fERTENTIEBLAD
WONSERA.OEEI
■I
l<
I
KTII-W
1902.
41ste Jaargang.
a Zondags.
No. 84.
Verschj
9
I!
19 OCTOBER.
I
Ir
- J
BINNENLAND.
I
X
X
GofHO®
iH6,
Verder door ge
- -
OOR
INGEZONDEN.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Verkrijg!
Witmarsum.
Wommels.
Oosterlittens.
Makkum.
I
maar begin niet op
flill
I
Geen nieuws van morgen, Jansen?
Neen, kapitein, niets.
Da’s weinig, jongen, is de post er al?
Ja, kapitein, De brieven heb ik op uw
bureau gelegd.
Goed, Jansen, ik zal ze wel vinden. En
kapitein Spaans, vijftig jaar, groot, mager,
met grjjzenden bakkebaard, doordringende
oogen achter de in goud gezette glazen van
zjjn lorgnet, trad zjjn bureau binnen. Hy
ging voor zyn tafel zitten, keek het pak
brieven en kranten na, dat de oppasser daar
had neergelegd en opende de stukken, terwijl
hy even naar de onderteekening keek. Het
waren voor het meerendeel dienstbrieven.
Tusschen twee groote gele enveloppen lag
een kleine, witte, een weinig vuil gemaakt,
en waarvan het adres, onregelmatig en met
een zenuwaehtige hand geschreven, die hem
bekend voorkwam en plotseling zyn op
merkzaamheid trok. De brief was des nachts
aan het station in de bus geworpen.
Het lykt wel het schrift van den ser
geant-majoor Kraft, mompelde de kapitein.
Wat zou hjj mjj te zeggen hebben
De brief behelsde slechts eenige regels,
maar die regels moesten den kapitein geen
goede tjjding melden, want hjj sloeg heftig
op de tafel. Hjj kneep het blaadje woedend
tot een prop samen, en wierp het weg.
Spoedig raapte hjj het echter weer op en
ontvouwde het, en sprak luid
Maar dat is onmogeljjk. Zou Kraft tot
zoo iets in staat zjjn.
Daarna las hjj, elk woord spellend
Kapitein,
„Ik ben een ellendeling, of liever een
ongelukkige... De door mjj begane misslag
is thans niet te vergeven. Voor mjjn arme
zieke moeder, die gebrek leed, heb ik geld
uit de kas van mjjn compagnie genomen.
Ik rekende er op, alles op tjjd te kunnen
herstellen. Dat was onmogeljjk, morgen zal
alles ontdekt worden. Ik vertrek naar
België. Verwensch en vervloek uw on waar-
digen sergeant-majoor.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik U naar aanleiding
van den Maandag a.s. in het „Rood Hert*
te houden schaakwedstrijd, een plaatsje
in uw gastvrjj blad en betuig U daarvoor
by voorbaat mijn dank.
Het Schaakspel neemt onder de spelen
eene eigenaardige plaats in. Het beeft strenge
veroordeelaars tegenover vurige vereerders.
UihsIuiFfnd
van lof de advocaat Valerius, wiens spel en
optreden in één woord ferm was.
Meermalen werd er warm geapplaudisseerd.
Van harte wenschen we het gezelschap bij
zijn volgende opvoeringen op andere plaatsen
volle zalen toe. Niet alleen om het goede
doe), waarvoor de baten bestemd zijn, maar
ook omdat stuk en spel die belangstelling
ten volle verdienen.
17 Oct. We vernemen dat een jonge
ling te Akkrum gisteravond in een vlaag
van krankzinnigheid eenige revolverschoten
heeft gelost, gelukkig zonder iemand te
treffen. De politie heeft hem dadelijk onder
hare hoede genomen en hem naar zijne elders
wonende familie gebracht.
Drukke scheepvaart.
Harlingen, 16 Oct. De houtaanvoer
gaat geregeld door. Zoo lagen hier heden
morgen weder twee houtbooten in de dokken,
waar ze ontladen moesten worden, de „Gecrg
Mahn“ en de „Marie Gartz*, terwijl elk
oogenblik de „Sophie Annet“,van deNoord-
Nederlandsche Scheepvaartvereenigingalhier
verwacht kan worden. De „IJmuiden* kwam
van Goole met een lading steenkolen; de
scheepvaart is tegenwoordig verbazend druk,
daar zoo nu en dan een bij-boot van de
overzijde komt, wat de bedrijvigheid in onze
haven zeer vermeerdert, benevens de ver
diensten van den werkman.
Sommige onzer slagers hebben zich
voor eenigen tijd tot de Directie van de
tram gewend met verzoek om een vrijkaart
voor hun persoon, wanneer ze per tram de
naburige veemarkten bezoeken. Hunne stad-
genooten, de voorname exportanten van vee,
hebben reeds geruimen tyd dit voorrecht,
daar de gekochte waar hoofdzakelyk met
de tram vervoerd wordt. Dit is zeggéh
de slagers ook het geval met hunne
schaapjes en varkentjes, al zij het dan in
mindere mate. Tot nu toe heboen ze echter
nul op hun request bekomen. Nu komen
ze met een bedreiging: vry vervoer voor
ons zelf, of we huren op marktdagen een
motorboot om ons vee ter markt te brengen.
Oldebooru, 16 Oct. Als eene bijzon-
derneid kan worden gemeld, dat op de hoeve
van de weduwe Dam, onder dit dorp, een
varken 21 biggen heeft, reeds enkele weken
oud. Met het oog op de hooge varkenspryzen,
een buitenkansje.
Groote lijstervangsten.
Bakhuizen, 15 Oct. Ean lystervanger
alhier had ji. Zondag 400 lijsters in zyne
strikken. Eene zoo ryke vangst is in geen
jaren voorgekomen. De bosschen „tilden*
van lijsters en hadden de vogels zich niet
voornamelijk opgehouden in de toppen der
boomen, dan zouden de vangsten nog veel
overvloediger geweest zijn. Door de groote
aanvoeren zijn de prjjzen sterk gedaald.
Friesche Zuidwesthoek, 15 Oct. ’t
Is nu weer gedaan met de mosselenvangst
in de Zuiderzee. Ze zijn er niet veel meer
en ook het weer wordt te buiig. De zee
wordt nu te gevaarlijk voor de kleine
Zeeuwsche vaartuigen, die er niet voor ge
bouwd ijjn.
De zuiderzee-mosselen, voor de kweek
naar Zeeland overgebracht, evenals het
zaad, staan verre by de Zeeuwsche mos
selen ten achter, die thans met 3 a 4 gld.
per ton worden betaald. Op de Zeeuwsche
banken heerscht echter voortdurend gebrek
aan mosselzaad. Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sueek. De politie was sedert Zondag
avond steeds onvermoeid zoekende naar het
mes, waarmee W. G., thans teLoeuwarden
in voorarrest, dien avond den bootwerker
J. L. levensgevaarlyk heeft verwond.
Hoe zij ook zocht op en bij het terrein
van de misdaad, en op den weg waarlangs
de dader is heengevoerd, het gelukte haar
niet om het te vinden. Ook op het Oude
Kerkhof, waar de dader het mes tijdens de
arrestatie volgens zyn zeggen had wegge
worpen, werd het al evenmin gevonden.
Woensdagmorgen gelukte het echter de po
litie, in het arrestantenlokaal het mes te
vinden op een verborgen plaats boven het
deurkozijn. In den tyd, dat de politie zich
Zondagavond met den zwaargewonden boot
werker bezig hield, heeft de dader, die in
dien tyd in genoemd lokaal alleen was en
toen nog niet gefouilleerd was, dit bewijs
stuk weten te verbergen.
By de heden Vry dag gehouden her
stemming voor een lid van den Raad der
gemeente Sneek (vacature de heer H. 8. de
Vries), werden uitgebracht 921 stemmen;
hiervan waren van onwaarde 6.
Aantal geldige stemmen alzoo 915.
Hiervan werden uitgebracht op den heer
T. 0. Kiezebrink 501, op den heer J. Pop-
pinga 414 stemmen.
Gekozen alzoo de heer T. Q, Kiezebrink.
KLAAS de BOER,
J. FOLKERTSMA,
S. JOUSMA,
A. J. SALVERDA,
Geven de eersten hunne afkeuring te kennen
door te zeggen: „Voor spel vind ik het te
veel studie en voor studie is het mij te veel
spel,* de laatsten zien juist in die vereeniging
van spel en studie de grootste aantrekkelijk
heid, de beste aanbeveling. En terecht!
Immers het is toch al te dwaas, een spel te
veroordeelen, omdat het de hersenen oefent,
den blik verruimt, den geest scherpt en het
combinatievermogen verrijkt. En mag studie
geen aangename en schoone tijdpasseering
bedoelen Moet zij steeds rechtstreeksch
practisch nut opleveren? Wie dit beweert,
veroordeelt meteen de beoefening der muziek,
der schilder- en dichtkunst en geelt blijk
al zeer prozaïsch te zijn aangelegd.
Ik meen geen heiligschennis tegenover
deze edele kunsten te plegen door de schaak-
kunst in één adem met haar te noemen.
Evenals deze heeft zij hare corypheeën en
groote meesters, hare begunstigers en ver
eerders, hare schoone passages en meester
stukken, haar litteratuur en geschiedenis,
hare leerwijzen en methodes.
In de schaakwereld wijst men met bewon
dering op het genie van een Morphy, een
Steinitz, een Anderssen en zoovele anderen.
Men bespreekt onder elkander de schoon
heden der „Onsterfelijke partij* en redetwist
over het meer of minder voortreffelijke der
Fransche of Italiaansche opening en der
Russische of Fransche verdediging.
Als een Seneca op schaakgebied mag
zeker de Engelschman Forster genoemd wor
den, die om twee beroemde meesters te zien
spelen, hun reis- en verblijfkosten vergoedde
en bovendien voor den winner honderd, voor
den verliezer twintig pond sterling beschik
baar stelde.
Zooveel kunstliefde, schaakkennis en vooral
zoo’n welvoorziene beurs, zijn echter aan
weinigen gegeven. Gelukkig dat ze ook
niet noodig zijn om iemand tot schaakmin-
naar te promoveeren. Daartoe is voldoende,
dat men de schaakkunst lief heeft, hare
beoefening tracht te bevorderen en aanslui
ting zoekt met andere vrienden van het
schoone spel.
Zulke schaakliefhebbers zijn er nog vele,
ook te Bolsward en Omstreken, getuige o.a.
de bloei der schaakclubs „Westergoo* en
„Arum*, getuige ook de talrijke opkomst by
eenen hier vroeger gehouden schaakwedstrijd.
Niet minder dan 32 liethebbers, zoowel
uit Bolsward als de omliggende dorpen,
waren toen opgekomen, niet om een prijs
te winnen of eer en roem te behalen, wat
de drijfveer is bij vele andere wedstrijden,
doch alleen uit belangstelling voor hun ge
liefkoosd spel.
Thans, nu de schaakclub „Westergoo*
wederom een dergelijken wedstrijd op touw
zet, hoop ik, dat die belangstelling niet
minder groot zal blijken. Niemand late zich
door eene misplaatste bescheidenheid weer
houden. ’t Zal immers geen wedstrijd zijn
van schaakmeesters, doch slechts van schaak-
liefhebbers, nog wel in twee klassen verdeeld.
En niemand mag onvoldaan huiswaarts kee-
ren, omdat hij geen der beschikbaar gestelde
prijzen heeft kunnen bemachtigen. Want
het devies moet zyn:
Uit liefde voor de kunst.
Schaakvriend.
Kraft.”
Vreeseljjk. Begrijp niet Sergeant-ma
joor Kraft... Toch een eerlijke jongen., veel
te goed, zeg ikMaar wat te doen Niets
te laat wacht... probeeren wij hem te
redden... vaderland... plicht... stamelde de
kapitein terwijl hij opstond om zijn plan te
vormen. Hij begon, zonder iemand iets van
den brief te zeggen, sergeant-majoor Kraft
een verlof van acht en veertig uur te ver-
leenen. Daarna begaf hij zich naar het sta
tion ondervroeg de beambten, en vernam,
dat de onder-officier den voorlaatsten trein
naar Rotterdam genomen bad, om ’s ander
daags naar België te vertrekken.
De kapitein raadpleegde het spoorboekje
en zag dat hij nog denzelfden avond te
Rotterdam kon aankomen. Hjj vertrok on
middellijk en ontmoette daar ’s anderdaags
morgens zijn sergeant-majoor op het perron,
bleek, onrustig, in burgerpak, een valies in
de hand. Snel trad hjj op den deserteur toe.
Toen deze zyn kapitein zag, wilde hjj de
vlucht nemen. Maar de ijzeren arm van zyn
chef had hem reeds stevig vastgegrepen, en
hem naar den uitgang trekkend, zei hjj tot
Kraft
Ongelukkige, zjjt gjj krankzinnig Ge
lukkig dat ik nog op tjjd ben gekomen.
Kapitein... kapitein, vergiffenis, stamelde
de sergeant.
’t Is goed, hernam kapitein Spaans met
zjjn harde en bevelende stem, alles is u
vergeven. Toen ik uw brief ontving, dacht
ik maar aan één ding: je zoo spoedig mo
gelijk te achterhalen, om je te beletten een
dergeljjke dwaasheid te doen. Hoe kunt gjj,
een dapper soldaat, voor eenige guldens een
geheel eervol verleden vaarwel zeggen
Dat misdrijf verdient geen verontschuldigin
gen, toch vergeef ik het je.. ik ben niet
meer kwaad, ik beloof het je. Gjj keert
naar uw korps terug, hier hebt ge een ver
lofpas van acht en veertig uren, dit zal u
redden. Ik belast mjj met het overige
Verbaasd over zooveel goedheid, wetende
dat de kapitein openhartig was en dat alles
wat hy zei, uit zjjn hart kwam, stamelde
Kraft verlegen:
...Neen, kapitein, uw goedheid doet mjj
nog meer pjjn want ik ben die goedheid
niet meer waardig. Ik heb gestolen., ge
stolen voor myn arme moeder, wel is waar,
om voor haar versterkende middelen te koo-
pen, maar ik heb toch gestolen. Gjj
kunt mjj wel zeggen,kapitein, dat niemand
er iets van zal weten, maar gjj kapitein,
ondanks uw edelmoedigheid zult mjjn mis
slag niet vergeten.. Gjj zult my niet meer
hoogachten, geen vertrouwen meer in mjj
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 2 Qg|||g SiOtliir
Franco per post 95 Cents, J
Afzonderlijke nos. van dit Blad zyn verkrj^ 11\V O
Heerenveen, 15 Oot. Hjj was, nu
eenige weken geleden, uit Amerika naar
hier gekomen, om eene erfenis in ontvangst
te nemen. De erfenis viel niet mee, maar
A. K. was hier nu eenmaal. Hy nam zijn
intrek in een logement. Plotseling, nu ruim
een week geleden, bleef hij weg. De loge
menthouder dacht, dat hij onverwachts weer
naar zyne familie in Amerika zou zijn terug
gekeerd, en maakte zich niet ongerust. He
denmorgen echter werd hij verdronken ge
vonden in de vaart nabij de kalkovens.
A. K. heeft vroeger te Heerenveen ge
woond en zal ongeveer 55 jaar oud zyn
geweest.
Zijn lijk is nog heden gekist en ter aarde
hebben. Neen, my blijft niets anders over
dan te vluchten of de dood.
Duizend bommen, viel de kapitein in, gjj
myn vertrouwen niet meer hebben? Welnu
wilt ge een bewjjs van het tegendeel
Hy nam een portefeuille en die den ser
geant overreikend, zei hjj
Indien ik geen vertrouwen meer in u
had, indien ik u niet meer hoogachtte, zou
ik dan tot u zeggenHier is mjjn porte
feuille die geheel mjjn fortuin bevat, neem
ze meeDoch neem er alleen uit, wat er
in uw kas ontbreekt en breng die in orde.
Morgen zult ge mjj myn portefeuille terug
brengen. Ga nu spoedig heen, morgen zult
ge mjj op mjjn bureau terugvinden.
Daar de sergeant, nog aarzelde, opende
de kapitein de jas van den onderofficier en
stak hem de portefeuille in den zak. Daarna
hem de hand drukkend en hem naar het
loket wjjzend om een kaartje naar Amster
dam te nemen, zei hy
Ga, heb vertrouwen,
nieuw.
Nauwelijks zat den volgenden morgen
kapitein Spaans in zjjn werkkamer toen er
aan zjjn deur geklopt werd.
Binnenriep hy.
Verlegen trad de sergeant-majoor binnen.
Kapitein, ik kom... ik kom...
’t Is goed, onderbrak hem de kapitein
met zjjn harde stem, ik weet waarom, maar
ik wil niet van die zaak hooren. En hjj
voegde er bySergeant, gjj staat in de
laatste rapporten goed vermeld, üw chefs
zjjn zeer tevreden over u.
Maar, kapitein.
Geen maar, duizend bommen en granaten.
En zjj zullen u hun tevredenheid toonen.
Gjj zult niet meer zwak zjjn
Neen, kapitein, gjj kunt gerust zyn.
Welnu reken op my, binnen een jaar zul
je een adjudants-uniform dragen. Ruk nu in.
En na de portefeuille van Kraft te heb
ben aangenomen, liet hij hem gaan.
Het was in de maand Maart en een koude,
mistige wintermorgen.
De poort van het kerkhof was door den
wachter geopend. Een lijkstoet naderde
langzaam en hield eindelijk stil voor het
hek van den doodenakker. Mannen in het
zwart gekleed, met hoogen hoed op, hieven
een kist onder het zwarte laken op en droe
gen die naar het geopende graf. Eenige
kransen lagen op de lijkkist. Op een las
men in groote letters
Aan kapitein Spaans. Zjjn soldaten.
Het was de groote grijsaard, metgrjjzen
baard en heldere oogen, die naar zjjn laatste
rustplaats werd gedragen.
Toen de lijkkist in de groeve was gelaten,
trad een man van uit een groep officieren,
die hun kameraad de laatste eer bewezen,
naar voren. Aan zjjn schitterende uniform
herkende men den generaal. Met bewogen
stem sprak hjj. Hjj schetste het leven van
zelfverloochening, vaderlandsliefde en plicht
van dengene, dien de wreede dood zonder
mededoogen uit het leven had weggedrukt.
Toen deze ophield met spreken, trad een
andere man naar voren, het was deonder-
adjudant Kraft.
Ernstig nam hjj het woord
Mjjne heeren, de generaal heeft gezegd
hoe hjj over kapitein Spaans denkt. Ik wil
u een onbekend feit, een geheim van zyn
leven meedeelen, al kost dit mjj ook veel.
En eenvoudig, zonder iets te verzwijgen,
vertelde hjj een daad van kapitein Spaans,
en voegde er aan toe
Mjjne heeren, die schuldige sergeant was
ik 1 Ik ben echter heden gelukkig mjjn eer
op te offeren om de nagedachtenis van mjjn
kapitein te eeren, zooals deze het verdient.
En snikkend eindigde hjjSlaap in vrede,
kapitein, er is iemand, die u nooit zal ver
geten.
Toen Kraft weer zjjn plaats had in geno
men trad de generaal op hem toe en drukte
hem de hand, getroffen door dit verheven
bewjjs van dankbaarheid. Daarna zei hjj
Gjj hebt een grooten misslag begaan,
zeker, maar gjj hebt hem hersteld. Gy zjjt
een dapper soldaat, byna even dapper als
kapitein Spaans. Hjj ruste in vrede
Amst. Crt.
lie Courant
Bols>
r
19
ETTIG GE
6J
ll
1
"i
W Havana,
z
Uil
ÊM