lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
le kwaliteit Zoutevischj
Gezouten Schelvisch,1
Buizende Guldens
1905.
44ste Jaargang.
No. 98.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
DONDERDAG 7 DECEMBER.
Gezouten- en gemarioneerde HARING.
ONTVANGEN;
J. J. LEMSTRA,
Uit de Pers.
Opening der grenzen
voor rundvee.
VOOR
Afzonderlijke
dien uitvoer van
Gent
Totaal
stieren, ossen, koeien
kalveren
kalikoeien
1 jaar en ouder
stuks
1625
416
1
1583
70
5
6
1201
1183
27
98
118
47
86
118
21
54
329
•4
er aan
Russische lief-
hooge prijzen
i houdt weer
dat te eer,
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
gegevens heeft men
Over de geheele linie is
Het gevolg was, dat in
vergadering eene motie
12 stuks
slachtvee
fokvee stieren
melk en
jongvee van
u beneden 1 jaar
varkens
schapen
lammeren
AANBEVELEND,
Grootzand, BOLSWARD.
kenis aan
door een
En op
Paniek in een kerk.
Zondagmorgen werd de godsdienstoefening
in de Gereformeerde kerk te Harderwijk on
verwachts gestoord. Pas was de predikant
begonnen te spreken, of het haar van een
meisje, dat dicht bij de gloeiende kachel
zat, geraakte in brand. Een geweldige paniek
ontstond, ’t Was een algemeen gegil en
gejammer. Sommige vrouwen vielen flauw,
anderen werden zóó door den schrik bevangen,
dat zij zich niet verroeren konden. Velen
verlieten overhaast het gebouw, stoelen en
stoven omwerpend. Kerkboeken werden ver
trapt en handschoenen naar alle kanten weg
geworpen. De koster haastte zich asch en
kolen bij elkaar te vegen. In één woord
een groote, algemeeue verwarring.
Eerst na verloop van ruim een half uur
was de kalmte in zoover hersteld, dat de
godsdienstoefening kon worden voortgezet.
Zw. Ct.,
910 stuks,
zou deze uitvoer veel aan
wan neer er geenerlei be
de Regeering te worden gebracht, gelijk dan
ook geschiedde. Zij luidt:
De afd. D. van het Ned. Landb. Comité,
het groote belang van eene blijvende opening
der Duitsche grenzen erkennende;
doch zich onthoudende van eenig advies,
aangezien niet met zekerheid kan worden
gezegd of tot eene tijdelijke opening zal
worden besloten:
acht het niettemin wenschelijk, dat door
de Nederlandsche regeering worde overgegaan
a. tot de invoering van periodieke vee-
tellingen, opdat een nauwkeurig beeld van den
Nederlandschen veestapel worde verkregen;
b. tot de uitzending van eene commissie
naar Duitschland ter verkrijging van een
goed inzicht in den stand van de veefokkerij
en den vee- en vleeschinvoer in genoemd
land.
c. tot het nemen van al die maatregelen,
waardoor kan worden voorkomen, dat bij
openstelling van de Duitsche grenzen voor
invoer van Nederlandsch vee het beste fok
vee uit Nederland worde weggevoerd.
Enkh. Cl.
De oppositie.
Mr. Heemskerk heeft, naar De Standaard
meent, volkomen juist de positie aangegeven
die de anti-revolutionnaire partij heeft aan
te nemen tegen het ministerie.
Geen oppositie quand même. Zulk een
politiek is steeds door onze partij beneden
haar waardigheid geacht. Maar aan den an
deren kant kan de antir. partij met geen
mogelijkheid dit ministerie en de nieuwe
meerderheid met vertrouwen te gemoet treden.
De heer Heemskerk heeft in zijn voortref
felijke redevoering fout op fout aangetoond
in den oorsprong en in de samenstelling
van het ministerie-De Meester.
Fout op fout ook, om niet te gewagen
van zeer laakbare feiten, in de wijze waar
op de partijen Links, onder de leiding van
mr. Borgesius, meenden haar doel te moeten
bereiken.
Op al die fouten is dit kabinet gebouwd.
En daarom kan men van ons geen ver
klaring van vertrouwen in het ministerie
vergen.
We zijn in de oppositie en wenschen
als oppositie beschouwd te worden; en
dankbaar zijn wij mr. Heemskerk, dat hij
dit alles rustig en kalm ten aanhoore van
gansch het Nederlandsch volk in ’s lands
raadszaal heeft aangetoond.
Het is helaas een bekende waarheid, dat
wij met ons vee naar het Zuiden vrijwel en
naar het Oosten geheel opgesloten zitten.
België stelt zijn grenzen alleen open, wan
neer de invoer geschiedt langs bepaalde
kantoren en het vee aan de tuberculoseproef
wordt onderworpen.
Ondanks deze bezwarende voorwaarden
gaat er nog heel wat vee naar België. Zoo
bedroeg de omvang van
1 tot 15 Sept.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Oorlog.
Het Utr. Dagblad wijdt een artikel aan
de enkele vraagstukken betrekking hebbende
op onze defensie te land die in de Memorie
van Antwoord op Hoofdstuk I zijn besproken.
Twee punten, zegt het blad, zijn in debat
gebrachtde stelling van Amsterdam en de
vooroefening der jeugd.
Wat nu de stelling van Amsterdam betreft,
het U. D. stelt de vraag of de stelling voor
de handhaving van onze zelfstandigheid be-
teekenis en nut heeft en het komt tot de
conclusie daarbij vooral wijzende op de
mogelijkheid van een oorlog tusschen Duitsch
land en Engeland dat de strijd bij schen
ding onzer neutraliteit door het veldleger
zal moeten worden bevochten en dus de
stelling van Amsterdam zoqder eenige be-
teekenis zal blijven. Ook al blijven wij niet
neutraal en sluiten wij ons bij een der oorlog
voerende partijen aan, blijft deze conclusie
gerechtvaardigd.
En wat het geval betreft, dat een vijand
ons land ter verovering binnendringt, dan,
meent het blad, zal eerst recht blijken hoe
groote bezwaren er bestaan om zulk een
uitgebreide stelling, waarbinnen een zoo reus
achtige bevolking zich bevindt, te verdedigen.
„De stelling van Amsterdam is een ge
brekkige reduitstelling, die niet aan de
eischen van de hedendaagsche fortificatie
voldoet, een uitgebreide kringstelling, die
tegenover een doortastenden aanvaller niet
is te verdedigen, en die, zoo verdediging
er van mogelijk ware, aan het leger en de
talrijke daarin opgesloten bevolking slechts
den twijfelachtigen roem kan opleveren
van den hongerdood te sterven.
Ontzet? Maar de stelling van Am
sterdam ontleent juist alleen haar betee-
het onderstelde geval, dat wij
enkelen vijand worden aange
vallen, zonder dat anderen zich daarin
mengen.
En daarom is onder onze militairen de
meening gangbaar, die de stelling van
Amsterdam vergelijkt bij:... een mui
zenval.
Men zegge nu, of het verstandig is, het
geld daarvoor te bestéden, dat anders kon
worden uitgegeven voor verbetering van
het gehalte en de oefening van het veld
leger en voor verbetering der bewapening
en inrichting van onze kustforten.
B I N N E N L A~N D.
Sneek. De St. Nicolaasdag mag heden
voor de meesten Onzer neringdoenden wel
geslaagd heeten.
Een blik op het Grootzand, langs Ooster-
dijk, Kruizebroederstraat, enz. schonk ons
de volle overtuiging, dat 5 December voor
een groot deel heeft vergoed, wat men den
vorigen Dinsdag te kort schoot.
De stroom uit den Zuidwesthoek was zoo
groot, deelt men ons mee, dat de passagiers
te IJlst geen plaats in den trein konden
veroveren.
Was er ditmaal aan kijkers al weer geen
gebrek, ’t aantal koopers liet gelukkig ook
weinig te wenschen.
Van onderscheidene winkeliers vernamen
we, dat ze den geheelen morgen vaak han
den te kort schoten om de klanten op tijd
te bedienen.
Toch hadden we heden niet de overstel
pende drukte van vorige j aren, toen de draaiende
zonnen nog gerechtigd waren, haar volle licht
te laten schijnen.
’t Schijnt dat onderscheiden St. Nicolaas-
gangers de lust is vergaan, om, nu de on
schuldigste vermaken in deze dagen ten
doode zijn opgeschreven, St. Nicolaas langer
met een bezoek te vereeren.
De Loterijwet zij moge veel goeds
hebben gewrocht, maar onze Sinterklaasdagen
zijn er in Friesland niet weinig door aan’t
tanen geraakt.
Workum, 4 Dec. Evenals andere jaren
zijn ook thans weer de mannen en jonge
lingen van de haringvisscherij op de Noord
zee naar hunne woonplaatsen teruggekeerd.
Zaterdagavond kwamen ze in onze woonplaats
aan. Gelukkig miste er niet een, hoewel de
loggerschuiten dit jaar met veel stormweer
hebben te kampen gehad, waardoor eenige
mannen, van andere plaatsen afkomstig, van
boord sloegen en alzoo hun leven moesten
verliezen, zonder tot hun familie terug te
keeren. Dit jaar hebben niet zooveel als
voorgaande jaren op de schepen plaats ge
nomen, zoodat ze ongestoord tusschen de rij
andere schippersknechten plaats nemen, welke
geregeld hunne wandelingen door de stad doen.
Over het algemeen zijn de verdiensten
lager dan vorige jaren, tengevolge van een
schrale vangst. Het vaste weekloon, boven
den kost bedraagt in Einden 12 mark en
bovendien 20 pfenning van elke ton haring,
1 last is o.g. 14 ton. Die dus wat gelukkig
met visschen geweest is, kan het bij een
teelt van ruim 20 weken nog op bijna 300
gld. brengen. In den regel wordt door de
getrouwde mannen een gedeelte van hun
loon overgezonden, terwijl het ande.3 bij
hunne thuiskomst wordt meegebracht en
alzoo een aardig spaarduitje is voor den
winter.
Totaal 6097
1 October passeerden de grens
langs de onderstaande kantoren
Veldzigt
Sas van
Clinge
Strijbeek
Ossendrecht
Roozendaal Nispen
Roozendaal, station
Baarle-Nassau
Valkens waard
Roosteren
liggen nog onafgehaald, doordat houders van
premieloten hunne loten niet geregeld nazien,
koopt daarom een lijst der geheele uitloting,
welke na ontvangst van f.0,11 per stuk in
postzegels of per postwissel, van iedere soort
loten, zooals Weerbaarheid 71”, Witte
Kruis 88”, „Paleis 67”, „Paleis 69”, „Congo
88”, „Milaan 66”, „Rott. Schouwburg 94”,
„Servische Tabaksloten 1888”, franco wordt
toegezonden door: C. van den BERGEN, 11
in Effecten, Middelburg.
Ook raden wij allen, die loten „Barletta
1870”, „Bev. La Masa 1870” of „Rott.
Schouwburg 1882” bezitten, in hun eigen
belang aan, om hun adressen ons op te
geven, daar wij over deze loten zeer veel
belangrijks kunnen berichten.
Ook zien wij alle loten en waardepapieren
na, a f 0,05 per stuk.
Ongetwijfeld
zienlijker nog zijn,
lemmering was.
Het heet, dat de hier heerschende vee
ziekten een gevaar opleveren voor den Bel
gischen veestapel; doch, dat is slechts een
voorwendsel. De zaak is, dat de landbezitters
het vee duur willen houden; daartegenover
staan natuurlijk de verbruikers en allen, die
belang hebben bij lage vleeschprijzen, doch
deze zijn in België het zwakst.
Iets dergelijks is het in Duitschland. De
Duitsche grenzen zijn voor ons vee gesloten,
zoo het heet, om het insleepen van besmet-
finaal verxoopen:
verschillende Weilanden
bij Bolsward, Wolsum en Dedgum.
verwachts gestoord. Pas
Nederlandsch melk- en fokvee bestaat echter
sedert jaar en dag in Oost-Friesland. Olden
burg, Holstein, de provincies Oost- en West-
Pruisen enz., waar men niet in staat is aan
de groote behoefte aan melk- en fokvee te
voorzien. Het geheele veehoudersbedrijf in
den omtrek van Berlijn en van andere groote
steden is door gebrek aan goede melkkoeien
achteruit gegaan. Uit Nederland werden vóór
de sluiting van de grens, die sedert 1894
bestaat, meer dan 40,000 stuks rundvee elk
jaar in Duitschland ingevoerd en in weerwil
van alle pogingen van de Duitsche fokkers
om in Duitschland zooveel aan te fokken,
dat men den invoer van buitenlandsch vee
zou kunnen missen, wordt de onverwijlde
invoer van uitmuntend Nederlandsch vee hoe
langer hoe meer een dringende noodzaak.
De prijzen voor goed Oostfriesch melk- en
fokvee hebben door gebrek aan vee in
Duitschland zulk eene hoogte bereikt, dat
prima fokdieren nauwelijks nog te betalen
zijn en .voor goede melkkoeien 500 tot 600
Mark en meer per stuk betaald wordt.
In den laatsten tijd wordt in Berlijn
Deensche melk ingevoerd en de invoer van
deze in hygiënisch opzicht niet aan te be
velen melk zou ophouden, wanneer in plaats
daarvan de groote melkerijen in den omtrek
van Berlijn gezonde prima melkkoeien uit
Nederland konden invoeren. Wij kunnen
den minister, van landbouw niet genoeg op
het hart drukken, bij het overwegen van
den invoer van vleesch uit Nederland, de
grens niet alleen ter verzachting van de
vleeschschaarschte, maar ook nootNederlandsch
melk- .en fokvee open te stellen.
Mocht het tot eene opening van de
Duitsche grenzen komen (wat we niet ge-
looven,) dan zal deze openstelling wel een
lijdelijk karakter dragen zoo spoedig mogelijk
zal de Duitsche regeering wel tot het stelsel
van red- u-zelven terugkeeren. Maar nu is
het eigenaardig, dat in de kringen der
Nederlandsche veehouders lang niet onver
deeld naar zulk eene tijdelijke openstelling
wordt verlangd. Terecht wordt er op gewezen,
dat in zoo’n geval de veeprijzen plotseling
naar boven gaan, om later misschien even
plotseling te zakken. Dat dit van invloed
zal zijn op de huurprijzen van land en de
huurder op langen termijn dan misschien
nog lang de naweeën voelt van de hooge
veeprijzen. Verder koestert men de vrees,
dat vooral de kleine man voor de abnormaal
hooge prijzen zal bezwijken en zijn beste
fokdieren van de hand zal doen. Men vreest
eene inzinking van de productiviteit van
ons veeras. Vrije uit voer van slachtvee, zag
men gaarne, maar tegen uitvoer van fokvee
oppert men bedenkingen. Nu zijn deze be
zwaren lang niet zonder grond, maar m. i.
toch overdréven. Zulke geweldige gevolgen
zal deze tijdelijke openstelling der grenzen
niet hebben.
In de vergadering van afd. D. van het
Ned. Landb. Comité zei een der leden: „Hij
deelt niet de vrees, om te meenen, dat zij
hun beste vee zullen verkoopen. De op
vatting dat daardoor zelfs de zuivelproductie
zal lijden, is door niets gerechtvaardigd.
(Nederland moet vee uitvoeren. Sedert 1894
is dit gegaan door smokkelen, door de
genade van België, en doordien enkele staten
f puik fokvee bij ons koopen. Een vaste afzet
is er niet. Er bestaat, volgens spreker, geen
enkel bezwaar, om als Duitschland tijdelijk
opent, ook van die genade gebruik te maken,
evenals zulks bij de andere Staten het
geval is.”
Dat meenen wij ook; thans wordt
Spaansehe, Italiaansche en
hebbers veel prima fokvee voor I
van de hand gedaan, maar men
uitstekend jong vee aan, en
omdat het fokken op deze wijze voordeelig
j blijkt. Zoo zal het o.i. bij openstelling der
grenzen ook gaan; men verkoopt, maar houdt
f geen uitverkoop.
Eigenaardig is echter, dat de een meent,
dat in Nedertand veel te veel is, terwijl de
ander gelooft, dat er te weinig is, en de
vetweiders geen beslag kunnen krijgen. Vól
komen vertrouwbare
daaromtrent niet,
men dus verdeeld,
de bovenbedoelde
werd aangenomen, waarin men zich omtrent
het hoofdpunt van advies onthield. Toch is
zij belangrijk genoeg, om ter kennisse van
Bolswardsche Courant
S3
1
l
I
u
H
u
n
u
k*
