lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1903.
42ste Jaargang.
No. 93.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
DONDERDAG 19 NOVEMBER.
0
RAPPORT
Landbouwtentoonstelling.
VOOR
Afzonderlijke
2o.
3o.
4o.
5o.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
aan de groote kosten welke gepaard
gaan met eene pluimveetentoonstelling
welker duur van twee dagen hieraan
niet geëvenredigd was;
dat de verloting geen bate heeft
opgeleverd
dat alle leden der Friesche Mij.
van Landbouw vrijen toegang hadden
met eene dame;
dat waar bij tentoonstellingen op elk
ander gebied plaatsruimte moet wor
den betaald, bij eene veetentoonstel
ling wel inleggeld verschuldigd is,
hetwelk echter later bij voldoening
aan de conditiën wordt terugbetaald
en zelfs waar in elk ander geval
de inzender voor het ingezondene
zorg moet dragen de verzorging
van het vee nu ten laste der com
missie kwam;
dat wel het tentoonstellingsbezoek
zeer, ja buitengewoon druk is ge
weest en alhoewel alle leden der
Fr. Mij. v. Landbouw vrijen toegang
hadden met eene dame er toch
bij de veetentoonstelling een entree
is gemaakt van f 1484,10 met in
begrip van den feestavond, de prijzen in
geld en medailles bijna f 1100 be
liepen;
aan den korten duur van zulk eene
tentoonstelling, waardoor de entree
op de béide dagen hoofdzakelijk van
half elf tot half drie moet worden
geïnd, wijl het terrein om vier uur
gesloten wordt.
Wel is waar, kunnen de aandeelhouders
geene uitkeering ontvangen, doch mag daarbij
niet vergeten worden, dat deze voor f 2,50 per
aandeel vrijen toegang met eene dame hadden
tot de vee- zoowel als tot de pluimveeten
toonstelling benevens tot het concert hun
den 13den Augustus aangeboden, terwijl de
dameskaart niet op naam was en in zeer
veel gevallen hiervan door meer dan eene
is gebruik gemaakt.
Hierbij heb ik het genoegen mijne reke
ning af te dragen, doch meen nog een spe
ciaal woord van hulde aan onzen geachten
Voorzitter van het plaatselijk comité, den heer
H. J. Hommes, te moeten brengen voor de
hulp, welke hij mij ten tijde der aangifte
heeft verleend en voor de ambitieuze werk
kracht, die hij getoond heeft om de tentoon
stelling succes te bezorgen.
Dat deze tentoonstelling voor den landbouw
nuttig moge zijn geweest, dat de landbouwers
door eene ouderlingen wedijver steeds streven
naar beter, naar heoger op en deze tentoon»
In de laatste helft van October kwam
hiervan het rapport binnen en bleek een
saldo op te leveren van f 153,81. Na ver
rekening der voor deze afd. alhier geïnde
en betaalde bedragen resp. f 250,90 en
f 764,196 verandert dit voordeelige saldo ad
f 153,81 in een nadeelig van f 359,485,
waarbij echter niet in aanmerking zijn ge
nomen den vrijen toegang voor aandeelhou
ders met een dame, evenmin als de niet
directe uitgaven voor deze afd. in rekening
zijn gebracht.
Deze afdeeling is voor de groote massa
eene belangrijke attractie geweest en heeft
indirect op de tentoonstelling zeker gunstig
gewerkt, terwijl er verder maar één roep was
over de prachtige exemplaren hier tentoon
gesteld. De afd. Bolsward mag ’t zich dan
ook tot eer rekenen deze afd. bij de ten
toonstelling te hebben genomen en zullen
er vele leden der afd. Bolsward niet alleen
doch van de geheele Fr. Mij. van Landbouw
zijn, die nieuwe gezichtspunten op dit gebied
hebben opgedaan.
Voor de beide heeren Propstra en Korf,
die zich zooveel moeite hebben getroost deze
pluimvee afdeeling recht te laten wedervaren,
mag een woord van dank hier niet ontbreken.
Nu alle rekeningen zijn ingekomen en
betaald, blijkt er volgens overgelegde
rekening en verantwoording een tekort van
f 179,79 te zijn, zoodat de aandeelhouders
geene uitkeering kunnen ontvangen en dit
bedrag een schadepost voor de afdeeling
Bolsward der Friesche Mij. van Landbouw
is geworden.
Dat deze tentoonstelling, welke zulk een
schitterend succes heeft gehad, financieel geen
betere uitkomst opgeleverd heeft, moet aan
verschillende oorzaken worden toegeschreven
en wel:
lo.
zou voortgaan. Doch ’s Maandags morgens
toen men enkele leden der jury voor boter en
kaas aan de tram zou begroeten, kwam er
een geweldige stortbuide linnen tenten die
gehuurd waren bij de firma Mackeno Co.
te Amsterdam doorstonden een harde proef,
maar deden dit met glans. Nu bleek vooral
wat ’t waard was de Koemarkt als terrein
te hebbenmet zooveel water zou het land
voor de volgende dagen bedorven zijn geweest.
De aangifte van tuigpaarden werd dezen
avond gesloten en bleek dat er 37 tuig
paarden waren aangegeven.
Dinsdagsmorgens toen de meeste commis
sieleden reeds vroeg op pad waren, een zelfs
om 5 uur ’s morgens voor zaagsel uit zijn
bed was geklopt, toonde ’t weer mooi en
bleef mooiomstreeks 8 uur werden de eerste
beesten aangeboden en was ’t een lust al die
prachtexemplaren te zien, welke ingezonden
werden.
Bij de aanbieding van al deze beesten
schoot men handen te kort, toch kon men nog
juist bij de officieele ontvangst ten stad-
huize gereed zijn; het andere in uwe herin
nering te brengen welk een grooten men-
schenmassa op de been was, hoe deze massa
na afloop der officieele plechtigheid naar het
terrein trok eu zich daar spoedig verspreidde,
telkens meer en meer menschen daarop zich
begevend en hoe schitterend deze eerste dag
verliep, behoeft zeer zeker niet te ge
beuren. Den eersten dag werden verkocht
251 doorloopende kaarten a fl,25; 70 kin-
derkaarten a f 0,25; 118 werkliedenkaarten
a f 0,25 en 616 kaartjes a f 0,50, totaal
1055 kaarten met een ontvangst van f 668,75,
terwijl aan het loket „Pluimvee” werd ver
kocht voor een bedrag van f 231,15.
De tweede dag zette, wat het weer betreft,
met regen in, doch gelukkig werd ’t om
streeks half negen droog en bleef ’t dit op een
enkel buitje na; de bekroonde dieren werden
voorgebracht en de paarden kwamen resp.
het terrein vullen.
Half elf begon de groote massa volk weer
te komen en hoorde men reeds zeggen, dat
men zich niet herinnerde zooveel rijtuigen
op de wegen in den omtrek te hebben ge
zien; druk werd ’t op het terrein, er was
nog een veel grooter massa dan den vorigen
dag op het terrein, tot dat zich deze met de
keuring van tuigpaarden begon te verspreiden.
Dezen dag werden verkocht: 159 doorloopende
kaarten af 1,25; 103 kinderkaarten a f 0,25;
153 werkliedenkaarten a f 0,25 en 1076
kaartjes van f 0,50, totaal 1491 kaarten
met een ontvangst van f 800,75 en aan het
loket Pluimvee voor een bedrag van f 263,45.
De ontvangsten waren dan ook belangrijk
boven de verwachting, terwijl ’s avonds bij
de prijsuitdeeling nog werden verkocht 120
kaartjes a f 1 en 166 kaartjes a 50 ct.,
totaal f 203 en op den avond, den aandeel
houders aangeboden, een entrée werd gemaakt
van f 20.
De commissie verheugde zich dan ook
niet alleen over het schitterend succes der
tentoonstelling, doch mócht ook verwachten,
dat het financieele in alle opzichten schitte
rend was. De dag hierna werden de ver
schillende geldprijzen verzonden en hieraan
uitgegeven een bedrag van f 915; aan mu
ziek Hansché werd betaald f 375 en aan
loonen f 240, waarna nog in kas bleef f 3000,
terwijl de ontvangst bij de pluimvee afdeeling
was afgedragen aan den heer W. Korf.
De rekeningen werden opgevraagd en bleek
’t alras dat dezelve klommen tot het ont
zaglijk bedrag van meer dan f3000 (waarbij
verschillende rekeningen w. o. die der loo-
pende posten als medailles enz. enz. niet
zijn.)
In de vergadering begin September ge
houden, waarbij tot onzen spijt noch de heer
C. J. v. d. Veen, noch de heer J. Haima
tegenwoordig waren, werden de rekeningen
nagezien; wel vielen verscheidene tegen en
won de commissie inlichtingen in of de be
rekening wel goed was, doch was er slechts
een die dezelve met f 5 verminderde en spijt
’t ons dan ook te moeten verklaren, dat er
nog zijn, die van zulke gelegenheden mis
bruik maken.
üe rekeningen werden voor zoover de fi-
nantiën ’t toelieten op enkele na betaald,
waarbij de commissie de hoop voedde, dat
de afd. pluimvee een flink saldo zoude over
laten waarvan de rekeningen hier door onze
kas waren betaald.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
schillende bewoners der Koemarkt reeds te
kennen hadden gegeven geen bezwaar hierin
te zien. Een terrein buiten de stad werd
niet in het belang het tentoonstellingsbezoek
geacht en zou veel grooter kosten met zich
slepen, terwijl men eveneens het voordeel
had de Vee- en Pluimveetentoonstelling bij
elkaar te hebbenvoor deze laatste was toch
alreeds de groote Doelezaal door den heer
Wiersma gratis toegezegd.
Waren op de vorige vergadering de prijzen
reeds in hoofdzaak vastgesteld nu ’t met de
verschillende toezeggingen zoo uitstekend was
gegaan, werden enkele prijzen die met het
oog op van den finantieelen toestand op de
vorige vergadering niet ruim bedeeld waren
nog een weinig verhoogd, doch kon het voor
stel van een der leden die //vol vuur en be
zieling” de edele hengsten in twee klassen
wilde splitsen, geen genoegzaam aantal stem
men verwerven in hoofdzaak door de grootere
uitgaaf.
Toen echter later de heer Mr. A. Ferf
te ’s-Gravenhage een geldprijs gaf speciaal
voor Friesche hengsten, had dit de uitvoering
van het voorstel tengevolge; in deze zelfde
vergadering bracht de heer W. Propstra nog
een belangrijk verslag uit van de Pluimvee-
afdeeling en had een schema van ontvangst
en uitgaven opgemaakt en werd op Z.Eds.
voorstel de heer W. Korf te Heerenveen als
Secretaris-Penningmeester van deze afdeeling
benoemd.
In de vergadering van 9 Mei kon de Voor
zitter mededeelen dat de programma’s om
tot mededinging op te wekken de wereld
waren ingegaan. Veertien dagen later was
bericht ingekomen van de door de commissie
uitgeschreven aanbesteding van het drukken
der definitieve catalogus en was laagste in
schrijver de heer P. de Jong met een hem
toe te betalen som van f 100.
De commissie besloot hier niet op in te
gaan, doch de catalogus in eigen beheer te
nemen, wat de tentoonstelling een voordeel
heeft opgeleverd van meer dan f 100, doch
waarvan de heeren, die de exploitatie hiervan
op zich hadden genomen, zeer veel werk
hebben gehad en dan ook een woord van
dank hiervoor verdienen.
Zaterdag 6 Juui was de geheele commissie
weer bij elkaar en zou ik mededeeling doen,
dat de in kas zijnde gelden met de toezeg
gingen f 1800 bedroegen en aan prijzen
voor f 1032,50 was uitgeloofd; de medailles
die waren ingekomen of toegezegd, werden
nu bij de verschillende rubrieken geplaatst
en kon met groote voldoening worden ge
constateerd, dat aan bijna elke rubriek eener
afd. eene medaille kon worden toegevoegd.
Ondertusschen waren nog slechts weinige
inzendingen ingekomen en alhoewel reeds
met zeer velen in correspondentie geweest
zijnde, kon ik in de vergadering van 4 Juli
(dus nog slechts 11 dagen voor de sluiting
der inschrijving) mededeelen dat nog maar
11 inzendingen waren binnengekomen; de
volgende dagen ging ’t nog steeds langzaam
en waren op 8 Juli 21 inzendingen binnen
deze Donderdag bracht verscheidene aan, doch
op Zondag toen de lijst nog slechts tot en
met Woensdag open was en de Voorzitter
der plaatselijke commissie de inzendingen
met mij naging, kon worden geconstateerd,
dat er evenveel prijzen als inzendingen waren.
De dagen hierop echter regende ’t inzen-
dingsbiljetten en inschrijvers zelf (in figuur
lijken zin althans) met het gevolg, dat het
totaal der inschrijvers werd gebracht op 192
en kon in de vergadering van 18 Juli wor
den medegedeeld, dat het totaal der ont
vangsten en toezeggingen f 2325,bedroeg
en dat waren binnengekomen de navolgende
inschrijvingen: voor paarden 40, rundvee 95,
schapen 28, varkens 24, boter 26, kaas 14,
boerenagelkaas 16, gereedschappen 18, vee
voeder en benoodigdheden 10, opluistering 20.
Wijl de inzending vee zoo belangrijk was,
werd besloten een gedeelte Schild wijk mede
in gebruik te nemen en alle paarden den
2den dag tentoon te stellen.
Zoo naderden langzamerhand de groote
dagen, Vrijdags er voor begonnen de ver
schillende inzenders der afdeeling veevoeder,
opluistering enz. hunne inzendingen reeds
gereed te maken en kon toen reeds worden
gezegd, dat wat hier ten toon werd gesteld,
gezien mocht worden. Drukke dagen volgden
hierop en de commissie hoopte dat het weer,
dat sinds de laatste dagen droogte gaf, hiermee
Gaarne geven wij een plaats aan onder
staand rapport, ’t welk door den Penning
meester der gehouden Tentoonstelling j.l.
Zaterdag in de vergadering der Commissie
is uitgebracht.
Geachte Heeren!
Nu mijn taak als penningmeester der op
11 en 12 Augustus 1903 gehouden Land
bouw- en Pluimveetentoonstelling ten einde
is geloopen, gevoel ik mij verplicht een blik
terug te slaan en een kort overzicht van
het finantieel verloop der tentoonstelling te
geven.
Toen indertijd het plan eener Landbouw
tentoonstelling vaste vormen had aangenomen,
werd tot verschillende Corporatiën en Instel
lingen het verzoek gericht dezelve finantieel
te steunen en kwamen er alras van de Ver-
eeniging ter bevordering van Handel en Nij
verheid, Weeshuis, Gasthuis, de stad Bols
ward enz. enz. belangrijke toezeggingen in.
In eene in Maart gehouden vergadering,
waarbij verschillende leden niet tegenwoordig
waren, werd besloten bij dë burgerij van Bols
ward een lijst te doen circuleeren, waarin
ieder werd uitgenoodigd de zaak te steunen,
met het resultaat, dat er werd geteekend
voor een bedrag f 147,25 waarvan f 139,25
direct werd betaald en f 8 ter invordering
o ver bleef; wijl dit bedrag niet groot was in
verhouding tot de te maken kosten en uit
te loven prijzen werd in eene begin April
gehouden vergadering het voorstel gedaan en
aangenomen een waarborgfonds te vestigen
opdat men een betere weerstandskas zou
verkrijgen.
Besloten werd dit te doen in aandeeltjes
van f 2,50, recht gevende tot vrijen toegang
voor een heer en dame zoowel tot de Vee-
als tot de Pluimveetentoonstelling en het
bedrag, hetwelk eventueel reeds op de eerste
lijst was betaald, in mindering te doen
strekken.
Tevens werd aangenomen, brieven te richten
tot de eigenaren van grond in den omtrek,
om de tentoonstelling, welke in het belang
van den geheelen Landbouw zou zijn, finan
tieel te steunen en benoemde de vergadering
mij tot penningmeester, waarbij ik direct een
cassa van f 134,25 ontving.
Deze vergadering welke ’s morgens tien
uur begon, eindigde ’s avonds even voor acht
met een pauze van kwart over drie tot vier
uur, nadat nog besloten was de plaatsruimte
voor grondvlakte te bepalen op f 5,en
voor muurvlakte op f 2,50 per M2. en even
eens om aan officieele personen, steun te vragen.
In eene op 16 April gehouden vergadering
formeerde zich het plaatselijk comité om per
soonlijk de lijst van aandeelen in het waar
borgfonds aan te bieden.
De commissie slaagde volkomen in het
vormen van een waarborgfonds en verkreeg
in Bolsward 190 aandeelhouders met een
waarborgsom van f 522,50 en buiten Bols
ward 103 aandeelhouders met een totaal van
f 275,welke bedragen later klomnfen tot
resp. 204 aandeelhouders met f 557,50 en
109 met f 342,50 gezamenlijke waarborg
van rond f 900,
Hadden de ingezetenen van Bolsward voor
een flink bedrag deelgenomen, nog meer kan
dit van buiten worden gezegd, waar toch
bijna 40°/o der aandeelen werd geplaatst;
maar niet alleen was de belangstelling uit
den naasten omtrek groot, doch ontving men
op de bijna 100 verzonden brieven vele goed
gunstige antwoorden terug en werden ver
schillende bijdragen in geld, in medailles en
steun in het waarborgfonds toegezegd.
Later ontving men zelfs de goedgunstige
beschikkingen, dat Hare Majesteit de Ko-
ningin-Moeder en Zijne Koninklijke Hoogheid
Prins Hendrik elk eene medaille beschikbaar
stelden en van Hare Majesteit de Koningin
dat honderd gulden als geldprijs werd uit
geloofd.
In de op 21 April gehouden vergadering
werd druk gediscussieerd over de plaats waar
de tentoonstelling zou worden gehouden en
de dagen wanneer; wijl het terrein van voor
heen, het zoogenaamde Hof niet meer be
schikbaar was, werd de Koemarkt aangewezen,
indien men de gunstige beschikking van den
Gemeenteraad mocht verwerven, waarbij ver-
Bolswardsche Courant
6o.
u
J
