1903.
42ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 16.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWA.HO EN WOHSERADSEL
am sbbst.
rc
Uit de Raadszaal.
ZONDAG 22 FEBRUARI. X
VOOR
hij het ia den droom had gezien, en de
Fr an, Crk
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Vergadering op Vrijdag 20 Februari 1903.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver-
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
PUNTEN VAN BEHANDELING:
1. Aanbieding van het primitief kohier
van hondenbelasting.
Het kohier ten bedrage van f 321 wordt
ter visie gelegd.
2. Aanbieding der rekening van de Stads
werkinrichting over 1902.
Gesteld in handen eener commissie, ten
fine van onderzoek; de heeren Y. T. de
Boer, v. d. Meer en Schotman.
3. Behandeling van het adres van J. Jor-
ritsma tot aankoop van een plekje grond,
met advies van B. en W.
B. en W. adviseeren, den afstand van het
plekje grond naast het nieuwe gebouw der
werkinrichting ter grootte van ongeveer 12
M2. toe te staan onder bepaling, dat adres
sant hiervoor betaalt f 12 en een schutting
plaatst ter hoogte van 2 Meter, kosten en
onderhoud ten laste van Jorritsma, doch
onder voorbehoud, dat de gemeente indien
dit gewenscht voorkomt, er later recht van
overgang mag nemen, waarom deze grond
niet bebouwd mag worden.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Behandeling van het voorstel inzake
den gasprijs voor industrieel gebruik, met
advies van B. en W
De Voorzitter. Het advies van B. en W.
alsmede de missive van den heer Humme-
linck, zijn in druk aan de leden gezonden.
Is er ook nog iemand die daarvan voorlezing
verlangt
De heer Schotman. Als eerste ondertee-
kenaar van dat voorstel, den 30 Dec. inge
komen van 4 raadsleden, stel ik voor, dit
heden niet te behandelen, maar at te wachten
tot het rapport van de gascommissie er is.
De Voorzitter. Dat rapport is ingekomen
en lag ter visie, wenscht u het te hooren?
De heer Schotman. Ik heb het niet gezien,
maar als het er is, wensch ik toch te vragen
met welk doel dan wel het advies van B.
en W. is gedrukt maar ’t advies der gas
commissie niet?
De Voorzitter. De gascommissie is een
com. van bijstand en brengt advies uit aan
B. en W. De stukken hebben ter inzage
gelegen. Wenscht u lezing van dat advies?
De heer Schotman. Ja wel, Mijnheer de
Voorzitter.
Het advies wordt gelezen en behelst, dat
de gascommissie gunstig oordeelt over ’t
adres van de 4 raadsleden, om cent re"
ductiete verleenen op den gasprijs voor in
dustrieel gebruik, bij afname van minstens
4000 stères per jaar en dit te doen ingaan
na de meteropname over Februari, echter
in dien verstande, dat telkens met Januari
die reductie wordt uitgekeerd en het verbruik
over 10 maanden dit jaar naar verhouding
wordt gerekend over ’t geheele jaar.
De heer Schotman. Ik dank u voor de
lezing hiervan, maar moet toen nog zeggen,
dat mijne opmerking niet ongemotiveerd was.
Het advies van B. en W. is niet op’t advies
der gascommissie gebaseerd en ’t blijkt dat
B. en W. hierin niet meegaan. In ’t advies
is zelfs niet eens gezegd, wat de gascommissie
er van denkt. Die adviezen werden altoos
ter tafel gelegd en in den regel gingen B.
en W. ook met dat advies mee. Deze beide
adviezen staan nu m. i. op zich zelf en zijn
in lijnrechten strijd met elkaar. Toch hebben
B. en W. met geen woord van ’t advies der
gascommissie gerept.
Verder wensch ik in deze zaak geen debat
te voeren.
De heer v. d. Meulen. (Voor zoover ver
staanbaar.) Ik zie er een inconsequentie in,
dat Nauta nu met 3/< cent reductie wordt
verlaagd, dat had hij, toen hjj zijn gasmotor
aanschafte, niet kunnen verwachten, ’t Be
sluit is toen genomen met 11 tegen 2 stem
men. Van die 11 voorstemmers zijn nog 7
raadsleden tegenwoordig. Ter wille der con
sequentie en uit een oogpunt van billijkheid
wensch ik voor te stellen voor alle gas dat
niet tot verlichting dient, 1 cent per stère
reductie te verleenen.
De heer P. J. de Boer. Mij dunkt, als
dat voorstel wordt aangenomen, zal de gas
fabriek in moeieljjkheden komen, er wordt
ook wel gas tot koken gebruikt, moet dat
dan over een afzonderleken meter?
De Voorzitter. Dit voorstel is van zeer
verre strekking. De heer v. d. Meulen opent
hiermee een nieuw gezichtspunt. Als dit
voorstel ondersteuning vindt, vind ik, dat
het niet kan worden afgehandeld, voor de
gascommissie daarover advies heeft uitge
bracht.
Bij rondvraag wordt het voorstel van der
Meulen niet ondersteund en het vervalt dus.
De heer Keikes. Ik was de vorige maal
niet aanwezig toen de zaak van den gasprijs
behandeld was, ik wil echter nu even moti-
veeren, dat ik gaarne vertrouwen stel in een
commissie, door den raad benoemd. De afge
treden gascommissie heeft berekend, dat het
gas de gemeente 6‘/2 cent kost, dan gaat
het m.i. niet op, het aan enkelen te leveren
voor 6 cent. Met verlies mag de gemeente
niet werken. Om dat billijk is, ’t voor ieder
gelijk te stellen, kan ik meegaan om het
voor industrieel gebruik te bepalen op 63/4
cent, en zal dus vóór ’t voorstel stemmen,
evenwel hoop ik dat de gascommissie spoedig
zal kunnen komen met een voorstel dat het
op 6 cent wordt terug gebracht. Ik meen
ook, dat aan ’t bezwaar van den heer v. d.
Meulen dan wordt tegemoet gekomen.
De heer Eisma. Veroorloof mij, dat ik
den heer Schotman op nerk dat de raad vrij
blijft in zijn oordeel, maar dat B. en W.
ook vrijheid moet worden gelaten om te
adviseeren naar eigen meening. Het advies
van de gascommissie was te goed bekend,
immers het voorstel der vier raadsleden was
ook mede van die 2 leden der gascommissie.
Het voorstel kwam in hun eigen handen
terug, geen wonder dat zij persisteerden bij
dat voorstel. B. en W. nebben het advies
wel degelijk overwogen doch waren van een
ander inzicht, en meenen dat hun conclusie
niet aan te bevelen was. De kleine ver
bruikers hebben door hooger gasprijs te beta
lende groo tere afnemers een voordeel bezorgd.
De raad stelde zich steeds op het stand
punt, om geen winst uit de fabriek te haleo,
en dat het billijk is, allen gelijk te laten
betalen. Alleen voor risico wordt iets voor
de gemeente berekend. Dat voor gasmotoren
reductie werd verleend, was om het hinder
lijke van stoommachines voor de buren, en
slechts bij uitzondering toegestaan. Hollandia
heeft reeds een lantaarn van de gemeente,
doch ik zie geen reden om bij den reeds
lagen prijs van 7 cent nog lager te gaan.
De klacht over hoogen hoofdelyken omslag
is algemeen, maar de bronnen van inkomsten
der gemeente zijn sedert 1889 wel met
f 11000 verminderd, en dan moest de hoof
delijke omslag dus stijgen. Verlaging van
den gasprijs kan gevaarlijk worden, in 1899
werd ook door den heer Schotman in dit
opzicht voorzichtigheid aangeraden. Ik ont
raad dus, dit voorstel aan te nemen; wil
liever wachten dat allen lager kunnen, als
de kolenprjjs dit toelaat. De gemeente heeft
geen voordeelen van Hollandia, en ik zie
niet, waarom daar bijzondere reductie aan
moet worden verleend. Wachten tot allen
verlaagd kunnen worden, dat zou ik billijk
achten.
De heer Boersma. In neem nog ’t zelfde
standpunt in als in het najaar. Ik wensch
te wachten met de reductie, tot de exploi
tatie het toelaat. Ik meen zeker te weten,
dat het thans niet kan. In 1899 was de
kolenprijs 76 cent en in 1902 ruim 90 cent.
Dank zy de uitbreiding der fabriek kon de
prjjs 7 cent blijven, en van dien lagen prijs
heeft Hollandia reeds geprofiteerd. Ik kan
met dit voorstel niet meegaan.
De heer P. J. de Boer. De bedoeling is
om ’t gas voor de indus.rie te leveren voor
6s/< cent. Vervalt dan die bepaling van 6
cent voor drijfkracht?
De Voorzitter verzoekt den heer Van der
Meer dit te beantwoorden.
De heer Van der Meer. Mij dunkt, dat
dit al zeer duidelijk ie. Die prijs wordt
ingetrokken op ’t zelfde moment dat dit
nieuwe voorstel in werking treedt. De gas
commissie in haar advies merkte reeds op,
dat de reductie wordt betaald na afloop
van het jaar.
Het voorstel der 4 raadsleden wordt aan
genomen met 8 tegen 4 stemmen, (de heeren
Eisma, P. J. de Boer, Van der Meulen en
Boersma,) terwijl de heer Y. T. de Boer
zich buiten stemming hield.
De heer P. J. de Boer. Ik wensch toch
nog te vragen, wanneer dit voorstel in
werking treedt. Er stond 1 Februari bepaald,
het kan toch geen terugwerkende kracht
hebben
De Voorzitter. In ’t rapport der gascom
missie staat dit duidelijk aangegeven. De
bedoeling is 1 Maart,
De openbare zitting wordt geschorst,om het
kohier van hoofdelykenomslag te behandelen.
Na heropening werd het kohier vastge-
steld, aooals in de geh. zitting is besproken.
kerstlichtjes fonkelden en straalden in de
kleine kamer. Toen wekte hij de kinderen.
„Er uit, er uit! De kerstfeestman is er
gauw Karel, Max, Frits! Da kerst
feestman is erriep hjj vrooljjk.
Suzanna volgde alles met aandacht. Niet
wat hij deed, maar de wijze waarop hij het
deed was haar een waarborg voor gelukkige
tijden. Zij behoefde het verhaal van haar
man nietzij zag, dat hjj er pleizier in had
gelukkig te maken, dus zouden zij ook ge
lukkig worden.
Nu ontstond er heel wat drukte in de
kamer. Als een wilde horde stormden de
jongens in nachtgewaad binnen, de fonke
lende kinderoogen wijd geopend en het
glinsterende schouwspel aanstarend. Dat
was een lust
Zacht naderde Suzanna haar man, die in
den hoek stond, op dezelfde plaats, waar
hij zjjnen geest in den droom had zien staan,
en sloeg haar arm om zjjnen hals.
„Is dat niet beter, dan al het andere?
Maakt dat niet gelukkig fluisterde zjj.
Hij kuste haar innig en drukte haar aan
zjjne borst. „Er is niets beters op de wereld,
SuzannaIk weet nu alles,antwoordde
hjj nadenkend. „Dezen Kerstavond willen
wjj zegenen, zoo lang wjj leven. Mjjn
droom maar neenDat vertel ik je
later. Laten wjj nu met de kinderen het
Kerstfeest vieren 1“
Juist hieven de kleinen het „Stille Nacht,
Heilige Nacht* aan.
„Zooals ik het in den droom heb gehoord,*
fluisterde hjj en omhelsde zjjne vrouw.
Tegenwoordig waren alle 13 leden.
De notulen werden gelezen en goedge
keurd.
Ingekomen stukken:
a. Een missive van den heer Justus van
der Feen, dat hij aanneemt de benoeming
tot lid der Commissie tot wering van school
verzuim.
b. Een missive van den heer dr. J.
Schokking, berichtende de ontvangst van
het schrjjven van den Gemeenteraad, het
welk door hem op prjjs wordt gesteld.
c. Een missive van het Gemeentebestuur
van Harlingen, dat de heer J. HoraAdema
is herbenoemd als lid der Commissie van
den weg BolswardHarlingen. Alsmede een
exemplaar van de goedgekeurde rekening
van dien weg over 1901.
d. Een missive van den Minister van
Binnenl.Zaken,goedkeurend de voor waarden,
waarop een lokaal wordt beschikbaar gesteld
voor de Commissie der Ongevallenwet.
Een en ander voor kennisgeving aange
nomen.
e. Een missive van den Raad van State,
dat de gelegenheid wordt gegeven nadere
bescheiden te zenden inzake het beroep van
Harlingen omtrent de begrooting van den
weg BolswardHarlingen.
Met algemeene stemmen besloten dit aan
B. en W. te renvoyeeren, opdat deze de
noodige bescheiden inzenden.
f. Een adres van L. Vos en anderen, te
kennen gevende dat de signaalhoorns in
gebruik bij de tram, voor hen hinderlijk
zjjn, en verzoeken dat aan die rustverstoring,
zoowel bjj nacht als bij dag, een einde
worde gemaakt, daar zjj het een onhoud-
baren toestand vinden.
Gerenvoyeerd aan B. en W. ter afdoening.
g. Een adres van Mej. A. deVries,ver
zoekende met 1 April ontslag als assistente
bjj het handwerksonderwjjs, aangezien zij is
benoemd tot hoofd der bewaarschool.
h. Een adres van de aid. der Maatschappij
van Landbouw en Veeteelt, verzoekende
eene subsidie uit de gemeentekas, teneinde
bij de Algemeene vergadering dier Maat
schappij, die dit jaar te Bolsward zal worden
gehouden, een tentoonstelling en eenige feeste-
Ijjkheden te kunnen organiseeren.
i. Een adres van den heer H. Vrijburg,
gemeente-architect, verzoekende goedkeuring
van zijne benoeming tot opzichter van den
weg Bolsward—Harlingen.
Al deze adressen in handen van B. en W.
om advies.
j. Een missive van heeren Voogden van
het Alg. Stadsarmenhuis, berichtende dat
reeds in hun College was besproken, dat
het meer regelmatig was, dat de boekhouder,
de heer R. de Boer, een andere borgstelling
kreeg. Zij vragen nu goedkeuring, dat de
heer W. Harkema zich borg heeft gesteld.
Zonder hoofdel. stemming goedgekeurd.
het oog op den Kerstavond. Met eenig
hartkloppen ging hjj de trap op. Wat zou
zyne vrouw zeggen? Op Kerstavond tot
tien uur uit te bljjven, niet aan haar en de
kinderen te denkenMaar hjj wilde haar
alles zeggenzjj zou hem begrijpen en ze
zou zien, dat in het vervolg alles anders zou
worden, dat hjj van dezen dag af een nieuw,
beter leven begon. Zjjn slechter ik, dat wat
hem tot een dronkaard en een nietsdoener,
ja zelfs tot een misdadiger had kunnen
maken, lag in de rivier. Nu zou alleen nog
zjjn geest heerschen, zooals hjj hem dezen
avond had gezien en gehoord.
Toen hjj zjjne woning binnentrad, zat zijne
vrouw te schreien, „August!* zeide zjj
zacht en verwjjtend, anders niets.
„Stil, Suzanna! Ik weet, dat ik slecht
geweest ben, maar ik weet, dat je dezen
avond zult zegenen, als wjj beiden oud en
grjjs zjjn. Kom! later vertel ik je alles.
Zacht, opdat de kinderen niet wakker worden.*
Ze zag hem verwonderd aan, en volgde
hem naar de woonkamer, waar hjj met eene
eigenaardige haast zjjne toebereidselen voor
de uitdeeling maakte. Zjj wist niet, maar
zij gevoelde, dat met hem eene verandering
had plaats gegrepenzjj zag het aan zjjne
oogen, aan zyn gelaat, dat van geluk straalde,
omdat hjj gevoelde, dat hij zijnen kinderen
vreugde bereidde. Wanneer hij anders
tehuis kwam, was hjj norsch, lui, twistziek
geweest, thans was hij van alles het tegen
deel. Terwjjl hjj den kerstboom opzette, de
lichtjes aanstak en de kleine geschenken
rangschikte, was hjj vrooljjk, opgeruimd, zelfs
teeder.
Eindelijk was alles klaar, precies zooals
IV. Slot.
„Holla, hé!“ klonk eene luide stem aan
zijn oor. Wie ligt hier Is dat een nacht,
om in de open lucht te slapen Sta op,
gjj vriest anders dood 1“
August Dreher voelde, hoe eene warme
hand hem bjj den schouder heen en weer
schudde. Was hjj nu dood of niet Met
moeite sloeg hjj de oogen op en zag een
politieagent voor zich staan.
„Schaamt gjj u niet,“ ging de agent voort,
„u nu, op Kerstavond, als ieder zijn plaatsje
in den familiekring zoekt, te bedrinken en
op een bank onder den blooten hemel te
gaan slapen Gij zoudt stellig zjjn dood
gevroren, als ik niet toevallig van mjjne
ronde eenige schreden afgeweken was. Sta
maar gauw op
Dreher wist niet, wat bij van de ver
schoning denken moest. „Ben ik dood of
niet vroeg hjj.
„Wel, zjjt gij het Dreher?* zeide de po
litieman weer, nadat bij hem nauwkeuriger
had beschouwd. „Nou, maar neem meniet
kwaljjk, dat is toch wat sterk. Sta op!
Wat zal je vrouw denken, als ge om half
tien nog niet thuis zjjt en dat op Kerst
avond 1“
Langzamerhand kwam de meubelmaker
tot zich zelven. Hij rekte zijne leden ze
waren hem stijf geworden en keek in ’t
rond. Dat was dezelfde bank, waar hjj
Hallmejjer had opgewacht. Van Hallmeijer
zag hij geen spoor, evenmin van de rivier,
waarin hij zich bad geworpen. Het duizelde
hem nog altjjd. Alles draaide in hem, zoo-
dat hij slechts langzaam tot bezinning kwam.
„Is het pas half' tien yroeg hjj eindeljjk
verwonderd.
„Natuurlijk, hoe laat woudt gij het dan
hebben. Maak nu maar, dat ge wegkomt
Hjj had dus alles gedroomd in het kwar
tier, dat hjj op de bank had geslapen! Hjj
was geen moordenaar. Niemand vervolgde
hem. Nog kon alles terecht komen. En
dat alles zou terecht komen, dat beloofde
hij zich zelven.
„Ik dank u, ik dank u 1“ prevelde hij, en
liep heen, haastig, alsof hij iets bad ver
zuimd. Onderweg telde hij zjjn geld, hjj had
nog zestien mark. Daar hjj vierentwintig mark
in de fabriek had ontvangen, ontbraken er
dus acht mark, die hjj in de „Blauwe Vlag*
moest hebben uitgegeven.
„Wat ben ik toen een domkop,* mompelde
hjj, „wat ben ik toch een zot geweest. Wie
zjjn beetje geld en verstand verdrinkt, be
hoeft zich niet te verwonderen, als hjj in 't
ongeluk geraakt. Wat had ik niet voor die
acht mark kunnen koopen voor Karei en
Frits en Max en Suzanna! En wat heb ik
nu Doen stil, stil I Nog is het tjjd
Steeds haastiger liep hjj voort, in de
hoofdstraat waren de winkels op Kerstavond
langer geopend voor klanten, die zich hadden
verlaat.
Zulk een winkel trad hjj binnen en kocht
een mooien kleinen kerstboom van groen
papier met kleine roode en gele lichtjes en
glazen kogels, voorts noten en appels, groote
peperkoeken, eenig speelgoed en voor zjjne
vrouw een mooie witte schort. Hjj liet
alles inpakken en ging naar huis. De huis
deur was nog open, waarschijnlijk ook met
Bolswardsclie Courant
