NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WOKSERADEEI,
No. 89.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
41ste Jaargang.
1902.
Voor het Kantongerecht.
DONDERDAG 6 NOVEMBER.
BINNENLAND.
VOOR
INGEZONDEN.
f
I
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar iï 5 Ct.
van Miedema,
orde.
Mijnheer de Redacteur 1
Basta was het laatste woord van den
Uitgever der Bolswardsche Courant in zijne
repliek aan den heer K. H. Laagland. Dat
geeit mij aanleiding, als zijnde direct bjj de
zaak betrokken, mans myne meening te
zeggen inzake de niet collegiale houding van
den heer L. m dezen, te, meer daar hy mjjn
Den volgenden dag hebben ze nog nader
naar naam en woonplaats geïnformeerd en
de opgaven van den vorigen nacht klopten
Eisch f 3 of 2 dagen.
De overige beklaagden, allen lui van de
natte gemeente, waren absent. Hunne
zaakjes werden bij verstek behandeld, geen
getuigen werden er by gehoord, zoodat wy
geen nadere bijzonderheden kunnen melden.
Uitspraak der vonnissen op Donderdag
6 November, ’s voormiddags 10 uur.
Harlingen, 2 Nov. Wanneer men eene
wandeling doet langs de nieuwe Willems-
haven en dat doen Zondags nog al velen,
ziet men weder een massa turfstrooisei, in
groote blokken opgestapeld, voor de ver
zending naar Engeland gereed liggen,
’c Wordt daar tot allerlei doeleinden ge
bruikt, voornamelijk om in de paardescallen
te dienen tot strooisel. Voor de papierfabri-
catie schijnt het, na gehouden proefnemingen
niet gescnikt bevonden te zjjn. Het daarmee
verkregen fabrikaat heeft niet de noodige
deugdzaamheid. Da vier bewaarplaatsen
heboen reeds huizenhooge afmetingen aan
genomen en nog gaat men dagelijks voort
met trein en schepen nieuwen voorraad aan
te voeren. Er wordt een geschikte gelegen
heid afgewacht voor verdere verzending.
Gaasterland, 3 Nov. Volgens loopende
geruchten hebben de freules v. 8. op den
.Huize Rijs* bij de Maatschappij .Gaaster
land* aanzoek gedaan eenige boerenplaatsen
(men spreekt van 13) in den omtrek der
buitenplaats tegen taxatiewaarde over te
nemen.
Arum, 1 Nov. In de afgeloopen week
hadden hier nog al eenige ongevallen plaats.
Eerstens een begin van brand in de Kerk
straat in den timmerwinkel van den heer
R. v.d. Lei; ten tweeden een schoorsteen
brand bij J. Hidma; ten derden een paard
van den voerman J. H. op hol. ’t Liep
goed af.
Het aantal sollicitanten naar de drie be
trekkingen 'van armmeester in Wonseradeel
moet legio zijn.
Hem. Oldeph. en Noord w., 3 Nov.
Eene vrouw in deze gemeente trapte in eene
stopnaald, die over den vloer lag. De naald
drong diep door in den voet en brak toen
af. De naastby wonende geneesheer, wiens
hulp ingeroepen werd, oordeelde het noodig
met de patiënte naar Leeuwarden te gaan,
waar het stuk naald met een Röntgen-
apparaat opgespoord en vervolgens door
eene operatie verwijderd werd.
Hoeren.veen, 1 Nov. Druk was ’t niet
op onze najaars weekmarkt van heden, En
wat er aan de lijn stond (bijna uitsluitend
jongvee) was lang niet alles van ’t boven
ste plankje. .Och, jy bigripe wol,* zei ons
een bezoeker, „dy ’t jild meitsje wol, bringt
earst oan ’n merit, hwet er ’t Ijeafste misse
wol!* Toch waren de prjjzen hoog. Som
migen schreven dit toe aan de groote vraag
van het buitenland om levend vee. .Maar
wij meenden toch, dat onze grenzen voor
veeuitvoer gesloten waren,* merkten wij
op. Daarmee hadden we getoond er niets
van te weten. Er werd ons verzekerd, dat
er dan toch maar voor kapitalen vee over
de grenzen gebracht werd, natuurlijk door
de smokkelaars. Een kommies, pas van de
grenzen terug, had gezegd*. .0, er gebeurt
zooveel aan de grens, dat de minister weet
en niet weet!*
Gaasterland, 3 Nov. Geen ernstiger
vergrijp tegen het achtste gebod dan de
lijsterdiefstal, meent de Gaasterlandsche
vogelaar. Wie er zich aan bezondigt, wordt
met den vinger nagewezen en soms jaren
lang met tongen gekastijd. Op heeterdaad
betrapt, wacht hem een pak slaag, waarmee
hij ’t doen kan; vroeger verbeurde hij boven
dien voor het volgende jaar de vergunning
voor het uitoefenen der lijstervangst. Zyne
aanwezigheid in de lijsterbanen weet de
volleerde strikker, na opgevat vermoeden,
spoedig te constateerenhij verschuilt zich
daarna in de diepe giuppeu van zijn perceel
en grijpt toe, als het geschikte oogenblik
gekomen is. Mist de aanval, dan ontstaat
dikwijls een wedren .op leven en dood*,
tusschen de boomen door, over gruppen,
soms door diepe boschslooten. Gewoonlijk
ontkomt de dief; wordt hij gegrepen, dan
volgt de afstraffing. Van de tusschenkomst
der politie of justitie wil de vogelaar niet
weten; de Gaasterlandsche adat vordert de
berechting op boven omschreven wijze.
Slechts éénmaal kwam ze dit jaar voor.
3 Nov. Met de lijstervangst is het er
hier sedert enkele dagen minder op ge
worden. Het mooie weder en het kaal
worden der bosschen hebben hierop ook
veel invloed. Poeliers betalen voor de lijsters
thans 10 cent per stuk; ze zijn dus nog wel
wat waard, in tegenspraak met de vele
praatjes als zouden de beestjes door de
enorme vangst waardeloos zijn.
Opmerkelijk is het, dat er nog zoo goed
als geen houtsnippen gevangen zyn; ook
h.h. jagers schieten ze weinig. Volgens dezen
zjjn er evenmin veel patrijzen. De jacht op
hazen levert zeer bevredigende uitkomsten
op; menig langoor is weer geveld.
Repk. Nieuwsbl. v. Fr.
Harlingen, 31 Oct. De teerling is ge
worpen. .Peraeverantia*, de fabriek voor
koolteerdistillatie, voor slechts enkele jaren
opgerioht en waarvan aanvankelijk zoo véél
werd verwacht, ja, waarvan gouden bergen
werden gedroomd, heeft niet aan de ver-
wachtingen kunnen voldoen en het tegen
concurrentie vooral buitenlandsche af
moeten leggen. Bestond er nog eenige hoop,
dat deze tak van industrie voor de gemeente
behouden zou bljjven, de verkooping heeft
bewezen, dat er geen liefhebbers werden
gevonden om de zaak opnieuw te exploi-
teeren, zoodat de gezamenlijke gebouwen
dezer werkelijk fraaie fabriek aan slooping
zullen worden prijsgegeven. Werden er
door vele aandeelhouders belangrijke som
men verloren,ook voor de arbeiders,die er hun
bestaan vonden, is het opheffan der fabriek
zeer te betreuren, daar zy thans voor goed
naar iets anders zullen moeten omzien, wat
in den tegenwoordigen tyd echter niet zoo
gemakkelyk is. Zij echter, die bouwgronden
in de nabijheid der fabriek in gebruik heb
ben, zullen haar verdwijnen met blijdschap
gadeslaan, daar de scherpe rook en de dam
pen, die uit de fabriek opstegen, den oogst
meermalen totaal deden mislukken. Doch
zoo gaat het: de een zyn dood is een ander
mans brood. De terreinen, gebouwen, machi*
neriën, gereedschappen enz. brachten op de
somma van f 57,443,45. De oprichtings
kosten bedroegen 151)0,000.
Voor winterhanden. Als een uitne
mend middel voor zg. winterhanden wordt
in het D. aangeraden de handen eenmaal
per dag in te wryven met de binnenbast
van takken van de gewone linde op zoete
olie gezet.
Spoedig vergeten. Een inwoner van
Delft huwde in het laatst van Augustus;
een maand later stierf zijn echtgenoote en
nu, wederom een maand later, is de man
opnieuw in ondertrouw opgenomen.
Door den loteling C. Gerritsen zyn bij
Gedep. Staten bezwaren ingébracht tegen
de gehouden loting voor de nationale militie
in de gemeente Rheden, vermits door den
Burgemeester voor hem een nummer (55)
is getrokken, welk nummer ook door een
ander loteling persoonlijk is getrokken,
waarheidsliefde, blijkens een paar door hem
gebezigde uitdrukkingen in twijfel trekt.
Vooreerst wensch ik te constateeren, dat
de grief van den Uitgever was, dat zijn
verslaggever na eerst bekomen yerlof, na
een half uur wachtens by de trap werd
weggezonden en het is den heer L. niet
gelukt, die handeling goed te praten. In
zijn eerste antwoord hield hij zich van den
domme, door te beweren mij nauwelijks te
hebben gezien, terwijl hij in zijn laatste
schrijven eindelijk komt vertellen, dat het
besluit tot mijne niet-toelating unaniem,
dus met algemeene stemmen is genomen.
Ik trek daaruit de conclusie, dat dus ook
zelfs de heer L. heeft meegewerkt om een
collega verslaggever te weren. Of verder
die beslissing met algemeene stemmen is
genomen, daar wil ik een groot vraagteeken
achter plaatsen. Dat zal ik nog eens nader
onderzoeken, want het wil er bij mij niet
in, dat alle Bestuursleden met den heer L.
hebben meegewerkt om mij den toegang tot
die vergadering te weigeren. De heer L.
zegt zelf immers, „dat het Bestuur er prijs
„op stelt, dat ieder kennis krijgt, althans
„kan krijgen van de werking der nuttige
„Vereeniging.” Doch hoe rijmt gij, waarde
collega verslaggever, dat dan met die
afwijzing?
Verder zegt de heer L., dat hij zich als
verslaggever nooit heeft begeven op een
plaats waar hij niet mocht zijn. Twijfelde
hij aan vrijen toegang, dan vroeg hij verlof
om de vergadering by te wonen
Maar dat deed ik immers ook en ’t werd
mij toegestaanals de heer L. ’t zich niet
herinnert, leze hij de Bolswardsche Courant
van 16 Oct. Daar staat het, en „onverdraaid”.
Neen, waarde collega, uw houding in
dezen bevalt mij niet. Het is immers geen
gebruik onder persmannen, om in een ander
blad zyn verweer te plaatsen. De Bolsward
sche Courant liet aan hare lezers het oordeel,
over de behandeling mij aangedaan, wildet
gij die behandeling goed praten of veront
schuldigen, dan had het voor die lezers
behooren te geschieden.
Het komt mij voor, dat gij, door tot drie
malen toe om de hoofdzaak heen te praten,
u in allerlei bochten te wringen en met
niet ter zake dienende argumenten te
komen, als „grijze haren, de man met het
zwarte masker, onbetaalde overuren* enz. u
als een drenkeling aan een stroohalm hebt
vastgegrepen.
De teruggewezen verslaggever,
J. 8. FEENSTRA.
Zitting van 31 October 1902.
in land waarvoor hij geen permissiebiljet
kon toonen. Hy bemachtigde een wilde
eend en de politie bekeurde hem deswege.
Eisch f 15 of 4 dagen en 25 cent voor
de eend of 1 dag.
14. D. M. te Hindeloopen is bekeurd
omdat zjjn dochtertje Grietje niet getrouw
de school bezoekt. Eisch f 3 of 2 dagen.
15. M. de J. te Bolsward reed den 4en
Oct. nog met paard en wagen over de
draaibrug bij de Blauwpoort, toen de brug
reeds los was, omdat er een schip door
moest.
8. de Boer, brugwachter, getuigt dat
bekl. niet luisterde naar zijne waarschu
wing om te wachten. Het sein was reeds
omgezet, de brug los en de kruk stond er
op en toch reed beklaagde nog haastig
over de brug, terwijl hij lachende riep
„’t kan nog best
J. de Jong, als getuige opgeroepen, ver
klaart, dat hy zag dat bekl. met de zweep
op het paard sloeg en nog gauw over de
brug draafde, terwyl hij wel hoorde, dat
de brugwachter het niet meer wilde hebben.
Of de brug los was, kon hy niet zien,
doch de ketting was er niet voor.
De brugwachter verklaart, dat hy den
ketting niet zoo gauw meer kon overhalen.
Hy moest op zy springen om niet onder
het paard te raken. Eisch lo. voor het
in draf rijden over een beweegbare brug
en 2o. voor het nog over de brug ryden
als deze reeds losgemaakt is, twee geld
boeten van f 5 of 2 dagen voor elke boete.
16. F. 8. te Witmarsum kreeg op 6 en
10 Oct. een proces, omdat hy een jongen,
Jacob Schuurmans, die nog geen 15 jaar
is, met paard en wagen op den openbaren
weg in Wonseradeel liet rijden. Eisch 2
maal 5 gulden of 2 dagen voor elke boete.
17. Tj. K. te Wommels is jager en
werd den 30 Sept, met het geweer in land
gezien, waar hy niet mocht komen.
Bekl. is tegenwoordig en op de vraag,
wat hy tegen het procesverbaal heeft in
te brengen, zegt hy „In het welnemen,
mynheer, ik ben jager en dus geen werk
man, zooals op de dagvaarding staat.*
Die opmerking wordt voor notificatie
aangenomen, omtrent de identiteit van
zyn persoon bestaat geen twijfel, dus wordt
hem de vraag nogmaals gesteld, wat hy
heeft aan te merken op de hem ten laste
gelegde jachtovertreding.
Het antwoord luidt nu: „Onschuldig zyn
ik er ingeloopen, ik zag een haas in dat
land gaan liggen en toen ging ik naar
Miedema en vroegmag ik die er uit halen.
Ja wel, ga je gang maar. Ik vroeg nog
wil je even meegaan doch Miedema zei,
neen, haal hem er maar uit. Des avonds
toen ik al thuis was, kwam Kamstra by
my en zei„dat was Miedema zyn land
niet. Je bent er by hoor.* En zoo is ’t
mynheer, de zuivere waarheid.*
De politie verklaart, dat bekl. die haas
schoot in ’t land van Reitsma en omdat
hy reeds eerder gejaagd heeft, veronder
stelt hy, dat het hem ook wel bekend
was, van wie de landen zyn, althans hy
moet het weten. Van Miedema had hy
trouwens ook geen schriftelyke vergunning
en dus al was het land al J
dan was het toch niet in orde. Eisch
f 10 of 3 dagen.
Bekl.„Ik ben onschuldig, ik wist het
niet 1*
18. J. K. te Arum werd den 15 Oct.
’s avonds halt twaalf gevonden door de
marechaussees. Hy was zoo buiten westen,
dat hy zyn adres niet kon opgeven, doch
een persoon, die er by was, wees de be
ambten het huis, waar ze hun vracht kon
den afzetten.
gunning zijn voor het jachtveld en dit
0
Ter zitting van Vrydag jl. 31 Oct., werden
de volgende zaken behandeld.
1. W. de B. te Harlingen heeft aan
den zeedijk onder Kimswerd, een paard
laten loopen, zónder dat daarvoor vergun
ning was gegeven door het Dyksbestuur.
Eisch f 3 of 2 dagen hechtenis.
2. R. 8. ged. te Grojiw, heeft twee
processen-ver baal wegens dronkenschap. Hy
bevond zich op 3 Sept, te Rien en liep
daar eene bekeuring opden 10 Sept, ge
beurde hem dit op de terp. Aangezien
deze beklaagde reeds meermalen wegens
drankmisbruik gestraft is en er nog geen
jaar is verloopen, sinds de laatste veroor-
deeling, eischt het O. M. eene straf van
2 maal 21 dagen hecht, en opzending naar
een rykswerkinrichting voor den tyd van
6 maanden.
3. J. L. te Witmarsum bevond zich
ook in kennelyken staat, op 15 Sept. jl.
Aangezien hy nu by 4e herhaling zal
worden gestraft, stelt het O. M. voor hem
21 dagen gevangenisstraf te doen ondergaan.
4. D. J. B. te Witmarsum heeft 2
processen. Hy was 17 Sept. jl. ’s avonds
na bezetten tijd in de herberg van R.
Weidema, op Harkezyl en werd hier be
keurd door de marechaussée’s. Hiervoor zal
hy denkelijk moeten betalen eene boete
van 15 gulden.
Op 2 Oct. jl. reed hy met paard en
tilbury door Witmarsum. Hy reed als een
gek, zegt de oude diender van dit dorp.
De menschen kwamen buiten om te zien
of het wel goed afliep. Deze sportmanoeuvre
kost denkelijk 3 gulden boete of 1 dag
zitten.
5. Tj. B. te Workum reed bjj avond op
zyn fiets, zonder brandende lantaarn. Eisch
f 5 boete of 3 dagen hechtenis.
6. J. G. te Kimswerd heeft een proces
verbaal opgeloopen omdat hy op 17 Sept,
een jongen van 12 jaar als bestuurder van
paard en wagen liet tungeeren, terwyl dit
toch verboden is in Wonseradeel. Eisch
f 5 boete of 1 dag hechtenis.
7. J. J. te Arum heeft ’n hond. Deze
hond moet op 6 Sept. jl. het kind van
L. de Jong, slager te Arum gebeten hebben.
Deze zaak wordt uitgesteld om een getuige
te kunnen hooren.
8. W. F. te Arum beeft een kind op
de bjjz. school aldaar. Dit kind heeft twee
dagen aaneen de school verzuimd.
Dit verzuim kost papa f 3 boete, ofschoon
hij er ook voor kan gaan zitten.
9. T. D. te Bolsward staat ook terecht
omdat zyn kind in Aug. jl. de school
herhaaldelijk verzuimde. Bekl. zegt, dat
hy er niks aan doen kan, hy wil dat zyn
kinderen geregeld naar school gaan, maar
„de bern bij uwe üt skoalle wei en wy
witte er neat fen. Ik haw nog oan Gros
en de Jong freege om de bern as ja die
to mitte komme, nei skoalle ta te bringen.*
De kantonrechter wenscht nader te
hooren het hoofd der school en de ge
noemde agenten en verdaagt daarom de
zaak tot de volgende zitting.
10. J. K. te Witmarsum liep te jagen
in land, toebehoorende aan baron van
Sytzama. Hy had hiervoor geen permissie
en werd door den Ryksveldwachter Algera
van Arum bekeurd. Eisch f 10 boete of
3 dagen hechtenis.
11. J. D. te Kimswerd is jager en hy
heeft als zoodanig een acte. Dit is echter
nog niet genoeg. Er moet ook nog ver-
ontbrak hem, toen hy door de politie
werd opgemerkt, met bet geweer in jagende
houding. Eisch f 15 ot 4 dagen.
12. L. de G. te Burgwerd werd den 16
Sept, bekeurd, omdat de politie by hem
een ijzeren gewicht van 2 kilo aantrof, waar
op een driehoek als afkeuringsmerk.
Bekl- is tegenwoordig en verklaart on
schuldig te zyn. Hy heelt den schipper
zjjn gewichten meegegeven naar het yk-
kantoor en toen die ze terugbracht, zei hjj
dat ze goed waren, daar vertrouwde hjj op.
Hem wordt beduid, dat hjj zich zelf
dient te overtuigen of de ykletter er op
staat en op dit gewicht staat nog wel het
afkeuringsmerk, wat de zaak nog ver
ergert. Eisch f 10 boete of 4 dagen.
Bekl.: „Dat wordt nog al wat. Ze kunne
me wel proces maken als ik te slapen lig.
Dan ben ik even onschuldig als in dit
geval*.
13. F. v. d. P. te Workum werd den
39 Sept, ouder Parrega als jager opgemerkt
Bolswardsche Courant.
1
