NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOI.SWA.RO en WONSERA.DEEI.
BB
Brieven uit de Residentie.
1903.
41ste Jaargang.
No. 45.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
DONDERDAG 5 JUNI.
1
BINNENLAND.
X
VOOR
'lil
I
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Ct.
dewoorden:
waarom
I
f
I
I
JFJj\
z’n echtgenoote ook een of meer abonne
mentskaarten kan voorleggen.
Op deze wjjze leeft men hier in vele
kringen, niet alleen in wintertijd, maar ook
in de zomermaanden. Alles en alles ter wille
van de mode, omdat ’n ander ’t ook doet.
Zoo sleept men elkander mede naar den
kring van wereldsche genietingen, maar
doorgaans ook naar een zekeren ondergang.
Dit zedebeeld uit ons hofstedelijk weelde-
leven, dat zich steeds in meerdere gevallen
herhaalt, meende ik u bij de opening van
ons zomerseizoen niet te mogen onthouden
maar er is nog meer te schrijven uit dat
wereldje aan ons zomerstrand.
OOIEVAAR.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 3 Juni. Hedenavond werd hier
tot predikant bij de Herv. Gemeente be
roepends. J. Juursema te Assendelft.
Jandie biefstuk is zóó taai, dat er
geen snijden aan is!
Ik kan ’t niet helpen, meneer. Dat
ligt aan den os
Goed, roep dan je baas maar I
De wjjze doet als Koning Kanoet en
wjjkt voor alles, wat hy niet bij machte ia
voor zich te doen wijken.
De vrouwen hopen gemeenlijk iet»
anders dan wat ia.
Sneek, 2 Juni. Tengevolge de onver
wachte hitte van de laatste dagen ontspoorde
hedenmorgen, door het kromtrekken der
rails, de tram van Bolsward naar Sneek.
’t Ongeval liep zonder ongelukken af en
veroorzaakte alleen eenige vertraging in den
dienst.
De tram van 2.20 van Sneek, kwam op
den wissel tusschen Sneek en Westerbrug
in botsing met de op dien wissel wachtende
tram van Joure. De locomotief, een baga
gewagen en een rijtuig ontspoorden. Hoe
wel het ongeval van ernstigen aard was,
vielen er geen persoonlijke ongelukken voor.
Fr. Zuidwesthoek, 2 Juni. Met de
ansjovisvangst wil het nog niet vlotten. In
de laatste Meiweek waren de vangsten
van het meerendeel der visschers even
schraal als in de voorgaande weken, van
4 tot 9 a 10 duizend stuks. Enkele visschers
hadden tusschenbeide een buitenkansje en
kwamen met een flink schot binnen. De
visch hield zich in de algeloopen week
dicht onder de kust op; op diep water was
bijna geen vangst. Evenals in de voor
gaande weken werd Zaterdag 4 gld. per
1000 stuks besomd. Netten-schade bleef
ook thans niet uit.
Naast de ansjovisvangst wordt thans de
geep-visscherij uitgeoefend. Ook met deze
visschery gaat het niet voordeelig.
2 Juni. Naar een visscher ons mee
deelt is het vischrecht in de Fluessen dit
jaar verpacht voor de som van ongeveer
t 500, d. i. bjj de f 400 meer dan vorige
jaren. Aan de ansjovis vangers te Wor-
kum werd de vorige week f 4.00 p. 1000 st.
ansjovis betaald. Enkelen vingen bestover
’t geheel was de vangst vry goed. In
de gemeente Gaasterland bedraagt het aan
tal kiezers voor de 2e Kamer dit jaar 639,
voor de Prov. Staten 638, voor den ge
meenteraad 602. Met het eikschillen
baar wil het sedert de jongste warme dagen
best vlotten. De landerijen zijn merkbaar
vooruitgegaan, terwijl thans ook de ver
schillende veldvruchten Hink opschieten. De
rogge staat bepaald best.
JEngwirden, 2 Juni. Tengevolge de
zomerwarmte der laatste dagen ontneemt
men de schapen haar winterpakje en begint
de wolhandel. Waar vroeger de meesten hun
eigen wol sponnen en dan naar den wever
zonden, om er voerlaken of vjjfschacht van
te laten maken, daar verkoopt men thans
de wol. Het vroeger in iedere huishouding
aanwezige spinnewiel is voor goed verdwe
nen; hier en daar is er nog een oud besje
die het oude bedrijf hanteert, over ’t alge
meen laat men bever wol spinnen in een
stoomspinnerij of verruilt ze bij de opkoopers
tegen garen. Het spinnen, hispelen en kaar
den, voortijds de geliefde bezigheden van
iedere moeder met de groote dochters, zyn
werkzaamheden by de meeste schoolkinderen
onbekend, zoo verandert ook hier alles;
wevers en weefgetouwen vindt men in deze
gemeente niet meer. Jammer voor velen, dat
de wol niet hooger in prys is;deopkoopers
geven door elkander 40 cent per kilo, een
prys, zoo laag, dat thans sommige huismoe
ders de spinsters weer opzoeken om breigaren
voor de huishouding te laten spinnen.
Balk, 1 Juni. De bouw der gasfabriek
etc. vordert goed. Da gasleidingen zyn gelegd,
de lantaarnpalen worden geplaatst, terwijl
de fabriek met fitterswoning haar voltooiing
nadert.
’t Zelfde kan men niet zeggen van de
boteifabnek te Woudsend. Deze moest met
1 Juni onder dak zyn, terwijl men nog bezig
is met het beheiën van den ondergrond.
Aan den aannemer is tot zyn geluk 4 weken
uitstel verleend.
Bij het plaatsen van de lantaarnpalen brak
er een by den grond af. De man die er
mede bezig was kreeg het ijzeren gevaarte
op zijn hoofd. Hoewel vry ernstig gewond,
kon hij zijn werk tegen den middag weer
29 Mei.
Het zomerseizoen geopend!
Zie zoo, de zomer-warmte doet nog juist
bjj tjjds haar intocht. Want, wanneer deze
brief u onder de oogen komt, is het bad
seizoen geopend en heeft het hofstedeljjk
groote-stad-leven zich verplaatst naar het
nabjj gelegen Scheveningen. Die opening
van ’t seizoen is voor het hofstadleven een
feit van niet geringe beteekenis. Daarmede
overdrjjf ik in ’t geheel niet. Want al die
menschen, die in de wintermaanden volop
gelegenheid hebben om maar uit te gaan,
om deel te hebben aan al de soorten van
wereldsche vermaken, die men aan de be
voorrechten onder ons maar kan aanbieden,
die menschen zoeken ook in de zomermaan
den naar iedere mogeljjke afwisseling in
hunne ontspanning. Wat ’t ook moge wezen,
iedere afwisseling, elke nieuwigheid zal hen
welkom wezen. Tweemaal van ’t zelfde te
genieten, verveelt dit soort van menschen,
die zelden of nooit te voldoen zjjn. Zoowel
in de koude wintermaanden, wanneer theater-
of concertzaal hun eenige toevlucht schjjnt
in de lange avonden, als wel in den zomer
wanneer... ieder verstandig mensch bjj
voorkeur van de avondkoelte wil genieten.
Dit soort van genot-menschen echter niet.
Met evenveel genoegen als zjj anderen de
avondkoelte van het zeestrand zien opzoeken,
nemen deze menschen hun plaats in de
warme kurzaal, waar straks het concert
gaat beginnen. Zeker... dit concert is wer-
keljjk voortreffelijk en ge zult wel eenigs-
zins kunnen begrjjpen, dat het zeebad
Scheveningen ook aan muzikaal genot, het
beste aan de badgasten voorzet, wat er met
geld maar te krjjgen is. Of al deze menschen,
die avond aan avond daar neder zitten
inderdaad de groote muziekliefhebbers zjjn,
die hier hoofdzakeljjk om 't kunstgenot
komen, is een vraag, welke ik niet gaarne
bevestigend zou beantwoorden.
’t Is en bljjft, zooals ’t meer in die weelde
milieu’s der wereld-badplaatsen gaat, hoofd
zakeljjk een modequaestie, men gaat er heen,
om de eenvoudige reden: dat ook ’n ander
gaat, ’t Is het verlangen van de menschen,
die slechts uitgaan om te zien, maar meer
nog om gezien te worden.
De struggle for high Life!
Een chronische kwaal hier onder alle
rangen en standen, van af de hoogste tot
de laagste. De een wil niet onder doen voor
den ander, men streeft en leeft om anderen
te overtreffen, zonder overtroffen te worden.
En zoo’n leventje kost natuurljjk geld, veel
geld en eischt financieele offers, waaraan
slechts enkelen kunnen voldoen. Maar ook
zjj, wier draagkracht deze weelde-levens-
wyze eenigermate te boven gaat, spannen
alles in om toch te kunnen meeloopen met
de geldmannen, die zich om eenige dui
zenden meer of minder niet bekommeren.
Om u een voorbeeld te geven. Het kurhaus
heeft sinds vele jaren ook een zoogenaamd
ambtenaars-abonnement ingevoerd. De amb
tenaarswereld, de kern der hofstedeljjke
burgerstand, kan sinds dien, voor een klein
prjjsje zich ook nestelen op ’t kurhaus, om
mede te genieten van ’t hoog muzikaal
genot, daar avond aan avond geboden. Maar
toch zjjn de kosten slechts te dragen door
de „grooten” onder deze wereld van „kleine”
menschen, die maar te leven hebben van
bescheiden inkomens. Men kan er fatsoenljjk
van rondkomen, maar groote sprongen moet
men reserveeren voor de geldwereld.
Waar de oorzaak te vinden Js van het
verschijnsel, de wortel, het voortwoekerend
kwaad, weet ik niet, maar een feit is het, dat
hier velen te gronde gaan door de zucht, om
mede te willen doen met de groote wereld,
die zich wil vermaken. Men gaat uit, men
verschjjnt avond aan avond in de zaal van
het kurhaus, men maakt toilet, des noods
ten koste van de noodigste levenseischen,
om dan nog maar te zwygen van de schul
den. Op deze manier trekt menig huisvader
’n zuur gezicht, wanneer hjj in de nieuws
bladen de seizoen-opening ziet aangekondigd.
Want hjj weet wel wat de zomer nog meer
aan verrassingen met zich brengt, verras
singen, die allen een aanslag op zjjn be
scheiden inkomen inhouden. Want mama
wil haar huwbare dochters medenemen en
de dochters verlangen een zomeravondtoilet,
omdat het oude niet meer naar den laatsten
smaak is. En of papa al aan ’t rekenen
gaat en mama in een kalm oogenblik onder
’t oog tracht te brengen, dat het budget
al meer dan voldoende door de stjjgende
uitgaven werd overschreden... d’er is per slot
van rekening niets anders voor de goede
man aan te doen» dan te buigen en maar
heel spoedig zorg te dragen, dat hjj mevrouw hervatten,
Heerenveen, 2 Juni. Het publiek was
klein in tal, maar warm in zijne waar-
deering bij de uitvoering van gewijde
muziek door het Hollandsch vocaal kwartet,
onder leiding van den heer Maurice Hage
man. Prachtig was de samenklank dezer
vier stemmen, rustig de zang, ’t Laatste
no. verwierf zooveel bijval, dat het werd
gebisseerd.
Benedenknijpe, 2 Juni. Heden is
eene vrouw alhier by de waschtobbe door
de warmte bevangen en bezwijmd. De hulp
van een geneeskundige werd ingeroepen.
Achlum, 2 Juni. Er was hier heden
eene ongewone drukte aan de zuivelfabriek.
Wegens het breken der waterleiding was
er geen aanvoer van water in het koellokaal.
De melkbakken stonden vol zoete melk,
doch er kon niet gecentrifugeerd worden.
Twee a drie uur verliepen, voor het defect
was hersteld.
Poging tot inbraak.
Huizum, 2 Juni. Het zijn onveilige
tijdenmoord op moord, inbraak op inbraak.
En de daders worden maar niet gevonden.
Het publiek vergeet al die treurigheden
weer, het leven herneemt zijn rechten. Doch
nauwelijks is men van de ontsteltenis be
komen, of de kranten hebben een nieuw
treurspel mee te deelen. Geld bezitten wordt
een gevaar, alleenwonende menschen hangt
voortdurend het zwaard van Damocles boven
’t bootd.
Gelukkig hebben we tot nog toe in Fries
land geen klagenmen slaapt er vrij rustig,
zelfs in den winter. Een zeer enkele maal
neemt het inbrekersgilde echter nog notitie
van ons. In den nacht van Zaterdag op
Zondag j.l. hebben de heeren een bezoek
gebracht aan de Verlengde Schrans.
Het was ongeveer haltéén en aangenaam
weer. De heer Varenhorst zat nog voor
huis op de bank. Plotseling bemerkte hij
onraad. Een man ging het erf van den heer
De Vos op, wierp zich ter aarde en sloop
naar de deur. De heer Varenhorst hoorde
gerammel met sleutels en spoedig daarna
„nein das geht nicht*. En
ging net niet? De bewoner van
het huis had den sleutel zoover mogelijk
aangedraaid, zoodat de deur van buiten niet
kon geopend worden.
Dit tot onderricht van hen, die dit
„kunstje* niet kennen en men telt er zoo
velen. Ais men ’s avonds zijn deur sluit,
draaie men den sleutel goed aan en late
hem zoo in het slot. Het is een waarborg
te meer voor de veiligheid. Alleen omdraaien
of den sleutel er uit nemen is een halve
maatregel.
Keeren wij thans tot den vreemden be
zoeker. Hij maakte rechtsomkeert, ging weer
naar den weg en sloeg toen het pad in, dat
naar de achtergelegen woningen leidt. Blijk
baar wilde hij ’t eene van een anderen kant
probeeren. De man liep zeer behoedzaam
maar de heer Varenhorst hield hem goed
in het oog en de gelegenheid gunstig
achtende, sprong hij op den kerel toe.
Deze nam de vlucht, doch werd door zijn
vervolger tot tweemaal toe by de kraag
gegrepen.
„Ich bin nicht wohl“, zei de man (althans
zoo iets).
„Aber du bist ein fauler Kerl“, luidde
het antwoord.
Er ontstond een worsteling. Op den hoek
van het stek moest de heer Varenhorst zijn
arrestant loslaten; de inbreker ontwikkelde
hier te veel kracht. Zich vry gevoelende,
verliet hij in allerijl het terrein zyner werk
zaamheden en voegde zich bij twee andere
personen, die een eindje verder aan den
stadskan! blijkbaar op wacht stonden.
De heer Varenhorst is naar het gemeente
huis van Leeuwarderadeel gegaan, waar hjj
driemaal aanbelde doch geen gehoor kreeg,
Hjj heeft den volgenden dag het gebeurde
bjj de maróchausée in de stad aangegeven
en deze was hedenmorgen bezig de zaak te
onderzoeken.
De verdachte is vry zeker een Duitscher,
naar gissing ongeveer veertig jaar oud, heeft
een bleeke gelaatskleur en had een kam-
garen jas aan.
Het pleit schjjnt beslecht. Een telegram,
dat nog al teleurstelling wekte, wjjl daarin
sprake is van overgave door de Boeren,
heeft het lang verwachte bericht gebracht,
dat de Boerengedelegeerden met de Engel-
sche vertegenwoordigers tot een overeen
komst zjjn gekomen.
Dat er een einde aan den ongeljjken strjjd
moest komen, was vooral te verwachten nu
ook president Stejjn, ontegenzeggeljjk de
grootste beweegkracht voor de dappere vol
harding der Boeren, zich wegens ziekte op
parool moest begeven en zich onder be
scherming der Engelschen, ter wille van
zjjn geknakte gezondheid, moet laten be
handelen.
De kranige president moet dit tragisch
einde van den glorieuzen strijd, waarvan
hjj van het begin tot het einde de ziel is
geweest, grooteljjks hebben gesmart.
Maar president Stejjn is nog jong, slechts
even veertig, dus nog niet te oud om zjjn
ideaal verwezenlijkt te kunnen zien: een
bond van Hollandsche republieken in Zuid-
Afrika.
Want de vrede die thans gesloten wordt,
is slechts uitstel van executie voor de
Engelschen.
Het Hollandsche element is wel gedeci
meerd maar het zal krachtiger en sneller
aangroeien dan tot dusver. De opengevallen
plaatsen zullen spoedig worden ingenomen
en de uitlanders-geschiedenis zal zich mis
schien over enkele jaren reeds herhalen,
maar dan niet om het goud maar om hooger
idealen worden uitgevochten.
De Hollandsche leeuw en de Britsche
luipaard verdragen zich nu eenmaal niet
en voor ons 1 jj kt het geen vraag wie in de
toekomst overwinnaar zal bljjven.
Alle onrecht wreekt zich en zoo zal ook
hier de geschiedenis recht doen aan een
vertrapt volk, dat met bovenmenscheljjke
kracht geworsteld heeft voor zjjn vrjjheid,
doch door een noodlottigen samenloop van
omstandigheden, tjjdeljjk althans, het onder
spit heeft moeten delven.
Maar de Boeren mogen tjjdeljjk hun
vrjjheid inboeten als resultaat van deze
bange worsteling, de eer van den oorlog
is aan hunne zjjde. Wat Engeland ook
moge winnen, elke overwinning zal hem
te duur gekocht bljjken, wjjl het er het
hoogste, de eer, er by ingeboet heeft.
De schande, die op Albion’s voorhoofd
door de geschiedenis in dezen oorlog ge
schreven wordt, kan moeiljjk uitgewischt.
Het geloot aan alle rechtvaardigheid zou
uitgedoofd moeten zjjn, indien wjj niet
overtuigd waren, dat de gerechte straf voor
zoo vele en zoo groote misdaden aan den
nobelen vjjand gepleegd, ongewroken kon
den bljjven.
Daarom bljjven wjj in elk geval vol
goeden moed. Bjj elke worsteling komt het
voor, dat nu de eene dan de andere partij
onder ligt. Dat behoeft op het eindresultaat
van geen invloed te zjjn.
Het past ons volk thans om in de eerste
plaats een eerbiedig saluut te brengen aan
dat dappere Boerenvolk, dat zoo lang met
zoo weinig middelen een zoo groote en
hardnekkige worsteling tegen zoo groote
overmacht volhield.
Voor heden kunnen we er ons slechts over
verheugen, dat aan het bloedvergieten, aan
de schandelijke, menschonwaardige toonee-
len een einde is gekomen.
Maar met het einde van den oorlog is
onze taak, de taak van de stamverwante
volken niet ten einde. Ze begint nu eerst
recht.
Thans hebben de Transvalere en Vry-
staters, die van alles beroofd zjjn, de grootst
mogeljjke hulp noodig om de verlaten
plaatsen weer te kunnen innemen en zoo
spoedig mogeljjk met vaste hand te kunnen
doorweven aan het weefgetouw der ge
schiedenis.
De gelederen van het Hollandsche element
zjjn verzwakt en verdund; zjj behooren
met ons geld versterkt en door jonge ge
zonde krachten aangevuld te worden, opdat
het zich zoo spoedig mogeljjk herstelle van
deze noodlottige aderlating.
Bereiden wjj ons dus voor, op de hulp
die nu eerst met recht van ons geëischt
zal worden.
En wat de overwinning der Engelschen
betreft, laten wjj ons troosten bjj de over
tuiging van geheel de wereld, dat deze
overwinning slechts een Pyrrhus-overwin-
ning is, die den Boeren ten slotte van groot
nut kan worden, al was het slechts om op
bun verhaal te komen. Amst. Crt.
■MMH
Bolswardsche Courant
t
I
b
ft
