NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
ÏOI.SWA.R» EN WOKSERAOEEI,
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1903.
42ste Jaargang.
No. 31.
PERSOVERZICHT.
BINNENLAND.
s.
g DONDERDAG 16 APRIL. g
VOOR
2e.
-1000
225
3e.
-1000
385
4e.
Naar deze berekening
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
9,83%
405380 st. is 100%
f 16533,39
- 119,20
- 1140,44
- 58,03
- 5974,94’
- 339,43
- 976,24
r»
f21799,28
- 925,80
- 4658,32’
- 957,54’
- 3000,—
- 1036,70
- 246,89’
- 84,95’
132709,50
kxzxixiacx:
- 1792,31
- 213,25
- 469,03
Totaal f27616,26’
De inventaris van voorhanden goederen
op 31 Dec. 1901 geeft eene bezitting aan
van f8722,23.
De inventaris van voorbanden goederen
op 31 Dec 1902 geeft eene bezitting aan
van f9637,42’.
De hoogere inventaris komt ten voor-
deele van dit dienstjaar.
De totale ontvang
sten zün f32709,50
Inventaris 31 Decem
ber 1902 - - 9637,42’
-f42346,92’
De totale uitgaven
z\jn f27616,26’
Inventaris 31 Decem
ber 1901 - 8722,23
-36338,49’
Bruto winst f 6008,43
Voor eene juiste beoordeeling
van de finantieele uitkomst be-
hoort in aanmerking te worden
genomen
le. dat aan de Gem. eene ver-
Erg brave, ook christelijke bladen, waar
onder er zijn, die zéér tegen ’t gebruik van
sterken drank ijveren, plaatsen voor geld
de Sanguinose-advertentie, en helpen daar
door mede aan het toedienen van alcohol
aan kinderen!
Harlingen, 13 April. Toen de vorige
week onze exporwlagers wegens de tijds
omstandigheden hunne waar goedkoop kon
den inslaan, had een hunner het geluk mee,
dat hem van de Groninger markt het ge
kochte vee nog kon worden bezorgd, wat
lang niet met allen het geval was. Dit
fortuintje moet hem een extra winst van
f 200 hebben opgebracht. Anderen echter
hebben door de stakingsbeweging aanzien
lijke schade geleden.
Ternaard, 9 April. Wielrijders, ziet de
schroeven van uw rijwiel na vóór ge rjjdeu
gaat! Wat anders de gevolgen kunnen zijn,
kan blijken uit het onderstaande. Een heer
uit Leeuwarden kwam met groote vaart
vlak voor den wind den hoogen dijk bij de
Viachbuurt affietsen. Plotseling zwenkte het
rijwiel en berijder en rijwiel geraakten
pardoes in de vrij diepe Viachbuurstervaart.
De toevallig in de nabijheid zijnde brieven
gaarder B. slaagde er in hem met zijn vrij
wat beschadigde fiets op het droge te bren
gen. De redding ging nog al met eenige
moeite gepaard, daar des rijders voet vast
gekneld zat in net wiel. Na onderzoek bleek
dat de stuurklem door de hevige drukking
was losgeraakt.
Werkstaking veenderij te Beets.
De veenarbeiders te Beets besloten op het
Dinsdag gehouden appèl het werk niet aan
te vatten. Allen zyn Huiswaarts gekeerd.
Aanstaande Maandag opnieuw appèl.
Hoogezand, 11 April. Het vrachtschip
Vertrouwen*, schipper A. Joosten, waarin
ue eerste in Nederland vervaardigde zuig
gasmotor voor scheepsbedrijf is geplaatst
door de machinefabrikanten E. J. Smit Zn.
alhier, heelt een proefvaart gedaan naar
Dalfzgl. Het resultaat was verrassend. De
machine van 20 E. P. K. kon aan het scnip
van pl. m. 140 ton eene snelheid geven van
10 K.M. en verbruikte per uur voor 12 cts.
aan orandstof.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Lemmer, 13 April. De stoomboten van
de Hoiiand-Erieslandlyn hebben sedert Za
terdagavond weer hun dienst hervat. De
dienst van hier op Amsterdam is in het
geheel vier dagen gestaakt geweest. Het
grootste gedeelte van het personeel, dat ont
slagen was, is weer opnieuw in dienst ge
nomen. Gisteren morgen kwam de salonboot
a Bols ward* van deze lijn hier aan met meer
dan 100 passagiers.
Totaal
Uitgaven.
Voor Steenkolen
Zuivering
Leiding
Vrachten
Arbeidsloonen
Administratiekosten
Meters
Buiteng. Werken en Ond.
a. Gewoon
b. Lant. met gloeilicht
c. Onvoorzien
HET SCHAAPVROUWTJE.
Een groote, zware vent komt de wacht
kamer van het gasthuis in, een lucht van
jenever en tabak golft mee naar binnen.
Achter hem aan komt een arm, mager,
slap, armoedig vrouwtje met een jongetje
van een jaar of zes aan de hand.
De man stevent, op de dienstdoende
pleegzuster toe, haalt het opnemingsbriefje
uit zyn zak, reikt het haar met ruw ge
baar over en vraagt: „Wanneer kan ik
haar terug komen halen Ik kan haar zoo
lang niet missen, denk daarom!* Als gold
het een stuk huisraad, dat hersteld moest
worden.
„Dat kan ik natuurlijk niet zeggen," ant
woordde de zuster.
De man vloekte. Het jongetje begon te
huilen en verborg zyn gezichtje in moeders
rokken. „Hou je bek, schreeuwleeljjk",
snauwde de man. Het zieke, slappe menschje
ging naar haar man toe, zenuwachtig haar
magere handen over de armen van haar
jak strijkende, en zag hem met haar groote,
schapeoogen klagend en smeekend aan
„Ik zal maken, dat ik wel gauw weer beter
ben, hoor
De man trok het schreiende kind van
de moeder weg, wierp de verpleegster nog
een brutalen blik toe en ging heen.
En het kleine schaapvrouwtje, dat zich
schaamde voor haar man, zeide veront
schuldigend tot de zuster: „Ja ziet u, ik
verdien ook de kost voor hem!“
De Strijdkreet.
Wij lezen in het Maandblad tegen de
Kwakzalverij
SANGUINOSE.
Door de Firma van Dam Go. te ’s Gra
ven hage wordt dit middel met veel ophef
aanbevolen „in al die gevallen, waarin
groote zwakte het herstel belemmert of het
leven tot een last maakt." Verder wordt
ervan gezegd: „Heel bijzonder gunstig is
de werking van de Sanguinose bij kinderen
die herstellende zijn van Engelsche ziekte
(rhachitis); de voorbeelden daarvan zijn
talrijk."
Volgens de bewering van de fabrikanten
is Sanguinose „getrokken uit een groot
aantal kruiden, die door hunne onderlinge
samenstelling een zeker gevolg waarborgen.
Na herhaalde proefnemingen is het einde
lijk mogen gelukken de Sanguinose aldus
in het luchtledige te bereiden dat de voe-
dingzouten uit de planten hier in den meest
onveranderden vorm aanwezig zijn.*
Daarentegen is, door het onderzoek van
den heer J. van Riel te Amsterdam, ge
bleken, dat er van dat groot aantal krui
den niet veel te merken is en nog minder
van de zoo belangrijke voeding szonten.
Sanguinose is geen ontdekking van bijzon
dere waarde; neemt: wat bittere kruiden,
waarin o.a. gentiaan voorkomt (bijv, de
bekende, zoogenaamde koortskruiden) trekt
die met wijn, water en spiritus, filtreert
het mengsel na eenige dagen... en klaar
is Sanguinose. Wij zien, na deze verkla
ring, al een storm onder de bewonderaars
opsteken en ons afvragenof dan al die
menseden gelogen hebben die zulke mooie
attesten hebben afgegeven Och neen,
goede menschen Een geregeld gebruik van
wat wijn (en vermengd met enkele bitter-
stoifen om den eetlust op te wekken) zal,
in gevallen van zwakte, goede diensten be
wijzen, maar daarvoor is ’t niet noodig
fl,50 voor de 360 gram of f3,75 voor de
iiesch te betalen. Een vertrouwd wy'nkoo-
per helpt u beter en veel goedkooper dan
de Firma van Dam Go. Een beetje gen
tiaan-tinctuur bijv, door een flesch wijn...
en zeker hebt ge f2,75 verdiend en zult
er even gezond bij worden als bij het ge
bruik van Sanguinose.
Nog één raad: „Geeft het uwe kinderen
niet bjj herstel van Engelsche ziekte; voor
kinderen bevat het wondermiddel veel te
veel alcohol.
DE NOOD DRINGT.
„Want ja, er wordt geleden; er bestaat
schreiende nood. Nog niet zoozeer in de
kringen van onze geregelde ambachtslieden
maar wel bij het proletariaat, dat achter hen
staat, en met minder in sommige streken
ten platten lande. Denk aan Friesland.
Eu dan zeg ook ik met Bilderdyk, „God
heeft het niet gewild, dat iemand hard
sloven zou en toch geen brood hebben voor
zich en zijn gezin.* En nog minder heeft
God het gewild, dat iemand, met handen
en met een wil om te werken, omdat er
geen werk is, in honger zou omkomen of'
gedoemd worden tot den bedelstaf. Als
we deksel en voeding hebben, dan ja, eischt
de heilige Apostel, dat we ons daarmee
vergenoegen zullen. Maar nooit kan, noch
mag het, waar onze Vader in de hemelen
met goddelijke mildheid overvloed van spijs
uit den akker wil doen voortkomen, in den
Naam des Heeren vrijgepleit, dat door onze
schuld dit ryke goed zoo ongelyk verdeeld
wordt, dat, terwyl den één de broodkrui
mels steken, den ander met ieege maag naar
zijn stroozak moet, of, soms zelfs nog dien
stroozak moet derven. En als er dan nog
zijn, die, God vergeve het hun, zulke mis
standen met een beroep op Jezus woord
„de armen hebt gy altijd bij u*, verdedigen
willen, dan teeken ik voor de eere van
Gods heilig Woord tegen zulk een misbruik
van de (Schrift protest aanen verzoek,
wie zoo oordeelt, eerst in diezelfde Schrift
eens na te speuren, hoe bijna weelderig,
vergeleken by den jammer, waarin ons
proletariaat verzonken ligt, de toestand van
den arme in Israël was.
Dr. Kuyper, Sociale quaestie,
hlz. 32.
dat aan de Gem. eene ver
goeding toekomt van f 1000
dat aan aflossing der
leening 1890 moet
worden betaald
rente der leening
1890, 33/« van
f6000
dat aan aflossing lee
ning 1895 moet wor-
betaald
rente daarvan 3*/2
van f11000
dat voor afschrijving
cokesterrein, verga
derkamer en munt
meters dient te wor
den gerekend
en rente daarvan
Met volkomen instemming nemen wij
het volgende over
V0GELM00RD.
In liet nummer van Avicultura komt de
volgende advertentie voor:
GevraagdVinken, putters, keepen, barm-
sijsjes, van ieder duizend per week.
Brieven met offerte koopmansprijs, adres:
Floralia, Assen.
Naar aanleiding hiervan schrijft het
Utrechtsch Dagblad:
„Duizend goudvinken, duizend barmsijs-
jes, duizend keepen, duizend putters, dui
dend vinken iedere week, dat is het wat
men zich niet ontziet openlijk in een
Nederlandsch blad te vragen. Met welk
doel? Verspreiding levend om in kooitjes
in ’t klein te worden verkocht?
Duizend van ieder per week
Of dood, vijfduizend nuttige vogels, iedere
wees, voor een oogenblik gebruik aan de
tafels van domme en wreedaardige lekker
bekken Misschien naarRusland, waar
tegenwoordig het eten van musschen en
andere vinkachtigen fringillae mode
schijnt te zyn Weet gij wat het zeggen
wil, waarde lezer, iedere week vijfduizend
vogeltjes, die met hu» sierlijke kleuren en
hun vroolyk gezang onze velden en tuinen
bevolken, onttrokken aan bun natuurlijke
bestemming
Dat wil zeggen, dat over eenigen tijd
geen zangvogel meer in ons land te beken
nen isTerwijl vroeger het gekweel en
het gekwetter in de natuur een lust was
om te hooren, thans op menige plek in
ons land al reeds doodsche stilte kwik
staartjes, meezen, is het geen zeldzaamheid
als men ze nog te zien krijgt Thans wacht
ditzelfde lot ook onze sierlijke vinken met
hun deftig kopje en hun roode borst. En
terwijl insecten ongehinderd kaalvreten
wat zij kunnen vinden, heerscht alom zwij
gen in de natuur, wier vogelenwereld is
uitgemoord.*
- 418
- 292
--- - 4320,—
zou er
dus een zuiver saldo zijn van f 1688,43
Gasverlies.
De gasproductie was volgens aanwijzing
van den fabrieksineter 405380 stères, waar
van werden verbruikt:
Door particulieren. 308929 st. is 76,20 /o
straatverlichting 49650 st. is 12,26
fabr. en woning 6950 st. is 1,71 7o
Blijft voor condensatie
en verlies
Het verliescijfer is gestegen van 9,45
in het vorig jaar tot 9,83 in dit jaar.
Finantieele Uitkomsten.
Ontvangsten
Aan Gas voor Particulieren en
Gemeentegebouwen
Meterhuur
Cokes
Leidiug
Straatverlichting
Teer
Ammoniac water
Diversen
Aan het
VERSLAG van den Toestand en de
Exploitatie der Gemeentelijke
Gasfabriek te Bolsward over
het dienstjaar 1902,
ontleeuen wy het volgende
Algemeen Overzicht.
Mocht uwe Commissie in de laatste jaren
geregeld op een voortdurenden bloei der
Gasfabriek wijzen, dit jaar vooral mag zij
zich daarin verheugen.
De toename toch van het gasdebiet be
droeg dit jaar’niet minder dan 51041 stères
of bijna 20%, een cijfer dat nog nimmer
werd bereikt.
Wees Uwe Commissie in het vorig ver
slag nog dat de ’gasberging geen directe
zorg baart, nu het debiet dit jaar zoo aan
merkelijk is toegenomen en nog steeds toe
nemende is, zal het een ernstig punt van
onderzoek uitmaken bij de Gascommissie
of de tegenwoordige berging voldoende is.
Waar Uwe Commissie in het vorig ver
slag de wenschelijkheid uitsprak om, zoo-
dra de straatverlichting met gloeilicht is
ingericht en het gasverbruik voor publieke
verlichting meer nabij valt te bepalen, een
nauwkeurig onderzoek naar lekkage van
het buizennet in te stellen, wenschen wy,
nu de straatverlichting dit jaar wellicht
geheel met gloeilicht kan worden ingericht,
aan dat onderzoek dit jaar nog uitvoering
te geven.
Niet dat het verliescijfer van 9,83 n u
zoo verbazend hoog is, in vergelijking met
vroeger, in 1883 o.a. met 16,3%, terwijl
toen nog geen dagdrukking werd gegeven,
doch dit cyfer kan wellicht,^al is een deel
van het buizennet nog oud, gunstiger zyn.
Wy ontveinzen ons echter de moeilijk
heid van een zoodanig onderzoek niet, vooral
omdat dat onderzoek hoofdzakelyk in klei
grond moet plaats vinden.
Gasberging.
De nuttige gasberging mag gesteld wor
den op 845 M3. of nog geen 50 der ge
middelde etmaalproductie der tien drukste
dagen, tegen 54% over 1901.
Hoedanigheid van het Gas.
Klachten over het gas kwamen zelden
voor en waar ze al werden vernomen ble
ken ze of van lokalen aard of gedurende
■den winter tengevolge de vorst te zijn.
Gasverbruik.
Op 31 Dec. 1902 waren 401 gewone gas
meters en 150 muntmeters geplaatst, tegen
380 gewone en 124 muntmeters op 31
December 1901.
Het verbruik over de geplaatste meters
toonde aan 308929 Stères, tegen 257888
Stères in 1901eene vermeerdering van
51041 Stères of by na 20
Terwijl sedert 1899 voor motorgas boven
2000 Stère verbruik */a ct. en boven een
verbruik van 4000 Stère per jaar één cent
reductie wordt verleend over het geheele
verbruik.
Het aantal inwoners der Gemeente be
droeg op 31 Dec. j.l. 6630.
Het gasverbruik bedroeg dus per inwo
ner ruim 45,1 Stères.
Straatverlichting.
Dit jaar werd één gaslantaarn bygeplaatst,
zoodat met inbegrip van die aan de poort
der fa'briek „Hollandia* 125 lantaarns voor
de publieke verlichting in dienst waren.
Een deel van deze lantaarns werden te
11 uur gebluscht, terwijl de overigen als
nachtlantaarns bleven doorbranden.
V oor de straatverlichting werden geraamd
verbruikt te zyn 49650 stères gas.
De kosten van aansteken en blusschen
bedroegen f517,50.
Door de Gemeente werd voor de straat
verlichting vergoed eene som van f3000,
Gasproductie.
l?e gedistilleerde 16889 H.L. kolen brach
ten op 405380 stères gas of nagenoeg 24
stères per H.L.
De grootste gasproductie was op 31 Dec.
met 2040 stères, tegen 1655 stères in het
vorige jaar -
Bolswardsche Courant
n
r
n
f)
•n
•n
