Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
44ste Jaargang.
No. 14.
1905.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
k
DONDERDAG 16 FEBRUARI.
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
VOOR
Afzonderlijke
VERKIEZINGSVARIA.
het le perceel
voorman
district vast en zeker
winnen.
en
was aan
waarom
voor
f 624,49
- 594,99
- 579,99
Chris-
Fries-
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
z/Het is te verwachten dat de groote meer
derheid der katholieke kiezers in dit district
ook nu nog de meening van dr. Schaep-
man zal blijken toegedaan te zijn.”
Als het Centrum maar niet te gauw haar
kruit verschoten heeft! Want als het gezag
van wijlen dr. Schaepman niet baat, wat dan
Of de Tijd ook gelijk had te waarschuwen,
de hechtheid der coalitie toch vooral niet te
overschatten
wegge
nu de
Vegtel -nu
en Vegtel
De Tijd waarschuuwt tegen zelfoverschat
ting, tegen te vast vertrouwen in de hecht
heid van de kerkelijke coalitie. Aanleiding
daartoe vindt zij blijkbaar in bet bestuurs
voorstel der Friesche Christelijk-historischen.
De „Hollandsche fractie” der Christelijk-
historischen is, zegt ze, „van zeer onbe
trouwbaar in 1897, in 1901 omgeslagen tot
betere verstandhoudig met de verbonden
anti-revolutionaire en Christelijke partijen”
hier dus in „Christelijk” iets anders, n.l.
Roomsch, dan als er sprake is van de Chris
telijke school De „Utrechtsche fractie”
telt weinig volgelingen, „al laat haar aan
voerder ook luide stemme weerklinken”
op ds. Bronsveld „mag met meer recht dan
ooit het meer Hollandsch dan hoffelijk
gezegde worden toegepast, dat hij in zijn
hemd staat”, inderdaad een passende uit
drukking in het meer en meer gangbare
politiek jargon der rechterzijde„Maar
de Friesche Christelijk-historischen tellen
een aanhang en zij zijn nog niet van ziens
wijze veranderd, en al oefenen zij het beleid
der Christelijk-historische kiesvereenigingen
in de gewesten buiten het land der Stinsen
geen invloed uit, „anders staat het met de
partij in de provincie aan Zuider- en Lau
werzee”,’ en het katholieke blad vervolgt
„De Bond van Christelijk-historische kies-
vereenigingen in Friesland beschikt over een
groot ledental en vooral over veel invloed
op de talrijke kiezers van hervormde belij
denis in dat gewest. En nu kent men den
zin dezer partij. Ze is niet geestdriftig voor
het beleid van, het huidig ministerie. Vooral
de Hooger-Onderwijswet, waarbij de gerefor
meerde universiteit gunsten (eiei 1 dus ook
van Roomsche zijde wordt erkend, dat dr.
Kuyper’s partijwet zijne gereformeerde uni-
ve’rsiteit „gunsten” toebedeeltden her
vormden theologie-professoraten aan de open
bare hoogescholen eene minbeduidende rol
was toebedacht, heeft haar geprikkeld. Nu
ja, ze weigert de samenwerking aan de stem
bus niet, omdat het liberalisme hoe langer
hoe meer naar de revolutie-theoriën afglijdt.
Feenstra Johsz., G. J. de Vries en F. W.
Wielinga, allen met 10 pet. kortingen voor
5 cent per ex. voor het inbinden.
Perceel 1 gegund aan den heer G. J. de
Vriesperceel 2 bij loting aan den heer R.
van der Meulen.
en bij de oud-liberalen geen sympathie voor
hare kerkelijke strevingen op politiek terrein
te verwachten is, maar de samenwerking,
die ze aanbiedt, is niet meer dan v o o r-
loopig en voorwaardelijk. Het zijn
hare eigene woorden.
„Voorloopig” wil hier zeggen gedurende
het eerstvolgende vierjarig tijdvak„voor
waardelijk” heeft dezen zin dat de Chris
telijke meerderheid rekening houde met hare
wenschen.
„In dezen vorm is het aanbod van her
nieuwde samenwerking aan te nemen,
dunkt ons. De eenheid der Christelijke par
tijen is een goed, waarvoor men zich eenig
beding mag laten welgevallen”.
Al te goed echter zou zijn buurmans gek
De Friesche Christelijk-historischen moesten
’t ook eens wagen de samenwerking op te
zeggenze zouden hun eigen graf delven
„Doch wat we zeiden vervolgt de Tijd
den vinger dreigend opheflende opzich-
tens de Christelijke partijen in het algemeen,
dat zij de kracht harer coalitie niet moeten
overschatten, moge ook de Bond van
telijk-historische kiesvereenigingen in
In het district Wijk-bij-Duurstede schijnt
een deel der katholieken, verreweg de sterkste
partij der rechtsche coalitie, er genoeg van
te hebben langer sleepdiensten voor een anti
revolutionair Kamerlid te verrichten.
z/Een deel onzer geestverwanten, schrijft
het Centrum, of het een groot of klein
deel is valt thans nog niet na te gaan
schijnt te willen aansturen op het stellen van
een eigen candidaat.
z/Wij hebben in September 1901 decan-
didatuur-de Ridder gesteund, zeggen zij, onder
voorbehoud van in 1905 een eigen candidaat
te zullen stellen; de heer de Ridder kan
derhalve door ons niet worden beschouwd als
aftredend lid.”
Het blad vindt dit //een ietwat zonderlinge
redeneering”. //Aftredend lid” is 4-
als deze anti-
te bevelen,
hij ’t nu
laud op zichzelven toepassen.
„Ten slotte kan deze organisatie, al wilde
ze, zoo héél veel kwaad niet uitrichten. Van
de zeven Friesche Kamerzetels zij er drie
Franeker, Schoterland en Westellingwerf,
tamelijk vast in linksche handen. Sneek,
waar de Christelijk-historischen een onbe
duidende minderheid uitmaken, is, ook
zonder hen, door de anti-revolutionairen met
behulp der katholieken te behouden. On
misbaar daarentegen is hunne medewerking
in Harlingen, Dokkum. en Tietjerksteradeel.
Welnu, voor Harlingen zit hun eigen leider,
mr. Schokkingeen loslaten, door hen, van
de beide andere districten zou den zetel van
hun eigen vertegenwoordiger in groot gevaar
brengen. Hierbij komt, dat er voor hen al
zeer weinig reden is, om niet in Dokkum
de herkiezing te bevorderen van mr. Van
Veen, die, al moge hij dan ook bij de groep-
Lohman zijn aangesloten, de Friesche Chris
telijk-historischen zeer nauw in gevoelens
verwant is. En wat betreft Tietjerksteradeel,
waarvoor ds. Talma thans zitting heeft,
de omstandigheid, dat deze antirevolutionaire
voorman zelf een predikant is van de Herv.
Kerk, wier belangen de Bond zoo ijverig
voorstaat, zou het bemoeilijken zijner her
nieuwde canditatuur van Christelijk-historische
zijde zeer bezwarend maken. We kunnen ons
dus de door den Bond voorgenomen houding
ten volle verklaren”.
M. a. w. het „voorloopig” en „voorwaar
delijk” is alleen om den schijn te redden;
de Friesche Christelijk-historischen moeten
wel eieren voor hun geld kiezen
Ten Gemeentehuize werd Zaterdag jl.
door Burgemeester en Wethouders bij in
schrijving verpacht: twee staanplaatsen voor
draaimolens, gedurende de kermis of jaar
markt in 1905.
Ingeschreven werd door Th. Panbakker
te Leeuwarden voor de staanplaats op de
Pol voor f 58,10 en voor die op de Koe
markt voor f56,10; door A. Koopal resp.
voor f 80,50 en f 69,10.
De staanplaats op de Pol is gegund aan
A. Koopal en die op de Koemarkt aan Th.
Panbakker.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol-
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
De bekende Haagsche briefschrijver in
de Standaard tracht in zijn brief van deze
week zich-zelven en anderen wijs te maken,
dat de verkiezing in den Briel „gelukkig
best voor ons Ministerie en voor onze partij
is afgeloopen”
Inderdaad hij zegt ’t. Gemakkelijk is ’t
echter niet om dit zich-zelf en anderen te
doen gelooven, want voor zijn betoog heeft
hij meer dan een kolom noodig. Eigenlijk
komt dit op weinig anders neer, dan dat
Goekoop „als oud-liberaal afkeerig was van
program van actie en van zooveel meer nog”,
en... „noch bij eerste nog bij herstemming
in kiezersvergaderingen optrad”, terwijl Rood
huizen dit wel deed, „vermakelijke speeches
hield, zoodat de menschen zaten te schudden
van lachen, met onze woordvoerders in debat
kwam”, enz., in één woord als geknipt was
voor het district.
Van die woordvoerders echter, van den
geheelen zwerm van doleerende en andere
dominés, die vóór de herstemming op Voorne
en Putte neergestreken zijn, geen woord
Waren die soms voor het disrrict minder
geknipt, en misschien beter maar
bleven? Men zou ’t zoo zeggen
afstand tusschen Roodhuizen en
475, in 1901 tusschen Goekoop
slechts 57 stemmen was!
En toch, zoo eindigt de schrijver van den
Haagschen brief zijn betoog.„en desalniet
temin ontving onze candidaat nog meer
stemmen dan in 1901”.
Dat kan in Juni nog in een aantal
districten ’t geval zijn, om de eenvoudige
reden dat het aantal ingeschrevenen heelwat
grooter is dan in 1901. Als dan ook maar,
gelijk in den Briel, dit den antirevolutio
nairen reeds voldoening geeft en de kerkelijke
candidaat verre bij den „paganistischen”
achterblijft, dan kan eigenlijk ieder tevreden
zijn de schrijver van de Haagsche brieven
in de Standaard, dat het cijfer der stemmende
kerkelijken is gestegen, en de vrijzinnigen,
dat dr. Kuyper’s heerschappij gebroken is.
Arnh. Ct.
van de 43 geldige stemmen koos
de vergadering tot candidaat voor de a. s.
Raadsverkiezing den heer B. J. Boerrigter.
Een deputatie uit het Bestuur om den
heer B. te vragen of deze de candidatuur
wilde aanvaarden, kwam met de tijding terug,
dat de heer B. zich de keuze zou laten wel
gevallen, niettegenstaande hij bij een evèn-
tue.ele benoeming tot raadslid de leverantie
van geneesmiddelen aan de gemeente er aan
moest geven.
Maar met ’t oog op ’t groote belang
van een waterleiding voor onze gemeente,
meende hij voor de hem aangeboden candi
datuur niet te mogen bedanken.
De besprekingen over de Kamerverkiezing
in Juni a. s. leidden er toe, dat de vergade
ring ten slotte drie voorloopige candidaten
koos, en wel de hh. De Kanter, Zelvelder
en Van Gilse, respectievelijk met 41, 33
en 29 stemmen.
Als illustratie van de waarschuwing van
de Tijd, de hechtheid der rechtsche coalitie
niet te overschatten, kan de volgende mede-
deeling uit Leiden dienen aan de Neder
lander
z/De jonge Nederl. Hervormde Kiesver-
eeniging alhier, ontstaan door de oplossing
der Chr. hist, kiesvereeniging, telt reeds meer
dan honderd leden en ook verscheidene do
nateurs. Meldden wij vroeger reeds, dat zij
tot voorloopig candidaat voor lid der Tweede
Kamer koos ds. C. Plug, te Katwijk aan
Zee, thans kunnen wij mededeelen, dat deze
ter jaarvergadering werd gekozen tot defini
tief candidaat en hij deze benoeming staande
de vergadering, waarin hij het woord voerde
aannam. Aangezien het zeker is, dat de ver-
eenigde anti-rev. en R.-kath. kiesveree
nigingen ds. Plug niet zullen candideeren,
zullen de stemmen, op hem uitgebracht, óf
als verloren te beschouwen zijn bf als winst
voor den candidaat der liberalen, mr. van
der Vlugt.”
Zondagavond wilde de 19-jarige van
den Berg onder den afsluitboom den over
weg van de Staatspoor aan de Weesperzijde
te Amsterdam oversteken, doch werd gegre
pen door den aankomenden trein uit de
richting Utrecht en ongeveer 40 M. mede-
gesleurd, waarna hij los raakte, doch bewuste
loos naast de rails bleef liggen. Daarna heb
ben spoorwegwachters en een machinist hem
in den trein gelegd en medegenomen naar
het station Weesperpoort, van waar hij per
brancard is vervoerd naar het O. L. V.
Gasthuis.
In den laten avond is de ongelukkige
die aan het hoofd zwaar verwond was
gehoord door de politiehij verklaarde dat
het ongeluk aan hem zelf is te wijten.
Er is geen onmiddellijk levensgevaar.
De Wonder kuil.
Twee Marker visschers zijn in bijzondere
audiëntie toegelaten bij H. M. de Koningin,
om aan te dringen op een verbod tegen het
visschen met den wonderkuil.
Appelscha, 13 Febr. Zekere S. de J., ge
raakte terwijl hij op den weg tegen den
wind in liep, in brand, zonder dat hij het
dadelijk bemerkte. Hij werd het ongeval eerst
gewaar, toen hij zich van achter warm voelde
worden en reeds een groot gat in zijn jas
en broek was geschroeid. Gelukkig kon hij
nog bijtijds erger voorkomen, zoodat hij al
leen aan zijn eene hand een brandwonde
bekwam. Vonken uit een tabakspijp waren
waarschijnlijk de oorzaak.
De diefstal bij den kluizenaar in ’t
Jieidenschap.
Friesche Zuidwesthoek, 13 Febr. De
diefstal bij den kluizenaar in 't Heidenschap
onder Workum blijft nog steeds de gesprek
ken van den dag bekeerschen. Bijzonderheden
die nader bekend worden, houden de belang
stelling gaande en leveren nieuwe stof voor
het discours. Men spreekt over de(n) dader(s),
den bestolene, de omstandigheden, waaronder
de diefstal heeft plaats gehad, enz.
Of de Justitie een goeden greep heeft
gedaan? Er zijn er, die hier twee, drie...
liefst dikke vraagteekens plaatsen. Anderen
’t is niet onverstandig doen er ’t
zwijgen toe, maar meenen toch, dat ’t een
kluwen zal worden. Onderscheidene Wor-
kumers zijn op de hand van den gearre
steerde, die ze wel kennen als iemand met
z/wilde haren", maar toch niet in staat
achten tot ’n daad als de geïncrimineerde.
De beroering in ’t stadje en ’t protest tijdens
’t verhoor en bij de arrestatie zijn er ’t
bewijs voor, al moet erkend worden, dat men
deze relletjes niet te hoog moet noteeren.
Wat de verdachte tegen zich heeft is ’t
verbranden van ’t banknootje te Parrega.
Hij zegt wordt er beweerd zóó ont
hutst te zijn geweest bij de ontdekking, dat
hij niet meer wist, wat hij deed. z/n Psychisch
moment" dus, waarover zielkundigen zich
mogen uitspreken, ’t Biljet zelf moet ’t is
weer de volksmond, die spreekt door
bekl. ontvangen zijn van zijn vader, die ’t
als huur gebeurd had van den boer op zijn
plaats in ’t Heidenschap. Deze boer zou reeds
door de Justitie verhoord zijn. Den bestolene,
Tjerk, laat men zeggen, dat van de aange-
teekende bankjes, er gewisseld zouden zijn.
Dit is natuurlijk niet onmogelijk, daar de
biljetten reeds een jaar vroeger genoteerd
waren. Overigens moet Tjerk van den dief
stal niet veel willen afweten. Hij betreurt
’t verlies van het oorijzer en het horloge
ouders erf maar de rest kan hem
niet schelen. En... in Leeuwarden krijgen
ze hem niet! Wat hiervan is, zal wel blijken,
als de zaak tot openbare behandeling komt.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Workum. Ds. H. Visser, lid en voorzitter
van de gezondscommissic, waarvan de zetel
gevestigd is te Bolsward, heeft wegens ver
trek naar elders, tegen 1 Mei e.k. eervol
ontslag als zoodanig aangevraagd en ontvangen.
Door de Commissaris in de prov. Friesland
is tot lid van genoemde Commisie benoemd
in de vacature J. Bogtstra, de heer S. 8.
Hobma, bouwkundige te Workum.
Kimswerd, 15 Februari. De heer W. B.
Postma Jz. is, zonder oproeping van sollici
tanten, benoemd tot melk-controleur aan de
stoom-zuivelfabriek te Ried.
Sneek. Zaterdag jl. werd ten Raadhuize
door Burgemeester en Wethouders aanbe
steed: de levering der leermiddelen voor de
openbare lagere scholen in deze gemeente,
gedurende het jaar 1905, i"n 2 perceelen.
Ingeschreven werd voor
door de heeren
R. van den Meulen
F. W. Wielinga
G. J. de Vries
Voor het 2e perceel door de heeren J.
F. van Druten, R. van der Meulen, R.
Schaepman.
//En zelfs deze voortreffelijke
onzer partij kon het district niet houden en
adviseerde met veel klem daar, evenals in
Breukelen, een anti-revolutionair te steunen.
Alleen op die wijze, meende hij, was het
l.Ll -voor de rechterzijde te
In de gisteravond gehouden vergade
ring van de kiesvereeniging //Sneek” werd
met algemeene stemmen tot bestuurslid her
kozen de heer M. ten Gate.
Uit ’t jaarverslag bleek, dat ’t aantal leden
der vereeniging is gestegen van 138 tot'220.
De uitgaven bedroegen in 't vorig jaar
f 176,80, de ontvangsten f 162,37, zoodat
de kas met een nadeelig saldo sloot van
f 14,43.
Met 36
Ridder ontegen zeggelijk,
revolutionair in 1901 wèl
dan is ’t niet duidelijk
niet zou zijn.
Dit schijnt echter in ’t district volstrekt
niet voor alle katholieken nog zoo duidelijk
te wezen, want het Centrum acht ’t noodig
een autoriteit in ’t
//Het zal, dunkt ons, moeilijk zijn een
katholiek te vinden eminenter dan wijlen dr.
vuur te brengen,
ons, moeilijk zijn
mr. de
Bolswardsche Courant
L’i
i
