1903.
42ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 99.
Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward. en Wonseradeel.
DONDERDAG 10 DECEMBER.
BINNENLAND.
INGEZONDEN.
V
VOOR
afzonderlijke
doen dan telkens
SARGENT FERRIS, WEER EEN NIEUWE
AMERIKAANSCHE kwakzalver.
Friesland, inzonderheid langs de
de merenstreek, weerklinkt thans
man
wel de
den arbeider de oogen te
ons maar niet wakker te
Izt* 11 lc F onflnrc’ nl/ila
van f 25 zal U de wonder-
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
onmiddellijk franco per post worden toe
gezonden.
En dan volgt, zeer zalvend, kort daarop:
Z/Laat ik U doen weten er geene geld
kwestie in het spel is, doch pure mensch-
lievendheid, vandaar dat ik hoegenaamd
niets in rekening breng voor de behandeling,
doch alleen de werkelijke kosten der genees
middelen vergoed wensch te hebben. Het is
enkel mijn doel, gezondheid en kracht terug
te geven en de pijn te verzachten, daar waar
de patiënt mij in de gelegenheid wil stellen/’
Wie zou, na lezing van het bovenstaande,
zoo vermetel zijn om te gelooven, dat er
een geldquaestie in ’t spel is? Uit pure
menschenliefde zijn de kosten van hetzelfde
geneesmiddel nu eens f 10, dan f25.
Maandbl. t. d. Kwakzalverij.
Fr. Zuidwesthoek, 7 Dec. In den greid-
hoek van
kusten en
de lokfluit van den vogelaar. Eiken dag, als
het weder het toelaat, wordt het slagnet ge
steld om de pluvieren te verschalken, die hoog
door de lucht zwermen of laag langs de wei
den strijken. Van den vroegen morgen tot
laat in den namiddag staat de vogelaar achter
zijn schuil, uitkijkende naar alle kanten en
trotseerende de kille koude van de donkere
Decemberdagen. Worden vogels ontdekt - ge
zien of gehoord - dan klinken de tonen van
de fluit en worden de weeuw-vogels //aangezet.”
Dan komt de spanning, de emotie,het
succes! De pluvieren-vangst is ’n kunst, waar?
in slechts enkelen fijn bedreven zijn. Zij vraagt
geduld, zelfbeheersching, behendigheid, voor
zorg, juistheid, qui-vive... ’n scherpen blik
en een nauw luisterend oor.
Het succes is tot heden niet groot, ofschoon
er op sommige dagen vogels genoeg waren.
Het wild kost 35 a 40 cent.
Goutum, 7 Dec. In den vroegen morgen
plaatste een veehouder als naar gewoonte zijn
bus met melk aan den weg, opdat de melk
rijder ze mede zou nemen naar de fabriek.
Vermoedende dat er wel eens een monster
uitgehaald werd, hield hij een oog in ’t zeil,
’t Duurde dan ook niet lang of iemand kwam
en nam er een ketel vol uit. Deze persoon
geraakte echter niet met de kwaliteit der
melk bekend, want de eigenaar gelastte hem
den inhoud van den ketel weder in de bus
te doen. De koffieketel was bij deze manoeu
vre zeker wat van streek, want bij het afle
veren aan de fabriek, bleek er koffiedik in
de melk te wezen. Hepk. Nieuwsbl. v. Fr»
Sneek. Naar men ons mededeelt, moet
bij eenige koemelkers alhier het plan bestaan,
niet in te schrijven bij de Vrijdag a.s. te
houden verhuring van gemeente-landerijen
en zulks als protest tegen de in de nieuwe
politie-verordening opgenomen verbodsbepaling
tot het houden van mestvaalten in de kom
dezer gemeente.
om hem te belee-
l over de gasfabriek en
met het doel om daaraan ruchtbaarheid te
te zeggen//O, daar steekt
van in den zak”, althans iets
zou blijken, dat de wet-
van de gasfabriek zou
z/ons iets te geven, daarom krijgen wij deze
//kleinigheid.” //Daar heb je die meneer, en
z/die, (en toen noemde hij twee hoogst ach-
z/tenswaardige personen uit onze stad) allebeide
z/hebben ze al wel vier dagen gevast om zich
z/te goed te doen aan dien heerlijken maaltijd
//morgenavond in ’t Weeshuis.” //Die maaltijd,
z/ik sta er je borg voor”, aldus zich tot zijn
kameraad wendend, z/kost meer dan alles
z/wat zij aan ons te zamen hebben uitgedeeld.”
#Hoor eens, ik zeg het je”, en op dat woordje
ik legde hij met klem den nadruk (alsof die
ik zoo’n groot man was) ,/iku zeg het je
en je moogt het onthouden; //als ’t weer
gebeurt, ik kom er nooit weer!”...
Nu, onbewust kan de man wel waarheid
hebben gesproken, want volgens de regelen
der natuur zal hij ’t wel niet weer beleven,
dat ’t Weeshuis nog eens een tweede drie-
honderd-vijftig-jarig-bestaan zal vieren. Maar
laat ik niet schertsen, want daarvoor is mij
deze aangelegenheid te ernstig; ik weet wel
beter, dat is zijn bedoeling niet geweest. Hij
wou alleen maar even te kennen geven, dat
bij een volgende bedeeling hij daarvan niet
weer wenscht te profiteeren.
Meent ge evenwel, dat de man woord
houdt? In dat geval wil ik u wel de ver
zekering geven, dat ge ’t glad mis hebt. Bij
een volgende uitreiking staat zoo’n man
vóóraan in de gelederen om zijn aandeel in
ontvangst te nemen, is hij en juist hij de
eerste om van //dien meneer, die vier dagen
gevast heeft”, zijn portie te halen.
Het is wel diep treurig, maar ik vind het
maar gelukkig, dat de groote massa er anders
en beter over denkt.
Met twee wenschen wil ik eindigen. De
eerste is deze: dat het Weeshuis groeie en
bloeie, opdat het wederom in staat zal worden
gesteld ruime bewijzen zijner milddadigheid
te betoonen. En de tweede wensch, of dit
is eigenlijk een bede, luidt: dat de slechte
elementen onder de bedeelden tot een beter
inzicht mogen komen, opdat de ontevreden
heid verdwijne uit hunne harten!
U dankend voor de plaatsing,
Een getrouw lezer.
Wij moeten nog even terugkomen op den
uitvinder van het wondervol levensvochthet
„Vital life Fluid.” Het is ons niet te doen
om1 die vloeistof te bespreken en om de
samenstelling na te gaan, (ofschoon wij in
’t bezit van een monster zijn), waartoe zou
het dienen? ’t Is ons volkomen onverschillig
waaruit het vocht bestaat; al was ’t ook
samengesteld uit de meest deugdelijke genees
middelen, dan zou het toch niet in staat
zijn dat te verrichten, wat er van wordt
beloofd. Zoo’n middel bestaat niet en genezing
per brief is een onmogelijkheid. Wij hebben
brieven, boekjes, vragenlijsten voor ons, die,
zoo ’t nog noodig ware, het bewijs verschaffen,
dat de inrichting van Sargent Ferris precies
op één lijn gesteld moet worden met al die
Amerikaansche, z.g. instituten, waartegen wij
in den laatsten tijd onophoudelijk gewaar
schuwd hebben. Men leze de brochure, de
brieven enz. met aandacht, men ga eens na
het doel, beoogd met de toezending van de
monsterpakjes en men zal zien, dat alles
neerkomt op deslotsom: Zend geld. Daar
om en daarom alléén is het te doen. Dat
men dit nog niet begrijpt, of liever niet
begrijpen wil, na de talrijke mededeelingen
in. ons blad en ook in andere bladen, van
slachtoffers, die er door hunne lichtgeloovig-
heid zijn ingeloopen!
Wij kunnen niets meer
opnieuw waarschuwen en wij doen dit dan
ook nogmaals bij deze; maar toch is dat
niet het hoofddoel van dit schrijven.
Wij wenschen onze lezers in de eerste
plaats eens een vraag te stellenZonder er
om te vragen en velen in den lande zullen
zoo gelukkig geweest zijn als wij ontvingen
wij dezer dagen, als particulier, een monster
van het levensvocht, met nog een paar ge
kleurde capsules, benevens een boekje, brief
enz., enz., in ’t kort alles wat er zoo bij
behoort. Onze eerste vraag was: hoe komt
die man aan ons adres? Bij eenig nadenken
werd het ons echter duidelijk, dat wij onder
datzelfde adres vroeger de middelen //Gratis
aan mannen verzonden” hadden aangevraagd
aan het State Medical Institute en bij de
lezing van den bij het pakje ge voegden
brief bleek het, dat het te doen was om de
genezing van dezelfde kwalen, waartegen het
hier genoemde //Instituut” volkomen ge
nezing had beloofd. Nemen wij nu nog in
aanmerking dat de inrichting van Sargent
Ferris is gevestigd te Cleveland, Ohio en dat
de State Medical Institute kort geleden zijn
zetel heeft verplaatst van Fort Wayne naar
Cleveland, dan vragen wij:
Zou er ook verband bestaan tusschen de
beide inrichtingen Zou een en dezelfde
persoon of vermoedelijk eenzelfde maat
schappij hier niet in verschillende ge
daanten optreden, om alles maar te vangen
wat er te vangen is?
Wie weet het?
Vervolgens wenschen wij de aandacht van
onze lezers te vestigen op een bijzonderheid,
die ons toevallig bij het nalezen der ver
schillende brieven in het oog viel.
In de brieven, gericht tot hen die on
gevraagd een monsterpakje werd toegezonden
zooals met ons ’t geval was stond
„Wees zoo goed en laat mij van U hooren
na het monsterpakje te hebben gebruikt en
vergeet niet f 10 over te maken, per post
wissel of per aangeteekenden brief, voor een
volle behandeling, opdat gij met de kuur
moge voortgaan, ten einde zoo spoedig
moge]ijk van eene algeheele gezondheid te
mogen genieten.”
Tien gulden dus; men moest de lui niet
afschrikken door te hooge prijzen.
Maar aan hen, die zelve, naar aanleiding
van de advertentie, om een monsterpakje
gevraagd hadden, van wie men dus vermoeden
kon, dat zij wel in ’t aas zouden bijten,
werd het volgende geschreven:
z/Als Dokter en vriend der lijdende mensch-
heid, moet ik U aanraden U onmiddellijk
onder mijne behandeling te stellen, opdat er
geen tijd verloren ga tot het herkrijgen
uwer gezondheid.
z/Op ontvangst
geven, o. a.
Klaassen geld
dergelijks, waaruit
houder voordeel
trekken.
In verband hiermede werd door den be
klaagde verzocht en door de rechtbank toe
gestaan, dat hij het bewijs zou leveren, dat
er aan de gasfabriek wanbeheer heerschte.
Als verdediger van beklaagde trad op mr.
Frank van Lennep uit Amsterdam. Een
zeer langdurig verhoor had plaats, waarbij
als getuigen optraden de Burgemeester, de
wethouder, een paar Raadsleden, de directeur,
de tegenwoordige en vroegere boekhouder
der gasfabriek e. a.
De eisch van het O. M. is f 100 boete
of 25 dagen hechtenis.
Naar De Telegraaf verneemt, zal spoe
dig een begin worden gemaakt met de op-
hooging van terreinen voor een nieuw station
van de Hollandsche Ijzeren Spoorwegmaat
schappij te Amsterdam, dat men van plan
is te bouwen in de plaats van het oude
station buiten de Muiderpoort. De aanvang
van het werk wacht nog slechts op de toe
stemming van den minister van W. H. en N.
Zondagmiddag circa één uur had te
Oldenzaal een treurig ongeluk plaats. Het
driejarig zoontje van den metselaar H. Vos
aldaar, geraakte met zijn eenen voet vast
achter een rail, juist toen de stoomtram in
aantocht was. De wielen gingen het knaapje
over den voet, zoodat deze nagenoeg geheel
verbrijzeld werd. Het knaapje is naar het
ziekenhuis overgebracht, waar de voet wel
geamputeerd zal moeten worden.
Men meldt uit Delft aan de Tel.:
Een der firmanten van de bekende fabriek
van kunst-, smeed- en zinkwerken, onder de
firma F. W. Braat, alhier, nl. de heer F.
W. Braat, keerde Maandag terug van een
reis naar Zuid-Afrika, werwaarts hij zich
voor ruim een half jaar begaf tot het aan-
knoopen van nieuwe handelsrelatiën. De
fabriek had onder de vorige Regeering in
Zuid-Afrika een zeer loonend débouché, en
om dat niet verloren te doen gaan maar het
zelfs uit te breiden, ging een der firmanten
naar de nieuwe Engelsche koloniën, en, naar
men zegt, is het succes niet uitgebleven.
De werklieden hadden, hun teruggekeerden
chef ter eere, een eerepoort voor den ingang
der fabriek opgericht.
Het Hervormde Weeshuis te Almelo.
Door regenten over dit weeshuis werd naar
aanleiding van de door den Burgemeester
van Stad Almeloo verspreide rapporten, uit
gebracht door den inspecteur van politie,
per advertentie medegedeeld, dat zij na een
door hen onmiddellijk ingesteld voorloopig
onderzoek hoegenaamd geen termen hebben
kunnen vinden, om den weesvader of de
weesmoeder te ontslaan of te schorsen.
Naar aanleiding hiervan is door 14 per
sonen oud-verpleegden de volgende
annonce geplaatst:
z/De ondergeteekenden, wier namen alle
voorkomen in de rapporten van den inspec
teur van politie te Almeloo over de be- en
mishandelingen in het Hervormd Weeshuis
te Almeloo, verklaren ten zeerste verwonderd
te zijn over de advertentie van H.H. Re*
genten, als zouden deze geen genoegzame
schuld bij den weesvader en de weesmoeder
hebben gevonden, aangezien ondergeteekenden
geen van allen door die Regenten verhoord
kort eene vergadering worden uitgeschreven
van belanghebbenden, ten einde eene ver-
eeniging op te richten ten doel hebbende
om, indien bij finale verkoopingen de per-
ceelen worden ingehouden en geen verhoog-
gelden worden uitbetaald, bij volgende ver
koopingen niet weer in te schrijven.
Maandag werd voor de 3e maal door
de rechtbank te Zutphen, zitting gehouden
in de zaak van J. B. R., timmerman en
metselaar alhier, aan wien is ten laste ge
legd, dat hij in den zomer van 1902 op
de IJselkade alhier en ook elders de eer en
den goeden naam heeft aangerand van den
wethouder J. G. Klaassen, tevens voorzitter
van de gascommissie, door van dezen in het
openbaar met het opzet
digen bij het spreken
De uitdeeting van het Weeshuis.
Mijnheer de Redacteur!
Woensdag 25 November laatstleden bood
onze stad een eenigszins feestelijken aanblik,
doordat er uit de woningen van ver
scheidene ingezetenen de driekleur wapperde.
Gij allen zult wel weten waarom dit ge
schiedde. ’t Was namelijk driehonderd en
vijftig jaar geleden sinds het Weeshuis ge
sticht werd en het is heel natuurlijk, dat
zoo’n jubileum niet onopgemerkt wordt
gelaten.
Het Weeshuis, waar zooveel kinderen
die hun Vader en Moeder vroeg hebben
moeten missen, een ouderen paar weer hebben
gevondenhet W eeshuis, dat zoo velen heeft
gevormd tot waardige leden in den waren
zin des woords, in onze Maatschappijhet
Weeshuis, dat zijn weldadigen invloed laat
gelden op allen die er in opgevoed worden.
En ook nu weer heeft het zijn weldadig
heid laten blijken, door daags te voren aan
alle arbeiders een bon uit te reiken voor
vet of vleesch en kruidenierswaren. Nu is
dat op zich zelf wel niet zoo’n groot wonder
wanneer deze of gene instelling op een of
ander heugelijk tijdstip eene milddadigheid
betoont, maar voor hen die de gift ont
vangen is het toch een meevallertje en zij
kunnen daaruit dan ook zien, dat //de groote
man” wèl wat voor de //kleinen” over
heeft, wèl om zijn medemensch denkt. Ik
geloof ook wel, dat het over ’t algemeen
dankbaar in ontvangst werd genomen. Voor
zeker, de arbeidersklasse bestaat voor ’t
overgroote deel uit personen, die zoo’n gave
op prijs stellen en hoogelijk waardeeren. Er
is weldadigheid uitgeoefend door de Heeren
Voogden van ’t Weeshuis op eene wijze,
boven onzen lof verheven. O, als gij allen,
waarde lezeressen en lezers eens wist, op
hoe edele wijze een feestgave werd thuis
gebracht aan menschen die te eergierig zijn
om zich aan te melden, welk een verheven
indruk moet dit dan maken op uwe harten.
Dat verhoogt in dubbele mate de waarde
van het geschenk. En toch..., alhoewel ik
er van ril, moet het mij nu maar van ’t hart,
en toch heb ik Dinsdagavond den 24sten
November een man, die ook zijn bon had
afgehaald, op eene minachtende wijze over
de daad van ’t Weeshuis hooren spreken,
op een manier, zóó laag, dat ik geen woorden
genoeg kan vinden om mijn af keer voor
zulk een man uit te drukken.
Zulk een man, zeide ik. Is deze uitdruk
king wel goed? Is zoo iemand wel waard met den
naam //man” te worden bestempeld? Als ik
u zou zeggen, wat hij in zijn taal uitba
zuinde, zouden u de letters van elk dier
woorden voor de oogen beginnen te dansen,
zulk een afschuwelijke taal houdt dat soort
van menschen er op na. Ik zal dat echter
niet doen, doch zal u in mijn taal eens een
heel klein beetje vertellen van wat de per
soon meende in ’t midden te moeten brengen,
omtrent de feestgave en de Heeren Voogden
van ’t Weeshuis. Een en ander ging na
tuurlijk vergezeld van de noodige (of on-
noodige vloekwoorden, die ik hier vanwege
de welvoegelijkheid achterwege laat.
//Is dat nu een gift”, zoo begon hij,
z/voor ’n paar centen vleesch en winkelwaren?”
z/’t Is maar om
//verblinden, om
eenzijdig te hebben gevoerd,”
Naar men ons mededeelt, zal binnen*
zeer
I
Bolswardsche Courant
1
1
A
