Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1
No. 5S.
verschijnt Donderdags en Zondags.
43ste Jaargang.
1904.
DONDERDAG 30 JDNI.
D1NNENLAND.
UIT DE PERS.
VOOR
afzonderlijke
ontwerp te
goede
(Bij
3161
3020
2930
2845
2149
2632
3310
2335
2032
1987
1850
1496
1432
1465
1476
1807
1559
1715
-
i ,zstoom-
z/scheeps-
onbeleefd, de pers zoeken te ver
men zich af: hoe
In de laatste
aanvra-
eene
de
taak ten volle begrijpt, door een
laten vallen, waarmee het goedbegrepen be
lang van het volk niet kan zijn gediend.”
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Nu,
R. T. Atsma, C.-II., Oostermeer 2615
S. B. Drijber Bz„ L., Hardegar. 5108
W. Franzen Jz., Kath., Leeuw. 2521
S. Heinsma, C.-H., Berlikum 2523
Mr. T. v. Hettinga Tromp, Lib.,
Leeuwarden 5217
D. Lautenbach, A.-r., Leeuw. 2613
Dr. N. Reeling Brouwer, Lib.,
Leeuwarden 5217
J. Troelstra, Lib., Leeuwarden 5105
J. D. de Vries, A.-r., Bergum 2586
J. N. Witteveen, Lib., Leeuw. 5070
Alzoo herkozen de vijf aftr. liberalen.
Friesche Zuidwesthoek, 27 Juni. ’sMen-
schenleven is broos. Terwijl een arbeider
te Hemelum onder eene koe zat te melken,
viel hij eensklaps neer en had opgehouden
te leven. Sinds 1 Januari j.l. is men te
Nijega (H. O- en N.) nog steeds zonder
tijd. Geen torenklok, die slaat of luidt.
Een weinig toenadering tusschen kerkvoogdij
en burgerlijke gemeente zou in dezen wen-
schelijk zijn. Het kaatsspel vindt ook te
Balk meer en meer beoefenaars, ’t Loopt
aan op een kaatsclub.
Gaasterland, 27 Juni.
weken kwamen alhier verschillende
gen om particulier pension in. De meeste
aanvragen moesten worden afgewezen, wegens
gebrek aan geschikte gelegenheid. Dit is
wel te betreuren, daar even goed hier, als
in andere provinciën (N.-Holland, Gelder
land enz.) geprofiteerd kan worden van de
veranderde zienswijze omtrent huisvesting
enz. van toeristen. Bij den woningbouw
zal men rekening kunnen houden met de
aangelegenheid, die, gelijk we opmerkten,
winstgevend kan zijn. Logementgelegenheid
midden in de bosschen is niet ruim de
uitspanningen te Rijs en te Kippenburg zijn
de eenige.
Lemmer, 27 Juni. Alhier binnenkomende
schippers rapporteeren, dat op de Zuiderzee
aan den Zuidwal in de richting van Harder
wijk, een schip aan den grond zit met de
Het personeel van de
District LEEUWARDEN.
Alle vijf aftredenden zijn liberaal,
üitgebr. geldigest. Bij le stemm. 7267.
16 Juni.
2326
2806
2263
2207
In zijne wekelijksche correspondentie in de
Middelburgsche Ct. heeft de „Haagsche toren
wachter” ’t ditmaal ook over de benoemin
gen onder het huidig ministerie en daarvan
schrijft hij o. a.
Z/Het allernieuwste op dit gebied is het
//stuivertje verwisselen.” Het eene departe
ment ruilt met het andere departement, en
’s lands zaken marcheeren daardoor niet
minder. De //grondslagen” behouden hun
stevigheid.
z/Het is een maand of iets langer geleden,
dat tot directeur van de Rijksverzekerings-
bank benoemd werd de heer Koning. Nie
mand had voor dien ooit van deze candida-
tuur gehoord en ook na zijn benoeming
werd er zeer weinig notitie van genomen.
Was het een verzekeringsman? Was het een
vakman? Men wist niets meer dan dat de
heer Koning een knap ingenieur was. Dat
was alles.
//Toevallig ben ik echter uit zeer
bron iets meer van deze merkwaardige be
noeming te weten gekomen. Tot goed ver
stand van zaken diene echter eerst het
volgende
//Aan het departement van Marine bestaat
een afdeeliug //scheepsbouw”. Ei is ook een
afdeeling z/stoomwezen”. Nu bezit //Marine”
terecht of ten onrechte daar blijf ik
liever buiten den naam onder alle de
partementen, dat daar tusschen de afdeelin-
gen de meeste //bisbiljes” heerschen, en de
echte Chineesche mandarijnen-naijver daar
den schepter zwaait. Zoo lag dan vroeger
//scheepsbouw” met //stoomwezen” voortdu
rend over hoop, waaraan de Minister een
einde meende te kunnen maken door //stoom
wezen” als zelfstandige afdeeling op te hef
fen. Nu was //scheepsbouw” de baas. De
chef van //scheepsbouw” werd tevens chef
van //stoomwezen”.
z/En nu kom ik op de benoeming van
den heer Koning terug.
z/Want deze heer was chef van
wezen,” altijd onder den chef van
bouw.”
z/Maar zooals het meer
departementen: de chef
z/Nu wil ik hiermede niets ten nadeele
van den heer Koning zeggen. Inderdaad
moet hij een zeer kundig man zijn, die ook
zonder //Marine en zonder de Bank.best
zijn weg zou gevonden hebben. Maar wat
het bedenkelijke van deze benoeming is, is
de toestand, die er nu aan //stoomwezen”
bij Marine heerscht. De chef van //scheeps
bouw” is nu wel alleenheerscher geworden,
maar daarmede is //stoomwezen” nog niet
op pooten gezet, want de heer Koning was
er de //civiele” ingenieur, die de noodige
vakkennis bezat. Tenminste als men hoort
hoe het er toegaat grappig hoe goed en
spoedig een journalist op de hoogte komt,
de vhooge oomes” van een departement,
//Martiaal werd hem toegevoegd, dat Z. Ex.
hem niet had geroepen om een verdediging
aan te hooren, maar opdat hij zijn ontslag
zou nemen. De Minister had geen vertrou
wen meer in hem. Afgeloopen en afgemar
cheerd. Hij mocht zelfs niet meer op het
departement komen. Hij //kreeg” dadelijk
verlof. Echter werd hem voorspraak in het
civiele beloofd. En ziet! eenigen tijd daarna
stond in de Staats-Courant de benoeming
van den marine-ingenieur Koning tot direc
teur der Rijks-verzekeringsbank. Collega
Ellis had bij collega Kuyper een goed woord
gedaan en zoo kon dr. Kuyper zorgen, dat
zijn oogappel, de Verzekeringsbank, die
anti-revolutionnaire burcht in de hoofdstad,
een directeur verkreeg. Er was dus gewoon
stuivertje verwisseld.
voorkomt bij de
was minder goed op
de hoogte dan de ondergeschikte, die boven
dien met leede oogen had aangezien, hoe
men zijn vroegeren chef als het ware er uit
had geknikkerd. In de //stukken” bleef het
dan ook hommeles; de oorlog op papier
werd lustig voortgezet. Totdat op een goeden
dag, nu eenige maanden geleden, de heer
Koning, die voor een machine-leverantie in
het buitenland vertoefde, plotseling bij den
Minister ontboden werdom te hooren,
dat hij zijn ontslag had te nemen. Groote
verbazing van den heer Koning, ontstem
ming van den Minister, omdat de ambtenaar
zich nog wilde verdedigen.
Uitslag Verkiezingen PROVINCIALE STATEN
District SCHOTERLAND.
Alle vijf aftredenden zijn liberaal.
Uitgebr. 5959 geldige st. Bij le stemm. 4838.
Nu, 16 Juni.
Mr. H. Binnerts, Lib., Leeuw. 3288
P. Brons, Lib., Gorredijk
J. Faber, Lib., Gorredijk
E. de Haan, S.-D., Bakkeveen 1705
E. Hemmes, Antirev., Drachten 1831
J. Jansonius, S.-D., Drachten 1545
B. Keverling, Chr.-Hist., Joure 1889
A. E. v. d. Meulen, L., Drachten 2694
W. A. Nijenhuis, A.-r., Katlijk 1898
S. Sleeswijk, Lib., Wolvega 2617
Alzoo herkozen de vijf aftr. liberalen.
Voor de buitengewone vacature uitgebracht
5837 geldige stemmen. Bij le stemm. 4803.
Gekozen de heer O. M. Meek, Lib. te
Donkerbroek met 3939 stemmen. (Bij le
stemming 2087 st.) De heer J. v. d. Molen,
Antirev. te Leeuwarden had 1898 stemmen.
le stemm. 1441.)
Drankwet.
Het Weekblad van het recht schrijft:
z/Mag het ontwerp-drankwet, zooals het
in de volgende week na een langen strijd,
tijdens de debatten bijna begraven onder
eene ongekende amendementen-massa, aan
de eindstemming zal worden onderworpen,
worden aangeboden? Op die vraag geven
wij naar volle overtuiging een ontkennend
antwoord. Wij begrijpen, dat dit in de
Kamer weinig weerklank zal vinden; er be
hoort een buitengewonen mate van zelfver
loochening toe om dien geheelen, vermoeien-
den arbeid van wekenlang door eene
verwerping ongedaan te maken. Toch, al
verwachten wij niet, dat ons waarschuwend
woord ingang zal vinden, wij mogen het
niet terughouden. Uit de beraadslagingen
in de Tweede Kamer is een Ontwerp te
voorschijn gekomen, zoo ingewikkeld en
samengesteld, dat de toepassing tot groote
moeilijkheden moet voeren. Het aantal door
straffen te handhaven verbodsbepalingen is
buitengemeen groot en reeds thans mag
worden voorspeld, dat vele, a l’improviste
opgesteld, tot diepgaand verschil van opvat
ting zullen aanleiding geven. Wij herinneren
slechts aan het verbod om hazardspelen toe
te laten. Bij het gewijzigd ontwerp ver
ving kansspelen het meer bekende harzard-
spelen; bezwaren tegen het nieuwgekozeu
woord leidden fluks tot wederopneming van
het oude, onder toevoeging van eene uit
breidende bepaling, welker beteekenis en
strekking reeds onder de leden der Kamer
tot groot verschil van inzicht voerden. Wie
daarbij het recht aan zijne zijde had, on
derzoeken wij thans niet. Genoeg is het,
dat bepalingen werden vastgesteld, over wel
ker omvang in de practijk heel wat strijd
kan en zal ontbranden.
z/De meeste van de gestelde voorschriften
zullen slechts een gedeeltelijke toepassing
vinden. Nagenoeg alle hebben uitzonderin
gen naast zich, waardoor zij voor de naaste
toekomst zonder kracht en invloed zullen
blijven. Toch zullen zij belemmerend ingrij
pen in de persoonlijke vrijheid en voortdu
rend tot strafvervolgingen voeren. Voor de
bestrijding van het drankmisbruik kan het
ontwerp, zooals het thans is geworden, niets,
althans zeer weinig uitrichten; daarentegen
zal het door nieuwe overtredingen te schep
pen een bron worden van ellende, voeding
geven aan de criminaliteit. Zonder kans
op uitwerking ten goede, veel gevaar dus
voor invloed ten kwade. Eene wet, die nog
meer haat en verbittering zal kweeken dan
de geldende Drankwet; eene marteling voor
de politie en justitie, die haar zullen heb
ben toe te passen, eene ramp, voor de velen,
die met haar zullen in aanraking komen.
z/Meer dan eenige andere wet doet
Drankwet zich gelden in het leven van
lagere klassen der maatschappij. Eene goede
wet kan haar ten zegen zijn. Die wet moet
zijn duidelijk en eenvoudig; zij moet ge
dragen worden door te spreken tot de rechts
overtuiging des volks. Het ontwerp, dat
thans voor de Kamer ligt, voldoet aan niet
een enkele van die eischen. Daarom zouden
wij ons er van harte over verheugen, indien
de Tweede Kamer, onder medewerking van
alle partijen, den zedelijken moed zou heb
ben om over haar eigen arbeid het vonnis
te spreken. De Regeering van haar kant
zou een bewijs geven, dat zij haar hooge
schip
noodvlag in top.
Zwolsche boot, die dicht langs het schip
was gestoomd, had niets van de opvaren
den ontdekt. Hoogstwaarschijnlijk is het
schip met het stormweer van Zaterdag al
daar gezonken.
Stavoren, 27 Juni. De ansjovisvangst is
geëindigd. In twee opzichten was de teelt
dit jaar beter dan 't vorige. De totale aan
voer n.l. bedroeg 210 ankers (210 ml. 3000
stuks) tegen 136 in 1903, en de prijs be
liep f 7 tegen f 6,50 gemiddeld per 1000
stuks in ’t vorige jaar.
Toch is de teelt ook dit jaar zeer on
gunstig geweest, waarvan de gevolgen zich
in menige visschersplaats pijnlijk zullen doen
gevoelen.
dom en
wijderen dan vraagt
is dat alles mogelijk
z/Onderhandache aanbestedingen zijn b.v.
een zeer gewone zaak. Het maken van de
teekeningen en de bestekken wordt eenvou
dig aan de fabrikanten, die de machineriën
zullen leveren, overgelaten. Behoorlijke
controle is er niet, want de officieren-machi-
nisten kunnen natuurlijk niet het werk doen
van een ingenieur. Zoo wallet and schaltet
men aan Marine 1
z/Eenigen tijd geleden had men er door
de eigenaardige departementale constructie
zelfs een chef, die aan zich zelf voorstellen
deed! Maar over dit unicum in de ambte
narenwereld misschien een volgend maal.
Wie telt echter eens op wat benoemingen
d la Koning aan den lande kosten Daarbij
vergeleken is de f 80,000 voor de opleiding,
die per se in Hellevoet moest komen, een
kleinigheid”.
Utingeradeel, 28 Juni. Steeds was men
hier van meening dat het visschen op snoek
of baars met z.g. loophengel, waaraan een
blinker of een kikvorsch, volgens de wet
voor ieder vrij was.
Nu is tegen twee personen ter zake pro
cesverbaal opgemaakt en wel op grond dat
zij in verpacht water vischten en de ver
pachter gezegd visschen heeft verboden.
Men wacht met belangstelling de uitspraak
van den rechter in dezen af.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek. De tweelingzusters, Tjitske deBoer,
Echtgenoote van J. Jetzes en Agnietje de
Boer Echtgenoote van B. Nauta hopen 1
Juli a. s. hun 80sten verjaardag te vieren,
wel een zeldzaam feest.
Scheepsbouw Mij. v./h. J. J. Croles te IJlst.
23 Juni. Hedenmiddag te 2 uur werd van
de werf van bovengenoemde Mij. met goed
gevolg te water gelaten, het stalen stoomschip
z/Mia”, gebouwd voor rekening van de Firma
W. H. Jacobs te Haarlem.
De afmetingen van het schip zijn: 35 M.
lang, 6.10 M. breed, bij 3 M. hol. Het
schip is gebouwd onder speciaal toezicht van
de Engelsche Lloyd Klasse 100 A1. Machine
en ketel worden vervaardigd aan de Machine
fabriek werf Hubertina van het Compound
systeem. Een zusterschip van dezelfde afme
tingen zal ook binnen eenige weken te water
worden gelaten. Beide schepen zijn bestemd
voor de groote vaart.
Daar dit in Friesland het eerste schip van
deze afmetingen is, dat op deze wijze te
water werd gelaten, waren vele toeschouwers
aanwezig. Uit Londen waren voor deze ge
legenheid overgekomen de Reeder Mr. Charles
File met zijn echtgenoote, vergezeld van twee
Amsterdamsche dames, waarvan eene het
schip doopte op de gebruikelijke wijze, nl.
met een flesch champagne.
Hoogst voldaan over den prachtigen afloop
keerden de verschillende autoriteiten en verdere
belangstellenden huiswaarts.
Daarna werd de kiel gelegd voor een
stalen motorboot voor de hh. Gebr. Prins te
Sneek, voor een motorboot voor den heer W.
J. de Jong te Koudum en voor een sleepboot
voor den heer J. Timmer te Rotterdam.
Workum, 27 Juni. Omtrent den toestand
van den arbeider A. de J., die j.l. Vrijdag
het ongeluk had onder een zwaargeladen
hooiwagen te geraken, kunnen we melden,
dat één zijner voeten op twee plaatsen ge
broken is. Gisterennamiddag is de man met
het ledikant, waarin hij lag, in een boot
naar zijne woning vervoerd, waarna de genees
heer zijn voet heeft gezet. De betrekkelijk
hooge ouderdom in aanmerking nemende, kan
zijn toestand op het oogenblik niet ongunstig
worden genoemd. Zondagavond had de man
geen pijn.
Voor het gezin is het een zware tegenslag.
Ongelukkig dat de veldarbeiders nog niet in
de Ongevallenwet zijn opgenomen, aangezien
hij dan zeker op uitkeering had kunnen
rekenen. Nu echter krijgt de man niets.
Sneek. Gistermorgen had aan de fabriek
der firma Hubert Co. alhier, een ongeval
plaats dat ernstige gevolgen had kunnen
hebben, doch nog al betrekkelijk goed is
afgeloopen.
De stoomboot //De Hoop III” van Akkrum
kap. Kuipers, lag ter reparatie bij genoemde
fabriek om te worden voorzien van een nieuwe
schroef.
Om 6 uur was de boot reeds door middel
van de kraan der fabriek met een takel opge
haald; twee werklieden waren in een plaite
schouw met het werk bezig terwijl 2 anderen
hen op de boot adsisteerden, toen ongeveer
9 uur plotseling een der stalen kabels waar
mede de bok werd vastgehouden, brak met
’t gevolg dat de bok voorover en met boot
en al naar beneden, in ’t water stortte.
Men vreesde voor het lot der werklieden
waarvan de twee uit de schouw te water
waren geraakt, doch ’t viel voor ’t oog nog
al mee. Later bleek dat een der werklieden
aan den rug nog al gewond was, terwijl een
der werklieden op de boot een schram aan
den schouder bekwam. Deze laatste is er
bijzonder gelukkig afgekomen, daar slechts
een halve meter van hem af een der zware
balken van den bok neerplofte.
Naar men ons mededeelt, hebben de beide
gewonde werklieden V., vader en zoon, hun-
I nen arbeid heden weder kunnen hervatten^
Bolswardsche Courant.
a
I
