Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
1905.
No. 54.
44ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
WAT NU?
I
i
E
DONDERDAG 6 JULI.
DINNENLAND.
I
VOOR
Afzonderlijke
i
Gelukkig zijn geen ongelukken veroorzaakt.
Bij de Zondag te Harlingen gehouden
wer-
zoo
655
730
914
695
■847
742
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
oplossing der
twijfelen er 1
//olifant”
3e kaatspartij onder de leden der Nederland-
sche Amateurs-kaatsvereeniging, werd de derde
prijs mede behaald door den heer K. Chris
tian alhier.
3 Juli.
926 stemmen.
SfcW
<v
vloer
onder een
jongen.
Vrijdagnacht is gedurende het hevige
onweer de_ bliksem ingeslagen in de machine
kamer van de Sneeker stoomboot Noord-Hol-
(and 3, die op reis was naar Hoorn.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
duurzaamheid zal vinden in den onontbeer-
lijken steun eener meerderheid in de nieuwe
Kamer en bovendien in staat zal wezen aan
de verwachting te beantwoorden, dat in het
komende vierjarig tijdperk de samenwerking
tusschen Kabinet en Parlement voor de wet
geving een ruimer oogst zal opleveren dan
onder het ministerie-Kuyper werd verkregen.
(Arnh. Cl.)
Leeuwarden, 4 Juli. De zomerzitting der
Provinciale Staten werd Dinsdag geopend.
Tegenwoordig waren 48 leden.
De Commissaris der Koningin heet allen
welkom en opent de zitting met een rede,
waarin o.m. het volgende meegedeéld wordt:
Bezoek van H.M. de Koningin en
Prins Hendrik aan Friesland.
H.M. de Koningin en Prins Hendrik hebben
het voornemen, in de laatste helft van Sep
tember deze provincie met een bezoek te
vereeren (applaus.) Zeker zullen Erieslands
ingezetenen met groote ingenomenheid van
dit voornemen kennis nemen. Op een luister
rijke en hartelijke ontvangst zal zeker door
hare Majesteit kunnen worden gerekend.
(Applaus.)
Westergoo, 3 Juli. Wij vernemen en ver
melden het met genoegen, dat het protest
der karrevoerders tegen het Nieuw Provin
ciaal politie-reglement van 1 Mei een storm
in een glas water is gebleken. Ofschoon ver
balen nog voorkomen, blijken de voorschriften
in de practijk zeer goed te voldoen, zoodat
aangenomen mag worden, dat ze spoedig al
gemeen geapprecieerd zullen worden, als te
zijn in het welbegrepen belang der venters.
Letterschilders hebben thans op de vele
karren allerwege gelegenheid gehad van hunne
kunst en vaardigheid te doen blijken.
Jours, 2 Juli. Hedenmiddag stortte in
van den molenaar Egbert
een kolossaal stuk plafond,
en steenen bestaande, met
beneden, juist op
de leden van
maar waar
Voor de politieke wichelaars met rijke
fantasie is ’t thans de gouden tijd. Reeds
’s daags nadat de uitslag der herstemmingen
veroorloofde het beeld zich voor oogen te
stellen, dat de nieuwe Kamer vertoonen zal,
is in de pers de wedstrijd van onderstellin
gen en vermoedens, van voorspellingen en
zelfs reeds min of meer waarschijnlijke ge
ruchten begonnen en wie zich gaarne in de
soort bespiegelingen vermeit, welke bij elke
verwisseling van Kabinet, hetzij wèl hetzij
niet tengevolge van een algemeene verkiezing,
zelden door bevoegden, maar veelal door
niet-bevoegden, althans niet-ingewijden met
milde hand worden ten beste gegeven,
hij heeft zich reeds Zaterdag daaraan het
hart kunnen ophalen.
’t Is een betrekkelijk onschuldig genoegen
te fantaseeren over hetgeen er thans komen
zal, nu de kiezers duidelijk het Kuyper-
régime hebben veroordeeld, maar het krant-
lezend publiek zal toch verstandig doen in
de eerste weken niet al te lichtgeloovig te
zijn. Nog is het ontslag van het Kabinet-
Kuyper geen feit, en reeds zijn er die weten,
althans meenen te weten, niet slechts wie
met de vorming van een ministerie belast
zal worden, maar zelfs in welke richting de
samenstelling zal worden beproefd, zoo al
niet aan welke personen portefeuilles zullen
worden aangeboden.
Niet overbodig mag ’t geacht worden in
herinnering te brengen, dat de oplossing
van een ministerieele crisis in Nederland
zich niet door bijzonderen spoed pleegt te
kenmerken; integendeel, gewoonlijk duurt
het weken vóóraleer de oplossing gevonden
is, ook als die veel meer voor de hand ligt,
omdat de uitspraak der stembus omtrent
hare beteekenis nauwelijks twijfel overlaat,
dan thans ’t geval is. Want ’t laat zich
toch moeilijk loochenen, dat den 16en en
den 28en der vorige maand de kiezers wel
ondubbelzinnig hebben te kennen gegeven
wat zij niet willen, niet echter wat zij wel
willen. Hun uitspraak toch heeft geen andere
beteekenis, dan dat zij van dr. Kuyper met
zijne geloofsantithese, van zijne partijregee-
ring en de overheersching van geestelijken
niet langer gediend zijn, maar wat er voor
in de plaats moet komen, daarover heeft de
stembus geen uitspraak gedaan. Met terzijde
stelling van het zeer uiteenloopend verschil
van programma’s hebben oud-liberalen//Unie”
liberalen, vrijzinnig-democraten en sociaal
democraten over en weer voor eikaars can-
didaten gestemd, zoo zij bij de herstemming
slechts stonden tegenover een vertegenwoor
diger der kerkelijke coalitiedaartegen alleen
was hunne stem gericht, ze bedoelde uit
sluitend dr. Kuyper tot aftreden te dwingen.
Er kan niemand zich hartelijker verheugen
dan wij, dat ons land is verlost van het
Kuyper-bewind, maar aan de Residentie
bode geven we gulweg toe, dat de prijs
door de linkerzijde in den stembusstrijd
bevochten, /merkwaardige overeenkomst heeft
met den olifant, in de loterij gewonnen”.
Toch bederft dit onze blijdschap over de
behaalde zege niet en, al benijden wij aller
minst hen die geroepen zullen zijn eene
moeilijkheden te zoeken, wij
niet aan öf er zal voor den
een plaatsje worden gevonden. De
Residentiebode kan er gerust op zijn, de
//olifant” wordt onder dak gebracht. Trou
wens zelfs zij verwacht niet andersgetuige
haar verklaring, niet in te zien //waarom
bij de vorming van een Kabinet geen man
nen van rechts zouden kunnen medewerken.”
Op die mogelijkheid gaan wij thans niet
dieper in, en nog veel minder schijnt ons
het oogenblik reeds daar, om over de wen-
sehelijkheid eener zoodanige oplossing in
beschouwingen te treden. Maar eene oplossing
komt er, zij 't ook zeker niet in weinige
dagen, en men mag er zich wel op voorbe
reiden, dat de le Augustus allicht reeds
eenigen tijd achter ons liggen zal, voor
aleer de Staatscourant de benoeming van
het nieuwe ministerie bevat.
Voor wie zijne wenschen voor de
kelijkheid aanziet, zou ’t zeker niet
lang behoeven te duren. Jammer maar dat
die wenschen, dus ook wat als werke
lijkheid wordt voorgesteld, zoover uit-
^cnloopen. Op kostelijke wijze wordt dit in
FLepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 4 Juli. De raad benoemde heden
avond met op één na algemeene stemmen tot
onderwijzeres aan School No. 1, Mej. A.
van Loon, als zoodanig werkzaam te Rauwerd
tot definitief leeraar in de natuur- en wis
kundige vakken aan de H. B. School, Dr.
F. Schuh, tijdelijk aan genoemde inrichting
werkzaam.
Aan de vereeniging Vreemdelingenverkeer
werd vergunning verleend voor de te houden
tentoonstelling in de volgende maand, ge
bruik te mogen maken van lokaliteit in school
No. 2, tegen een huursom van f 250 ge
durende 10 maanden werden twee lokalen
van gemeldde school, met inbegrip van vuur,
licht en schoonmaak, gedurende 4 avonds in
de week, (van 8—10,) aan ’t onderwijzers
personeel van den hier opgerichten Handels-
cursus in gebruik afgestaan.
Heden avond ontsliep hier zacht en
kalm, na een lang ziekbed de Zeer Eerw.
Heer Th. Brouwer, sedert 1870 pastoor-deken
der R. Kath. Gemeente. De overledene, die
hier bij elke gezindte hoog stond aange
schreven, bereikte den ouderdam van ruim
77 jaren.
Sneek. Niet op, maar in de flesch. Een
timmerman alhier, bezig bij een klant den
eener kamer op te breken, vond daar-
flesch, waarin een muis met haar
het benedenhuis
de Jong alhier
uit pleisterkalk
groot geraas naar beneden, juist op eene
plaats waar de Jong en de leden van zijn
gezin nog al vaak komen, maar waar zich
op het oogenblik der neerstorting gelukkig
niemand ophield.
Harlingen, 3 Juli. Hedenmiddag heeft
aan den zeedijk, onder Almenum, even buiten
onze gemeente, een droevig geval plaats gehad.
Het vierjarig dochtertje van den slagers
knecht Bruinsma zat met een paar kinderen
aan de Roptavaart te spelen en geraakte te
water. Een boerenarbeider zag het kind
drij ven, begaf zich gekleed te water en bracht
het meisje aan wal, doch alle pogingen om
de levensgeesten weder op te wekken, bleven
vruchteloos.
een aantal bladen van Zaterdag 11. geïllus
treerd en ’t zal wel geen toeval zijn dat in
het persoverzicht der N. R. Cl. van Maan
dagmorgen onmiddellijk onder elkaar uit
voerige uittreksels zijn opgenomen van de
hoofdartikelen, waarin 's daags te voren
Land en Volk en het Utrechtsch Dagblad
hunne inzichten over den nieuwgeboren
politieken toestand ontvouwden.
Het eerstgenoemde blad, het orgaan der
vrijzinnige concentratie a outrance, ziet in
den uitslag der verkiezingen de vervulling
van zijn strevende kiezers hebben getoond
de uitvoering van het coalitie-program van
21 Januari 11. te wenschen en de //liberale
concentratie, welke daarvoor onvermijdelijk
is”, acht het blad bereikbaar. Met een be-
nijdenswaardig optimisme tracht het dit o.a.
als volgt aan te toonen
z/De socialistische groep zal daartoe haar
eischen dienen te matigen en van onze
parlementaire socialisten mag men dat inder
daad verwachten, wijl ook ten slotte het
program van actie der vrijzinnigen hun
blijken zal in een afzienbaar tijdperk ’t
eenig bereikbare te zijn. En de oud-liberalen
hebben door de jongste verkiezingen toch
zeker geleerd dat zij, door halsstarrig vast
houden aan eigen standpunt, slechts terrein
kunnen verliezen. Ook van hun zijde zal ’t
dus nu wel niet ontbreken aan lust en ijver
tot medewerking met de overige geestver
wanten ter linkerzijde.”
Het te vormen Kabinet mag echter geen
uittartend karakter dragen. //De samenstelling
moet, in zeker opzicht, met de politieke
constellatie rekening houden. Ook waar de
kleur van het toekomstig Kabinet geen
twijfel behoeft over te laten waar de basis
voor de nieuwe ministeriëele combinatie moet
zijn ’t coalitie-program, kan toch in de
keuze van de personen, die als raadslieden
der Kroon optreden, een waarborg worden
gezocht tegen een te scherpe reactie.
z/Wat we behoeven is een Cabinet d’af
faires in dezen zin, dat het een beperkte
taak zich moet afbakenen, de taak der
uitvoering van ’t coalitie-programma.”
Daartegenover betoogt het Utrechtsche
Dagblad, dat voor het coalitie-program van
//Liberale Unie” en z/Vrijzinnig-Democra-
tischen Bond” geen meerderheid in de nieuwe
Kamer is te vinden, omdat in ’t gunstigste
geval deze ’t nooit verder dan tot 41 stem
men zou kunnen brengen. En het vervolgt
z/De Haagsche voorspelling ten aanzien
van het blanco-artikel gedaanzzer komt
toch niets van,” is dus bewaarheid, dank
zij den vrijen liberalen, die gezorgd hebben,
dat er niets van kon, komen en voor de
richtige vervulling van dezen hun toege
dachten beau róle zeker wel op de erkente
lijkheid van menigeen, dien’ zij daardoor uit
een bedenkelijke verlegenheid gered hebben,
kunnen aanspraak maken.
//Wil men het kiesrecht uitbreiden, men
kan altijd binnen de bestaande wet nog een
heel eind komen, zonder een Grondwetsher
ziening overhoop te halen en alle sociale en
andere wetgevende maatregelen stil te zetten
zoodra met zoodanige Grondwetsherziening
begonnen worden zou.
z/Maar zelfs een herziening der bestaande
wet lijkt ons niet dringend, nu wederom
gebleken is hoever ook binnen hare ruime
grenzen het kiezerscorps wederom is uitge
breid.
Hoewel vooral deze laatste beweringen tot
tegenspraak prikkelen, toch onthouden wij
ons van een polemiek over de beschouwingen
van deze beide bladen. Een weerlegging
daarvan dunkt ons op ’t oogenblik niet
slechts nutteloos, maar ook weinig bevor
derlijk voor het welslagen der uiterst moei
lijke overleggingen om te komen tot eene
eenigszins bevredigende oplossing der ministe
rieele crisis, welke door het ontslag van het
Kabinet intreedt. Wij hebben van de boven
staande beschouwingen der twee genoemde
bladen dan ook alleen melding gemaakt, om
scherp te doen uitkomen hoe ter linkerzijde
de opvattingen omtrent de uitspraak der
kiezers uiteenloopen, en door één enkel voor
beeld, want wij zouden nog een aantal
andere hebben kunnen aanvoeren, in ’t
licht te stellen, hoeveel inspanning en ge
duld er vereischt worden om overeenstem
ming tot stand te brengen omtrent den
grondslag, waarop een Kabinet zal kannen
worden gevormd, dat eenigen waarborg van
’t Bericht in vele bladen,
dat mr. H. Okma zijn lidmaatschap voor de
Tweede Kamer er aan zou geven, om voor
Dr. Kuyper plaats te bereiden, is van allen
grond ontbloot. Uit een eerste bron wordt
ons meegedeeld, dat mr. O. tot heden er
niet aan heeft gedacht zijn zetel aan Dr. K.
af te staan.
En buitendien, ’t is ook niet.noodig nu
Dr. Kuyper vast besloten is zich vier jaren
geheel uit het openbare leven terug te trekken,
om rust te nemen.
Z.Ed. gaat wat reizen en wat leeren, zooals
hij zich heeft uitgedrukt; z/na vier jaren”,
zegt hij, //zullen we verder zien”.
Uitslag stemming van 5 Leden voor den
Gemeenteraad van Wonseradeel.
Uitgebracht 1391 geldige stemmen.
Volstrekte meerderheid 696 z/
Hiervan verkregen:
J. L. Blauksma
K. M. Heins
S. D. de Jong
J. J. van der Leij
S. B. Pollema
P. J*. Tichelaar
Sijtze T. de Witte
Zoodat herkozen zijn de h.h.: BLANKSMA
(lib.), De JONG (lib.), Van der LEIJ (lib.)
en gekozen de h.h.: TICHELAAR (lib.), en
De WITTE (anti-rev.)
Witmarsum, 3 Juli. Benoemd tot assistent-
directeur aan de Coöperatieve Stoomzuivel-
fabriek Z/Trynwalden” te Giekerk, de heer
J. M. Zwerver assistent aan de Coöp. Stoom-
zuivelfabriek alhier.
Hedenmiddag geraakte een paard van
den heer B. op hol en rende door ons dorp,
gelukkig zonder ongelukken te maken. Voor
het hek van het land van genoemden heer
aan de Vlietsterdijk kwam het tot stilstand,
en werd door een paar jongens terug gebracht.
Wel een bewijs, dat een paard weet, waar
het meestal vertoeft.
Kollum. Zondag, terwijl de moeder naar
de kerk was, hadden eenige jongens zich te
water begeven; plotseling verdween ’t 15-jarig
zoontje van den arbeider Beiboer te Augs-
buurt en werd eenige oogenblikken later
levenloos opgehaald.
Voor eenigen tijd werd er met de
gouden tientjes, met den beeldenaar van
Koningin Wilhelmina der Nederlanden, waar
van slechts een zeventigtal aanwezig konden
zijn, door de eigenaren dier geldstukken
goede zaken gemaakt. Thans echter, kan men
den vrachtrijder W. de Vr. te Drogeham
gelooven, is dit het geval met de guldens
met de beeldenaar van Koning Willem I;
althans een exemplaar dier geldstukken heeft
De Vr. in zijn bezit en deze gulden moet
eene zeldzame hooge waarde vertegenwoordigen.
Vijftig gulden werd hem reeds geboden,
later werd dit bod reeds vertiendubbeld, maar
De Vr. schijnt goed op de hoogte te zijn
en laat zich de eerste de beste keer zoo maar
niet foppen.
Wie weet wat voor buitenkansje deze
gulden nog kan hebben, als men weet, dat
De Vr. er slechts twee gewone guldens voor
betaalde.
Wij wenschen hem hiermede veel succes.
Men schrijft uit Ballum
Dat aan het strand somtijds vreemdsoortige
voorwerpen kunnen aanspoelen, bleek ook nu
weder. De vorige week werd n.l. door iemand
een bundel vreemdsoortig gevormde pijlen
gevonden, zeker afkomstig van een voorbij
varend stoom- of zeilschip, die hoogstwaar
schijnlijk waren medegebracht uit het verre
Indië, en door een of ander toeval verloren
geraakt werden.
Op de Maandag te Utrecht gehouden
paardenmarkt waren 500 paarden en veulens
aangevoerd. De paarden werden verkocht
van f 45,tot f 600,de veulens van
f 90,— tot f 285,—. U, D.
Bolswardsche Courant
u
u
n
H
WlTMARSUM, 4 Juli 1905.
I
