Nieuws- en Advertentieblad
J
Bolsward en Wonseradeel.
1904.
43ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 16.
DONDERDAG 25 FEBRUARI.
r
i
BINNENLAND.
INSTITUT DU ZEXA.
VOOR
I
iW
Bolswardsche Courant
afzonderlijke
ons
herinneren, dat
r
jor
liet
I
izien.
z.
E
r
o
de
op
sen.
i en
we
elde
niet
•icht
chil-
van
elde,
ir
if.
in
te
in
;ft
Ju
,an,
ree-
en
het
met
'er,
ge
g
3,
ït
P
de talrijke In-
zoo menigmaal
dringend noodig voor, dat
die
en
paal
offers
ten spoedigste om
ver-
van het vorig
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
te bedienen. Het
om in eene maal
en zal UEd. bewijzen,
zich van de dronken-
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Eranco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Op later leeftijd werd zzPeekebaas” ge
pensioneerd door de familie v. S. en sleet
zijn verdere dagen in ruste nabij ’t slot.
Met hem is heengegaan een merkwaardig
stuk geschiedenis van dit deel van Gaasterland.
Stavoren, 22 Eebr. Van exploitatie der
alhier op te richten vischrookerij heeft men,
tengevolge verschillende omstandigheden, dit
voorjaar moeten afzien. Zoo zag zich het
bestuur der coöperatieve visschersvereeniging
voor de vraag geplaatst, hoe met de te vangen
haring te handelen. Eene poging om ze
tegen Urker marktprijs te leveren aan eene
te Harlingen gevestigde rookerij, leidde tot
geen resultaat en thans is men besloten,
evenals het vorige jaar, dagelijks afslag te
houden, van welk besluit bericht werd ver
zonden naar verschillende rookers. Voor het
transport werden door het bestuur der ver-
eeniging bereids een tweetal Enkhuizer vracht-
botters gehuurd, welke zich, bij voldoende
vangst, beschikbaar moeten houden.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Wommels. De uitslag der gehouden aan
besteding van het bouwen van een burger-
woonhuis voor den heer A. Tjallema alhier,
is geweest, dat aannemer is geworden, de
heer J. Erich te Bolsward, voor f 3535.
Gaasterland, 22 Eebr. In onze gemeente
worden dit jaar door de maatschappij zzGaaster-
land” wederom aanzienlijke uitgestrektheden
boschgrond gerooid. Dezen winter is reeds
weer pl.m. 100 pondemaat van het boom
gewas beroofd. De gerooide gronden worden
het eerste jaar met haver en klaver bezaaid;
vervolgens laat men ze uit zich zelf tot
weiland worden. Als bemesting wordt kunst
mest gebruikt. Veelal worden de nieuwe
landerijen bij gedeelten aan koemelkers publiek
verhuurd.
Te Heerenveen is Zondag in een ver
gadering van turnclubs, gevestigd in plaatsen,
welke gelegen zijn aan de tramlijn Sneek
Drachten, besloten voor de propaganda dezen
zomer onder hoofdleiding van den heer M.
Wierstra, turnleeraar te Sneek, turn middagen
te houden, die enkel oefeningsbijeenkomsten
zullen zijn zonder zweem van feestelijkheden.
Een varensgezel, te Zaltbommel thuis
beboorende, werd in het gasthuis aldaar
opgenomen als lijdende aan febris typhoidea.
De verpleegster, die hem tot zijn dood oppaste,
werd daarna door dezelfde ziekte aangetast,
die thans nog bij een tweede verpleegster is
geconstateerd.
Uit Zierikzee schrijft men aan de
Midd. Cl.
Toen Vrijdagavond de tram de laatste
overblijfsels van de gebroken voertuigen bij
't jongste tramonheil naar Brouwershaven
had gebracht en van daar terugkeerde, be
merkte men, zooals in kort reeds is gemeld,
van de locomotief, dat even voorbij den
Korten Blokweg, dus dicht bij Zierikzee, een
veldhek op de rails lag, waardoor groot gevaar
voor ontsporing zou kunnen ontstaan zijn,
wanneer minder scherp ware uitgezien.Toeval
schijnt buitengesloten, zoodat aan lage wraak
neming wordt gedacht.
Onderzoek in die richting geschiedt thans
en de hoop op ontdekking van den mis
dadiger, is, naar men verzekert, niet geheel
uitgesloten.
De toestand van den, bij 't ongeluk van
j.l. Donderdag, gewonden machinist blijft
zeer zorgelijk.
De Tel. ontleent het volgend bericht
aan de Amst. Crt. van 28 Eebr. 1804:
Utrecht den 26 Februari. Voorleden Vrydag
tusschen 3 en 4 uuren, ontstond alhier een
voor het tegenwoordig Jaargety ongewoon en
verschrikkelijk onweder. Een dichte hagel,
gemengd met sneeuw, verduissterde de lucht;
de felle blixems scheenen alles in brand te
zullen zetten en de daarop volgende don
derslagen veroorzaakten een vreeselyk geluid.
De blixetn sloeg in den Doms-Toren, nam
een gedeelte van den Stoel, waarop het Uur
werk rust, weg en baande zich vervolgens
door het Vertrek van den Bewooner des
Doms, eenen weg daaruyt, zonder echter
eenige verdere schade te weeg te brengen.
Zondagavond is bij Baarn de 18-jarige
dienstbode Cornelia Relt, terwijl zij langs den
spoorweg naar Soest liep, door den trein
gegrepen. Maandagmorgen werd het ver*
minkte lijk gevonden.
Heerenveen, 23 Febr. Dat was van mor
gen heel in de vroegte, toen eerst de vaste
werkman aan het tramstation en even later
de bediende der buffethoudster juffr. P. van
het spoorstation op hun respectieve posten ver
schenen, voor beiden een vreemde ontdekking
De eerste vond in het bureau van den
tramchef een ruit netjes uitgesneden, de
tweede eveneens sporen van ongewenscht
bezoek in de wachtkamer le en 2e klasse.
De stations staan, zooals men weet, dicht
bij elkaar.
Er was ingebroken. En door een dief, of
door dieven die den weg wisten, dat blijkt
uit alles. Want ten eersten was in beide
stations de uitgesneden ruit er nog niet lang
geleden nieuw ingezet (de stopverf dus het
weekste). Ten tweeden zijn aan een kast in
’t trambureau sporen van braak (wat pennè-
mes-gepeutermen heeft blijkbaar geen flinke
werktuigen gehad) juist boven de plaats,
waar het geldbakje gewoonlijk staat. Er is
evenwel in dat bureau niets ontvreemd.
In de wachtkamer van ’t spoorstation was
uit de geldlade ruim f 1 verdwenen. Een
paar kastjes zijn geopend, blijkbaar met de
sleuteltjes die zich in de geldla bevonden,
want sporen van braak zijn er niet, en daar
uit, alsmede aan de buffettafeltjes, verschil
lende zaken ontvreemd als repen chocolade,
fleschjes eau de cologne, sigaren enz. Het is
de buffethoudster niet mogelijk, precies te
zeggen hoeveel ze vermist; hier en «laar
schijnt een greep gedaan. Aan moed of ge
legenheid om grooter voorwerpen van belang
mee te nemen, heeft ’t den dief of de die
ven vrij zeker ontbroken.
De marechaussee werd onmiddellijk gewaar
schuwd en onder leiding van den comman
dant, wachtmeester Alma, werd een onder
zoek ingesteld.
Koudum, 22 Febr. De toestand van den
jager J. D. alhier, wien de vorige week het
in de nieuwsbladen vermelde jachtongeluk
overkwam, is naar omstandigheden niet on
bevredigend. De behandelende geneesheer
in ’t ziekenhuis te Sneek, waar de gekwetste
verpleegd wordt, berichtte gisteren aan de
familie, dat de toestand zzzeer ernstig, maar
niet hopeloos” was. Eén der oogen is ver
loren; het andere zal echter waarschijnlijk
behouden blijven. De geweerscherf, die in
het gelaat gedrongen was, is met goed gevolg
verwijderd.
Gaasterland, 22 Febr. Voor en na ver
dwijnen de typische figuren uit deze gemeente,
die door haar geschiedenis en bijzondere om
standigheden een eigen stempel wist te druk
ken op hare bewoners van ouds-her. Het
laatst is heengegaan op zeer hoogen leeftijd
zzoude Peekebaas”, oudstrijder van 1830,
meer dan een halve eeuw tuinbaas van zz’t
slot.” In die hoedanigheid wist hij in zijn
beste jaren van zich te doen spreken. Wie
de gemeente bezocht, in die dagen zoo rijk
aan natuurschoon, kwam ook in den mooien
tuin van de bekende buitenplaats en vond
daar den bescheiden, vriendelijken man, die
alles in ’t rechte licht wist te plaatsen en
zoo onderhoudend van zzzijn kinderen” wist
te vertellen.
In het November-nommer
jaar schreven wij:
zzUit advertenties in onze bladen zal de
lezer gemerkt hebben, dat dit Fransche
zzInstitut” een onfeilbaar middel aanbiedt
tegen misbruik van alcoholische dranken en
dat het een monster van dit middel gratis
beschikbaar stelt.
Een dusdanig monster is in ons bezit en
wordt onderzocht. Maar bij de toezending
ontvingen wij tevens een brief, waaruit ons
bleek, (trouwens wij hadden niet anders ver
wacht) dat het bedoelde zzInstitut” in hoofd
zaak geenszins afwijkt van
stituten, waartegen wij reeds
zijn opgekomen.
Men zij voorloopig gewaarschuwdna
afloop van het onderzoek komen wij op
deze zaak terug.”
Aan den brief, waarvan hierboven sprake
is, ontleenen wij het volgende:
Waarde Friend!
Wij ontvingen Uw geëerd schrijven en
zenden UEd. hierbij het gevraagde monster.
De gebruiksaanwijzing is op het pakje ge
plakt opdat UEd. makkelijk begrijpen kunt
op welke- manier u ervan
monstertje is toebereid,
gebruikt te worden
hoe gemakkelijk men
schap bevrijden kan.
Dit merkwaardige geneesmiddel is eene
natuurlijke samenstelling, hetwelk tot uit
werking heeft, dengenen, die het slechts
enkele malen gebruikt, eene walg tegen
spiritualiën te geven. Zij die staven, dat dit
geneesmiddel één der grootste weldaden is,
waarmede de menschheid begunstigd is ge
worden, spreken de waarheid. Wij wenschen
UEd. er uitdrukkelijk op te wijzen, dat wij
dit toebereidsel als volkomen onschadelijk
garandeeren en dat hetzelve geen enkelen
schadelijken invloed op de algemeene ge-
zondsheidstoestand uitoefenen kan.
Uit uwe letteren schijnt te blijken (op
welke wijze? er was zonder eenige bijvoeging
om een monster gevraagd Red.) dat UEd.
zoudt wenschen de kuur onmiddellijk te
doen beginnen; men kan inderdaad in dit
geval, als in zoovele anderen het spreek
woord aanhalen: „Tijd is geld”. Wij hebben
dientengevolge de vrijheid genomen, UEd.
met het monstertje, een geheele Kuurdosis
toe te zenden, waardoor iedere onderbreking
van de Kuur vermeden wordt. Onzen prijs
hebben wij zeer laag gesteld, slechts f 1.7
franco aan huis.
Wij willen UEd. in het geheel niet nood
zaken, de zending bij aankomst in ontvangst
te nemen; het staat UEd. vrij de in ontvangst-
name te weigeren.
Het is
of de
geluk van een
Wanneer UEd.
daardoor het geluk
aan U zelven om te beoordeelen
somma van f 1.7 te veel is om het
geheel bestaan te betalen,
onze zending aanneemt en
en de voldoening vindt
voor de rest van het leven, dan hopen wij,
dat UEd. ons een paar regelen zult willen
schrijven.
Wij zijn ten allen tijde gelukkig, wanneer
wij eenig bericht ontvangen van de personen,
aan wie wij het geluk en de welvaart, ge
zondheid en energie teruggegeven hebben.
Die prijsberekening van f 1.7 begrepen wij
niet best, maar wij zouden spoedig nader
worden ingelicht.
Toen wij nl. na ontvangst van het pakje
niets meer van ons lieten hooren (en volgens
ontvangen mededeelingen ging het ook
anderen zooals het ons ging) ontvingen wij
de beloofde bezending van de geheele Kuur
dosis, die echter geweigerd werd. Daarop
scheen gerekend te zijn, want spoedig kregen
wij een gedrukten brief van den volgenden
inhoud
Geachte Heer!
Eenigen tijd geleden heeft U ons ver
zocht UEd. een proef te zenden van ons
wonderlijk middel, dat over de geheele wereld
bekend ishetgeen wij ten spoedigste deden.
Wij hebben U zelfs een voldoenden voor
raad van bovenoemd middel gezonden,
zoodat de Kuur niet onderbroken konde
worden.
Aangezien de administratie der posterijen
qhs mededeelde, dat het door ons verzonden
3 deelen.
35
22 z,
en onder het mikroskoop,
met het oorspronkelijk poeder.
Prof. Bettink besluit zijn mededeeling
aldus, waarbij wij ons gaarne aansluiten
Wij hebben dus hier weer te doen met
een echt kwakzalversmiddel, op recht ge-
moedelijken toon, en schijnbaar alleen of
bijna alleen uit menschlievendheid aange-
prezen, tegen den bescheiden prijs van Drie
honderd acht en zestig gulden per kilo ge
leverd, terwijl de grondstoffen per kilo pl.m.
38 centen kosten. Wanneer het nu nog
hielp en een allerlei rampen met zich bren
gende slechte gewoonte kon doen verdwijnen,
dan zou de onbeschaamde eisch nog min of
meer kunnen worden vergoelijkt. Hoe echter
een weinig van een alkalisch bitter aroma
tisch poeder, in zoo kleine hoeveelheid toe
gediend, dat de drankzuchtige het niet
merkt, iemand van die verkeerde gewoonte
afhelpen kan is een raadsel, waarschijnlijk
zelfs voor de leden van het Institut Zexa.
Wij mogen ons verheugen in eene groote
mate van vrijheid, Toch komt het mij
aan practijken als
van het Institut Zexa, welke van bedrog
oplichterij alleen in naam verschillen,
en perk worde gesteld. Wie zijn slacht-
Gewoonlijk de stoffelijk minstbe-
deelden, wier met groote moeite en dikwijls
onder ontzegging van het noodige, bijeen
gebrachte guldens, in de wijde zakken van
de leden van het Institut Zexa verdwijnen.
Zullen de uitkomsten van dit onderzoek de
oogen openen voor de valsche voorspiege
lingen der kwakzalvers? Wij vreezen van
neen; het aantal verstandelijk weinig ont
wikkelden is te groot, om de kwakzalverij,
die den steun geniet der groote dagbladpers,
te doen verdwijnen of zeer te beperken,
tenzij de overheid met krachtige hand het
onkruid bij den wortel aantaste.
Door dezelfde inrichting, maar dan onder
den naam Institute d’Hygiene, wordt gratis
en franco een monster van een nieuw won
dervol produkt, dat de haren en baard doet
groeien, aangeboden. Misschien komen wij
daarop nog later terug.
Maandbl. tegen de Kwakzalverij.
pakket niet door U in ontvangst genomen
was, vermoedden wij, dat de proef van ons
middel voldoende was geweest U te genezen,
en verwachtten wij van UEd. eenige regelen
van dank.
Maar daar wij tot heden toe nog niets
van UEd. vernomen hebben, en wij ons zeer
interesseeren voor uwe ziekte, nemen wij be
leefd de vrijheid U het volgende, te schrijven
Zeer geachte Heer!
U zult ons ten zeerste verplichten,
iets van UEd. te laten hooren.
Wanneer UEd. reeds met de proef van
ons middel genezen zijt, zal ons dat ten
hoogste verblijden voor U. Doch indien UEd.
slechts een begin van genezing heeft ge
constateerd, zonder geheel en al deze ver
schrikkelijke kwaal, welke men dronkenschap
noemt, te hebben doen verdwijnen, dan
raden wij UEd. aan, ons
de complete voorraad van ons middel te
zoeken, waarvan de prijs is 10 gulden.
Aan minder gefortuneerden zenden wij
het middel voor 7 gulden, en in zeer ex-
ceptioneele gevallen laten wij het voor
3 gulden. U heeft ons slechts de som, welke
UEd. denkt te kunnen besteden, te doen
toekomen, en wij zenden UEd. onmiddellijk
franco en vrij van douane rechten, de com
plete hoeveelheid.
Echter is het uwe plicht, indien mogelijk,
de volle prijs te betalen, daar wij dan meer
in staat worden gesteld, de ontelbare be
stellingen welke ons, van zeer arme menschen
uit alle deelen van Europa, worden gedaan,
ten uit voer te brengen.
Wij moeten er UEd. aan
U evengoed bediend wordt, hetzij UEd. volle
of mindere prijs kunt betalen.
Nu wisten wij genoeg en onze lezers
zullen het met ons eens zijn waar het
bij dit Instituut om te doen was. Ook
zonder onderzoek van het middel, waren wij
overtuigd, dat wij hier met een zeer gewone,
moderne kwakzalvers-inrichting te doen
hadden. Intusschen waren de heeren D. Bier-
haalder te Baarn en H. van Gelder te
Haarlem reeds met het onderzoek begonnen
en om onze lezers geheel op de hoogte
te stellen wachtten wij de resultaten af,
alvorens verdere gegevens over het Institnut
te verstrekken. Langer dan wij ’t wenschten
duurde dit onderzoek, maar dit is voor den
deskundige begrijpelijk, wanneer men weet
dat slechts een geringe hoeveelheid van een
samengesteld poeder ter beschikking was.
Onverwacht kregen wij hulp. In het
Pharm. Weekbl. van 23 Januari j.l. gaf
Prof. H. Weepers Bettink te Utrecht een
uitvoerige mededeeling over zijn onderzoek
van het middel dat de voorloopige resul
taten, door onze onderzoekers verkregen,
aanvulde. Het onderzoek van dien autoriteit
(voor de wijze van onderzoek moeten wij
den weetgierigen lezer naar het oorspron
kelijke artikel verwijzen) heeft geen andere
bestanddeelen doen kennen dan: Dubbel
koolzure soda, kalmoes- en gentiaanpoeder
ongeveer de gewone bestanddeelen van tal
van die middeltjes tegen drankzucht.
Een mengsel door den Hoogleeraar ge
maakt, bestaande uit:
Dubbel koolzure soda
Kal moespoeder
Gentiaan zz
kwam, in smaak
overeen
