ïïieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel
1
1904.
43ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 66.
L
DONDERDAG 18 AUGUSTUS.
DINNENLAND.
HONDSDOLHEID.
VOOR
afzonderlijke
INGEZONDEN.
L
was
F
Uw dienstw.,
D. BAETSTRA.
Bolsward, Aug. 1904.
naar
van ’t
Leeuwarden, 15 Aug. Sedert eenige weken
is men hier bezig met de verbouwing van
het spoorstation. Dientengevolge is de vesti
bule gesloten voor het publiek en zijn de
bureaux voor plaatskaarten tijdelijk overge
bracht naar het overdekte perron, deels afge
sloten door een houten hek. Daar is de toe
gang nu vrij. Voor menschen, die iemand
uitgeleide doen of moeten af halen, is dit een
groot gemak. Men kan de treinen en het
publiek zien aankomen en vertrekken en dus
wandelend wachten, beschut voor regen en
noordenwind. Wonderwel is men ingenomen
met den nieuwen toestand, die uit den nood
werd geboren, doch veel meer gerief geeft
dan de blinde en vaak tochtige vestibule op
het noorden, waar het aan de loketten en uit
gangen kwaad wachten kon zijn. Men mocht
den toestand wel altijd zoo laten, die nu wel
eenige overeenkomst heeft met een kopstation
en inderdaad voordeelen biedt, waarmede het
publiek hoogelijk is ingenomen en waarvan
het met lof weet te spreken.
Lemmer, 15 Augs. Hedenavond is hier
telegrafisch bericht ontvangen van onze mu
ziekkorpsen, die heden aan het concours van
harmonie- en fanfarekorpsen te Bussum heb
ben deelgenomen, dat door het korps //Ons
Ideaal” een 5e prijs, en door //Excelsior” een
2e prijs is behaald. Deze prijzen zijn in ver
schillende klassen behaald.
Hepk. Nieuwsbl. v. Ff.
Het Historisch feest te Witmarsum
Witmarsum 16 Aug. Nog acht dagen en
de groote dag voor Witmarsum is daar, Dan
kent de thans in de groote
gevestigde inrichtingen tot
dezer ongel ukkigen, volgens de
van den beroemden franschen doctor
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Voorheen hoorde men, vooral in warme
en droge zomers, gelijk wij er nu een hebben,
nog al veel gewagen van Hondsdolheid, en
deden de ronde zeer schokkende verhalen
over menschen en dieren, door dolle honden
gebeten.
Iedereen
wereldsteden
genezing
methode
Pasteur.
Wie ooit, zooals de ondergeteekende een
maal, iemand, gebeten door een dollen hond,
heeft zien lijden en sterven, kan zoo iets
nooit weder bijwonen.
En daarom is het toe te juichen, dat er
hier en daar, voornamelijk te Parijs, Pasteur-
inrichtingen, zijn opengesteld.
Iets te dezen opzichte is intusschen wel
eenigszins jammer die inrichtingen zijn meest
alle zoo ver van hier, en al moge ’t waar
zijn, dat er tegenwoordig haast geene afstanden
meer bestaan, de verpleging in die instellingen
is heel duur.
En al schijnt het nu zoo te wezen, gelijk
ik boven reeds opmerkte, dat Hondsdolheid
thans minder vaak voorkomt dan vroeger,
geheel verdwenen is zij niet, en wat elders
geschiedt, kan ook hier gebeuren.
Ik heb een ouden man gekend, een veearts,
nu sedert lang overleden, die beweerde een
eenvoudig, maar onfeilbaar middel te bezitten
tot genezing van de verschrikkelijke gevolgen
van dolle-hondsbeet, wanneer het vóór den
negenden dag na den beet werd ingenomen.
Zou dit middel soms ook het volgende
kunnen zijn
ze eene hoeveelheid zuur bier
REMEDIE,
gebruikt bij Hiecke Boies, woonachtig te
Ferwerd, en door haar ingegeven aan ver
scheidene menschen, die van dolle Honden
of andere Beesten gebeten waren.
Dezelve bestaan uit de volgende kruiden
Wilde Kaarden,
Hondsribbe,
Wijnruit,
Waalwortel,
Huislook,
Steenruit, of anders Duizendblad in de
plaats,
Wilde Kervel, en
Hanepoot, ook Drieblad geheeten.
Van deze kruiden neme men meer of minder,
al naarmate men den drank, daaruit te persen,
grooter of kleiner hebben wil, bij voorbeeld
men neemt van ieder dezer kruiden een klein
handjevol, indien een van deze kruiden mocht
ontbreken, dan neemt men van een ander
wat meer, liefst van de Wilde Kaarden of
van het Huislookdan doet men deze kruiden,
groen en versch zijnde, in een vijzel, of, wat
nog beter is, in een mortier, stoot ze zoolang,
tot dat er sap uitkomt, welke sap men. dan
aanvult met tweemaal zooveel wijnazijn, als
er sap aanwezig is, deze vloeistoffen dan goed
onder elkaar vermengd zijnde, doet men ze
met de fijngestampte kruiden in een doek,
die men zoolang samenperst, tot al het vloeibare
er door is gesijpeldvan dit uitgeperste sap
neme men 6 gewone eetlepels vol en vermenge
die hoeveelheid met een loodfijne Theriakel.
Deze Remedie, aldus geprepareerd, wordt twee
achtereenvolgende dagen ingegeven, evenwel
in dier voege, dat men des avonds te voren
vaste, en geene spijzen gebruike, en dat men
daarop ’s morgens 3 eetlepels vol van deze
geprepareerde Remedie koud inneme, en den
anderen morgen weder 3 eetlepels vol, moetende
men den avond te voren weder vasten. Na
het innemen van ’t Remedie mag men wel
een soopje brandewijn, jenever of anijs daarop
gebruiken.
Hiermede eindigt deze kuur, voor zooveel
het inwendige betreftdoch uitwendig moet
de wond met wijnazijn zorgvuldiguitgewasschen
en schoon gehouden worden, en met een
pleister worden overdekt.
Indien een vrouwspersoon of een kind dit
Remedie zal gebruiken, moet men minder
Theriakel er in mengen, en, naar den ouderdom
van den lijder, meer of minder van het
Remedie ingeven.
Deze zelfde Remedie kan men ook voor
gebeten dieren gebruiken j na het innemen
Om twee redenen, Mijnheer de Redacteur!
heb ik mij tot U gewend met het verzoek
bovenstaande Copie in uw veelgelezen blad
een plaatsje te willen vergunnen.
Vooreerst omdat ik haar vond in het oud
Politieboek der stad Bolsward, geplaatst
tusschen eene //Instructie op het meten en
z/ijken van wijn- en biervaten,” en een //Con-
z/tract, aangegaan door de Trekschippers van
//Bolsward en Workum onderling,”—beiden
zaken, die heelemaa] met Hondsdolheid en
hare genezing niet samenhangen.
Dit „Remedie” nu, geinsereerd of ingelascht
tusschen deze beide politieke stukken, heeft
dan alleen betrekking op den tijd, waarvan
de beide Copien spreken, 1725 en 1730, en
zeer waarschijnlijk op eene gebeurtenis, in
dien tijd voorgevallen, ’t aanwezig zijn in
onze streken van één of meer dolle honden,
en het gebeten zijn door dezen van één of
meer menschen.
Vervolgens is de samensteller van dit Boek
denkelijk zeer begaan geweest met het lot
dezer ongelukkigen, die door hem niet konden
worden geholpen maar, in kennis gekomen
zijnde met dit //Remedie,” was hij misschien
in staat, anderen, wien later zulk een ongeval
mocht overkomen, te helpen, en daarom ging
hij er toe over, het hier te insereeren, ten
einde het voor ’t nageslacht te bewaren.
En schoon ik de verdenking, van aan
kwakzalverij en wondermiddelen te gelooven,
zeer verre van mij werp, heeft dezelfde over
weging ook mij geleid, om U beleefd te
verzoeken, het in uwe courant op te nemen,
vooral ook met de bedoeling, om het onder
de aandacht te brengen van de bevoegde
deskundigenwant dat ik geen oordeel uit
spreek over het //Middel,” doch alleen er
openbaarheid aan tracht te geven, zal ieder
toch zeker wel hebben begrepen.
Maar zou het wel zulk een zeldzaam voor
komend verschijnsel wezen, dat men veelal
in de verte gaat zoeken, wat vaak in de
nabijheid te vinden en te verkrijgen is
U dankend voor de opname, Mijnheer de
Redacteur
direct vergast zouden worden op orgelmuziek.
Niet, omdat we er zoo zeer naar verlangden,
maar omdat een gewoonte van j aren en jaren
er ons onwillekeurig naar deed uitzien, zoo-
dra het klokje van achten de jaarlijksche
juffrouw had binnengeloodst.
Maar jawel hoor, ze kwamen niet, die
traditioneele kastjes. En de reden? We ver
namen die al spoedigbinnen de muren van
ons politiebureau was wijselijk besloten de
genoemde kastjes te weren en slechts twee
of drie, groot soort, een vrijbiljet te verleenen.
’t Is te rijmen, dat die wijze maatregel
Vrijdagmorgen ontevredenheid zaaide onder
het corps draaiorgels.
Een Eva ervan, (Eva’s treden in den regel
beslist op), verkoos
den heer C.
te draaien.
moet men
ingieten.
z/Het Remedie is probatum, wanneer het
wordt gebruikt, voordat 9 dagen na den beet
verloopen zijn alhoewel, hoe eerder men het
doet, des te beter.”
wordt er feest gevierd, een groot feest, een
historisch feest. Dan komt Sjoerd Aylva na
eenige honderden jaren met een gedeelte van
zijn familie weer eens in Witmarsum, om
daar ’t middelpunt uit te maken van een
optochtdaar zal hij, de opperbevelhebber,
met de andere bevelhebbers samenkomen om
in Witmarsum te blijven om feest te
vieren en niet gelijk voor ruim 400 jaar
tegen Franeker op te trekken.
’t Stukje geschiedenis, dat hier zal worden
weergegeven dateert van ’t jaar 1500. Dat
was ’t jaar, dat de Friezen besloten om ’t
juk af te werpen, dat hen afgelegd werd
door Hendrik van Saksen, wiens vader Albert
van Saksen door keizer Maximiliaan tot
erfpotentaat van Friesland was aangesteld.
Meer dan een jaar was men aan de grootste
willekeur overgeleverd. Wel was er een verdrag
met Albert opgemaakt en bestonden er verschil
lende privileges, maar deze werden door zijn
zoon niet nageleefd, hij hief, om zijn verkwis
tend leven te kunnen leiden, hoogebelastingen.
Den 29sten April werd er een landdag
gehouden te Oldeklooster, waar alle dorpen
uit Westergoo en Oostergoo vertegenwoordigd
waren en eenparig werd besloten, den Sakser
’t land uit te jagen, om Franeker, de plaats
waar Hendrik op Sjaardema-State verblijf
hield, te belegeren.
Op Aylva-State kwamen de opperbevel
hebber, de verdere bevelhebbers en invloed
rijke personen bijeen, om dan gezamenlijk
naar Franeker te gaan.
Welnu dit laatste zal Woensdag 24
Augustus a.s. weer plaats hebben; daar, op
Aylva-State, komen met Sjoerd Aylva, Tjerk
Walta van Tjerkwerd, Douwe Hiddama van
Pingjum en Doutze Bonga van Kimswerd
nog meer edelen en geestelijken, te zamen
ongeveer 50 personen.
Van de familie Aylva komen daar behalve
Sjoerd nog Alef van Wons, Epe, rechter
des gemeenen lands en Watze, jonge zoon,
benevens zijne drie dochters Lutz, Eelck en
Ebel.
Aan den historischen optocht is ook een
allegorisch gedeelte verbonden, waarin de
volgende rubrieken zullen worden opgenomen:
Apollo en de muzen, Flora, de godin der
bloemen, de aloude kaatssport enz.
In ’t geheel nemen circa 100 personen
aan den optocht deel.
Na aankomst van den optocht in de
Hertekainp achter Aylva-State, beginnen de
historische spelen enz.
Alles wordt met de meeste zorg voorbereid
en wanneer ’t weer daartoe meewerkt, twijfelen
wij niet, of de moeite der dorpsbewoners,
maar vooral die van ’t muziekkorps Frisia,
van welke vereeniging ’t feest uitgaat, zullen
rijkelijk beloond worden.
Daarom Woensdag a.s. allen naar Wit
marsum, om daar te genieten van ’t geen
u door inwoners van ons dorp wordt aan
geboden.
Sneek. Zaterdagmiddag was onze stad in
rep en roer door //de man met ’t vat,” die
even vóór drieën de Oosterdijk binnenkwam
met zijn globetrotter achter zich.
Zoo men weet, wandelt J. G. Elsenhans,
geboortig van Waldkirchen (Neder-Beieren),
terzake eener weddenschap om 5000 dollars,
van Rome naar St. Louis (Noord-Amerika).
Het Comité voor Vreemdelingenverkeer
ontving den wandelaar bij monde van den
heer Abbinga. De firma //Veen’s Caéao”
legde onmiddellijk beslag op ’t vat, natuurlijk
voor hare publiciteit.
Na den nacht hier te hebben doorgebracht,
aanvaardde E. met zijn vat achter zich des
morgens te half negen welgemoed zijn ver
deren tocht.
De reis gaat over Stavoren, Enkhuizen,
Amsterdam, Rotterdam, bootNew-York, sporen
naar Missisippi en eindelijk nog 19 dagen
marcheeren naar St. Louis, waar hij 29 Sept,
moet zijn aangekomen, om zijn 5000 dollars
(f 12,500) te ontvangen.
Zondagmiddag hield een zekere L. al
hier zijn middagdutje onder de Waterpoort.
De man verkeerde zeker in de meening, dat
hij op zijn bed lag, ten minste hij keerde
zich om en daar ging ’t de Kolk in.
Gelukkig waren kameraden genoeg bij de
hand, om den drenkeling nog behouden aan
wal te brengen.
We hadden Vrijdagmorgen bij den
intocht van de Kermisdame gedacht, dat we
nu eens niet zich aan
v. P. te storen en besloot toch
Maar het duurde niet lang of
de agenten kregen ’t Xantippetje op den
Oosterdijk met haar instrument ‘te pakken,
en al gauw was 't naar het Bureau, waar
de juffrouw verbaliseerd werd.
’t Is maar wat rustig hoor, nu we niet
elk oogenblik de deur behoeven te openen,
om te offeren voor muziek, die onze ooren
vaak zoo vreeselijk op de proef stelde.
Over dat rustige zullen niet pochen zij,
die in de onmiddellijke nabijheid van Vee
markt en Pol wonen.
’t Gaat op de Koemarkt al niet minder
druk toe dan vorige jaren.
De Firma Van Bergen Co. zal zich weer
niet behoeven te beklagen Sneek met een
bezoek te hebben vereerd, evenals de firma’s
Alberts en Hart Schouten, waar eiken
avond de plaatsen meer dan bezet zijn.
’t Circus op de Pol verheugt zich, zoo
’t lijkt, niet in een druk bezoek. Wat er
aan mankeert, we weten ’t niet.
’t Is nu eenmaal zoo in de wereld: Wie
te bescheiden optreedt met de kunst, vooral
op Kermissen, wordt gepasseerd. De men
schen houden in den regel van uiterlijk
vertoon, en daar wordt ’t inwendige vaak
naar afgemeten.
In Amicitia was Zondag en Maandag ’t
uiterlijk vertoon maken geen bluf, hoor!
’t Gezelschap Stroober gaf de twee avon
den zooveel te genieten en zooveel te zien,
dat we den heer Wiersma beleefd verzoe
ken een volgend jaar weer die club te en-
gageeren.
De tooneelavondeu, die ons nu resten,
zullen vrijzeker een prettig vervolg zijn van
’t geen we de beide eerste avonden dezer
week in de groote zaal genoten.
Onze jaarlijksche Kaatspartij
Maandag j. 1. treurig bezocht.
Vrijzeker was daarvan hoofdoorzaak de
harde wind, maar ook gelooven we, dat een
zeer groot deel van ’t publiek niet eens wist,
dat er een Kaatswedstrijd van de afd. Sneek
werd gehouden.
Negen parturen namen aan de partij deel.
Kranige kaatsers waren er ondermaar
jammer was ’t, dat de storm tal van ballen,
die goed opgeslagen waren, verloren deed
gaan.
Vijf uur was de strijd beslist.
Ie prijs, f 45, werd gewonnen door S.
Vijver, H. van der Heide en L. Leicht van
Franeker.
2e prijs, f 30, Joh. Struiksma, R. Feits-
ma en B. Wiersma van Wommels.
3e prijs, f 18, Catharinus Helfrich, Mein
dert Helfrich en Wiebe Postma van Kims
werd.
4e prijs, f 12, G. Terpstra, P. Hovinga
en J. Cuperus van Marssum.
De wedstrijd werd opgeluisterd door mu
ziek zan onzen Hanewacker.
Workum. Als een bewijs dat het ont
zettend droog is in de binnenwateren bij
en in onze gemeente, dient vermeld te
worden, dat eenige melkvaarders, die gere
geld per boot of schouw de melk naar de
boterfahrieken vervoeren, nu genoodzaakt
zijn dit te doen met paard en wagen. Het
is zelfs zoo erg, dat de ongeladen melkboot-
jes in enkele vaarten er niet kunnen door
varen.
Het jaar 1904 behoort dus wel bij de
droge jaren geboekt te worden.
De kinkhoest onder de kinderen be
gint eer toe- dan af te nemen en neemt
een meer kwaadaardig karakter aan. Een
jong kindje is reeds aan de ziekte bezweken^
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent
Bolswardsche Courant
vw
wv vs/v* vw1
Xz^x^xz y~ '.y ^yy x x y wv x
1
