Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1
1903.
42ste Jaargang.
No. 80.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
ZONDAG 4 OCTOBER.
DE „VROUWEN-QUAESTIE.”
BINNENLAND
Jj
VOOR
Afzonderlijke
z/Dit, dat
vergaapt aan
langer paaie.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
gene verbitterd
van toch zeer
we zonder Troonrede ook
en het Vaccinewetje aan
Geen animo.
Dit jaar werd op voorstel van een lid
van den Gemeenteraad van Vlissingen besloten
aan minvermogenden te vergunnen, des
Zaterdagsavonds van 5 tot 8 en des Zondags
morgens van 6 tot 9 uur voor verminderden
prijs van 10 cent een zeebad te nemen, mits
voor eigen badlinnen zorgende; de gemeente
plaatste een houten loods aan het strand.
Veel succes heeft de voorsteller van die
goedkoope zeebaden niet gehad, daar slechts
10 personen er gebruik van gemaakt hebben
I
De man
al het huisraad ver
en de centen
er iets tegen kan
verlaten, dan kan
arm der politie
Westergo, 1 Oct. Voor de beroepsvis-
schers in Friesland ziet het er treurig uit.
De voorjaarsvisscherij haring, paling en
ansjovis mislukte geheel (de haring-
visscherij ten deele door de staking en de
binnenvisscherij gedurende de zomermaanden
beantwoordde nergens aan billijke verwach
tingen. Daardoor heerscht in vele gezinnen
armoede, die door verdiensten buiten het
bedrijf slechts ten deele geléenigd wordt.
De hoop is thans gevestigd op de najaars-
palingvisscherij, waarvan intusschen de aan
vankelijke resultaten zeer ongunstig zijn.
Lemmer. Het staat er hier met de
visscherij treurig voor. Ook de botvisscherij
die thans wordt uitgeoefend, is over het
Hooger Onderwijs
de beurt.
,/Als die afgehandeld zijn, kan ’t wel
dicht bij de Paaschvacantie wezen... enz.,
enz.Haast u langzaam
z/Wat wTe daarom wilden
men het volk, dat zich vaak
wat de Troonrede belooft, niet
’t Wordt onomwonden ver
klaard //de Troonrede zegt ons niet wat
tot wet zal verheven worden,” dat is nog
al natuurlijk//de Troonrede zegt ons ook
niet welke wetsontwerpen zullen worden in
gediend, maar ze leert ons wat het Mini
sterie wil!”
z/Nu, dat weten
zoo ongeveer wel.
//Zou het daarom geen hoog tijd zijn, dat
met de bestaande gewoonte gebroken worde,
en de Troonrede, zonder eenige toezegging,
zóó ingericht worde, dat ze méér is dan een
holle phrase
In hoeverre
er eenige kans is, dat de
Troonrede, zonder eenige toezegging, meer
dan een holle phrase zou kunnen worden,
laten we in ’t midden. Maar voor ’t overige
heeft men hier onbetwistbaar te doen met
een waarheidslievenden //getuige.”
Wat twee Amersfoorters te Amsterdam
is overkomen, meldt de N. Amersf. Ct.:
De gebroeders van P., wonende te Amers
foort, gingen de vorige week op familie
bezoek te Amsterdam bij eene tante, die
een huis bewoonde in de Lange Houtstraat.
Hun gewoonte om op z’n Amsterdams uit
te gaan, d. w. z. om laat thuis te komen,
is hun dit keer opgebroken. R Was klokke
twee uur dat zij weder voor het huis hunner
bloedverwante, gelegen naast een broodbakkerij,
terug waren. De een raadde den ander aan,
de schoenen uit te trekken, daar dan tante,
die hen altijd den huissleutel gaf, niet wakker
zou worden. Zoo stonden ze met hun beiden
op hun kousen voor de deur. M. draaide de
deur open en beide broeders waren weldra
op hun slaapkamer.
De bakker, bang als hij was voor dieven
en moordenaars, had het tweetal gadeslagen,
bij hun (in zijn oog) inbrekerswerk. Nauwe
lijks was de buitendeur achter hen gesloten,
of de bakker alarmeerde de politie. De agent
van den wijkdienst blies zijn alarmsignaal en
dra was het huis afgezet. Twee der sterkste
agenten gingen ’t huis binnen, na eerst de
zaak wakker geklopt te hebben en spoedden
zich rechtstreeks naar de inbrekers, die zij
niet onzacht aanpakten. Reeds waren zij de
trappen af, toen tante in nachtgewaad ver
scheen en de agenten van politie op hun
vergissing wees.
Tableau: de bakker rood van verlegenheid
af; de politie verliet onder groote hilariteit
der menigte, die op de herrie was afgekomen.
Een 23-jarig kantoorbediende, in dienst
van den heer 8. te Amsterdam, heeft zich
dezer dagen uit de voeten gemaakt met een
bedrag van driehonderd gulden. Is dit op
zich zelf al iets om de politie in den arm
te nemen, de heer 8. moest daartoe nog te
eerdek overgaan, omdat de bediende, behalve
het geld, ook... de dochter van zijn patroon
had medegenomen, een meisje van 22 jaar.
Men schijnt Benig vermoeden te hebben,
dat het paartje bf naar Duitschland óf naar
Engeland de vlucht heeft genomen, althans
in die richtingen wordt door de politie naar
hen gezocht. W. v. W.
Publieke eerbaarheid.
Zijn wij wel ingelicht, dan is onder de
wijziging en aanvulling in het Wetboek van
Strafrecht, in de Troonrede aangekondigd,
o. m. ook begrepen een voorstel tot verbod
van openlijke huizen van ontucht; tegen de
uitstalling van Nieuw-Malthusiaansche schand-
middelen; tegen schandaal-colportage.
Standaard.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Gts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
de steeds harder en banger wordende strijd
om het bestaan hebben ook de vrouw wel
gedwongen, zich in den kamp te mengen.
Deze dingen, waarbij dan nog een verle
vendigd bewustzijn van onafhankelijkheid
van het meisje tegenover anderen komt, deze
dingen dan hebben bewerkstelligd, dat Adam
en Eva op allerlei gebied tegenover elkaar
zijn komen te staan als concurrenten.
En wie naar de oorzaken zoekt van het
afnemen der neiging van het //ideëele” naast
toeneming van zuiver materialistische be
schouwingen bij onze jongelui, hij vergete
vooral de genoemde factoren niet.
In de maatschappij, waar de dollar opper
machtig is, zal gaandeweg de aanbidding
van het stoffelijke het ideëele wel verdringen.
Nu willen we volstrekt niet beweren, dat
de maatschappelijke toestanden alleen oorzaak
zijn van dat steeds meer en meer zoeken
naar //goudvischjes” en links-laten-liggen van
arme, zij het allerliefste meisjes. Zeker niet!
Zonder veel moeite kan men ook wel andere
factoren vinden, doch misschien is het niet
te stout gezegd, dat bij de maatschappij,
zooals zij zich zoetjes aan hervormd heeft,
de hoofdschuld ligt.
Voor den man noch voor de vrouw is het
prettig als concurrenten tegenover elkaar te
komen staan. Bij de vrouw zal het op den
duur schade berokkenen aan die zachte,
vrouwelijke behoorlijke eigenaardigheden,
welke den man door alle tijden heen hebben
geboeid en bekoord.
De man daarentegen zal menigmaal ver
geten, dat hij als concurrente in den levens
strijd eene vrouw voor zich heeft en hij zijn
hoffelijkheid en voorkomendheid begint na
te laten. In den blinden, bloedigen struggle
for live kent men toch noch mededoogen,
noch edelmoedigheid. De sterkere vertreedt
den zwakkere. Zóó is immers, de wreede
wet der natuur?
Er is eene //vrouwen-quaestie”, onbetwist
baar. De wakkere en kloeke vrouw onzer
moderne maatschappij, die recht heeft en ge
dwongen is om zich in den strijd om het
bestaan te mengen, voor haar brood te zorgen,
heeft duizendmaal gelijk, wanneer zij billijke
en eerlijke regeling van hare rechtspositie
vraagt.
Dien eisch te steunen is ook de plicht
van ieder man, die gevoelt voor recht en
redelijkheid. Doch de vrouwen-quaestie jheeft
niets te maken met het gekrijt en geschrijf
van zoovele overspannen of teleurgestelde of
met haar tijd geen raad wetende vrouwen,
die uit allerlei oorzaken (veelal troebele) haat
willen stoken tusschen mannen en vrouwen
en, de grootsche roeping der vrouw in het
gezin, ook als moeder, pogen te verkleinen
en in minachting te brengen.
Wij gelooven voor ons zelf, dat vele ont
boezemingen en strijdlustige, grimmige uit
vallen der aanhangsters van zeker bastaard-
feminisme, van zekere malle en weerzinwek
kende overdrijving en vervorming eener op
zich zelf goede zaak, de wezenlijk urgente
vrouwen-quaestie, veel kwaad berokkenen;
de oplossing er van vertragen en belemmeren
en den koppigen en onverzoenelijken, ook
egoïstischen anti-feminist rijke en dankbare
stof geven om zijne denkbeelden te propa-
geeren.
Tegen zulk soort feminisme te waarschu
wen, is o. i. het dienen van de goede en
groote zaak der moderne vrouw.
Berg. Ort.
maand bedroeg de geheele aanvoer slechts
42000 pond, wat voor iederen visscher
afzonderlijk een geringe vangst beteekent.
Een massa visschers toch houden zich thans
met deze visscherij bezig. Gelukkig is de
bot de laatste weken flink groot van stuk
en van extra goede kwaliteit.
Gaasterland, 1 Oct. De lijstervangst is
in onze gemeente heden wederom geopend.
Hoewel er reeds tengevolge de gunstige
windrichting lijsters worden opgemerkt, is
het weer jiog te mooi om te vangen. Met
het huidige weder houden ze zich bij voor
keur op akkers en landerijen op. Met de
jacht op hazen gaat het naar wensch menig
langoor is gesneuveld. Wilde eenden zijn er
veel, patrijzen minder. De wildprijzen zijn
thans als volgt: hazen f 1,40 a f 1,75,
wilde konijnen f 0,30 a f 0,40, houtsnippen
f 1,70 a f 1,80, watersnippen f 0,50 a
f 0,55, patrijzen f 0,70 a f 0,75, lijsters
f 0,10 a f 0,12, talingen f 0,20 a f 0,25,
smienten f 0,30 a f 0,35, pluvieren f 0,35
a f 0,40 alles per stuk.
Hepk. Nieuwsbl. v. Pr.
Witmarsum, 2 Oct. Bij de aanbesteding
van het bouwen eener woonhuizinge met
boekwinkel voor den heer B. Bergmans
te Hilversum, waren de hoogste en de laagste
inschrijvers
Tj. Bangma, Witmarsum 8585.
B. v. d. Vliet, Sneek - 6996.
Het werk is aan den laagsten inschrijver
gegund.
IJ 1st, 2 Oct. Hedenmorgen geraakten van
den goederentrein van pl. m. 7 uur een
drietal wagens (waaronder één geladen met
vee) buiten de rails, terwijl men bezig was
met rangeeren. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor, terwijl de materieele schade
gering schijnt te zijn.
Sneek. Ten gerieve van belanghebbenden,
geven we onderstaand het tarief voor opname
in het St. Antonius Ziekenhuis alhier.
Eerste klas, afzonderlijke kamers f 5,
tweede klas, afzonderlijke kamers, f 3,
tweede klas, twee of drie personen in één
kamer f2,50; derde klas f 1.
Verpleging buiten huis. Voor dagverpleging
f 1voor nachtverpleging f 1,dag- en
nacht verpleging f 1,50.
Voor verpleging buiten de stad komen
de reiskosten ten laste der verpleegden.
Bovenstaande prijzen per persoon en per
etmaal. Genees- en heelkundige hulp, wijn,
genees- en verbandmiddelen, alsook bewas-
sching komen ten laste der verpleegden.
Voor de verpleegden 3de klas geschiedt
de bewassching gratis.
Voor het gebruik maken van baden wordt
berekend: 1ste klas f 0,50; 2de klas f 0,35
per bad, 3de klas gratis.
De Troonrede is, zooals bekend, zóó
met beloften overladen, dat men daarbij on
willekeurig herinnerd wordt aan het ge
vleugeld woord, waarmede wijlen Klaas de
Jong indertijd in de Tweede Kamer zooveel
hilariteit wekte en een rechtmatig succes
behaalde, toen wijlen de Minister van Lijnden
van Sandenburg grootsche financieele lucht-
kasteelen bouwde //Daar komt toch niets
van Sedert is die uiting van twijfelzucht
vaak herhaald - uiteraard van den kant
der oppositie. Nu echter is R eens van de
zijde der eigen vrienden, dat tegen zulke
ijdele pralerij geprotesteerd wordt. Een anti
revolutionair blaadje, dat tweemaal ’s weeks
te Sneek R licht ziet, Be Getuige, schrijft
naar aanleiding van de jongste Troonrede:
z/Met het leerrijke voorbeeld van het jaar,
dat achter ons ligt, voor oogen, is het ge
makkelijk na te gaan, dat al de in de Troon
rede toegezegde wetsvoorstellen niet in be
handeling kunnen genomen worden.
,/Ook al dwingt geen //anarchistisch avon
tuur” de Tweede Kamer hare gewone werk
zaamheden voor een tijd te laten rusten en
al stemmen wij toe, dat in den gewonen
regel de twee laatste jaren van eene parle
mentaire periode gebruikt kunnen worden
om de aandacht te bepalen bij hetgeen door
het (nieuwe) Ministerie is ingediend.
z/Van de lange rij ontwerpen, verleden
jaar toegezegd, heeft er nog maar één in
het Staatsblad mogen staan.
z/En dit jaar komen straks, na de jaar-
lijksche begrootingen, die een geruimen tijd
aan de orde zijn, nog eerst de Wet op het
Een van de meest’verblijdende verschijn
selen in onze maatschappij is o. i. wel, dat
de meisjes, hoogere zoowel als lagere, meer
en meer beginnen in te zien, dat arbeid adelt;
dat het geen schande is, zelf haar eigen
brood te verdienen.
De vrouw als onderwijzeres wordt thans
door allen mag men zeggen met even
veel vreugde begroet als de vrouw in het
vak verpleegster.
Het zou ook wel wat al te dwaas zijn te
beweren, dat de vrouw, die bij de opvoeding
van het kind zulk eene belangrijke plaats
inneemt, in de school niet op hare plaats is.
En toch, we behoeven geen twintig jaar
terug te gaan, om nog allerfelste //anti-
feministen” aan te treffen, die beweerden
de taak van de vrouw is in het huisgezin;
buiten den kring van het gezin mag zij niet
treden.
Doch trouwt een meisje niet en heeft zij
geen contanten, wat dan? Ja, na het afster
ven der natuurlijke verzorgers moeten wel
dadige familieleden dan maar bijspringen.
Goedhartige tantes en beminnelijke nichten
zullen hare mantels en jurken wat vlugger
voor nieuwe verruilen en de rappe vingers
der onbemiddelde oude-vrijsters zullen van
die //afleggers” nog wonderen van toiletjes
weten te maken. Och en dan zijn er bo
vendien altijd nog wel woelige kinderen te
verzorgen of is er wel een oogje te houden
op meiden als mevrouw naar een soiré of
naar den schouwburg moet. En in ruil voor
al die diensten vindt de arme zwerfster dan
wel beurtelings bij A. of bij B. een maal
eten. Aan het benedeneind van de tafel
is hare plaats. Ze mag zwijgen, totdat men
haar eens iets vraagt. Van enkele goed-
gBefsche zielen krijgt ze nu en dan nog wel
eens een gulden, die te zamen een sommetje
vormen, net toereikend om er een klein,
schamel kamertje op na te houden, waar ze
dan op dagen, dat ze niet //geïnviteerd” is,
in alle stilte op een petroleumstel haar mager
potje kookt, zonder dat iemand iets van hare
armoede merkt.
Een ieder van ons zal nog wel vertegen
woordigsters van deze categorie van menschen
kennen, arme zwerfsters, die ons steeds met
medelijden vervullen.
Terecht heeft men verandering gevorderd
in deze en soortgelijke tooneelen.
In de leuze van //emancipatie” ont-
slaving door de vrouw aangeheven, schuilt
dan ook groote en bittere waarheid van ern
stige en al te lang kunstmatig onderdrukte
grieven.
Want nog is de vrouw de slaaf van tal
van convenances, gewoonten; nog is hare
rechtspositie bij lange na niet wat ze behoort
te wezen. Wel heeft minister Gort van der
Linden getracht hierin verbetering te brengen
en heeft wetsontwerpen, daarop betrekking
hebbende, ingediend, maar onze trage staats
machine heeft er voor gezorgd, dat zij nog
niet in practijk gebracht kunnen worden.
Een verandering van ministerie heeft tenge
volge, dat zulke dingen voor jaren en nog
maals jaren worden verschoven.
Een en ander heeft thans een toestand
in het leven geroepen, waarbij de jammerlijke
verouderde wetten in flagranten strijd komen
met de denkbeelden, die inmiddels rijpten.
De rechtspositie der vrouw en vooral ook
die der moeder, laat in Nederland veel te
wenschen over. Tal van voorbeelden zouden
we daarvan kunnen aanhalen, het zij vol
doende er slechts één te noemen,
kan bijv, het huis en
koopen, zijn vrouw verlaten
opmaken, zonder dat zij
doen. Wil zij haren man
hij haar door den sterken
laten terug halen.
Geen wonder, dat deze en
wordt over het uitblijven
noodige verbeteringen.
Niet propaganda van heethoofden of dweep
sters zooals velen soms beweren hebben
de positie der vrouw in de maatschappij ge
wijzigd. Niet kunstmatig is het drijven
naar verbetering van het verouderde en het
vurig bepleiten van het nieuwe.
Maar de maatschappij zelve heeft deze
dingen aangebracht.
De toenemende wedijver op elk gebied; geheel niet voordeelig. In de afgeloopen
I
Bolswardsche Courant
