Kieuws- en Advertentieblad
Bols ward, en Wonseradeel.
1903.
42ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 85.
DONDERDAG 22 OCTOBER.
POPULAIRE BRIEVEN.
BINNENLAND.
L
VOOR
Afzonderlijke
de
het wil mij toe-
van welvaart te
Bolswards inge-
zeer traag. Slechts één
was aanwezig, terwijl de
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Eranco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
a.s. Maandag meer vee
en meerdere kooplieden
werd. Langen tijd bleef ze bewusteloos. Ge
neeskundige hulp werd verleend door Dr.
Meinesz van Woudsend. Een klein meisje,
dat ze aan de hand had, werd aan een der
zijden verwond.
Leeuwarden. Commissarissen van de
Noord-Friesche lokaalspoorwegmaatschappij
zullen aan de aandeelhouders voorstellen te
besluiten tot aansluiting van de lijn Tjum-
marumFraneker aan het Staatsspoorweg-
emplacement te Franeker, zoomede om te
worden gemachtigd tot verdere uitbreiding
van het spoorwegnet.
Naar aanleiding van de herhaaldelijk
bij Ged. Staten ingekomen klachten over
den verwaarloosden toestand van vele tot
den gemeenen dienst van allen bestemde
openbare verkeerswegen, te land en te water,
die niet bij het rijk, de provincie of water
schappen in onderhoud en beheer zijn,
hebben Ged. Staten een schrijven gericht
aan de gemeentebesturen, strekkende om
te weten te komen, in hoeverre de bewering
van de klagers juist is, om daarna te be-
oordeelen of het wenschelijk en uitvoerbaar
is, omtrent het onderhoud van provinciewege
regelen te stellen. Een negental vragen zijn
daartoe gedaan, waarvan beantwoording voor
1 Januari 1904 wordt gevraagd.
Gaasterland, 19 Oct. In onze gemeente
doen zich bij kinderen onderscheidene ge
vallen van keelziekte (diphteritus) voor, over
het geheel gelukkig van min ernstigen aard.
Naar we uit goede bron vernemen, was men
Zaterdag 11. in het naburige Nijega door de
veranderde windrichting, gepaard met den
hoogen waterstand' bevreesd, dat de polder
zou onderloopen; gelukkig is zulks tot nog
toe niet gebeurd. Ook bij den Rijsterpolder
hield men een wakend oog.
Workum, 19 Oct. Op de heden alhier
gehouden najaarsveemarkt waren 27 koeien
en Pinken, 9 Kalveren en 11 Schapen aan
gevoerd. De prijzen bedroegen voor de koeien
f 110 tot f 170, pinken f 80 tot f 110,
kalveren f 30 tot f 70 en schapen f 15
tot f 18.
De handel was
vreemde koopman
overigen wederom schitterden door afwezig
heid.
We hopen dat
wordt aangevoerd
van hunne aanwezigheid blijk geven.
De reeds bejaarde timmerknecht H.
de Jong, bezig zijnde aan het huis van F.
de B. bij den schoorsteen eenige herstellingen
te verrichten, stond, om daar bij te komen,
op de panlatten. Onverwachts brak de lat
en genoemd persoon gleed bij het dak neer.
Gelukkig bleef hij in eenigszins schuine
richting op de dakgoot liggen met de handen
aan de pannen geklemd. Zonder zich te
verroeren, want dat zou een verdere val ten
gevolge gehad hebben, werd hij door eenige
rappe voorbijgangers spoedig uit zijne netelige
positie verlost en kwam alzoo met den
schrik vrij.
Den heer T., antiquair te Leeuwarden, komt
een woord van lof toe voor de alleszins waar
dige en flinke houding aan bovengenoemden
timmerknecht bewezen, zoomede aan de andere
helpers, waardoor zeer zeker de man voor
een ongeluk is bewaard gebleven.
Westergo. Het vee is gestald. Slechts
enkele koppels zijn nog in de weide. Een
groote zeldzaamheid zeker medio October.
En toch het moest. De weiden hebben al
zooveel geleden, dat enkele stukken land
meer op bouw-, dan op weide-land gelijken.
Gelukkig is de hooioogst dezen zomer voor-
deelig geweest. Bovendien zijn tal van vee
houders in de gelegenheid om te kunnen
stalvoederen. Dit is bij het aanhoudend gure,
natte weder wel een onaangenaam werkje,
maar toch het komt ten goede aan den hooi-
voorraad.
Het boezemwater is thans ongekend hoog,
zoo zelfs, //dat de eene boer den ander er
onder maalt” om eene volksuitdrukking te
bezigen, m. a. w. tengevolge het hooge water
zijn de zoogenaamde molendijken niet hoog
genoeg om het boezemwater te keeren, zoodat
sommige polders weer onder loopen. Hoe
en wanneer wordt de afstrooming in onze
provincie beter geregeld?
Vooruitgang! Vooruit moet ieder, die
iets wil beteekenen in de hedendaagsche
maatschappij. Vooruit wil ook ieder, want
wou hij dit niet, dan zou hij op den achter
grond geraken, ja, de wereld zou zoo iemand
vergeten. Het is mij haast onmogelijk, mij
iemand voor den geest te brengen, die niet
telkens een sport hooger wil klimmen op de
maatschappelijke ladder. Immers, tracht
een handwerksman zijn handwerk niet nog
beter te leeren, een geleerde zijn kennis niet
te vermeerderen, dan is het gevolg hiervan,
dat hij weldra niet meer de eerste zal zijn
in zijn vak. Altijd moet men denken: //Ik
móet met mijn tijd mee, want doe ik dat
niet, blijf ik maar bij het oude, blijf ik
stilstaan op het gewone peil, zonder dat ik
ook maar in het minst tracht mijne kennis
te vermeerderen, dan ga ik achteruit”. Laat
dan ook ieder de waarheid in zijn gemoed
prenten van het oude spreekwoord: Stilstand
is achteruitgang!
Stel u voor een zieke, die daar nederligt
op zijn sponde. Alle dagen komt de dokter
hem bezoeken en telkens ontvangt men van
den geneesheer de mededeeling, dat de toe
stand nog steeds op één hoogte blijft. Indien
ge daar nu dagelijks bij zijt, merkt ge het
niet, maar zie den patient eens in geen acht
dagen, dan zegt ge niet, //de toestand is
nog dezelfde”, welneengij zegt dan, de zieke
is veel zwakker geworden, veel lusteloozer,
laat veel meer den moed zakken. Voorwaar!
hier hebt gij een overtuigend bewijs, dat
stilstand achteruitgang is en de gevoltrekking
hieruit is dan ook inderdaad deze: wil ik
niet achteruit gaan, wil ik niet op den
achtergrond geschoven worden, dan moet
ik vooruit, om slechts te blijven wie ik ben.
En ga ik voortgaan met steeds te zorgen
om te kunnen meedoen, laat ik het mij dan
toch niet inbeelden, dat ik no. één ben. O,
neen! Er zijn zooveel mededingers, die als
om strijd ook, evenals ik, hun best doen,
om vooraan in de rij der besten te staan.
Vooruitgang! Vooruitgang valt er ook te
bespeuren in de oprichting van de Zuivel-
school.
In de verschillende plaatselijke bladen kan
men reeds eenigen tijd eene publicatie lezen,
inhoudende den. datum enz. waarop men tot
de aanbesteding daarvan zou overgaan. Die
Zuivelschool, omdat ik daar nu toch van
spreek, komt mij voor te zijn een beduidende
aanwinst voor onze stad,
schijnen, mede een bron
worden voor sommigen van
zetenen. Alléén hierom noem ik het al een
groote aanwinst, omdat Bolsward nog eens
weer in herinnering wordt gebracht, omdat
Bolsward niet op den achtergrond gedrongen
of, wat nog erger is, geheel vergeten wordt,
ook nog, dat de stad onzer inwoning, niet
door steden van denzelfden rang wordt over
vleugeld. Zooals ik boven reeds zeide, alléén
daarom zou de oprichting van de reeds zoo
dikwijls genoemde inrichting voor onderwijs
in de zuivelbereiding, voor Bolsward al een
groote aanwinst zijn.
Er is echter meer. Bolsward wint er niet
alléén bij voor zijn naam naar buiten, doch
ook inwendig plukt onze stad de voordeelen
er van.
Welke dan toch wel die voordeelen zijn?
Ik zal trachten ze u zoo duidelijk mogelijk
te schetsen. Er komen, iets wat nog al heel
natuurlijk is, leerlingen, om deel te nemen
aan de lessen welke in de school gedoceerd
worden. Enkelen dier leerlingen kunnen mis
schien des morgens tijdig genoeg hier zijn
en ’s avonds weer naar hunne woonplaats
gaan, zoodat dezulken hier niet gehuisvest
behoeven te worden, doch naar ik veronder
stel, zullen de meeste leerlingen hier wel
een kosthuis moeten zoeken, wordt door de
laatsten dus nog al aardig wat geld in onze
stad verteerd. Al dat geld wordt natuurlijk
vervolgens besteed bij den bakker, slager,
kruidenier, enz., zoodat het niet kan uit
blijven, dat de handel en de nijverheid van
onze wakkere neringdoenden er bij moet
bloeien. De welvaart moet in grootere mate
toenemen, dat kan niet uitblijven.
Wilt ge ook nog hebben aangetoond, op
welke andere manieren de gemeente haar
bloei ziet toenemen? Welnu, lees nog slechts
Snoek. Naar Ons Noorden meldt, is het per
ceel in de Wijde Burgstraat, vroeger eigen
aan de familie Gorter, gekocht door den
heer A. Stockmann en zal dit perceel ver
anderd worden in een hotel le rang, dat
aan alle moderne eischen voldoet.
Nijega, (H. O. en N.) 19 Oct. Terwijl
hier de vorige week als gewoonlijk de klok
werd geluid ter gelegenheid eener begrafenis,
sloeg eensklaps een klepel naar buiten (de
klepels hangen hier onbeschut en dus zicht
baar) met het treurig gevolg, dat eene oude
vrouw, die de plechtigheid bij woonde, aan
het hoofd getroffen en vreeselijk verwond
Enkhuizen. Was hier Zaterdagnamiddag
aangebracht het lijk van den heer A. H.
Scholten, 's avonds volgde dat van den heer
D. v. Es. Beide lijken zijn Maandagnamid-
dag ter aarde besteld. Wederom was de
deelneming bij deze droeve plechtigheid groot
en hadden de bewoners langs den weg, welken
de stoet volgde, de ramen gesloten.
Men meldt uit den Haag aan
Middelb. Ct.
De ontworpen Armenwet zal, naar ik van
wel ingelichte zijde verneem, een belangrijke
wijziging brengen in de armenzorg. De
tegenwoordige Armenwet toch kwam tot
stand in een tijd, toen men kon uitgaan
van het denkbeeld, dat bijna ieder Neder
lander lid was van een Kerkgenootschap.
Alleen die personen, die niet bedeeld werden
door een kerkgenootschap, vielen onder de
bepalingen der tegenwoordige Armenwet
alle anderen werden uitdrukkelijk uitgesloten.
Eu die Armenwet was dan ook geen philan-
tropische maar een zuivere politiewet, welke
alleen die menschen hielp, die zoo laag
stonden, dat zelfs het Kerkgenootschap,
waartoe zij behoorden, hen niet wilde be-
deelen. Die menschen werden als gevaarlijk
beschouwd voor de gemeenschap en daarom
alleen wilde de Armenwet ze helpen.
Bij de nieuwe Armenwet, in ontwerp gereed
bij het Departement van Binnenlandsche
Zaken, wordt de armenzorg van een geheel
ander standpunt beschouwd en wel als een
onderdeel der sociale wetgeving. Het be
ginsel, waarvan zij uitgaat, is dat er samen
werking moet zijn tusschen de verschillende
bestaande organen van armenzorg, die zal
worden verkregen door de schepping van
een Armenraad, waarin de diaconieën der
verschillende protestantsche en Israëlitische
kerkgenootschappen en R.-Katholiek Arm
bestuur, zoo goed als de particuliere armen
zorg (type //Liefdadigheid naar vermogen”)
vertegenwoordigd zijn naast het armbestuur
van de gemeenschap. De centralisatie in de
armenzorg, aldus verkregen, zal een der
grootste fouten in de tegenwoordige armen
verzorging opheflén het bestaande in menig
geval volkomen gebrek aan samenwerking
tusschen de verschillende organen der armen
zorg, die in de nieuwe wet echter hun
zelfstandigheid niet zullen verliezen. Want
door het samenbrengen van deze drie elemen
ten, die zich thans op dit gebied bewegen
kerkelijke, particuliere en overheidsarmen-
zorg zal een centralisatie plaats vinden, naast
een decentralisatie in de wijze van werken.
De verdere inrichting der armenzorg zal
volgens het bekende Elberfeldsche stelsel
geschieden.
Eene zonderlinge toestand heerscht te
Schinveld. (L.) Een Raadslid nl., had als
zoodanig ontslag gekregen, daar de kanton
rechter te Heerlen had uitgemaakt, dat hij
geen Nederlander was. Ged. Staten ver
nietigden evenwel ’t Raadsbesluit, waarbij
bedoeld lid ontslagen was, omdat hij ge
durende den tijd, dat hij zitting had, R
Nederlanderschap niet had verloren, aange
zien hij 't nooit gehad had. Indertijd even
wel waren zijn geloofsbrieven goedgekeurd,
dus kan de man weer zitting nemen tot
zijn tijd om is. Zoo kan dus een Pruis
Nederlandsch Gemeenteraadslid zijn.
Door de N. Rolt. Cl. is de inhoud
medegedeeld van het ontwerp eener Z/Wet-
telijke verplichting van vaste werklieden,
om zich en tot hun gezin behoorende per
sonen te verzekeren tegen geldelijke gevol
gen van ziekte, kraam en overlijden.”
Nu reeds vier weken hebben in de
nabijheid van Didam geregeld drijfjachten
plaats om de beruchte gebroeders Driessen
aldaar te arresteeren.
Drie er van leven geregeld in de uitge
strekte bosschen, doch het is tot heden niet
gelukt hen te snappen.
Hoe treurig de toestand van sommige
kerkhoven in Drenthe is, bleek dezer dagen
te Vastenow (gem. Emmen.) Men vond daar
een kistje met een kinderlijkje door honden
opgegraven, boven den grond.
In een Geldersche gemeente wenschten
een tweetal lotelingen voor de nationale
militie hun vrijstelling wegens broederdienst
niet op te geven, wijl zij liever in dienst
werden gesteld. Zutyk ClK
enkele regels verder. Daar zullen er misschien
ouders zijn, die zich hier metterwoon vestigen,
omdat hun zoon hier studeert. Komen hier
daardoor veel menschen te wonen, dan zou
het mij hoegenaamd niet verwonderen, dat
de huizen nog meer huur opbrengen dan
thans reeds het geval is, iets wat voor den
verhuurder aangenaam, voor den huurder daar
entegen minder aangenaam zou zijn. Of óók
zou de mogelijkheid niet buitengesloten zijn,
dat er na verloop van tijd voor zulke inwo
nende vreemdelingen flinke straten zouden
worden aangelegd, met naar de eischen des
tijds ingerichte, royale burger-woonhuizen.
Ten slotte nog zullen er meer vreemde
lingen Bolsward met een bezoek vereeren;
natuurlijk brengen zulke menschen meer geld
i n de stad, dan ze er uit halen. In ’t kort,
op verschillende manieren wordt er geld in
de stad verteerd en kan het, volgens mijn zeer
bescheiden meening, onmogelijk uitblijven of
onze goede stad Bolsward moet er florissanter,
welvarender door worden. Ik meen, dat nu
voldoende met namen genoemd zijn de wijzen
hoe en de manieren waarop de Zuivelschool
een bron van inkomsten kan worden voor
onze gemeente.
En dan zullen wij dit toch voor een groot
deel te danken hebben aan den Raad onzer
gemeente met den Edelachtbaren Heer Bur
gemeester aan het hoofd. Laatstgenoemde
toch heeft zich, zooals ook al meer gezegd
en geschreven is, en wat trouwens ook buiten
twijfel is, uitermate vee] in deze zaak
bemoeid, met onverpoosden ijver en niet te
temperen wilskracht, omdat ZEA. begreep,
dat hij als hoofd van Bolsward verplicht was
in ’t belang van genoemde stad dit te doen
en ik durf gerust te zeggen, dat zijn voort
durend aanhouden of aankloppen bij de be
trokken autoriteiten er mede toe heeft
bijgedragen om het zoover te brengen, dat
met zooveel woorden in ’s Lands Vergaderzaal
de heugelijke tijding werd uitgesproken: de
Rijkszuivelschool zal te Bolsward worden
gevestigd. Of de Regeering, of neen, de Volks
vertegenwoordiging misschien ook heeft inge
zien, dat Bolsward mee moet kunnen doen,
dat Bolsward niet ten achter mag blijven
bij hare zustergemeenten Heeft de vertegen
woordiging misschien ook gezien, dat er in
Bolsward een stilstand een ziekelijke stilstand
is, die al meer en meer ziekelijk zou worden,
zoo men niet bijtijds de ware geneesmiddelen
aanwendde om haar daaruit te helpen. Zoo
één, dan is het die vergadering, wa’artoe ook
onze geachte afgevaardigde behoort, die be
grepen heeft de groote waarheid van het
spreekwoord: Stilstand is achteruitgang!
Burgemeester en Wethouders enhetover-
groote deel van den Raad, zijn in de laatst
gehouden vergadering zeker ook van meening
geweest, dat het strekt tot Bolsward’s glorie
om f 20.000 subsidie te verleenen voor een
grootscheepsvaarwater. Twintig duizend gulden
waarlijk niet een luttel bedrag. Jln dat, zooals
ook in den Raad werd opgemerkt, terwijl
wij, wat de draagkracht der gemeente betreft,
z/nog al een en ander voor den boeg hebben”,
om meer met dezelfde woorden van ’t raads-
verslag te spreken.
Om nu nog de voor- en nadeelen van dit
grootscheepsvaarwater na te gaan, zou ik
dezen brief nog veel moeten verlengen. Ik
stel mij daarom voor, dit in een volgenden
te doen, misschien zijn er dan ook nog wel
andere punten van deze vergadering van den
Raad, die mede nog een onderwerp van be
spreking kunnen uitmaken.
Ontvangt derhalve allen de groeten van
WILLEM.
Bolswardsche Courant
