lieuws- en Advertentieblad
Bolswarcl en Wonseradeel.
A
1904.
43ste Jaargang.
No. 84.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Praatjes over dit en dat.
XLI.
DONDERDAG 20 OCTOBER.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
geven,
voor
o
k
Uw dw.,
JOCHEM OPMERKER.
Bolsward, 15 October 1904.
1
s
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
dat zoo’n commissie haar oordeel er eens
over laat gaan. Wat de een niet ziet, merkt
soms een ander, en bovendien, als men zoo’n
Commissie heeft, en die zich zoo met ambitie
op haar taak toelegt, dan verdient zulks toch
waardeering. Er is hier vroeger reeds een
dergelijke commissie versleten, dus dient men
er wat zuinig op te zijn.
Ik durf ook wel de meening te uiten,
dat de gemeente-architect er niets op tegen
zal hebben, dat zulk een Commissie er haar
oordeel over laat gaan. Komen zulke heeren
met aanmerkingen, die hem niet steekhoudend
voorkomen, welnu dan verplicht niets hem
om er gevolg aan te geven, en wordt er iets
gevonden dat geschikt lijkt, dan kan zoo’n
wenk soms ten goede komen.
Het is mij ook nog duister gebleven, of
die schoolcommissie er in betrokken was of
niet, dat de uitgaven voor leermiddelen zoo
verbazend boven de raming kwamen. Ik heb
er de raadsverslagen al meermalen op nage
zien, doch helder wil ’t mij niet worden,
alleen staat mij helder voor, dat betalen al
weer de boodschap is geweest. Ik heb mij
voorgenomen er het volgend jaar op te letten,
of er werkelijk beterschap is ingetreden, gelijk
die is toegezegd.
Ja, over die schoolzaken is steeds veel op
te merken, doch ’t rechte gewaar te worden,
dat spant er om. De nieuwe regeling der
schooltijden is ook weer iets, dat misschien
wel zijn goede zijde zal hebben, doch er zijn
ook wel die van dat half uur tusschentijd
niet zoo’n groot hei] verwachten. Echtereen
leek kan zooiets niet beoordeelen, en daarom
dient men in den toestand te berusten. Ver
bazing wekte het bij mij (en bij Jochem
niet alleendat B. en W. kwamen met een
voorstel om het schoolgeld hooger te stellen
en ook om een belasting te heffen op het
tonnenstelsel. Die twee punten zijn mij zoo
„dreeg” voorgekomen, dat ik er heden niet
aan durf beginnen.
’t Zou te veel plaatsruimte vorderen.
Daarom tot een volgenden brief, die spoedig
zal volgen.
maar wel een rotgans aan den zetangel. De
slokop had een ferme voren naar binnen ge
slokt; tot straf daarvoor verhuisde hij naar
de keuken des visschers.
Hepk. NieuwM. v. Fr.
Sneek. Op de geldleening der gemeente
Sneek, groot f 50.000, rentende 31/2 °/o>
werd Zaterdag ingeschreven in totaal f128000
tegen koersen, varieerende van 100 °/0 tot
94.7/8 °/o-
Gegund werd aan Gebr. Mispelblom Beijer
te Sneek f25000 a 100 °/0; ten Gate, Fen-
nema en Alma f 1000 a 97 °/0, f 2000 a
963/4 0/0, f 5000 a 96,65 0/0, f 1000 96i/2
°/0, f 1000 a 955/8 °/o 5 Oppenheim en van
Till te ’s-Gravenhage f 15000 a 951/2 °/o t
derhalve gemiddeld f 997,671/2 per obligatie
van f 1000.
Workum, 18 Oct. In de gister gehouden
vergadering van den Raad dezer gemeente
werd opnieuw gestemd over het in de vorige
vergadering aangehouden voorstel van den
heer P. Gaastra, om den post onderhoud
van vaarten te verhoogen met f 200, waarbij
denzelfden uitslag werd verkregen, zoodat
hetzelve, ingevolge art. 50 der gemeentewet,
is vervallen.
Voorts had plaats de verdere behandeling
van de gemeente-begrooting enz. voor den
jare 1905 en staakten de stemmen over het
voorstel van den heer Kroese, ondersteund
door den heer Hingst, om eene som van
f50 aan te brengen, voor het in de zomer
maanden geven van muziekuitvoeringen op
de Markt.
Verder werd op voorstel van B. en W.
met negen tegen een stem besloten de Com
van pl. schooltoez. op het 1. o. met ingang
van 1 Jan. 1905 op te heffen, de verordening
in te trekken en de leden eervol ontslag
te verleenen, onder dankbetuiging voor de
bewezen diensten.
Ten slotte werd gunstig beschikt op een
verzoek van A. Buissant om afschrijving
van H. O. dienst 1904.
Tietjerksteradeel. Van anti-revolutionaire
zijde, zal in dit district, naar de N. R. Crt.
meldt, de campagne voor de kamerverkiezing
voor 1905 geopend worden door Mr. G. J.
Sybrandy, te Almelo die o.a. te Kollum zal
optreden met het onderwerp Ons Ministerie
en de arbeiders.
De Firma Peek Cloppenburg, ook
in heel Friesland bekend door haar groot en
fraai magazijn te Leeuwarden, legt er zich
op toe in alle steden, alwaar hare winkels
gevestigd zijn, te voldoen niet alleen wat de
kwantiteit en de kwaliteit der stoffen en
goederen betreft, steeds te dingen naar het
premierschap, maar ook om in hare gebouwen
steeds te streven naar het ideaal: de eerste
magazijnen op het gebied van heeren- en
kinderkleeding. Zoo is te Groningen deze
week een reusachtig gebouw geopend.
Dit gebouw werd ontworpen en gebouwd
onder de bekwame leiding van den heer P.
M. A. Huurman te Groningen. Wie dezen
kolossus-winkel ziet, wie den keurigen gevel
beschouwt, wie gadeslaat hoe practisch alles
werd samengesteld, zoodat van den beneden-
winkel af, tot zelfs aan de derde étage toe,
de uitgestalde goederen zijn te zien, wie
daarbij in aanmerking neemt, dat de gevel,
ofschoon het als uit één glazen-stuk bestaat,
hecht en sierlijk opgetrokken is, zal toe
stemmen, dat door den bouw van dit groote
magazijn een werk is voltooid, dat zijn
meester prijst. De groote magazijnen zelf
voldoen geheel aan hare bestemming. Met
het verkrijgen van licht, tot zelfs in het
sousterrein toe, is als het ware gewoekerd.
Hoewel het gebouw groot en hoog is, is toch
alles zoo ingericht, dat noch de grootte, noch
de hoogte een bezwaar is, voor een spoedige
bewerking en vlugge aflevering der goederen.
De bezichtiging van dezen brillanten winkel
is op zich zelf reeds de moeite waard.
De anti-revolutionnaire Rotterdammer
schrijft
„In Mijdrecht meende het hoofd der
Christelijke school het met zijn Christelijke
overtuiging te kunnen overeenbrengen te
solliciteeren naar een betrekking bij het
openbaar onderwijs”.
„Natuurlijk was het schoolbestuur daarvan
niet gediend, en gevoelde het zich gedrongen,
toen de hoofdonderwijzer het verkeerde van
zijn handelwijze niet inzag, met inachtneming
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
’t Is altijd een beroerd geval, als men
iets belooft en men dan later zijn woord niet
kan houden, en dat is met mij ’t geval ge
weest. In mijn laatsten brief aan U had
ik gezegd het spoedig eens over schoolzaken
te zullen hebben en zie dat was Juli en nu
is ’t reeds October. Deze vertraging is wel
niet geheel door mijn toedoen, echter geheel
vrij van schuld gevoel ik mij ook niet. Werd
ik eerst eenigen tijd geplaagd door een soort
griepigheid, toen ik mij wat beter gevoelde,
en mij zou nederzetten om mijn afgebroken
draad weer op te vatten, kreeg ik van mijn
neef een wenk, om niet te haastig met de
school-#en onderwijszaken van wal te gaan,
want een invloedrijk persoon had hem ver
teld, dat er op dat gebied iets in de lucht
hing, wat wist hij niet, maar er was wat op
til, zoo had men hem gezegd.
Nu, wat in zicht was, is gekomen, en ik
heb geen spijt, mijn schrijven te hebben
uitgesteld. Toen het voorstel van B. en W.
kwam, omtrent verhooging van schoolgeld,
wist ik eigenlijk niet, wat ik er van denken
moest, en ook de tonnetjesbelasting wekte
zoo mijn verbazing, dat ik besloot, mij pot
dicht te houden, tot die voorstellen hun
beslag hadden. Vandaar dat ik pas heden
weer de aandacht vraag voor enkele opmer
kingen, en om mijn excuus te maken voor
die lezers, die zich verwonderden over mijn
zwijgen.
Over schoolzaken schrijven is een gevaar
lijk werk. Ik heb eens gelezen, dat ieder
meent verstand te hebben van dokteren en
schoolmeesteren, en dat het daardoor komt
dat iedereen steeds een middeltje weet, als
men met een of andere ziekte of kwaal be
zocht wordt, en ook iedereen wel raad
weet, voor jongens die niet gehoorzaam zijn
en niet willen leeren. De doktoren en de
onderwijzers hebben dus een werkkring, die
veler attentie trekt, doch ieder vak van
studie heeft zijn geheimen, en dus zal een
leek gewoon lijk geheel mistasten, waar hij
een greep doet in zulk een vak. ’t Is daarom
dat ik mij onthoud van mijn meening te zeg
gen over de resultaten, die het onderwijs
aan onze scholen oplevert, altijd als men
sommige ouders mag gelooven. Het voegt
mij niet, een oordeel te vellen, maar over
den scholenbouw durf ik toch wel iets uit
laten, en in de eerste plaats wil ik mede-
deelen, dat ik er mij over verheug, dat de
vroegere plannen om te bouwen in het
Nannenhof en later in den tuin van Amicitia
zijn opgedoekt. Beide plaatsen vond ik niet
Fr. Zuidwesthoek, 17 Oct. Bij de na-
jaarspalingvangst achter de kust alhier wordt
steeds het eigenaardige verschijnsel opge
merkt, dat de schiere paling in een bepaald
deel der zee gevangen wordt. Gaasterlandsche
visschers en die van Laaxum vinden schiere
paling in de fuiken, te Stavoren is de vangst
gemengd, verderop om de Noord vindt men
de roode aal. Visschers weten een bepaalde
grenslijn tusschen de beide soorten aan te
maar overigens is het verschijnsel niet
te verklaren. Wellicht houdt het verband
met de veranderde kust- en stroomrichting.
Opvallend was ’t, dat dezen herfst eene
(schijnbare) uitzondering op den regel opge
merkt werd. Te Hindeloopen o.a. werden
vrij groote hoeveelheden schiere paling ge
vangen, juist echter tijdens den laatsten
storm, waaruit de visschers besluiten, dat
hierin de oorzaak gezocht moet worden. Bij
het volgende duister hoopt men er verderop
te letten.
Gaasterland, 17 Oct. In de voorgaande
week maakten de lijstervangers goede zaken.
Er kwamen vangsten voor van 100 stuks per
dag. De grootere aanvoeren hadden sterke
daling der prijzen tengevolge. Aanvankelijk
werd 13 ct. betaald, later slechts 7 ct. De
strikkers hebben met dezen prijs geen genoe
gen genomen en zijn nu van plan het wild
voor eigen rekening en risico te verzenden.
Houtsnippen worden nog weinig gevangen.
Leeuwarden, 17 Oct. Tot lid van den
gemeenteraad is verkozen de heer A. D.
Beerends (lib.) met 378 stemmen, terwijl op
den heer J. D. Krijgsman (soc.) 353 stem
men waren uitgebracht. De liberale en
keikelijke partijen gingen samen en daar
tegenover stonden soc.-dem. en vnjz.-dem.
Oosterzee, 17 Oct. Als je met den zet
angel vischt, heb je avontuur, snoek en
baars te vangen en soms aal; ja in zeer
enkele gevallen proces.
De visscher D. Mast ving echter in de
vorige week noch het een, noch het ander,
gelukkig gekozen. Het tegenwoordige plan,
om het oude schoolgebouw met den „Lom
bard" te amoveeren en daar het nieuwe ge
bouw te stichten, vind ik althans beter. De
details van den bouw zijn natuurlijk nog
niet bekend, doch ik vertrouw wel dat er
een goed gebouw zal komen. Het tegen
woordige, dit ben ik met allen eens, is
ondoelmatig en eischt verbetering. Dat het
nu een solied gebouw wordt, mij dunkt daar
zal wel voldoende zorg voor gedragen worden.
Dat in het gebouw in de Kerkstraat de muren
wat af brokkel en, doordat verkeerde specie is
gebruikt, dat de goten en schoorsteenen ver
keerd zijn uitgevallen, gelijk ik op pag. 89
van ’t raadsverslag lees, pleit m.i. niet voor
den bouwmeester, doch ’t is te wenschen en
te verwachten, dat de ervaring in dezen nu
wel een goede leermeesteres zal zijn geweest.
De districtsschoolopziener, die zich zooveel
met scholenbouw heeft te bemoeien, zal ook
wel gelet hebben, dat het hier goed komt.
Wel ben ik erg nieuwsgierig te weten, wat
de kostenbegrooting is, doch men moet in
geldzaken steeds wat geduld oefenen, daar
zijn hier ter stede meer gevallen van. ’t Spreek
woord zegt niet te vergeefs, dat men onder
in den zak de rekening vindt.
De adviezen der schoolcommissie inzake
den scholenbouw zijn niet gewild, naar mij
uit het laatste raadsverslag is gebleken; die
heeft zich te bewegen op ’t gebied van de
practische zaken, en niet met het architecto
nische gedeelte, dat behoort aan den gemeente-
architect. Zeer gewis, ik ben dit met den
Voorzitter van den raad eens, maar toch
Jpn ’t dunkt mij, daarom nog geen kwaad,
van een betamelijken termijn hem zijn ont
slag te geven”.
Dat „natuurlijk” is kostelijk Het Chris
telijke blad vindt het dus natuurlijk, dat
een 47-jarig onderwijzer met een gezin -
’t bedoelde hoofd is n.l. de heer Blauw te
Mijdrecht broodeloos wordt gemaakt,
omdat hij zich veroorlooft in zijne Christe
lijke overtuiging op één punt van die van
het bestuur der school af te wijken. Omdat
dit zoo natuurlijk is, heet vermoedelijk de
Christelijke school dan ook „de vrije school”.
„De Minister Idenburg, zoo wordt
uit den Haag gemeld daartoe van hooger
hand gemachtigd, heeft de twee boden van
zijn departement, onlangs geschorst en ver
oordeeld wegens mededeeling in zake aanbe
stedingen aan een vertegenwoordiger van een
Duitschen fabrikant, in hun betrekking her
steld, door vergevensgezindheid en vooral
medelijden met de onschuldige gezinnen be
wogen”.
Dit dunkt ons heel wat natuurlijker,
immers humaner en Christelijker, dan de
ergerlijke onverdraagzaamheid van het be
stuur der Christelijke school te Mijdrecht.
Arnh. Ct.
- De Haagsche Kroniekschrijver in de
N. Gron. Ct. schrijft onder meer
„Ik zou u thans gaarne iets willen ver
tellen van de vergadering van den Haagschen
Journalistenkring, waarover ik u in mijn
vorigen brief sprak. Maar ik mag niet.
Die vergadering heeft besloten aan de dis-
cussiën, behalve in ’t vakblad der Ned.
Journalieten-Fereeniginggeen publiciteit te
geven. En dat besluit heb ik te eerbiedigen,
al stem ik er,' na al ’t misbaar dat over de
zaak in ’t puhliek is gemaakt, niet meê in.
Doch wanneer ik over de bedoelde verga
dering niets kan mededeelen, ik mag wel
constateeren (en ik doe dit geheel los van
hetgeen in de vergadering is gezegd en
besproken), dat ’t feit, waarover zooveel is
te doen geweest, niets anders is gebleken
te zijn, dan een storm in een glas water.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, zelf
oud-journalist, eere-voorzitter van den „Ned.
Journalistenkring” en dus zeker een man
die de pers niet vernederend zal willen be
jegenen, had in een van zijn speeches het
minder gelukkige woord gebezigd, dat hij
een der directeuren van het Haagsche Cor-
respondentie-bureau naar aanleiding van een
bericht in de dagbladen, van dat bureau
afkomstig had laten „ontbieden”, zooals men
zijn barbier, een besteller van den „Chris-
telijken Volksbond” of een oud-kleerkooper
bij ’t opruimen van oude plunje „ontbiedt”.
Dat was geen prettig gehoor voor de pers
mannen maar laat mij u nu dadelijk maar
zeggen, dat ’t enkel een verkeerd gekozen
woord was de daad was anders. De Minister
had, zeer eenvoudig en zooals dat gebruikelijk
is, een, bode gezonden met het verzoek of
de bedoelde journalist, op het uur dat hem
’t best gelegen kwam, eens aan het depar
tement bij den Minister wilde komen. En
de journalist bepaalde zelf ’t uur waarop
hij aan ’s Ministers beleefde uitnoodiging
gevolg zou geven en ook gegeven heeft,
gelijk ieder onzer dat zeker zou hebben
gedaan als een Minister hem ’t vroeg. Dat
is de geheele geschiedenis”.
Eenige aanteekeningen uit de nieuwe Drankwet.
Art. 44. Het is verboden in eene voor
het publiek toegankelijke localiteit, waarvoor
door Burgemeester en Wethouders eene ver
gunning is verleend, of in eene localiteit
die daarmede binnenshuis gemeenschap heeft,
arbeidloonen uit te betalen, of toe te laten, dat
arbeidsloonen in zoodanige localiteit uitbe
taald worden.
Art. 45. Het is verboden, in eene
het publiek toegankelijke localiteit, waarvoor
door Burgemeester en Wethouders eene ver
gunning is verleend, hazardspelen toe te laten.
Onder hazardspel is begrepen elk spel, waar
bij in het algemeen de kans op winst van
het toeval afhangt, ook wanneer die kans
toeneemt met de meerdere geoefendheid of
de grootere behendigheid van den speler.
Art. 46. Het is verboden sterken drank
in het klein te verkoopen, te schenken, toe
te dienen of te verstrekken in een localiteit
waarvoor vergunning is verleend, o.a. tijdens
verkoopingen, verhuringen of verpachtingen,
alsmede gedurende 2 uur vóór het begin en
2 uur den afloop daarvan^
ft
iHi
Bolswardsche Courant
i
i
t
i
ti
i
i
