Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 49.
1904.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
43ste Jaargang.
BINNENLAND.
ZONDAG 19 JUNI.
ONECHT METAAL.
TÉ L T R
stelt verkrijgbaar:
VOOR
afzonderlijke
INGEZONDEN.
haar
ver-
metaal.
Clara verbleekte
9<
10(
even te Wmcn binnengaan dij een nieuwe
verpleegde, een oud moedertje, dat al half
blind was en zwaar door asthma werd ge
plaagd. Op aanvraag van dominee Müller, te
Berlijn, hebben wij haar hier opgenomen.
Met kussens gesteund zat het oudje in
den leunstoel. Ze begroette dr. Clara met
deze woorden Ik ben een arme, oude vrouw,
lieve dokter, en weet heel goed, dat ik o
zooveel last bezorg. Maar niet altijd neemt
de goede God tot zich, die tot hem willen
gaan.
Hoe heet u vroeg Clara.
Louise Galbuttert, dokter.
Galbuttert? Dat is zeker een buitengewone
naam, antwoordde Clara, haar aandoening
nauwelijks meester.
Wij stammen uit Oost-Pruisen, antwoordde
het oude moedertje, zoodra zt een hevige
froestaanval te boven was. Er zijn niet veel
lichaam zich afspeelt. En dat is wel de
verschrikkelijkste oorlog, dien ge maar be
denken kunt, omdat daar nimmer een einde
aan komt, en die duizenden en nog eens
duizenden slachtoffers vraagt van rijk en
arm, van jong en oud. Het is de strijd
om het leven met al zijn verschrikkingen
Of het dan zoo erg is Luister even
In ons kleine landje sterven ieder jaar
circa 90,000 inwoners, waarvan nog geen
7000 den natuurlijken dood door ouderdoms
zwakte. Van de kinderen sterven er ieder
jaar 35,000 nog voor zij hun 4de jaar
bereikt hebben, 7000 kinderen worden ieder
jaar als levenloos geboren aangegeven, 12,500
menschen sterven ieder jaar tusschen hun
20ste en 49ste jaar, dat is in den bloei
van hun leven! Dit alles wist ge zeker niet
Juist zoo is het; wij bemoeien ons wel
met buitenlandsche oorlogen, maar de vijan-
ons eigen land, in ons eigen huis,
eigen lichaam maakt ons niet be-
Aan het Nederlandsehe Volk!
Landgenoolen,
De Zuid-Afrikaansche oorlog is pas ach
ter den rug. De Japansche vraagt weder
uw aandacht! Vol belangstelling volgt ge
de verschrikkelijke gebeurtenissen, en hebt
geen oog voor alles wat in uw naaste om
geving, in uw eigen huis, in uw eigen
van onzen naam. Ik heb alleen een zoon,
die advocaat is; elke moeder zou trots op
hem zijn.
Een zoon, die advocaat is? zeide Clara.
En u is hier in het ziekenhuis?
Dat is zijn schuld niet, zocht de oude
vrouw haar zoon te verdedigen. Mijn zoon
zal een heel fijne, voorname dame huwen
en dan kan men toch niet van hem vergen,
dat hij een zoo oude, hulpelooze vrouw als
ik ben, voor zijn rekening zal nemen. Ik
moet hem schrijven, hoe het mij gaat en als
het erger werd, zou hij mij komen bezoeken.
Zoo lang ik kon, heb ik mantels genaaid en
fatsoenlijk in mijn onderhoud voorzien; ik
kon echter niets oversparen en Henry kon
mij ook niet helpen, omdat hij wil trouwen
en trouwen kost veel geld.
Uw zoon heet Henry Galbuttert niet waar
klonk het heesch van Clara Bruces lippen.
En ziet hij er misschien zoo uit? ging ze
voort, een photographic uit den zak halende.
Ja, dat is hij, riep de oude vrouw verrast
uit. Kent u hem missiën?
Maar heel oppervlakkig, antwoordde de
jonge dame, terwijl ze het portret weer in
den zak stak. En nu zal ik u een drank
geven, die u het ademhalen minder moeilijk
zal maken.
Kent u misschien zijn verloofde ook? vroeg
het oudje vol vuur.
Ja, klonk het, ik heb haar eenmaal gezien.
Misschien is u dan zoo vriendelijk, smeekte
het moedertje, haar van mij te groeten en
te zeggen, dat ik haar zoo graag één keer
zou willen zien. Ze hoeft niet bang te zijn,
dat ik haar lastig za] worden, want ik wil
mijn leven hier graag eindigen. En zou u
dan mijn zoon wel willen schrijven, hoe het
mij gaat. Ik zelf kan het niet goed meer en
ik ben toch zijne moeder bij slot van re
kening en hij is mijn zoon toch.
Dat wil ik grcag voor u doen, en dokter
Clara verwijderde zich. Haar gang was vast
als te voren.
Toen den volgenden dag tante Marie in
haar keuken bezig was pannekoeken te bak
ken, was ze niet weinig verrast haar nicht
plotseling haar heiligdom te zien binnen
treden.
Ik kom bij u, lieve tante, begon Clara,
om u te zeggen, dat gij goed hebt gezien.
Het metaal was onecht!
Wat, riep tante Marie uit, die voor
pannekoeken alle opmerkzaamheid had
loren.
En met een weinig beven van haar stem,
maar overigens volmaakt kalm, vertelde dokter
Clara
Ik heb aan mijnheer Galbuttert geschreven
en hem verklaard, dat ik onze verloving als
verbroken beschouw. De man, die zijne oude
moeder naar het ziekenhuis zendt, in plaats
zelf voor haar te zorgen, kan onmogelijk een
goed echtgenoot worden!
En dan gaat ze naast haar oude tante
zitten en stort haar heele hart, dat tot bars
tens toe vol is, voor haar uit, want die oude
tante, die zooveel levens-ervaring bezit, heeft
de plaats eener moeder van af Clara’s jeugd
bij haar ingenomen.
Dezen keer hebt ge a] uw verstand goed
bij elkaar gehad, troost haar tante Marie.
In den loop van den winter stierf in het
asyl voor ouden van dagen de moeder van
advocaat Galbuttert. In de armen van dr.
Clara blies zij den laatsten adem uit en nooit
heeft ze vernomen, dat ze door haar babbe-
l*\i haar zoon zijn verloofde had doen ver
liezen.
Clara Bruce heeft zich vast voorgenomen,
in haar beroep vergoeding te vinden voor
het gemis van een eigen huiselijken haard.
Dat is ook net als het behoort te zijn,
meent tante Marie, daar is nog nooit een
vrouw geweest, die twee dingen tegelijk kon
doen.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Uitslag verkiezingen Prov. Staten.
De verkiezingen hebben in geen enkele
provincie de politieke verhouding som” doen
gaan.
De meeste spanning was nog in Zuid-
Holland waar het Vrijdag verkiezingsdag was.
In de Staten van Zuid-Holland is de
kerkelijke meerderheid thans 45, tegen 37.
Er moeten dus minstens vijf zetels veroverd
en geen enkele verloren worden, om de meer
derheid te verplaatsen.
Verder was vooral het oog gericht op
Overijsel en op het Eriesche district Franeker.
In Overijsel tellen de Staten 47 leden,
waarvan tot nu toe slechts 20 tot de kerke
lijke partijen behoorden. De uitslag der stem
ming is geweest dat in ’t district Almelo
twee voorheen niet-kerkelijke zetels thans
door kerkdijken worden bezet, waaronder de
bekende mr. Sybrandi. Verder kwamen te
Enschedé drie liberalen en te Stad Ommen
één in herstemming met kerkelijken, voor
zetels tot op heden door de liberalen bezet.
Zoodat het van de herstemmingen afhangt
aan welke zijde in de Staten van Overijsel
de meerderheid zal behooren.
In Friesland is de meerderheid vrijzinnig
gebleven. In Franeker moet de aftredende
anti-revolutionair plaats maken voor een
sociaal-democraat en zijn de vier aftredende
liberalen herkozen.
In de Staten van Friesland zal het vrij
zeker komen te staan 30 vrijzinnigen tegen
20 kerkelijken.
Koudum, 15 Juni. Twee personen alhier
hadden hooggaande oneenigheid over varkens-
mesten, varkensslachten en varkenshandel.
Heel vroeg in den morgen ontmoetten ze
elkaar. Kalm-bloed werd heet-bloed, zoo maar,
een hooivork zwaaide door de lucht en trof
zoo ernstig dat voor den getroffene genees
kundige hulp en voor den dader politie-hulp
moest worden ingeroepen.
Hem. Oldeph. en Nw., 15 Juni. In deze
gemeente heerschen in de laatste maanden
vrij ernstige ziekten onder de kinderenin
onderscheidene gezinnen kinkhoest, dikwijls
in hevigen graadeen enkel geval van
gevaarlijke keelaandoening (diphterithus en
in sommige dorpen hersensongesteldheden)
deze laatste meestal met doodeüjken afloop,
soms na langzaam verloop. Onder de volwas
senen was het ziekte-cijfer niet hooger dan
gewoonlijk.
Harlingen, 16 Juni. Hedenavond werden
hier twee zware tarbotten aangevoerd, wegende
te zamen 27 pond.
Lemmer, 16 Juni. Een 7-jarig zoontje
van den heer Joh. Sterk, vischhandelaar alhier
viel Dinsdagmiddag al spelende bij den hoogen
walmuur neer in de diepe kolk van de Oude
sluis en zonk onmiddellijk. De in de nabijheid
wonende slager L. Wierdsma, die het water in
de kolk zag opborrelen, vermoedde dadelijk
dat er een kind te water zou zijn geraakt.
Hij greep een reddingsbaak en had reeds bij
den eersten haal den kleinen drenkeling er
aan en haalde hem behouden op het droge.
Gisteren liep hier door ons dorp een
als heer gekleed persoon rond, die na bij
een barbier zich te hebben laten scheren,
zonder betalen, zeggende ik kom later wel
terug, verschillende café’s inliep, iets ge
bruikende en dan, als het op betalen aan
kwam, zijn schoenen of breukbanden te koop
aanbood. De politie, die van deze vreemde
handelwijze kennis kreeg, hield den persoon
aan, die zijn naam en als woonplaats Amster
dam op gaf, wat na telegraphisch onderzoek
juist bleek te zijn. Daar tevens geseind werd,
dat bedoelde persoon aan zenuwziekte leed,
en reeds meermalen onder verpleging was
geweest, is hij ’s avonds per nachtboot onder
geleide naar zijn woonplaats getransporteerd.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Stavoren, 13 Juni. Door gemiddeld 10
booten werden hier de vorige week pl.m.
140.000 stuks ansjovis aangebracht, waarvoor
f 7 per 1000 besomd werd.
De enkele visschers, die hun bedrijf naar
de Hollandsche kust hadden verlegd, konden
het daar al niet veel verder brengen dan
hier en keerden alzoo terug, maar toch heeft
dit uitstapje misschien zijn goede zijde gehad.
Bedoelde visschers toch hebben daar kennis
gemaakt met den verkoop bij het gewicht
en kwam het hun voor, dat zulks èn voor
den'visscher èn voor den zouter de voorkeur
verdient. De visch toch zal zorgvuldiger
behandeld worden dan nu het geval is, het
lastige tellen kan vervallen en de ontvangst
zal in zuivere evenredigheid zijn met de
hoeveelheid geleverde visch.
Te verwachten is alzoo, dat men een vol
gend jaar zal aansturen op verkoop bij ’t
gewicht. Deze wijze van verkoop moet ’t
eerst zijn toegepast in coöperatieve zouterijen.
Tzum. Vanwege het bedanken voor eene
beroeping naar Harlingen door ds. H. Hase-
lager, predikant in de Herv. Kerk alhier,
is Z.Eerw. een cadeau van f 100 vereerd
uit de kerkelijke fondsen.
Workum. Uit de 10 stembriefjes van
onwaarde bleek dat er bij sommige kiezers
nog een onverklaarbare onkunde heerscht. Op
niet minder dan 8 waren de witte stipjes
der blokjes allen wit gelaten en aan de
andere zijde der namen zwarte stippen ge
plaatst, kennelijk met het doel, de candi-
daten te stemmen. Voor de rechterzijde
gingen hierdoor 7, voor de linkerzijde 1
(geheel) stembrief je’s verloren. Op de andere
twee waren (van beide zijden één) zes can-
didaten aangewezen of stipjes zwart gemaakt.
Den vorigen Zondag is te Broek onder
Akkerwoude zekere B. onder de predicatie
in de kerk plotseling onwel geworden met
het hoofd, zoodat het noodzakelijk geacht
werd, den man naar zijn woning te vervoeren».
den in
in ons
zorgd
De nimmer opdrogende oceaan van men-
schelijke ellende, lijden en zorgen, die in
deze cijfers ligt besloten, is met geen pen
te beschrijven. Moeten wij dat maar lijdelijk
aanzien. Neen! Zoo roepen wij u toe, dat
moogt ge niet, want er is een weg om uit
dezen verschrikkelijken toestand te geraken.
Wij moeten dien machtigen vijand bestrijden
door een tot den grond der dingen afgaande
gezondheidszorg. Wij moeten leeren inzien,
dat ziekte niet als een bliksemslag uit den
hemel valt, maar z’n oorzaak vindt in de
kleine dagelijksche zonden tegen de gezond
heid. Dien kant moet het op! Wij moeten
trachten ziekten te voorkomen, dat is veel
beter dan ziekten genezen! Laat daarom als
een nieuw evangelie overal weerklinken de
blijde boodschap: „Gezondheid voor allen
Om dien strijd tegen ziekte, en voor ons
aller gezondheid te voeren is ieders hulp
dringend noodzakelijk. Wilt ge ons helpen?
Onttrekt u niet aan deze heilige taak
Helpt ons, zooveel als in uw vermogen is!
Dit kunt ge doen door als lid of donateur
toe te treden tot de „NatuUrbond,” een
vereeniging zoo als die in Duitschland reeds
meer dan 100,000 aangesloten voorstanders
telt, welke Bond wil medewerken aan de
opheffing van deze zoo slechte onnatuurlijke
toestanden, waaronder het Nederlandsche
Volk gebukt gaat. De „Natuurbond” wil zijn
’t middelpunt, waarom allen zich kunnen
scharen, zonder onderscheid van stand of
richting! Sluit u daarbij aan! Wij rekenen
op u! Ge kunt u opgeven bij den voorzitter
Dr. Boesnach te Amsterdam of bij den secre
taris K. H. Beijlevelt te Zutfen. De con
tributie is geheel naar verkiezing, en kan
dus geen bezwaar zijn. Stel uwe toetreding
niet uit! Uitstel is maar al te dikwijls af
stel! Allen op ten strijde voor de goede zaak!
In den regel gaat het bekend worden eener
verloving met groote verrassingen gepaard
men kan nooit recht begrijpen waarom juist
Hans zijn Grete of Max zijn Lina huwen
gaat.
Bij juffrouw Clara Bruce scheen het in
derdaad, alsof de liefde met het gezond ver
stand aan den haal was gegaan. Deze dame
had den leeftijd van zes en twintig jaren.
Met een bekoorlijk uiterlijk begunstigd, lag
een schitterende toekomst voor haar, want
niet alleen was ze cum laude tot doctor in
de medicijnen gepromoveerd, maar ook had
ze vergunning verkregen tot practiseeren in
’t Duitsche rijk.
Haar tante Marie was met de verloving
dan ook al zeer weinig ingenomen. Onder
tranen zei ze: Je hadt zeker wat beters
kunnen doen dan je met dien Galbuttert in
Berlijn te verloven en daarmee alle schitte
rende vooruitzichten den bodem in te slaan.’
Ja, mijzelf komt het ook wonderlijk voor,
lieve tante, antwoordde de dokter blozende.
Nog voor een half jaar was mijn beroep
mijn een en mijn alles in de wereld en ken
de ik geen ander verlangen. Recht en slecht
lag de toekomst voor mij en nu
Ja, ja, viel tante haar in de rede, een
meisje, dat niets beteekent, dat kan gaan
trouwen, om voor een man de huishouding
te doen en de knoopen aan zijn jas te naaien.
Maar jij, Clara, jij bent voor iets boogers
en edelers weggelegd.
Voor iets hoogers, tante Marie vroeg Clara.
Voor iets edelers? Daar vergist ge u toch,
tantetje, er is niets hoogers en edelers dan
de trouwe gade» van een flinken man te zijn.
Onzinmeende tante Marie. Zoo spreekt
iedere gans, wier oogen door den glanzenden
verlovingsring zijn verblind. Maar mijn be
roemde nicht, neen, je stelt me bitter te
leur.
Wees maar niet bang, tantetje dat ik mijn
beroep er om zal veronachtzamen. Henry
heeft buiten zijn wetenschap niets in de
wereld en ons huwelijk zal nog wel meer
dan een jaar op zich laten wachten. Daar
om heb ik de betrekking van arts in het
armenasyl te Hohenberg aangenomen, en ik
zal mijn werk doen, als ware ik niet ver
loofd.
Dat geloof ik niet, klonk het droog. In
mijn jeugd kreeg ik veel geld in handen
en aan den klank kon ik hooren, of de daal
der valsch of echt was. Nu heb ik in mijn
lang leven een groote hoeveelheid, menschen-
kennis opgedaan en ik zeg je dit éene, lieve
Clara: je Henry Galbuttert is van onecht
en antwoordde kortaf
4 Pandbrieven tot den koers van
4’/4 Pandbrieven
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Bolswardsclie Courant
PEE
AMSTERDAM.
DEN HAAG.
ARNHEM.
HAARLEM.
NIJMEGEN.
BERLIN.
