoogere betee
kenis welke aan deze wijze van optreden
van onzen premier ten grondslag ligt, ware
’t voor deze menschen beter gezwegen te heb
ben. Zeer zeker ook hier kunnen op- en
aanmerkingen, gegronde zelfs, gemaakt wor
den, maar dat neemt niet weg, dat de hoofd
zaak waardeering ten volle verdient. Ik
zie in sommiger critiek alweer dat gebrek
aan appreciatie-vermogen voor onze eigen
groote figuren. We kunnen ’t niet nalaten,
altijd maar weer met onze aanmerkingen
te voorschijn te komen. Zelfs menschen die
altijd den mond vol hadden over ’t ideaal
van een Grooter-Nederland, sentimenteel
werden wanneer ze kolommen vulden over
die vergane grootheid, ook zij hebben al
weer wat aan te merken. Dat is zeker
jammer en we mochten wenschen, dat men
zich eerst eens bedacht, alvorens maar da
delijk met felle critiek er op los te gaan.
Waaneer men een goede dosis critisch ver
nuft in reserve heeft is er waarlijk nog wel
wat anders te bestrijden. Ik voor mij zou
dan al dadelijk losgaan op die beweging,
welke men propaganda voor de kwakzalvers
zou kunnen noemen. De vorige week heeft
men hier een druk bezochte vergadering
gehouden, waarin op ergerlijke manier ge
dold werd met de otficieele geneeskunde.
Was ’t ’n paar dagen vroeger geweest,
men had zonder overdrijving zich kunnen
verheugen in een kostelijken April-mop maar
thans moet men spreker en publiek, dat de
verschillende uitingen dapper toejuichte, wel
inderdaad au serieux nemen.
De aanstichter van de herlevende kwak-
zalversbeweging, ’t Kamerlid de Savornin
Lobman, was ook onder ’t gehoor. Eigenlijk
gezegd zou men moeielijk woorden kunnen
vinden, om dit keurig soortje beschaving te
qualificeeren. Deze menschen, die de offi-
cieele geneeskunde wenschen te verduwen
om er ’n soortje amateurisme voor in de
de plaats te stellen, zijn niet minder gevaar
lijk dan oproerkraaiers. Zulke menschen
moest men het spreken kunnen verbieden,
omdat zij uitzonderingen als regel willen
doen gelden. En dat is zeker hun gevaar
lijkste zijde. Wanneer de geneesheer niets
meer vermag en de zieke, wat men noemt
„opgeeft*, dan zegt men: „wanneer de
hemel geen uitkomst brengt, zal 't einde
spoedig komen*, zoo hoort men veelvuldig
redeneeren. Kijk, deze kwakzalversbende
wenscht nu by monde van haar orakel te
verkondigen, dat zij den toestand wenscht
om te keeren.
Waar ieder gezond-denkend mensch mede
eindigt, willen zij beginnen, plus Pinkpillen
en meer van dergelijke middeltjes. Werke
lijk achter-af, zou 'k toch gaan meenen, dat
al deze dapper-toejuichende menschen d’er
zijn ingevlogen en hebben geprofiteerd van
’n late April-mop.
OOIEVAAR.
Sneek. Telephoonzaak. Vrijdagavond
werd in het café „Onder de Linden* alhier
eene vergadering gehouden ter bespreking
over den aanleg en exploitatie van een
plaatselijk telephoonnet. Vooraf bracht de
heer A. Dekker, voorzitter der commissie,
verslag uit over de voorbereidende werk
zaamheden. De commissie vond het wen-
schelyk dat de gemeente de exploitatie ter
hand neemt, omdat zy reeds van regeerings-
wege concessie voor den aanleg heeft ver
kregen en zjj bovendien de vrije beschik
king heeft over de gemeente-eigendommen,
als gebouwen, pleinen, straten, enz. Ook
werd er op gewezen dat in plaatsen van
gelijken om vang, ja zelfs kleiner dan Sneek,
een plaatselijk telephoonnet recht van be
staan heeft.
Na eenige besprekingen werd besloten
een adres aan den Raad te richten met
verzoek dat van gemeentewege zoo spoedig
mogelyk een plaatseiyk telephoonnet worde
aangelegd, aansluitende aan het hier reeds
bestaande Rykstelephoon bureau, opdat door
de aangeslotenen zoowel-lokaal als inter
lokaal kan worden gesproken. Om tevens
den Raad het bewijs te leveren, dat thans
reeds benoefte hieraan wordt gevoeld, ver
binden adressanten zich voor minstens 3
jaren een aansluiting te ontvangen tegen
een jaarlyksch tarief van f35 a f40.
De kosten van aanleg, onderhoud en be
diening werden door de commissie bij on
geveer 100 aansluitingen op f 150'10 a
f 20000 begroot.
Staande de vergadering teekenden 20 der
aanwezigen bovengenoemd adres.
De commissie zal zich mede beijveren
om meer belangstellenden in deze zaak tot
teekening van het adres te animeeren.
Twee jongens van 11 en 13jaar hebben
alhier in een stuk land een lam gedood en
geslacht en het vel daarna verkocht. Voor
de jongens, wier moeder, verdacht van dief
stal van goederen van verschillende bleeken,
zich reeds eeuigeu tijd in arrest bevindt,
zal dit ernstig misdryi zeker onaangename
gevolgen hebben.
Aangevoerd werden hier heden 7000
kievitseieren. Prijs 15 ct.
De 1-Meidag te Sneek. De Socialisten
alhier, willen den 1-Meidag niet ongemerkt
voorbij laten gaan.
Des morgens wordt een optocht gehouden,
des middags een openbare vergadering, des
namiddags kinderfeest en des avonds een
tooneelvoorstelling en Zanguitvoering.
Ah een bewijs, dat een ryweg eigen
lijk niet bruikbaar is als tramweg, kunnen
wij weer melden, dat Dinsdagmiddag bij
het Tramstation, een rijtuig van den neer
O. te Westhem onderste boven viel door
het schrikken van het paard voor de tram.
De inzittenden kwamen met den schrik vrij,
maar het rytuig was vry wat gehavend.
Cokes.
Gasproductie.
Gasverlies.
r»
Uitgaven.
Bolswardsche Courant
J,
>r
263,365
- 4255,665
185,88
123,92
JJ
JJ
3f
V
a.
b.
c.
d.
Aan het VERSLAG van den toestand en de
exploitatie der gemeentelijke
gasfabriek te Bolsward, over
het dienstjaar 1901, ontleenen
wij het volgende:
- 1000,—
- 262,50
Voor Gasmeters
Vrachten
Administratiekosten
Zuivering
- 1000,—
- 420,—
In 1892 173245 Stères A 7 ct. per Stère.
De Commissie van de gemeentelijke gasfabriek
kan weder met genoegen constateeren, dat zij
zich in voortdurenden bloei der gasfabriek kan
verheugen, daar het gasdebiet door geregelde
uitbreiding ook dit jaar is toegenomen, niettegen
staande de fabriek „Hollandia" hare gasver
lichting door electrische heeft vervangen.
Wanneer de straatverlichting zooveel mogelijk
met gloeilicht is ingericht, en het gasverbruik
daarvan meer nabij valt te bepalen, achten wij
een nauwkeurig onderzoek naar lekkage in het
buizennet wenscheiijk.
Het aantal gasverbruikers nam dit jaar aan
merkelijk toe, terwijl bovendien nog 22 munt
meters werden geplaatst.
Klachten over het gas kwamen zelden voor
en bleken meestal van lokalen aard te zijn.
Op 31 Dec. 1901 waren 380 gewone gasmeters
en 124 muntmeters geplaatst, tegen 358 gewone
en 102 muntmeters op 31 Dec. 1900.
Het verbruik over de geplaatste meters toonde
aan 257,888 stères, tegen 250,742 stères in 1900;
eene vermeerdering van 7146 of 2,80/q.
f 3810,135
- 962,57
- 92,13
- 353,965
- 50,20
Totaal f 27397,86
De inventaris van voorhanden goederen op
31 December 1900 geeft eene bezitting aan van
f 9554,19.
De inventaris van voorhanden goederen op
31 December 1901 geeft eene bezitting aan van
f 8722,23.
De lagere inventaris komt ten nadeele van
dit dienstjaar.
Inventaris 31 Dec. 1901
De totale uitgaven zijn:
Inventaris 31 Dec. 1900
1893 189631
1894 209209
1895 208361
1896 224800
1897 207181
1898 236167
1899 242075
1900 250742
1901 257888
per stère.
Het aantal i
op 31 Dec. 1901 6583.
r
39,3 stères.
De totale ontvangsten zijn: f 34198,715
T - 8722,23
- 27397,86
- 9554,19
f 36952,05
Bruto winst f 5968,925
Voor een juiste beoordeeling van de finan-
tieele uitkomst behoort in aanmerking tte worden
genomen
le. dat aan de gemeente eene ver
goeding toekomt van 1 1000,—
2e. dat eene aflossing der
leening voorden nieu
wen gashouder 1890
moet worden betaald
rente daarvan 33/4pct.
van f 7000
3e. dat aan aflossing uit
breiding 1895 moet
worden betaald
rente daarvan 3i/2 pet.
van f 12000
4e. dat voor afl. munt
meter kapitaaldient te
worden berekend 6
pct. van f 3098,03
en rente 4 pct. van
f 3098,03 -
5e. dat voorrente van lee
ning cokesterrein en
vergaderkamer dient
te worden gerekend
op 5 pet van 15267,31
n
}J
tot 1 Apr. later 9 ct.
IJuni 7
inwoners der gemeente bedroeg
Het gasverbruik bedroeg dus per inwoner
vorige jaar tot 9,45 pCt. in dit jaar.
Op 1 Januari was er in voorraad 17876 H.L.
Gemaakt werden A 1,3 per H.L. kolen 198965
21684 H.L.
Hiervan werden verbruikt;
voor de ovens en stoomketel 9423 H.L.
fabriek enz. 100 9523 H.L
Blijft voor verkoop over 12161 H.L.
terwijl verkocht werden 10811
Blijft in voorraad op 31 Dec. 1901 1350 H.L.
De verkochte 10811 H.L. cokes brachten op
f 6972,075, zijnde met inbegrip van kloppen en
bezorgen bijna 64,5 ct. per H.L.
FINANTIËELE UITKOMSTEN.
Ontvangsten.
Aan gas voor particulieren en gemeente-
gebouwen
Meterhuur
Straatverlichting
Cokes
Teer
Leiding
Diversen
Ammoniacwater
Naar deze berekening ÏQU erdua
een zuiver saldo zijn
f)
J»
ff
}f
9
257888 stères is 74,19 0/0
49930 14,39
6860 4,97
34252 9,49
348930 stères is 100
Het verliescijfer is gestegen van 9,04 in het
f 14510,46
-ii uyiuoiuuucu - 5748,90
Leiding - 1869,50
Voor buitengew. werken en onderhoud:
735,65
238,55
461,535
De gedistilleerde 15305 H.L. kolen brachten
op 348930 stères gas of bijna 22,8 stères per H.L.
De grootste gasproductie was op 18 December
met 1655 stères tegen 1480 stères in het vorig
jaar.
Wegens het in minder goeden staat zijn der
ovens in vergelijking met het voorgaande jaar
en het gebruik van Duitsche kolen was de
productie per H.L. dit jaar minder.
De gasproductie was volgens aanwijzing van
den fabrieksmeter 348930 stères, waarvan werden
verbruikt:
door particulieren
straatverlichting
fabriek en woning
blijft voor condensatie
en verlies
f 20303,71
- 862,19
- 3208,335
- 6972,075
- 1098,72
- 1528,71
- 96,015
- 128,99
Totaal f 34198,745
Voor Steenkolen
Arbeidsloonen
Leiding
Gew. onderh. f 2372,49
Vern. ovens
Lantaarns
Onvoorzien
