Meuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
TERUGBLIK.
1905.
Verschijnt Donderdags en Zondags 44ste Jaargang.
No. 2.
DONDERDAG 5 JANUARI.
RIN N E N L A N D.
VOOR
Afzonderlijke
een
en
zijn niet
hun leven,
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
overleden zonder testament na te laten.
Hoewel hij in vrij bekrompen omstandigheden
had geleefd, werden er na zijn dood, in een
oude kist, eenige goede effecten en een
paar oude tabaksdoozen gevonden met bijna
f 2000 aan bankpapier.
Vroeger was hij dienstbaar geweest op
eene boerderij en die kist had toen, zooals
gebruikelijk is bij den boer, op den zolder
gestaan, doch toen hij op zich zelf ging
wonen of huiszittende werd, kreeg de kist
de eereplaats in zijn nederige wonipg. //Det
plak komt d y ta, don haste my
salang tsjinne en altiden efteroan
stien, mar nou bliuwste foaroan”,
sprak hij met welgevallen, wijzende op de
kist en zij heeft die eereplaats behouden.
De inhoud is nu gedeeld door meer dan
honderd erven, wijd en zijd verspreid in en
buiten ons land en zelfs in Amerika.
Voor geen hunner is de erfenis van be-
teekenis. Er zijn die niet meer dan een paar
rijksdaalders en allicht nog minder hebben
ontvangen, doch merkwaardig is de lijst
waarop al de namen der erven voorkomen
met hun respectieve woonplaatsen en kwali
teiten. Men kan er zich over verbazen, dat
zoovele personen van de meest uiteenloopende
betrekkingen, allen uit denzelfden stam ge
sproten, en her en der gestoven in de we
reld, nog een vereenigingspunt moesten
vinden in het sterfhuis van oude Jeutje-om,
zooals hij in de wandeling genoemd werd,
dank zij de oude kist en de oude spreuk
hierboven vermeld.
Van de meeste erven was hij een oud
oom, doch velen hebben hem nimmer ge
kend of van zijn bestaan gehoord, zoo snel
verspreidt zich een geslacht en verliezen
verre verwanten elkander uit het oog.
Surhuizum, 1 Jan. De zuivelfabriek alhier
is beden morgen afgebrand. Ze was niet in
werking den laatsten tijd. Vrijdag was ze
onder veiling gebracht en er werd toen zeer
laag op geboden. Ze is echter vrij hoog ge
assureerd. Er loopen geruchten van kwaad
willigheid.
Slot.
'Iit r werd dit jaar in den Gemeenteraad
ïu voorgesteld de kermis aan den kant
TSg te doen, men wilde dat volksfeest
afschaffen, het had nu reeds zoovele
jaren bestaan, dat men het nu wel ontberen
kon, zoo dachten tenminste een aantal inge
zetenen. Maar „es hat nicht sollen sein”,
het meerendeel der vroede mannen oordeelde
het beter de kermis te behouden. Daar af
schaffing dus niet lukken wilde, probeerde
men het op een andere manier. Wanneer
de kermis op Maandag begon en op Zater
dag eindigde, dan was de Zondag er niet in
begrepen. Nu is de Zondag vooral voor de
werklieden steeds de meest geschikte dag
om uit te gaan en dat zal vooreerst ook wel
zoo blijven. Een werklieden-vereeniging zond
daarom ook een adres aan den Raad, met
verzoek, dit voorstel te verwerpen en dit is
ook gebeurd. Alzoo, de kermis blijft en
duurt van Donderdag tot Dinsdag.
En of de kermis recht van bestaan heeft?
Dit jaar bleek dat nog wel ’t geval te zijn,
’t was druk en een oud amusement van
onze kermis had ook weder plaats, wij be
doelen» een harddraverij.
Verder hadden er dit jaar een paar feeste
lijke anti-kermis-bijeenkomsten plaats.
Aan alle kanten blijkt dus, dat de inwoners
van Bolsward nog te veel van uitgaan houden
en bovendien is ’t publiek te kunstminnend,
dan dat het daar van af zal zien. Een ge
legenheid om uit te gaan is hier dikwijls
genoeg. Eenige grootrr tooneelvoorstellingen
hebben we gehad, o.a. Het Haarlemsch too
neel van Louis Bouwmeester met „de Koop
man van Venetië”. De Nederlandsche Too
neel vereeniging heeft in de kermis een 2-tal
voorstellingen gegeven, de eerste keer „Sabijn-
sche Maagdenroof”, de tweede maal voerde
zij op „De Generaal komt” en „M’n schoon
moeder en ik”. Verder Henri ter Hall, in
’t voorjaar Mevr. Betty Holtrop-Van Gelder
en een concert van ’t Leeuwarder Mannen
koor. Al deze amusementen trokken volle zalen.
Minder gelukkig waren Henri de Vries
en later Eduard Jacobs, die, wijl zij te weinig
publiek hadden, hunne voorstellingen niet
lieten doorgaan; maar wanneer bij al de
hiervoor genoemde ook nog voorstellingen en
uitvoeringen komen van hier ter stede ge
vestigde vereenigingen, dan spreekt het van
zelf, dat eenige gelegenheden om uit te gaan
daaronder lijden.
Wij hebben dit jaar uitvoeringen gehad
van de beide gymnastiek-vereenigingen
„Lycurgus” en „Wilhelmina” (gecombineerd),
van de rederijkerskamer „Eendracht zij onze
Leus”, twee voorstellingen van de „Krite
Bolsert”, de gymnastiek- en schermvereeni-
ging „Hollandia”, de opvoering van de
operette „de Inkwartiering” door een aantal
dames en heeren, de Koraalvereeniging, het
mannenkoor „Hollandia” en van „de Jonge
Rederijker”. Alles te zaam genomen is hier
nog al wat gebeurd en dat is zeer zeker ook
de reden, dat eenige vereenigingen het bijltje
er bij neer hebben gelegd. De Ben vóór, de
andere na zijn een aantal opgeheven. Dames-
zangvereeniging „Melodia”, muziekvereeni-
ging „Bolsward”, Gemengde Zangvereeniging,
dameszangvereeniging,,Aurora” en de„groote”
Ijsclub, de „Ijsclub Bolsward”, zijn alle
namen, die aan elk onzer bekend zijn, niet
omdat ze genoemd worden, maar wijl zeopgehou-
den hebben te bestaan, doch reeds toen ze
bestonden, wat hebben die zang- en muziek-
vereenigingen ons niet aangename avonden
verschaft en wat heeft de „IJ. B.” niet
mooie en voor de stad voordeelige feesten
georganiseerd. Doch, helaas, ze
meer, hoewel in de kracht van
zijn ze heengegaan, ze hebben ons verlaten,
of beter gezegd, wij, inwoners van die goede,
oude, Friesche stad, waar alles gedaan kan
worden, hebben haar verlaten.
Een paar jaar geleden reeds vertoonden zich
bij bijna alle vereenigingen verschrikkelijke
chronische ziekten. Met kunst- en vliegwerk
moesten ze in stand worden gehouden, maar
het ging met een aantal niet op en die
expireerden, dit jaar niet minder dan vijf.
Een paar vielen in diepen slaap en daaronder
de rederijkerskamer „Gysbert Japicx”. Maar
XQor eenige dagen is „de schoone slaapster”
H&pk. NieuwM. v. Fr.
Workum, 2 Jan. Nu de Wintervorst
sedert een paar dagen bezig is de watervlakte
te stollen en er allerwege verlangend wordt
uitgezien naar het tijdstip dat de schaatsen
kunnen worden aangebonden, nu vragen onze
ingezetenen elkaar reeds af: Waar blijft de
baan onzer Ijsclub, die verleden winter zoo
veilig was en toen zoo druk werd gebruikt
Welnu, tot onzen spijt moeten we tnede-
deelen, dat het Bestuur tot heden niet ge
slaagd is in zijne pogingen, om het perceel
land onder water te zetten. Mocht een flinke
Oostenwind het water opstuwen tot circa 0.25
M. boven zomerpeil dan zal er zeker niets
worden verzuimd om de baan spoedig in orde
te maken. Bij den tegenwoordigen waterstand
echter is het kunstmatig onder water-zetten
voor de club veel te kostbaar.
2 Jan. Gistermorgen kwamen een
aantal reizigers te laat bij het spoor en
moesten alzoo onverrichter zake terugkeeren.
Voor enkelen was het zelfs een geduchte
teleurstelling, omreden ze ter bestemder tijd
aanwezig moesten zijn. Was dit dan de
reizigers hun eigen schuld Welneen, volgens
den plaatselijken tijd waren ze vroeg genoeg
uit hunne woningen vertrokken en dachten
er zelfs niet aan, dat ze telaat aan het
station zouden zijn. De oorzaak lag hierin,
dat onze torenklok het 15 minuten langer
heeft gemaakt, dan het werkelijk was. De
spoortijd evenwel bleef denzelfden tijd behouden,
zoodat onze reizigers, zonder schuld te laat
voor den trein aankwamen.
Met verlangen werden de laatste 12 slagen
van het oude jaar verwacht. Velen echter
wenschten, op hun horloge ziende, elkander
geluk in het nieuwe jaar, terwijl eenigen
tijd later de klok zijne laatste slagen liet
wegsterven, toen het nieuwe jaar was inge
treden.
Met verlangen wordt door onze ingezetenen
uitgezien naar afdoende verbetering, aange
zien deze toestand, op lastige wijze, de
menschen soms parten speelt.
Sneek. Zondagavond viel een logétje van
den heer M. B. aan de 2e Oosterkade, van
de trap. Zwaar gewond werd de kleine meid
opgenomen. Na door dr. Hertzberger te zijn
verbonden is zij per rijtuig met hare ouders
naar Bolsward vertrokken,
met de brug op de Nije-Zijl. Beide zijn
voortbrengselen van Bolswards nijverheid,
doch de eene kwam bij den smid vandaan
en de andere van den timmerman.
Onder dit gedeelte moet nog behandeld
worden postwezen en willen wij bespreken
eenige verfraaiingen. Veel valt hiervan niet
te zeggen; gelijk elk weet is hier tegelijk
met de zuiveïschool de intercommunale tele-
phoon voor ’t publiek in gebruik genomen
en dan krijgen we hier na eenige jaren een
nieuw postkantoor, in 1906 zal men er mee
beginnen, ze weten bepaald in Den Haag
niet, hoe groot de behoefte hier is vooreen
nieuw kantoor, anders waren ze dit jaar
reeds begonnen. Ruimte, och, maar alle loka
len zijn te klein en nu is dat door de tele-
phoon nog met een vermeerderd, een publieke
cel, maar nou zeggen we niks meer.
Wanneer wij het woord verfraaiing hoo-
ren, dan denken wij dadelijk aan de Amicitia,
het Nannenhof en de naamborden en al deze
drie hebben de stad verfraaid, ’t Is altijd
jammer, dat wij hier niet een net stukje
plantsoen kunnen behouden, de lieve jeugd
is dan dadelijk bezig alles in wanorde te
brengen, maar dat zal nu toch wel eens
veranderen, tenminste er komt een plant-
soenwachter en al kan die ook niet overal
tegelijk zijn, toch zullen de jongens hunne
vernielzucht zoo niet den teugel vieren, uit
vrees van gesnapt te worden.
Binnenlandsche zakenHier dienen we te
behandelen de Woningwet en de Nieuwe
Drankwet. Over die laatste willen wij maar
zwijgen, maar de eerste heeft hier toch reeds
iets goeds verricht, die paleisjes bij het
Hooge Bolwerk moesten worden opgeruimd
en voor die 4 krotten zijn thans 2 flinke
woningen gebouwd, ’t lijkt nu wat netjes
daar. Zoo moest het meer gebeuren, er zijn
er hier nog meer van die mooie huizen.
Justitie! De politie dient om de overtre-
treders der wetten op te sporen en aan den
rechter over te leveren. Een van die wetten
is de gemeentelijke politie-verordening en die
zal hier veranderd worden, dat kreeg een
raadslid tenminste ten antwoord, toen hij
sprak over fietsen zonder lantaarn. Nu, dat
alles zal terecht komen, niet op de kleine
steentjes rijden, al fietst het ook erg onge
makkelijk op die groote keien, ’s avonds
licht op de fiets, maar of daarin ook ver
boden wordt om met een kind, op stuur of
stangen zittend, te rijden, dat weten we niet
en dat is nog ’t gevaarlijkst van allemaal.
Nu, dat komt misschien ook wel.
Oorlog! Er heeft dit jaar de eerste in
spectie der landweer plaats gehad en van de
lichting 1905 zijn er 18 jongelingen voor
den militairen dienst aangehouden. Vrede
op aarde
Ook dit jaar zijn er weer mannen overle
den, die hier bekend waren als achtenswaar-
dige personen en dan bedoelen we wijlen
den heer M. E. v. d. Meulen, den 23sten
Maart, wijlen den heer Y. T. de Boer, den
24sten Maart en wijlen Ds. S. Kutsch
Looijinga, den 21sten Juni overleden. Hoe
wel de eerste en de laatste niet meer inwo
ners van Bolsward waren, toch zullen zij,
evenals de heer De Boer, bij allen hier ter
stede in herinnering blijven.
Wij zullen nu maar eindigen, U allen
Gezegend Nieuwjaar toewenschend.
Lemmer, 2 Jan. De binnenvisschers zoowel
als de buitenvisschers hebben het afgeloopen
jaar geklaagd over slechte vangsten. Met
het oog daarop mag dan zeker wel als bij
zonderheid vermeld worden, dat de beide zoons
van den visscher J. de Blauw, Oudejaarsavond
thuis kwamen met de vangst van de afgeloopen
week, bestaande uit blei, baars, snoek en
karper voor een waarde van niet minder dan
f 89.
3 Jan. Tengevolge van het ijs in de
binnenwateren van hier naar Groningen is
de Oude Lemmernachtbootdienst hedenmorgen
gestaakt. De salonboot //Bolsward” van de
Holl. Friesland-lijn doet haar gewonen dienst.
De kapitein rapporteerde, dat er nog zeer
weinig ijs in zee was.
Wie zalig wenscht te sterven,
Laat zijn goed den naaste erven.
Getrouw aan dit oude volksgeloof is ge
weest Jentje Tjalma, verleden jaar te Sloten
ontwaakt. Zij is wakker geschud, door een
aantal nieuwe leden en dadelijk hebben ze
de handen aan den ploeg geslagen, daarna te
zaaien en als de oogst gelukt, te maaien.
Wij hopen dat „Gysbert Japicx” worden
mag, wat ’t geweest is, ze heeft nu lang
genoeg gedommeld en zal nu eindelijk wel
eens uitgerust zijn.
Behalve de reeds genoemde afdeeling
„Bolsward” van „Volksonderwijs” zijn hier
nog een tweetal afdeelingen opgericht van
belangrijke vereenigingen, we bedoelen die
van „Het Groene Kruis” en van den bond
voor „Staatspensioneering”.
Wat de eerste van deze beide vereeni
gingen beoogt? Och, dat is onnoodig om te
verklaren. Hoevelen zijn er niet, die een be
zoek aan het magazijn gebracht hebben in
de Nieuwe Waag om daar ’t een of ander
hulpmiddel voor ziekenverpleging vandaan te
halen. Deze vereeniging, die opgericht is
met 453 leden is in den korten tijd van
haar bestaan reeds velen tot zegen geweest
en wij gelooven, dat wij de tolk van allen
zijn, wanneer wij de heeren, die deze afdee
ling hebben tot stand gebracht, die het
initiatief hiervoor namen, danken voor wat
zij gedaan hebben. Ledikanten, ruststoelen,
te veel voorwerpen om op te noemen, waar
van velen om de financiëele bezwaren geen
gebruik konden maken, die kunnen ze nu,
indien ze lid zijn van deze afdeeling, gratis
in bruikleen bekomen.
Van de tweede afdeeling vernamen wij
voor een paar dagen, dat zij een spreker zou
uitnoodigen om hier over de staatspensionee
ring een rede te houden.
Nu, sprekers treden hier dit jaar wel op,
natuurlijk hoofdzakelijk over de politiek.
Behalve de heer v. Gilse zijn hier reeds
opgetreden de heeren Mr. J. Schokking en
Ds. A. van der Heide, beide met het onder
werp „Christendom en Politiek”. Het poli
tieke jaar nadert, en deze maand zal ons
ook weer een paar redenaars brengen, maar
dat komt nog, op dat gebied zal 1905 inte
ressant genoeg worden. Wij handelen nu
echter over 1904.
Een voorproefje van den komenden strijd
hebben wij reeds gehad, wij bedoelen de
verkiezing voor de Provinciale Staten. In
’t kiesdistrict Franeker is die ten gunste van
de linkerzijde uitgevallen. Alle vier liberalen
werden herkozen en de anti-revolutionair
moest plaats maken voor een sociaal-demo-
craat, den heer Jansonius. (De liberalen
waren de heeren Van der Burg, Kingma,
Simonsz en Timmer). De overwinning was
voor die partijen schitterend, er was aan
beide zijden vurig gestemd, ruim 92 pCt. van
de kiezers maakte van hun stemrecht gebruik.
’t Aantal kiezers nadert hier zoo lang
zamerhand de duizend; er zijn er 935 voor
de Tweede Kamer, dat is 30 meer dan in
1903, 934 voor de Provinciale Staten, even
eens 30 meer dan ’t vorig jaar en 818 voor
den gemeenteraad, wat slechts 5 meer is
dan in 1903.
’t Oplezen der stembilletten is elke keer
dan ook later afgeloopen. Bolsward is nog
één stemdistrict, maar bij zulke gelegenheden
als dit jaar de verkiezing voor de Prov.
Staten, waar telkens 5 namen moeten worden
opgelezen, is dit wel wat lastig.
En nu willen wij nog herinneren dat de
heer Van Randen in den Gemeenteraad kwam
en de Burgemeester werd herbenoemd.
Waterstaat, handel en nijverheid! Van dit
onderwerp rest ons alleen nog de waterstaat,
handel en nijverheid hebben wij reeds be
handeld. Wij willen dit maar wat ver uit
breiden en eerst eens spreken over den water
stand van dit jaar. Daar is vrijwat gemop
perd over den waterstand en 't gebrek aan
water, men beloofde ons zelfs leidingwater,
dat wij bij herhaling van ’t watergebrek zou
den krijgen en dat, toen de herhaling kwam,
toch niet kwam. Men moest zich dus maar
tevreden stellen met „haalwater” uit den z.g.
Grooten Vijver, ’t Water in de regenbakken
ontbrak, vele putten lagen droog en ’t water
in de vaarten en grachten stond zoo laag,
dat de schepen en booten er bijna niet door
konden komen. Vooral in de stad was dat
verschrikkelijk en Donderdags veroorzaakte
dat meer dan eens een opstopping. Breede
onderwallen bevonden zich aan de kanten,
die dan trouwens ook weggegraven zijn.
Bij de Gleibakkerij is een nieuwe draai
brug gekomen, die een groot contrast vormt
Bolswardsche Courant
