NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
0LSWA.RB EN WONSERA.BEEE.
190S.
No. 34.
41ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
i
ZONDAG 27 APRIL.
Uit de Raadszaal.
O
X
X
1
T/
VOOR
ondersteunen, nu evenwel niet meer.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
Vergadering op Donderdag 24 April 1902.
zou nader geregeld worden. Nu is het wel
een mooi plan, waartoe hij gaarne zal mede
werken, maar het zou kunnen gebeuren, dat
door die nieuwe straten de stad voor groote
onkosten kwam te staan wat onderhoud
betreft. Hij apprecieert zeer de plannen van
heeren gasthuisvoogden, maar vindt het in
’t belang der gemeente, de reserve te be
houden, de straten alleen dan over te nemen
als het goed blijkt te zijn uitgevoerd.
De heer P. J. de Boer. Ik kan den heer
Schotman de verzekering geven dat Gast-
huisvoogden alles in het werk zullen stellen
om een goede uitvoering aan dit werk te
geven. Of zjj echter voor het onderhoud
ook willen instaan, gelijk de heer Schotman
bespreekt, dit zou ik wel betwijfelen.
De heer Dijkstra. Ik ben vierkant tegen
dit advies. Waarvoor moet het Gasthuis een
voorrecht hebben bij anderen, en de gemeente
de straten onderhouden en er licht bij geven
ook
Toen dit in de Elandslaagte gevraagd
werd zei men„Neen geen licht, die straat
willen wij niet overnemen.’t Komt zeker
omdat daar maar arbeiders wonen. Als die
den nek breken dat is niets. Maar nu het
rijke Gasthuis het aanvraagt, ja nu kan het
wel. Ik kan alleen meegaan met de be
paling van den heer Schotman, dat men
eerst moet zien of de straten, liolen enz.
goed zijn. De straten moeten er eerst maar
eens liggen, dan kan men zien. In de Elands
laagte was een goede, een beste straat, maar
die was toch nog niet goed genoeg.
Ik vind niet goed den een te bevoorrech
ten boven den ander.
De heer P. J. de Boer. Ik geloof wel
dat de toestand nier anders is dan waar de
heer Dijkstra het bij vergelijkt. Daar is
eerst gebouwd, alvorens aan te vragen en
toen zijn de aanvragers later teleurgesteld.
Het verwondert mij wel, dat de heer Dijk
stra schijnt te twijfelen aan de goede uit
voering der plannen. Het College van Gast
huisvoogden is sinds jaren her de Gemeente
nooit licht gevallen en dat zal het zeker
ook niet, waar het nu geldt het gereed
maken van straten, rioleering enz. Ik vind
het zelfs treurig dat uit den boezem van
den raad een stem van wantrouwen moet
opgaan, om maar geen ander woord te
gebruiken.
De heer Van der Meulen. Ik ben het
volkomen eens met den heer P. J. de Boer.
De aanvraag in de Elandslaagte geschiedde
toen er reeds gebouwd was. De bouwver
ordening schrijft het anders voor. Wordt
vooraf aangevraagd, dan kan de architect
toedien, de rioleering en breedte der straten
bepalen en als dit goed is, dan kan de Ge
meente het overnemen. Ik vind dit bouw
plan grootsch en als het de bedoeling is
dit terrein bij gedeelten al naar behoefte
aan te leggen, dan ben ik er voor, doch
niet om bet ineens of in 2 a 3 jaren geheel
gereed te maken.
De heer Van der Meer. Mijn bezwaar
was ook, evenals de heer Van der Meulen
opmerkt, als dat geheele terrein dadelijk
geheel met wallen, straten enz. wordt ge
reed gemaakt, dan achtte ik het bezwaar
lijk, maar ik heb geïnformeerd en vernomen
dat zulks niet het plan is. Bij aanvraag om
terrein wordt ook een deel straat gelegd.
Verder wil ik te kennen geven dat het mij
bevreemdt dat de hr. Dijkstra deze aanvraag
vergelijkt met die in Elandslaagte. Die ver
gelijking gaat mank en ooa dat omtrent de
arbeiders is niet waar, want ook bij dit plan
zjjn wel degelijk gedeelten, bestemd voor
arbeiderswoningen. Ik vind dat het plan
om de stad systematisch uit te breiden
medewerking verdient.
De heer Dijkstra. Ik wil liefst zekerheid
hebben. Men aan er anders leelijk inloopen.
Ik kan mijn stem niet geven om straten
over te nemen, die niet gezien zjjn.
De heer Schotman. Ik geloof toch niet
dat men mijn voorstel als een blijk van
wantrouwen zal opnemen. De belangen van
het St. Anthony-Gasthuis en die der Ge
meente gaan samen. Ik wil daarom de eene
helft van het advies van B. en W. verbin
den, met de bepaling dat het overnemen
der straten geschiedt als blijkt dat ze goed
zijn en er voldaan is aan de billjjke eischen
om ze over te kunnen nemen.
De heer Dijkstra. Dat kan ik wel
ondersteunen.
De Voorzitter. Ik erken dat de heer
Schotman wel degelijk wjjst op een bezwaar,
wanneer nu reeds een besluit genomen werd
tot het overnemen van straten, maar er is
dan 7 Dec. 1899 een raadsbesluit genomen
om nimmer straten over te nemen, die niet
voldoen aan billjjke eischen. Dat besluit is
toen genomen om het volbouwen der stad
door huisjesmelkers eenigszins te temperen.
Bij de aanvraag om het overnemen der
straat in de Elandslaagte waa het een mod-
derpoel(De heer Dijkstra. Dat is niet
waarIk verzoek, my niet te interrum-
peeren. Ik heb het woord. Er bestonden
toen geen termen om het verzoek in te
willigen. Wanneer de straten zijn aange
legd in overleg met B. en W. die de breedte
bepalen en ook de rioleering, dan kunnen
ze later voor den publieken dienst bestemd
worden, doch nooit wanneer ze niet goed
zjjn. Ik meen dat de heer Schotman door
zjjn voorstel het ook in dezen geest wenschte.
Op het bezwaar der heeren Van der Meu
len en Van der Meer kan ik antwoorden
dat wel degeljjk het plan is de terreinen
allengs en naar de behoefte te bebouwen.
De heer Schotman formuleert daarop zjjn
voorstel, door de bepaling dat de straten
worden overgenomen aan de eischen, als
omschreven is bjj raadsbesluit van 7 De
cember 1899.
De heer Dijkstra. Zoo pas kon ik dat
ondersteunen, nu evenwel niet meer. Ik
wil de reserve er bjj dat het oordeel aan
den Raad zal blijven.
De heer Van der Meulen vindt die motie
van den heer Schotman onnoodig. De bouw
verordening voorziet er in en die schrijft
voor, dat vooraf aangevraagd moet worden.
De architect ziet dan toe bjj den aanleg.
Het raadsbesluit van 7 Dec. 1899 was dan
ook geen verscherping dier bepaling, doch
alleen een herinnering er aan.
De heer Schotman. Ik deel niet het ge
voelen van den beer Van der Meulen. Er
is hier een vraag bjj den raad ingekomen,
waarop een antwoord moet gezonden worden.
Waar nu de plannen nog niet in bijzonder
heden bekend zijn en er zelfs in vermeld is,
om de regeling van enkele punten met B.
en W. te overleggen, daar staat nu in ’t
advies, dat de Gemeente bereid is de stra
ten over te nemen, wanneer zij goed zjjn.
Dit reserve moet behouden blijven, voor ’t
Gasthuis evengoed als voor ieder ander.
De heer Eisma. Er bestaat bjj B. en W.
voorzeker geen bezwaar tegen de reserve
in deze motie van heer Schotman. Het
meerdere schaadt toch nooit. Het maken
van riolen en de ligging moet bij elk bouw
plan worden aangegeven, dat is de verorde
ning. Dat besluit van Dec. 1899 was slechts
een herinnering om het onregelmatig bou
wen in de stad te belemmeren.
Waar hier nu de heeren Gasthuisvoogden
de breedte der straten en de hoogte der
rioleering op hun plan hebben aangegeven,
daar meenden B. en W. te kunnen advi-
seeren om de straten later over te nemen.
Wie of later ook Gasthuisvoogden mogen
worden, toch is het nooit te verwachten dat
de uitvoering niet voldoende zou zjjn. Nieuwe
straten maken gewoonljjk verstrating een
paar malen noodig, maar dat kan voor de
overneming reeds in orde zjjn. Ik meen, wjj
nooit zulk een mooi plan tot uitbreiding
der stad hebben gehad en gedaan door een
College, ais wij nog nooit zoo goed ons
vertrouwen konden schenken, daar zal de
uitvoering wel zoo zjjn, dat het aller goed
keuring kan wegdragen en er geen bezwaar
bestaat tegen het o vernemen van het later
onderhoud.
De heer P. J. de Boer, ’t Spreekt van
zelf, dat de Gasthuisvoogden die straten wel
in goeden staat zullen opleveren en op
deze bepaling heb ik niets tegen. De heer
Schotman is ook toege vender dan eerst toen
er sprake was van het onderhoud der straten.
De Voorzitter wenscht nu tot stemming
over te gaan.
De heer Dijkstra merkt nog op dat hjj in
de politieverordening geen voorschriften kan
vinden voor den aanleg van straten.
De Voorzitter. B. en W. zjjn krachtens
de gemeentewet belast met het toezicht op
de bouwing, en de verordening bepaalt dat
het voorat moet worden aangevraagd. B. en
W. kunnen de bepaling van den heer Schot
man overnemen.
Met 12 stemmen tegen l (de heer Djjkstra)
werd het advies van B. en W. aangenomen.
7. Behandeling van het adres van den
heer C. H. ilummelinck. omtrent den gas
prijs met advies van Burgem. en Weths.
Burgemeester en Wethouders, de Gascom
missie gehoord, adviseeren op dit adres af-
wjjzend te beschikken. Het tarief voor gas
motoren, met de reductie is indertjjd op
aandrang en niet uit beginsel door de gas-
Qommissie voorgesteld. Het gold om de con
currentie van de gasmotoren met de stoom
mogeljjk te maken, doch om ook voor andere
doeleinden aan groote verbruikers reductie
te verleenen, laat de exploitatie thans eigen-
Ijjk nog niet toe, want de prjjs van het gas
is hier niet hoog. B. en W. adviseeren daarom
afwjjzend.
De heer Cuperus. Met dit advies kan ik
mjj niet vereemgen vooral uit een oogpunt
van billijkheid, Bjj raadsbesluit van 27
Tegenwoordig waren alle (13) leden.
De notulen worden gelezen, en na eene
opmerking van den heer Djjkstra dat het
uur waarop die vergadering gehouden werd,
bjj abuis verkeerd was, werden ze goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Kon. Besluit, tot verlenging der tol
heffing op den trekweg naar Pyphorne tot
1905.
b. Een resolutie van Ged. staten, goed
keurende de rekening van den weg Bols-
ward-Sneek over 1901.
c. Idem, waarbjj de beslissing over den
publieken verkoop van Amicitia enz. wordt
verdaagd.
d. Idem, waarbij wordt goedgekeurd
’s raadsbesluit tot het verleenen van t 50 sub
sidie aan het vaarwater-comité.
e. Een missive van den heer N. J. Drost
behelzende een dankbetuiging voor het hem
verleend cadeau.
f. Een missive van den heer H. Vrjjburg,
dankende voor zjjne herbenoeming tot ge
meente- architect.
Al het vorenstaande voor notificatie aan
genomen.
g. Van Burg, en Wethouders het verslag
van den toestand der gemeente over 1901.
Ter visie voor de leden.
h. Een schrjj ven van den heer M. E. v. d.
Meulen, berichtende dat hij door aankoop
in bezit kwam van een portret van Willem
I gegraveerd door P. Tanjé. Hjj biedt dit
der gemeente cadeau aan om het met de andere
stukken van dien Bolswardschen graveur
een plaats te geven op de raadszaal.
Het voorstel des Voorzitters om dat ge
schenk te aanvaarden en den gever dankte
betuigen wordt met applaus begroet.
i. Een adres van Gosse de Vries ver
zoekende voor zjjn nieuw gebouwd huis een
stoepsteen te mogen leggen ter grootte van
90 bij 70 cM.
Op voorstel des Voorzitters toegestaan tot
wederopzeggings, zonder hoofdel. stemming.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Procesverbaal van kasverificatie over
het 1ste kwartaal 1902.
De ontvangsten bedroegen f 120.018.925
uitgaven -117.013.53
Saldo in kas - 3.005.395
Voor kennisgeving aangenomen.
2. Missive van Voogden van het Algemeen
Stads-Armenhuis om machtiging tot het doen
van af- en overschrijving der begroeting over
1901.
Heeren Voogden vragen machtiging om
de begrooting over 1901 te wjjzigen en de
posten met de werkelijke sommen te doen
overeenstemmen, de geheele wjjziging over
verschillende posten betreft een bedrag van
f394 285.
Met algemeene stemmen de gevraagde
machtiging verleend.
3. Aanbieding van de stukken en voor
dracht voor onderwijzer aan school no. 1.
Voor deze betrekking hebben zich 21 sol
licitanten aangemeld. Overeenkomstig art.
28 der onderwjjswet is hieruit de volgende
voordracht opgemaakt:
1. W. J. Dijk te Makkum.
2. L. de Groen te Westergeest.
3. W. Terpstra te Njjemirdum.
De benoeming zal in de volgende verga
dering geschieden,
4. Behandeling van de rekening der Stads
bank van Leening over 1901.
Deze rekening wordt goedgekeurd met 12
stemmen voor, en 1 tegen, de heer Dijkstra.
5. Behandeling van de rekening van de
Stads-werkinrichting over 1901 met rapport
der Commissie.
De Commissie die de rekening onderzocht,
heeft geene op- of aanmerkingen, en stelt
voor die goed te keuren
de ontvangsten op f 578.86
de uitgaven op - 1876.62
en dus met een nadeelig saldo van - 1297.76
Met algem. stemmen goedgekeurd.
6. Behandeling van het adres van Voog
den van het St. Anthony Gasthuis inzake
uitbreiding van de stad
De heer Schotman wenscht te vragen of
het niet voorzichtiger zou zjjn het advies
van B. en W. te wjjzigen.
Wel kan hjj volkomen zjjn sanctie geven
aan deze voorgenomen uitbreiding, doch de
plannen zjjn niet afgerond, byv.de rioleering
1899 is de gasprijs bij een verbruik boven
4000 stères 1 cent lager gesteld. De Hollandia
gebruikte naar de mjj verstrekte gegevens
in 1901 wel 32996 stères waarvoor f2567.84
betaald werd. In dit jaar is in Januari 2921,
in Febr. 2664 in Maart 3952 en in de 20
eerste dagen van April reeds 2380 stères
verbruikt. Door meerderen aankoop van melk
zal het gasverbruik nog stjjgen. Ik vind het
dus billijk dat een afnemer van bijna 33000
stères minstens geljjk gesteld wordt meteen
die ruim 4000 stères gebruikt. Toen op een
vorige aanvraag om vermindering afwjjzend
werd beschikt, was het gevolg dat de gas
verlichting der fabriek door electrisch licht
is vervangen, wat dunkt mjj, als een waar
schuwing kan gelden, want de Hollandia zal
ook desnoods zelf een gasfabriek kunnen
bouwen, ja mjj is bekend, dat hieraan bjj
niet inwilliging van het verzoek reeds ernstig
gedacht wordt. Voor het argument van de
Gascommissie, dat men uit beginsel niet tot
verlaging van den prijs voor groote gas ver
bruikers mag overgaan, gevoel ik niet veel
maar geef ik den Raad in ernstige overwe
ging aan het billjjke verzoek te voldoen en
den gasprjjs met ingang 1 Mei voor verbrui
kers boven 4000 stères te bepalen op 6 cent.
De heer Boersma. Ik hoor met bevreem
ding dat bij uen neer Cuperus de vrees be
staat dat de heer Hummelinck met eigen
krachten in de behoefte aan gas zal voorzien.
Die vrees deel ik niet. Wel is voor ver
lichting daar electriciteit aangewend, maar
de ervaring leert dat het meer kost. Het
weinige meer dat hjj bij afwjjzing zal moeten
betalen, zal hem niet bewegen een eigen
gasfabriek te bouwen, maar liever voor een
vasten prjjs het zich van de gemeente ver
schaffen. Het gaat niet om de groote ver
bruikers boven de kleinen te bevoordeelen.
De heer Hummelinck diene ook niet te ver
geten dat toen hjj indertijd hooger drukking
vroeg, er een extra leiding is aangebracht
die de gemeente f 1800 heeft gekost. De gas-
cc-mmissie meent volkomen recht te hebben,
den thans bestaanden prjjs te handhaven,
zoolang de exploitatie niet goedkooper kan
geschieden.
De heer v. d. Meulen. Als lid der gascom
missie heb ik net standpunt ingenomen, dat
een afnemer blijft afnemer, onverschillig
waartoe het gas wordt gebruikt. Ik heb
indertjjd ook tegen gestemd om het yoor drjjf-
kracht goedkooper te leveren, de exploitatie
blijft er geljjk om, en ik wensch ieder afne
mer geljjk te behandelen.
De heer Dijkstra. Ik ben her met den
heer Cuperus «eus. De heer Hummelinck
vraagt verlaging van den gasprijs en wel
omdat hjj het voor de industrie noedig heeft.
Er worden daar soldeerbouten mee warm
gemaakt. Voor verlichting heelt deze fabriek
reeds zelf gezorgd.
De heer Eisma. Aan de bespreking der
heeren Boersma en v. d. Meulen kan ik nog
toevoegen, dat er aan gebruikers van gas
als drijfkracht, zoodra zjj boven de 4000
stères verbruiken een afslag wordt verleend,
en dat is alleen de heer Nauta.
Het gas wordt tegenwoordig zoowat voor
den kostenden prjjs geleverd, misschien slechts
*h cent per meter verdienste. Als nu de
groote verbruikers vermindering krjjgen, zou
men moeten vragen, waar moet men begin
nen, waar eindigen. Voor industrieel gebruik
zegt men, nu ja, maar een winkelier die voor
reclame veel licht ontsteekt, doet dit ook voor
zjjne industrie, ter wille zjjner zaak.
De fabriek Hollandia gebruikt zoowat 1/i0
van de geheele productie. Als er nu f 1700
gewonnen wordt, betreft dat een winst van
f 170. Door den goeden toestand der gasfa
briek kan het gas hier reeds goedkoop ge
leverd worden, en daarvan profiteert „Hol
landia* reeds. Voor motoren is in 1899 een
reductie toegestaan en daarvoor alleen om te
kunnen concurreeren met stoom, en dit kan
omdat het meest overdag verbruikt wordt.
Het gas kost de gemeente thans zoowat 6 */a
cent en het kan dus niet voor 6 cent gele
verd worden. Wanneer later de toestand
het slechts even toelaat, zal de gascommissie
gaarne tot verlaging bereid zjjn.
De heer Cuperus. Alleen voor drjjfkracht
schjjnt het dus voor 6 cent geleverd te kun
nen worden, doch de heer Nauta beeft ook
gasverlichting, en ik begrijp dus, dat het
gasverbruik aldaar de gemeente nadeelig is.
Ik bad dan al lang van de Gascommissie
een voorstel verwacht tot yerhooging, want
de gemeente moet er dus geld bjj leggen.
De heer Dijkstra. De rekening van den
heer Eisma gaat mank. Hjj zegt dat als Hol
landia geen gas neemt, dit ‘/io der winst
f 170 zou verschillen, maar dat komt niet
uit. De exploitatie zou er toch nagenoeg
evenveel om kosten. Het is ook mjjn gevoelen,
dat de heer Hummelinck zal zeggen Ik kan
mjj zelf wel bedienen.
De heer Schotman. Ik zou het goed via»
pl
'ilflilHj
Bolswardsche Courant,
