Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1904.
No. 10.
43ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Praatjes over dit en dat.
BINNENLAND.
DONDERDAG 4 FEBRUARI.
VOOR
afzonderlijke
INGEZONDEN.
gulden boete
die geschoten
middellijk
over-
er heen,
beplanting, het toezicht
i van dat stuk
wel buitengewone
^ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5_Cent.
f 25600, daarbij
schoolbanken en
van voorbereiding
waren wij
ging even
nu toch zoo zwaar
Broek, 1 Febr. Terwijl de echtgenoote
van den heer A. de Boer alhier gisteravond
voor het tramstation te Joure uit de nog in
beweging zijnde Lemster tram wilde stappen,
bleef haar mantel aan het tramrijtuig haken,
waardoor zij viel. Gelukkig waren eenige
XXXVI.
Mijnheer de Redacteur!
In vervolg op den in December U ter
plaatsing gezonden brief, heb ik thans weer
een dergelijk schrijven gereed gemaakt om
er een plaats voor te vragen. Ik wandel nog
steeds met neef Harmen door Bolswards
straten rond, terwijl wij steeds rondom ons,
onze oogen den kost geven, en ik heb het
plan U weer, evenals vroeger, af en toe,
wanneer de gelegenheid zich daarvoor aan
biedt, onze praatjes mede te deelen, voor
zoover ik meen, dat uwe lezers er belang in
zullen stellen. Als is het ook, dat ik met
Harmen ’t soms niet eens ben, toch wil ik
onze gesprekken U mededeelen, want ik
meen, dat een medaille dikwerf aan beide kan
ten dient bekeken te worden. Mijne vrouw zegt
vaak, dat ik voor journalist in de wieg ben
gelegd, doch die bewering laat ik voor hare
rekening. Zij heeft vroeger eens in de Huis
vriend gelezen, dat een journalist een eigen
meening moet hebben, en zijn publiek moet
kennen en het weten bezig te houden. Hij
mag niet te hoog gaan en niet te oppervlakkig
zijn en vooral niet vervelend worden, want
altijd moet zijn artikel, ’t zij men de krant
leest bij de koffietafel, ’t zij dat men het
blad in zijn eentje op ’t kantoor onder
handen neemt, altijd moeten de artikelen
wat te denken geven. Sedert dien tijd heeft
zij er steeds een spaantje mee onder gelegd,
dat ik U mijne artikelen zond, en ook na
onze laatste stagnatie opnieuw de pen heb
opgenomen.
(6 bij 3,05). Boven komende, vinden wij
rechts voor ons de directeurskamer, welke
naar links in verbinding staat met de
leeraarskamer (6,5 bij 6). Achter deze
kamer komt een leslokaal (6,6 bij 6) en
dan volgt een lokaal voor de leermiddelen
(6 bij 3,05). Rechts komt de woning van
den amanuensis. De inrichting moet ge
heel gereed zijn vóór of op 1 Juli 1904.
De school komt er dus, maar zullen er
leerlingen komen? dat is een vraag,
waarop wij slechts aarzelend antwoorden.
Volgens onze meening zal het getal leer
lingen nooit groot zijn en wij gelooven,
dat de school na een kort bestaan geen
van bestaan zal hebben. Zeer zeker
behoefte aan een dergelijke school,
wetenschappelijke opleiding
worden, doch ons land is
veel dergelijke bestudeerde
voor hen gesalarieerde be-
boven de f 30.000,
rente, waaruit ook nog het onderhoud, de
assurantie en risico van het gebouw moet
Worden bestreden/’
recht
is er
waar een zeer
zal gegeven
te klein om
personen een
trekking te geven. De salarissen, welke
den directeuren gewoonlijk worden uit
gereikt, zijn te klein om daarvoor zóóveel
tijd en geld op te offeren, de kans op
een goede positie is te klein. Zij, die in
staat zijn èn wegens hun finantieelen
toestand èn wegens hunne ontwikkeling
en gaven, om de lessen aan die school
te kunnen volgen, zullen liever studeeren
in eene richting, die een meer zekere en
betere positie geeft, dan die van directeur
eener zuivelfabriek hen ooit kan ver
schaffen. Het is waar, wij hebben behoefte
aan eenige goed onderlegde, wetenschap
pelijke personen in de zuivelindustrie,
maar overproductie zal nu spoedig het
geval zijn. Aan deze hoogere Zuivelschool
hebben wij iet s, maar veel meer
hebben wij aan scholen, welke werken in
de richting der opgehevene school. Wij
voorzien dan ook, dat het oorspronkelijke
leerplan der school spoedig gewijzigd zal
moeten worden en dat er groote behoefte
zal blijven bestaan aan een of meer ge
wone zuivelscholen.
Wij spreken van een Rijkszuivelvak-
school, doch het is beter te spreken van
de Bolswardsche Zuivelvakschool, want
wij gelooven, dat deze school die gemeente
meer geld zal kosten dan het rijk. Dit is
een bijzaak, maar wij wenschten het toch
even te releveeren, te meer daar het in
een lokaal blad werd voorgesteld, alsof
deze Zuivelschool Bolsward’s bloei in vele
opzichten zou bevorderen”.
z/Wat zeg je daar nu van neef? De
redacteur der Zuivelcourant zal toch wel een
goeden kijk op de dingen hebben, vind je
niet
z/Ja dat is een //deskundige”, daar mag
je niet tegen op komen. Diens oordeel schat
ik hooger dan dat van jou, Jochem”.
//Zoo, ja wel, dank je neef”... en ik
zei niets meer.
Na een poosje begon neef, mij met een
fijn lachje aanziende:
O, maar Jochem, deskundigen zijn ook
wel eens mis. Daar valt mij in, dat de
egaliseering van het afgegraven bolwerk ook
aan deskundigen werd opgedragen, en...
toch was het mis. Ja, ja, de tijd zal het
leeren, wat onze Zuivelschool zal opleveren.
Ik blijf mij verheugen over onze overwin
ning op Frieslands hoofdstad, ze zijn er daar
nog boos om. Ik heb zelfs hooren zeggen,
dat de Leeuwarder aannemers daarom niet
hebben meegedongen bij de aanbesteding.
Hoe het zij, wij hebben hier die stichting.
Het rijk betaalt al vast voor 25 jaar 6u/0
rente van de directeurswoning, en als de
school te klein blijkt, zal de vergrooting
ook met 6°/0 vergoed worden.
Ik verheug mij, dat de school hier komt,
en jij Jochem?
z/Ik zeg niets meer!”
JOCHEM OPMERKER.
Bolsward, 31 Jan. 1904.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
z/Maar Jochem, al geeft ook dat uit
gezette kapitaal^geen hooge rente, wij hebben
toch daarvoor die Rijksstichting in onze
gemeente. Hier komt dan een directeur en
concierge, eenige leeraren zullen er les moeten
geven, en die allen dragen toch weer bij
in de belastingen en maken hier hun ver
teringen, en daar profiteeren toch weer onze
winkeliers van. Dan komen er leerlingen
die hier kosthuizen moeten hebben, al weer
een bron van inkomsten voor de gemeente.”
z/Ja, ja, als de school tot bloei komt,
welnu, dan vind ik het offer onzer gemeente
nog niet zoo erg, doch dat zal nog de vraag
zijn. Ik vrees dat die toevloed van leerlingen
op den duur niet zoo groot zal worden. De
eischen van toelating tot deze school zijn
zoo zwaar, dat ik betwijfel, of jongelui met
zulk een goeden aanleg, zich op den duur
wel voor deze school zullen aanmelden.”
//Zou je dan denken dat de aardigheid
er later afgaat, zooals het is gegaan met de
ijsbaan, die wij daar verlaten en in armoe-
digen staat zien heen liggen?”
//Die ijsbaan? Ja dat is een lijdensge
schiedenis. De leden gaan bij dozijnen ver
minderen, de directie kan niets uitvoeren,
alle verschijnselen wijzen op een ras naderend
einde. Dan zal ook deze club weer zijn
verdwenen evenals zoo menige vereeniging,
die vroeger bijdroeg tot vertier en fleur in
de stad. Men had een harddraverij vereeniging,
een commissie tot keuring van tuigpaarden,
de IJsclub Eendracht, en zij zijn alle wegens
gebrek aan adem gestorven, ’t Is vreemd,
en dat in Bolsward, dat nog wel prat gaat
op den naam van in 't op touwzetten van
feestelijkheden, tentoonsteüingen enz. wat
aan te durven.”
//Och, weet je Jochem, wat ik daarvan
als de oorzaak beschouw, je hebt hier wel
eenigen die wat aandurven en wat op touw
durven te zetten of te risqueeren, maar dat
zijn slechts eenigen. Er zijn hier ook zeer
veel zoogenaamde //droogpruimers” die ge
woonlijk zeggen: ja het is wel mooi, het is
wel goed, maar ik heb er geen belang bij,
en dat eigenbelang wordt te veel op den
voorgrond gezet, dat is de reden dat het
algemeen belang kan fluiten.”
Ik heb plan het ditmaal eens te hebben
over onze in aanbouw zijnde Zuivelschool,
doch ’t is met eenigen schroom, dat ik
daarover begin, omdat ik daarover niet zoo
optimistisch denk als de meesten mijner stad-
genooten, althans naar ik hierover in offici-
eele en particuliere verhandelingen wel meer
malen hoorde uitbazuinen.
Ik zal dus door de grootste voorstanders,
dat zijn degenen, die zulke groote verwach
tingen van die Zuivelschool voor den bloei
en de welvaart onzer gemeente koesteren, wel
als een //dwarskijker” worden uitgemaakt en
mij zien aangewreven, dat z/de geest van
de oppositie der jongeren” in mij is gevaren.
Hoe dit zij, ik wil mijn meening niet onder
stoelen en banken stoppen, hoewel ik van
harte hoop, dat ik door een te donkeren
bril heb gekeken, en de uitkomst beter zal
zijn, dan ik vermoed.
Harmen loopt nog al hoog weg met de
school en vroeg deze week nog, toen wij
den Sneekerweg eens uitwandelden en er
een poosje voor stilstonden: //Hé, Jochem,
ik vind dat het toch wel een flink gebouw
lijkt te worden, mij dunkt, als de verdie
ping er eens op is, het wel een goed effect
zal maken. Als daar later wat plantsoen om
komt en het terrein met wat perken zal
zijn versierd, dan kan je haast aan een
villa denken, en vind je dat dan niet aardig?”
z/Ja neef, het gebouw zal wel goed
worden, daar heb ik geen bezwaar over,
maar als je mij vraagt of ik veel heil in
deze stichting zie, dan, het spijt mij het te
moeten zeggen, doch dan vrees ik, dat het
voor onze gemeente een blok aan ’t been
zal worden.”
z/Hé, hoe kom je
gemutst?”
//Zie, Harmen, dit kindje van het
rijk moet door ons gebakerd en verpleegd
worden. Wij krijgen slechts 1000 gulden
dat is een slechte rente voor het
benoodigd is. De school
voor
van
huur en
kapitaal dat er voor
toch is aanbesteed
komt voor kosten
werktafels f 1500, kosten
en verlegging van dammen f 500. Dan
komt nog bovendien de gasleiding
het aanbrengen van 1
bij het bouwen, het afstaan
grond, en ook zullen er i
uitgaven bij komen, 't Een met aï komt
boven de f 30.000, en dat geeft f 1000
Zoo pratende waren wij aan mijn huis
gekomen. Neef ging even mee binnen, en
al ras hadden wij ’t weer over de Zuivelschool.
z/Maar Jochem, zei hij, ik kan toch niet
inzien, waarom de Zuivelschool geen leerlingen
zou trekken. Ik denk juist dat er veel
knappe jongelui zullen gevormd worden, en
dat de inrichting een goeden klank zal
krijgen over geheel ons land.”
//Zeker, zeker, die inrichting zal wel
knappe directeuren afleveren voor boterfa-
brieken. Het peil van het onderwijs komt
veel hooger dan op onze vroegere Zuivel
school, die naar het heette, niet aan de
eischen voldeed. Doch ik vraag je, waar
zullen al die hoogst bekwame directeuren
later een betrekking vinden, loonend hun
dure studie?
//O, maar der komen alle jaren nog
meer boterfabrieken bij, en dus moeten er
ook meer directeuren komen.”
z/Heel juist, maar dat zijn meest kleine
fabrieken, die liefst wat goedkooper ter
markt gaan. Zie, Harmen, ik verheugde mij
indertijd zeer, dat Leeuwarden die schooi
niet kreeg, maar ik vind het wel een
beetje vreemd dat onze gemeente nu de
risico van dat dure gebouw moet dragen.
Je wilt mij misschien niet gelooven Harmen,
maar weet je, wat mij in mijn vrees heeft
gesterkt. Het was een artikel in de Zuivel
courant van December. Dit kwam mij toe
vallig onder oogen. Ik zal ’t je eens laten
hooren
DE ZUIVELSCHOOL TE BOLSWARD.
z/Men is begonnen met den bouw van deze
school, de fundamenten zijn reeds gelegd.
Het wordt een tamelijk groot gebouw met
een front van 17,05 Meter, terwijl het
17,17 M. diep wordt. Beneden komt links
van de vestibule het ruwe laboratorium
(6,6 bij 5,9), daarachter komt een gang,
zijportaal en privaten etc. rechts van de
vestibule komt het laboratorium (6,5 bij 6),
daarachter het leslokaal (6,6 bij 6), terwijl
hierop volgt het bacteriologisch lokaal
personen in de nabijheid, die om
toesnelden en haar nog bijtijds voor
rijding konden behoeden.
Nu kwam zij er met den schrik en eenige
kneuzingen af, tengevolge waarvan de reis
naar huis inplaats van te voet, per rijtuig
moest geschieden.
Westergo, 1 Febr. Een gewestgenoot, als
jachtopziener in eene andere provincie werk
zaam, is aan een groot gevaar ontsnapt.
Terwijl hij, actief als steeds, surveilleerde in
zijn veld, stiet hij onverwachts op niet minder
dan 8 stroopers, die onmiddellijk hunne ge
weren aanlegden. Een salvo van 16 schoten
volgde, als door een wonder zonder hem te
treffen. De jachtopziener vervolgde nu de
stroopers, die de wijk namen over de Duitsche
grens en daar opnieuw een dreigende hou
ding aannamen. Hunne namen zijn niet
bekend.
Witmarsum, 1 Febr. De tramlijn, nu
door ons dorp loopende, zal verlegd worden.
’t Is voor de locomotieven bijna niet te doen,
de steeds langer wordende treinen over de
terp te krijgen. Vaak moeten ze terug om
een aanloopje te nemen. De Maatschappij
heeft nu het terrein aangekocht, waarop de
indertijd afgebrande boerderij van den heer
K. de Vries heeft gestaan, met het voor
nemen de lijn te verleggen en met dorps
straat en al iets te doen zakken. Bij den
raad is daartegen bezwaar ingediend door
eenige ingezetenen, doch hij heeft de ver-
eischte toestemming gegeven, evenwel onder
voorwaarde, dat de veranderingen ten ge-
noege van het D. B. moeten zijn.
Beetsterzwaag, 30 Jan. Naar we ver
nemen is heden door den Kantonrechter
alhier de heer E. v. d. 8. te Hemrik, wegens
het schieten van een ree, veroordeeld tot drie
en met last tot uitlevering van
ree of betaling van 5 gulden.
Huizum, 1 Febr. Naar wij vernemen be
staat er alle hoop, dat alhier spoedig eene
gasfabriek zal verrijzen. Eene firma uit
Leeuwarden zou het risico der stichting op
zich willen nemen. Voor het grootste gedeelte
van het benoodigde kapitaal moet alreeds
toezegging zijn verkregen. Gaat men werkelijk
tot de stichting over, zoo wordt er in een
lang gevoelde behoefte voorzien.
Oldeboorn, 29 Jan. De reeds hoog be
jaarde B. Bethlehem, woonachtig in Coopers
burg te Akkrum, was sedert enkele dagen
de gast op de boerderij van R. Koopmans
alhier, alwaar hij vroeger tal van jaren
gewerkt had. Hij had dezen namiddag nog
een uitstapje gemaakt naar een buurman
van Koopmans en was oogenschijnlijk gezond.
Terwijl hij zoo in ’t late avonduur bij de
de tafel zat, aan ’t gesprek deelnam en zijn
pijp zou stoppen, viel hij op eens bij den
stoel neer en had opgehouden te leven.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Baarderadeel. In de Donderdagavond bij
W. Postma te //Lucht en Veld” onder
Jorwerd, gehouden vergadering der leden
van de „Vrijzinnige Kiesvereeniging Baar
deradeel,” zijn voorloopig tot candidaten
gesteld voor het lidmaatschap der Provinciale
Staten, de heeren 8. v. d. Burg te Makkum,
H. Kingma Mz. te Makkum, N. Simonsz
te Harlingen en J. Timmer te Kimswerd,
allen periodiek aftredende, terwijl tot voor-
loopige candidaten vacature De Ruyter
werden gesteld de heeren J. C. H. van
Harinxma te Weidum en mr. T. IJ. Kingma
Boltjes te Jorwerd.
Workum, 1 Febr. Hoe plotseling en geheel
onverwachts onze levensdraad kan worden
afgesneden, bleek hier gisteren weer op tref
fende wijze. De reeds bejaarde echtelieden
K. IJ. en vrouw gingen Zaterdagavond iets
later dan gewoonlijk ter ruste. Even vóór
dien tijd had de man, zooals gewoonlijk, nog
eenige boodschappen verricht. Dit werd meest
door hem zelf waargenomen, omdat zijne
vrouw niet best kan loopen. Een paar dagen
was hij niet wel, doch niet zoo erg naar
men meende dat een geneesheer moest
wordeu gehaald. Den volgenden morgen wilde
zijne vrouw hem wekken, doch... hij had
opgehouden te leven. De ijlings ontboden
geneesheer constateerde hartverlamming. Voor
waar een zware slag voor zijn nagelaten
hulpbehoevende weduwe.
F
z
V
f -
Bolswardsche Courant
A A** AAA OA A-AA -A
’i
